Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν κ. Γκαϊντάρ Αλίγιεφ στη Σύσκεψη της Χιλιετίας στη Νέα Υόρκη - 7 Σεπτεμβρίου 2000


Αξιότιμε κύριε πρόεδρε!

Αξιότιμοι συνάδελφοι!

Κύριοι και κυρίες!

Τελειώνει ο 20ος αιώνας. Αυτός ο αιώνας θα μένει στη μνήμην της ανθρωπότητας για την πνευματική πρόοδο, την αιματοχυσία των δυο παγκόσμιων πολέμων, την πτώση της αυτοκρατορίας και την εμφάνιση των 10 νέων ανεξάρτητων κρατών και τις κοινές προσπάθειες εν ονόματι της ειρήνης και της σταθερότητας. Τι θα γίνεται στον κόσμο μέσα στον ερχομένο αιώνα;

Η εξομάλυνση των αντιθέσεων των δυο συστήματων στην ιστορία και η επικρατούσα διάδοση των ιδεών της δημοκρατίας και της ελεύθερης αγοράς πρέπει να βοηθήσουν την οικοδόμηση ενός τέτοιου κόσμου που θα υπολογίζει τα συμφέροντα όλων των κράτων και θα εδραιώσει μια αληθινή και ισόνομη συνεργασία. Όμως η ανάλυση της ανάπτυξης της διεθνή κατάστασης μας οδηγεί σε πικρό συμπέρασμα για μια ζωτικότητα των στερεοτυπικών του ανταγωνισμού. Εμείς περνάμε την πιο βαριά περίοδο, μιας κι ένα λάθος βήμα μπορεί να ανατρέψει την κατάσταση και να γυρίσουμε στο παρελθόν. Έχουμε να διαβούμε τον δύσκολο δρόμο προς την δημιουργία μιας δίκαιης και ασφαλούς κατάστασης για τον κόσμο και πρέπει να επιδιώκουμε αυτόν το σκόπο.

Κύρια τάση στο σημερινό στάδιο της παγκόσμιας ανάπτυξης γίνεται η οικουμενοποίηση, με όλους μας ν` ανησυχούν για τις προοπτικές αυτού του σύνθετου φαινομένου. Η οικονομενοποίηση πρέπει να βοηθήσει στην σταθερή ανάπτυξη, στην ακεραιότητα και στην σταθερότητα των συστήματων διακυβέρνησης των κρατών, στην υπερνίκηση των διακρίσεων στις οικονομικές σχέσεις, στην αύξηση της ευημερίας των λαών, στην εξέλιξη των αλλαγών, στην συνεργασία ανάμεσα στα πιό ανεπτυγμένα και στα λιγότερο ανεπτυγμένα κράτη και η αμοιβαία εμπιστοσύνη και αναγνώριση των εθνικών ιδιαιτεροτήτων μαζι με την την αφοσίωση στις πανανθρώπινες αξίες πρέπει να είναι τα καθορισμένα ανύσματα της αυτής πορείας. Η δύναμη της δημοκρατικής ανάπτυξης βρίσκεται στην διαφορετικότητα.

Το Αζερμπαϊτζάν ξέρει την προσφορά του στην ανάπτυξη της οικουμενικότητας. Χρησιμοποιώντας την γεωγραφική θέση της με το δυναμικό που έχει η γεωστρατηγική σημασία της στη παγκόσμια κλίμακα, η χώρα μου αντλώντας δύναμη από τα αρχαία χρόνια μπορεί να παίξει ρόλο γέφυρας ανάμεσα στη Ανατολή και τη Δύση. Καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες για την αποκατάσταση του μεγάλου δρόμου του μεταξιού, την δημιουργία του μεταγωγικού διαδρόμου Ευρώπη-Καύκασος-Ασία και την καλλιέργεια των μεταφορών μέσω της Κασπιάς θάλασσας στις παγκόσμιες αγορές.Τα ίδια σχέδια έχουν αποφασιστική σημασία για την ελεύθερη και πλήρη ανάπτυξη των κρατών των μεγάλων περιοχών του κόσμου, δίνουν κίνητρο στην τετραεθνή συνεργασία και επιδρούν στην ανάπτυξη.

