Δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, του Προέδρου του Ανώτατου Συμβουλίου της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν Γκαϊντάρ Αλίγιεφ - Πόλη Μπακού, 5 Ιουλίου 1993


Στη δήλωσή μου από τις 2 Ιουλίου 1993 τράβηξα την προσοχή των κρατών ΗΠΑ, Ρωσίας, Τουρκίας, όπως επίσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και της διεθνούς κοινού στην κατάσταση που δημιουργήθηκε λόγω της εντατικής επίθεση των αρμενικών ένοπλων δυνάμεων στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν και τους κάλεσα να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσουν την επιθετικότητα. Λόγω του ότι αυτά τα κράτη υποστηρίζουν την ειρηνική επίλυση του ζητήματος του Καραμπάχ έχει δηλωθεί η αναγκαιότητα της πραγματοποίησης σύμφωνα με την πρωτοβουλία τους του ψηφίσματος 822 του Συμβουλίου Ασφάλειας του ΟΗΕ.

Όπως είναι γνωστό ο πρόεδρος του Συνεδρίου του Μινσκ του Συμβουλίου για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη Μάριο Ραφφαέλλι στις 5 Ιουλίου έπρεπε να έρθει στο Αζερμπαϊτζάν. Η κυβέρνηση της Δημοκρατίας που προετοιμάστηκε για τη συνάντηση με τον κύριο Ραφφαέλλι έλαβε τα απαραίτητα μέτρα και αποδέχτηκε το πρόγραμμά του. Με βαθιά λύπη και έκπληξη βλέπω ότι οι πρεσβευτές των προσκληθέντων εδώ κρατών δηλαδή τα κράτη τα οποία αντιπροσωπεύουν δεν έλαβα τα απαραίτητα μέτρα. Δηλώνοντας αυτό βασίζομαι στο ότι μετά τις 2 Ιουλίου η επιθετικότητα των αρμενικών ένοπλων δυνάμεων στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν όχι μόνο δεν σταμάτησε αλλά αυξήθηκε στις 3-4 Ιουλίου.

Γι` αυτό δεν γνωρίζουμε ποιες ήταν οι δραστηριότητες των κρατών ΗΠΑ, Ρωσίας, Τουρκίας σ` αυτή την κατεύθυνση. Επίσης τρέφαμε μεγάλες ελπίδες στην επίσκεψη του κυρίου Μ. Ραφφαέλλι στο Αζερμπαϊτζάν. Πιστεύαμε πως η επίσκεψη του κυρίου Μ. Ραφφαέλλι και η πραγματοποίηση του προβλεπόμενου προγράμματος θα μπορέσουν να σταματήσουν την επίθεση των αρμενικών ένοπλων δυνάμεων. Δυστυχώς σήμερα πληροφορηθήκαμε ότι ο κύριος Ραφφαέλλι δεν θα έρθει στο Μπακού και γενικά ανέβαλε την επίσκεψή του. Δεν γνωρίζουμε τους λόγους που ανάγκασαν τον κύριο Μ. Ραφφαέλλι να λάβει αυτή την απόφαση. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε αυτή την απόφασή του και εκφράζουμε τη δυσαρέσκεια και την ανησυχία μας σχετικά μ` αυτή την απόφαση. Ύστερα έγινε γνωστό ότι ο κύριος Ραφφαέλλι έλαβε αυτή την απόφαση βασιζόμενος στις πληροφορίες που διαδίδανε τα ξένα πρακτορεία για το ότι οι Αρμένιοι δήθεν κατέλαβαν την περιοχή Αγκντάμσκι. Αν τα μεγάλα διπλωματικά βήματα επιχειρούνται βάσει αναξιόπιστων και μη ελεγμένων πληροφοριών που διαδίδονται από κάποια πρακτορεία μας εκπλήσσει μόνο και δεν μπορούμε να το καταλάβουμε. Συνεπώς η παραίτηση του κυρίου Ραφφαέλλι από το σχέδιό του και η αναβολή της πολύ σημαντικής προσχεδιασμένης επίσκεψης στην περιοχή σημαίνει ότι το Συμβούλιο για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη στο οποίο το Αζερμπαϊτζάν στήριζε τις ελπίδες του ήδη απομονώνεται αποφεύγοντας τη διαδικασία της διευθέτησης της διαφοράς και μας αναγκάζει να πολεμάμε με την Αρμενία μόνοι μας. Και αυτό καταφέρει ένα σοβαρό χτύπημα στις προοπτικές της ειρηνικής επίλυσης του ζητήματος και σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη όξυνση του πολέμου στην περιοχή. Δεν μπορούμε με τίποτα να αποδεχτούμε αυτή την κατάσταση. Για να την αποτρέψουμε οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσουν την αποστολή που ανέλαβαν και να τηρήσουν τις υποσχέσεις που έδωσαν. Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε τη στάση των πρεσβευτών αυτών των χωρών σχετικά μ` αυτό το ζήτημα μετά τις 2 Ιουλίου. Αν τα μεγάλα κράτη πήραν πρωτοβουλίες στα χέρια τους, αν πάντα καλούσαν την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να επιλύσει το ζήτημα του Καραμπάχ με ειρηνικό τρόπο πρέπει και αυτά τα κράτη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν. Παρακαλούμε το Συμβούλιο Ασφάλειας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να παρέμβει σ` αυτό το ζήτημα και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες και τις αρμοδιότητές του.

