Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε!

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι!

Με όλη μου την καρδιά χαιρετώ τους συμμέτοχους της δεύτερη συνδιάσκεψης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Είμαι πολύ ικανοποιημένος ότι για πρώτη φορά η ανεξάρτητη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν συμμετέχει σ` αυτό το διεθνές φόρουμ αφιερωμένο στη συζήτηση των πιο σημαντικών πανευρωπαϊκών προβλημάτων στο μεταίχμιο μιας νέας χιλιετίας.

Οι μεγάλες θετικές αλλαγές που έγιναν στον πλανήτη μας - το τέλος του ψυχρού πολέμου, η πτώση του Σιδηρούντος Παραπετάσματος - ένωσαν την Ευρώπη, συνέβαλαν στην ενσωμάτωση στους ευρωπαϊκούς φορείς των καινούριων ανεξάρτητων κρατών που επέλεξαν τη δημοκρατική πορεία.

Το σημαντικό ρόλο σ` αυτές τις διαδικασίες παίζει το Συμβούλιο της Ευρώπης, εκτιμάμε τη συμβολή του στην ενίσχυση της ειρήνης και της σταθερότητας, η εδραίωση των αρχών της πλουραλιστικής δημοκρατίας και των πανανθρώπινων αρχών σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Το Αζερμπαϊτζάν κατά τη διάρκεια όλης της ιστορίας του ανέπτυσσε τις στενές σχέσεις με την Ευρώπη αποτελώντας το αναπόσπαστο μέρος της.

Μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν πέρασε μια δύσκολη και δραματική πορεία. Οι δυσκολίες της μεταβατικής περιόδου, η πολιτική αβεβαιότητα μέσα στη χώρα, το όργιο των παράνομων ένοπλων σχηματισμών, η σειρά των ατελείωτων προσπαθειών του πραξικοπήματος, η κοινωνικό-οικονομική κρίση, οι καταστροφικές συνέπειες των επιθέσεων της γειτονικής Αρμενίας δημιούργησαν την κατάσταση της αναρχίας και του χάους, των ομαδικών παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων απειλώντας την ίδια την ύπαρξη της κρατικής οργάνωσης του Αζερμπαϊτζάν.

Με το τίμημα μεγάλων προσπαθειών μέσα σε μια σύντομη περίοδο καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση στη χώρα και να προβούμε στην πραγματοποίηση των ακραίων πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στη δημιουργία του δημοκρατικού, νομικού, κοσμικού κράτους και στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς.

Διεξάχθηκαν οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές στη Βουλή της δημοκρατίας βάσει της πολυκομματικής αρχής. Μέσω του πανεθνικού δημοψηφίσματος ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα της ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν που εγγυάται τις απαραίτητες ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι δεκάδες πολιτικά κόμματα, οι εκατοντάδες ανεξάρτητα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η ελευθερία του λόγου, της συνείδησης, οι ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη των εθνικών μειονοτήτων - όλα αυτά αποδεικνύουν τη διαμόρφωση της δημοκρατικής κοινωνίας στη χώρα μας.

Η απελευθέρωση της οικονομίας, η ελαχιστοποίηση των πληθωριστικών διαδικασιών, η ευρεία προσέλκυση των ξένων επενδύσεων, η επιτυχής υλοποίηση του προγράμματος της ιδιωτικοποίησης συμπεριλαμβανομένης και της ιδιοκτησία της γης, συνέβαλαν στο ότι η οικονομία του Αζερμπαϊτζάν ξεπέρασε την παρατεταμένη κάθοδο και άρχισε η πραγματική άνοδος της παραγωγής και η βελτίωση του επιπέδου της ζωής των πολιτών της χώρας μας.

Βέβαια συνεχίζουμε να έχουμε τις αντικειμενικές δυσκολίες της μεταβατικής περιόδου, παίζει ρόλο και η δύσκολη κληρονομιά του ολοκληρωτικού συστήματος που υπήρχε επί 70 χρόνια, όμως η επιτυχής πραγματοποίηση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, η σταθερή υποστήριξη αυτών των μεταρρυθμίσεων εκ μέρους της απόλυτης πλειοψηφίας των πολιτών της Δημοκρατίας αποδεικνύουν την μη αναστρεψιμότητα της ανεξαρτησίας και της δημοκρατίας στο Αζερμπαϊτζάν.

Το πιο μεγάλο μας πρόβλημα είναι οι συνέπειες της επιθετικότητα εκ μέρους της Δημοκρατίας της Αρμενίας, αποτέλεσμα της οποίας είναι η κατοχή των είκοσι τοις εκατό των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν, πάνω από ένα εκατομμύριο κάτοικοι αυτών των εδαφών διώχθηκαν από τον τόπο διαμονής τους και ζουν σε άθλιες συνθήκες στα στρατόπεδα στις σκηνές.

