Азербайжан Президенті Гейдар Алиев Франция Президенті Франсуа Миттеранмен кездескен - 20 желтоқсан 1993-ші жыл


scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb

Желтоқсанның 20-ы күні кешке Елисей сарайында Азербайжан Президенті Гейдар Алиевті Франция басшылығы тарапынан салтанатты түрде ресми қарсы алу жиыны өткізілді. Сарайдың ауласында құрмет күзетші тобы тізілді. Азербайжан мемлекетінің бастығын және оған еріп жүрген кісілерді әкелген машиналар керуені Елисей сарайының ауласындағы кең алаңға келе салысымен салтанатты марш ойнатылды. Франция Президенті Франсуа Миттеран Азербайжан бастығы Гейдар Алиевті сарайдың баспалдақтарының жанында қарсы алады. Кейін екі өлкенің Президенттері сөйлесе бастады.

Кездесуде Азербайжан мен Франция арасында бірге жұмыс атқару мүмкіндіктері әр жақты талқыланды. Сөз барысында Азербайжан топырағында болып жатқан соғыс туралы және Таулық Қарабақ мәселелеріне кеңінен тоқталды. Франсуа Миттеран ашық айтты, Франция Азербайжан аймағының тыныштығын тілейді және оны қолдайды. Гейдар Алиев Азербайжан Франция Президентіне ашық айтқанына қуанышты болды. Франсуа Миттеранның айқындамасында Азербайжанның пайдасына көптеген өзгерістер енгізілді. Кездесу кезінде екі мемлекет арасында экономика, мәдениет және басқа салаларда да ұзақ мерзімді бірге жұмыс атқарудың болашақтары туралы пікір алмасу болды. Осы тарихи кездесу Азербайжанмен Франция және басқа өлкелер арасында бірігіп жұмыс атқарудың негізін салды.

Әлем саяси қызметкерлері арасында ең бай тәжірибеге және атаққа ие болған Франсуа Миттеранның Азербайжанға ерекше назар аударуы қасында еріп жүргендерге үлкен қызығушылық тудырды.

Сөйлесіп болғаннан кейін Президенттер Елисей сарайының Мюрат салонына кірді. Франсуа Миттеран және Гейдар Алиев Азербайжан мен Франция арасында достық, қарсылықты түсінісу және бірге жұмыс атқару туралы келісім шартқа қол қойды. Гейдар Алиев ЕБҚҰ-дың негізгі құжаттарының бірі болған жаңа Еуропа үшін Париж Хартиясына Азербайжанның қосылуы туралы құжатқа да қол қойды. Кейін Президенттер Франция, Азербайжан және басқа өлкелердің журналистері алдында баяндама оқыды.

Франция мемлекетінің басшысы Франсуа Миттеран Гейдар Алиевке ұсыныспен былай деп айтты, мен Сізді бұл жерде қарсы алғаным үшін өте қуаныштымын. Біздің байланыстарымыз өте сирек болады. Енді, Сіздің Парижге сапарыңыз негізгі мәселелерді негізгі тұрғыда талқылауымызға мүмкіндік береді. Дәл қазір Сіз жаңа Еуропа үшін Париж Хартиясын, ал әрі екеуіміз өлкелеріміз арасында достық, бауырластық, қарсылықты түсінісу және бірге жұмыс атқару туралы келісім шартқа қол қойдық. Сіз Париж Хартиясына қол қоюмен ЕҚІҚ рамкасында өз мойныңызға жауапкершілік алдыңыз, БҰҰ ұстанымдарына адал болғаныңызды жарияладыңыз.

Франция Президенті одан кейін былай деді: «Сене аласыз, баршамыздың қажет еткен бейбітшілік жақын арада орнатылуында Франция Сізбен қатар болады». Екі жақты келісім шартымыз да бұған дәлел. Бұл құжат Франция – Азербайжан қатынастарының дамуында маңызды кезең болады, өйткені ол әрі екі жақты әрі көп жақты келешекте бірігіп жұмыс атқаруымыздың рамкасын нақтылайды. Біз саяси, экономика, мәдени және ғылым-технология салаларында, сонымен қатар қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуі жұмысында бірге жұмыс істеуді назарда ұстаймыз. Бұл да бүгінге дейін жасалған қарым-қатынасымызға кең мүмкіндік беруге бірге әрекет етуімізді дәлелдеп жатыр».