Όμως οι εξωτερικοί κίνδυνοι και τα εσωτερικά προβλήματα δεν δίνουν στα κράτη την δυνατότητα να λειτουργούν προς το συμφέρον των λαών και να δυναμώνουν και να αναπτύσσουν την κρατική οργάνωση. Από την πρώτη μέρα πρέπει να αρχίζει η μάχη για την ανεξαρτησία τους, για την κυριαρχία και για την εδαφική ακεραιότητα τους. Τα κράτη υποφέροντας από τις επιθέθεις, από την αρπαγή του έδαφους, από αποσχιστικά κινήματα και από την τρομοκρατία περιμένουν από τον ΟΗΕ δραστικά μέτρα για τον καθορισμό της δίκαιας ειρήνης, της ασφάλειας και της υπεράσπισης του κανονισμού ΟΗΕ.

Ο Νότιος Καύκασος δυστυχώς ήταν η περιοχή όπου αυτά τα προβλήματα, οι κίνδυνοι και οι απειλές βρήκαν πρόσφορο έδαφος. Κύριος αστάθμητος παράγοντας στον Νότιο Καύκασο υπήρξε η επίθεση της Αρμενίας κατά του Αζερμπαϊτζάν που έφερε πολλές δυστυχίες στον πληθυσμό του Καυκάσου.

Σαν αποτέλεσμα της επίθεσης οι αρμένικες ένοπλες δυνάμεις κατέλαβαν το 20% του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν, πραγματοποίησαν "εθνικές εκκαθαρίσεις" και εκπάτρισαν ένα εκατομμύρια Αζέρους από την πατρίδα τους. Σε συνέχεια αυτών των γεγονότων, το Σουμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πήρε τις 4 αποφάσεις στις οποίες επιβεβαίωνε την εθνική κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την σταθερότητα των συνόρων της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν και ζήτησε την αποχώρηση των αρμενικών στρατευμάτων από τα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν. Αλλά από το 1993 έως σήμερα οι αποφάσεις του Σουμβουλίου Ασφαλείας μένουν στα χαρτιά.

Από το 1992 στον ΟΑΣΕ εκκρεμούσε το θέμα του διακανονισμού της σύγκρουσης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν αλλά τα βήματα του ΟΑΣΕ προς αυτήν την κατεύθυνση στάθηκαν χωρίς αποτέλεσμα. Συνεχίζονται οι διμερείς διαπραγματεύσεις των προέδρων της Αμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, όπως κι η ανακωχή εδώ κι 6 χρόνια, αλλά αυτά δεν λύνουν το ζήτημα.

Καλώ τον ΟΗΕ να πάρει μέτρα για να εφαρμοσθούν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Χωρίς λύση αυτής της σύγκρουσης και χωρίς διακανονισμό των άλλων συγκρούσεων, χωρίς την εξάλειψη της εξωτερικής πίεσης δεν πετυχαίνει κανείς την ειρήνη και την ασφαλεία στη περιοχή. Πρέπει να δοθεί στο Νότιο Καύκασο η πολιτική ακεραιότητα και ουδετερότητα που θα του επιτρέπει να ρυθμίζει τις ομαλές σχέσεις των κρατών του και να ενισχύει την είσοδό τους στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.

Εκφράζω τις ευχαριστίες μου στις οργανώσεις του ΟΗΕ και στις χώρες-αιμοδότες βοήθειας προς τους προσφύγες του Αζερμπαϊτζάν. Έχουμε ανάγκη στη διάρκεια και στην αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας ως την ημέρα που οι προσφύγες θα γυρίζουν στην πατρίδα τους.

Ο ΟΗΕ ευθύνεται για την τύχη της ειρήνης και στηρίζουμε τις ελπίδες μας πάνω του. Η σοβαρή και ορθολογική μεταρρύθμιση πρέπει να ανεβάζει την αποτελεσματική της οργάνωσης και ιδιαίτερα του Σουμβουλίου Ασφαλείας.

Τέλος, θέλω να υπογαμμίσω την συλλογική ευθύνη μας για την ειρήνη και την ασφάλεια στον πλανήτη μας και να εκφράσω την πεποίθηση πως το σύνολο των Συνόδων της χιλιετίας θα γίνονται με βάση τους δρόμου μας τον ΧΧΙ αιώνα.