Κατόπιν των επιθέσεων των αρμενικών ένοπλων δυνάμεων που ξεκίνησαν στις 2 Ιουλίου και συνεχίζονται μέχρι σήμερα χάθηκαν, καταστράφηκαν και κάηκαν πολλά χωριά και οικισμοί. Σκοτώθηκαν πολλοί άνθρωποι, οι περισσότεροι άφησαν τις κατοικίες τους και αυτή τη στιγμή ζουν χωρίς στέγη σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Όλα αυτά αναμφισβήτητα αποδεικνύουν την πολύ απάνθρωπη και επιθετική στάση της Αρμενίας τώρα, αυτές τις μέρες. Θέλουμε να δηλώσουμε ότι και πάλι προσπαθούσαμε να χρησιμοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες για να σταματήσουμε την επιθετικότητα της Αρμενίας με ειρηνικό τρόπο. Εγώ προσωπικά έκανα τηλεφωνικές συζητήσεις με τους αρχηγούς της Δημοκρατίας της Αρμενίας, με τον πρεσβευτή της Ρωσίας για τις ειδικές αποστολές Βλαντίμιρ Καζεμίροβ, με τους πρεσβευτές των ΗΠΑ και της Τουρκίας στο Αζερμπαϊτζάν, τους ζήτησα να σταματήσουν άμεσα την επιθετικότητα, τους πρότεινα να επιλυθεί το ζήτημα με ειρηνικό και ήρεμο τρόπο. Δυστυχώς αυτό δεν είχε αποτέλεσμα και αυτή τη στιγμή οι αιματηρές μάχες συνεχίζονται στην κατεύθυνση των περιοχών Αγκντάμσκι, Φιζουλίνσκι και Τζαμπραίλσκι.

Παρακαλούμε σ` αυτή τη δύσκολη κατάσταση ο καθένας να εκπληρώσει το δικό του στόχο. Κανένας συμπεριλαμβανομένων και των αντιπροσώπων των ξένων χωρών που συμμετέχουν εδώ δεν πρέπει να έχει αμφιβολίες ότι όλα αυτά αποτελούν την επιθετικότητα των ένοπλων δυνάμεων της Αρμενίας και δεν μπορεί να κρίνονται διαφορετικά. Πιστεύουμε πως σ` αυτή τη δραματική κατάσταση αυτά τα μεγάλα κράτη πρέπει να λάβουν τα αποφασιστικά μέτρα. Ολοκληρώνοντας τη δήλωση θέλουμε ακόμα μια φορά να τονίσουμε ότι περιμένουμε την επείγουσα επίσκεψη του κυρίου Ραφφαέλλι και από τη μεριά του Αζερμπαϊτζάν εγγυόμαστε πλήρως ότι η αποστολή του κυρίου Ραφφαέλλι θα εκπληρωθεί. Όμως η εγγύηση πρέπει να είναι διμερής. Αν η Δημοκρατία της Αρμενίας και οι δυνάμεις της που βρίσκονται στο Ναγκόρνι Καραμπάχ πραγματικά επιθυμούν την ειρηνική διευθέτηση σύγκρουσης πρέπει επίσης να το εγγυηθούν. Τα τρία μεγάλα κράτη - οι Ηνωμένες Πολιτείας Αμερικής, η Ρωσία, η Τουρκία και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών πρέπει να ασκήσουν την απαραίτητη επιρροή στη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν ώστε η Αρμενία να δώσει αυτή την εγγύηση στον κύριο Ραφφαέλλι. Περιμένουμε ο κύριος Ραφφαέλλι να έρθει σύντομα στο Αζερμπαϊτζάν και να ξεκινήσει την εργασία του.

Από την αζερμπαϊτζανική γλώσσα στην ελληνική γλώσσα το κείμενο μεταφράστηκε βάσει της έκδοσης "Γκαϊντάρ Αλίγιεφ. Η ανεξαρτησία μας είναι αιώνια", - Αζερνέσρ, Μπακού - 1997, τόμος 1, σελίδα 19 .