Με μεγάλη ικανοποίηση αντιμετωπίζουμε τις προσπάθειες της ΟΑΣΕ που αποσκοπούν στη δίκαια επίλυση της σύγκρουσης Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν. Η συνδιάσκεψη της ΟΑΣΕ στη Λισσαβόνας το Δεκέμβριο του 1996 έλαβε μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση γι` αυτό το θέμα. Οι αρχές της Λισσαβόνας είναι η αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, η παροχή στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως μέλος του κράτους του Αζερμπαϊτζάν της ιδιότητας αυτοδιοίκησης και οι εγγυήσεις της ασφάλειας όλους του πληθυσμού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Εκτιμούμε πολύ το ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης από τις 22 Απριλίου του 1997 το οποίο επίσης επιβεβαίωσε την εδαφική ακεραιότητα του αζερμπαϊτζάνικου κράτους, τις αρχές της συνδιάσκεψης της Λισσαβόνας για τη διευθέτηση της σύγκρουσης Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν. Αυτά τα έγγραφα αποτελούν μια καλή βάση για την επίτευξη ειρήνης βάσει των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων του διεθνούς δικαίου.

Το Μάιο του 1994 συνάψαμε με την Αρμενία τη συμφωνία για την κατάπαυση των πυρών και σκοπεύουμε να τη τηρούμε μέχρι την τελική διευθέτηση της σύγκρουσης.

Υποστηρίζουμε την πρόσφατη πρόταση των συμπροέδρων της ομάδας του Μινσκ της ΟΑΣΕ - της Ρωσίας, των ΗΠΑ και της Γαλλίας - για τη διευθέτηση της σύγκρουσης σε δύο στάδια: στο πρώτο στάδιο - να εξάγουμε τους αρμενικούς ένοπλους σχηματισμούς από τις 6 κατεχόμενες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν, να επιστρέψουμε τους κατοίκους αυτών των περιοχών στους τόπους της διαμονής τους και να αποκαταστήσουμε τις επικοινωνίες που καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, στο δεύτερο στάδιο - να επιλύσουμε το ζήτημα για την ιδιότητα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την απελευθέρωση των περιοχών Λάτσινσκι και Σούσινσκι.

Σήμερα δηλώνω ξανά ότι υποστηρίζουμε τη θέση μας για την ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης, επιθυμούμε μια σταθερή και διαρκή ειρήνη με την Αρμενία. Παρόλη τη μεγάλη ζημιά που υπέστη το Αζερμπαϊτζάν λόγω της επιθετικότητας της Αρμενίας επιθυμούμε να αποκαταστήσουμε τις καλές γειτονικές σχέσεις και τη συνεργασία των χωρών μας, την ευημερία και την άνθηση των λαών μας, την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας.

Κυρίες και κύριοι! Τον Ιούνιο του 1996 η Κοινοβουλευτική του Συμβουλίου της Ευρώπης έδωσε στο Αζερμπαϊτζάν την ιδιότητα "ειδικού προσκεκλημένου", επίσης είμαστε συμβαλλόμενοι της Ευρωπαϊκής πολιτιστικής σύμβασης και της ανοιχτής μερικής συμφωνίας για την αποτροπή, υπεράσπιση και οργάνωση της βοήθειας σε μεγάλες φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές.

Στις 13 Ιουλίου του 1996 απευθύνθηκα με την επιστολή στο γενικό γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης με την παράκληση να γίνει δεκτή η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν ως τακτικό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Εκφράζοντας την ετοιμότητα να προσχωρήσουμε στην Ευρωπαϊκή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα ζήτησα από την Επιτροπή των υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης να επισπεύσει τις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν σχετικά μ` αυτό το θέμα.

Συνεργαζόμαστε ενεργά με τις δομές του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμμετέχουμε στις εκδηλώσεις που διεξάγονται, δημιουργούμε όλες τις απαραίτητες συνθήκες για τις αντιπροσωπείες του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Αζερμπαϊτζάν.

Στηρίζουμε μεγάλες ελπίδες στην υποστήριξη του Συμβουλίου της Ευρώπης στην ανάπτυξη των δημοκρατικών αναδιοργανώσεων στη χώρα μας. Ελπίζουμε ότι το Αζερμπαϊτζάν πολύ σύντομα θα γίνει τακτικό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Από τη δική μας πλευρά θα κάνουμε τα πάντα για να ανταποκριθούμε στα υψηλά πρότυπα της σύγχρονης ευρωπαϊκής δημοκρατίας.

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι, η συνδιάσκεψή μας συνοψίζει τα συμπεράσματα του ορμητικού και δραματικού αιώνα, καθορίζει τους στόχους και τις προοπτικές της επόμενης εκατονταετίας. Όπως και πριν η νέα Ευρώπη ενωμένη με τα ιδανικά της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού θα παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην πρόοδο και στην άνθηση όλης της ανθρωπότητας.

Είμαι σίγουρος ότι η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν που διαθέτει τεράστιους φυσικούς πόρους, πλούσιο πολιτιστικό και διανοητικό δυναμικό θα κάνει μια αξιόλογη συμβολή σ` αυτή τη ευεργετική διαδικασία.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή.

Στην ελληνική γλώσσα το κείμενο μεταφράστηκε από τη ρωσική γλώσσα βάσει της εφημερίδας "Εργάτης του Μπακού", 15 Οκτωβρίου 1997