Франсуа Миттеран Сөзін жалғастыра отырып былай деді, Франция Қарабақ қақтығысының кеңеюін қобалжумен қарап тұр және ол жерде бейбіт халықтың азап шегуіне өкініп тұр. Біз сол халыққа жәрдем етеміз және осы жәрдемді көбейтеміз. Франция Президенті былай деп айтты: біз зорлықпен шекараның ауыстырылуын қабылдамаймыз, сонымен қатар қақтығыстың күш жұмсаумен жойылуына қарсымыз. Біз Азербайжанның егемендігіне және суверендігіне құрмет етілуіне қарсы емеспіз. ЕҚІК рамкасында халықаралық конференция өткізілуін ұсынғанбыз. Барлық қатысты жақтарды қоштасу мақсатын білдіруге шақырамыз. Бірақ Армения және Азербайжан күштерінің арасында қиындықтар туып тұрған жерде осы ұстанымдарға қазірге дейін амал қолданбаған. Қазір ең үлкен қиындықтар Азербайжан аймағында сезіліп тұр. Мен мұны Армения жетекшілеріне де айтқанмын.

Тек қана заңға негізделумен халықаралық деңгейде мәртебеге ие болуға болады. Сол кезде халықаралық ұстанымдарға негізделеміз. Сол ұстанымдар барлық демократиялық өлкелер үшін маңызды.

Франсуа Миттеран соңында былай деді: «Президент мырза, Сізді бұл жерде қабылдау біз үшін қуаныш». «Бұдан былай әр екі өлкеміз үшін пайдалы болатын басқа жиындарда өткізілсін» деп тілеймін. 

Азербайжан Республикасының Президенті Гейдар Алиев Франсуа Миттеранға ұсыныспен былай деді:

Президент мырза, Францияға шақырылғанымызға бола Сізге ризамын және енді осы тарихи, керемет сарайда Сізбен қатар отырғаныма өте қуаныштымын. Сізбен сұхбаттасуыма бола өте қуаныштымын. Осы сұхбат кезінде Азербайжандағы жағдайға қайырымдылығыңызды сезіндім және осы дағдарыс жағдайдан шығуда Республикамызға жәрдем етуде көңіліңіздің ашық екендігіне сендім. Сөз бергеніңіз және ықпал көрсеткеніңізге бола да Сізге ризамын. Мен маңызды халықаралық құжат ретінде Париж Хартиясына Сіздің қатысуыңызбен міндетті түрде қол қойдым. Мұнымен де Азербайжан Республикасы қауіпсіздікке және бейбітшілікке шыншыл екендігін жариялайды.

Тура қазір Сізбен қол қойғанымыз достық, қарсылықты түсінісу және бірге жұмыс атқару туралы келісім шарт Азербайжан Республикасының халықаралық қатынастарында жаңакезең. Елицей сарайында Азербайжанмен Франция арасында ұзақ мерзімді бірге жұмыс атқарудың негізін салдық. Жалпы екі жыл алдын мемлекет егемендігіне ие болған Азербайжан Республикасы үшін осы маңызды.

Гейдар Алиев бұдан кейін былай деп сөйледі, көне тарихы болған, адамзат өркениетін байытқан, әлем саясатына әсер еткен Франция сияқты үлкен мемлекетпен бірге жұмыс істеу біз үшін өте қажетті. Демократия үлгісін көрсеткен және көрсетіп келе жатқан, гуманистік және бейбіт сүйгіштік жариялаған Франция біз үшін өте маңызды болып тұр. Біз қуаныштымыз, Сізбен осы келісім шартқа қол қойдық және оның орындалуының жалғасатынына, амалды нәтижелер беретініне үміт етеміз.

Азербайжан Президенті былай деді: «Таулық Қарабақтағы жағдаймен байланысты Сіздің наразы екендігіңізді, заңның жоғары екендігі, әр бір мемлекеттің шекараларының бұзылмауына және қауіпсіздігі ұстанымдарына амал етілуінің қажеттілігі туралы баяндауыңызды терең ризашылық сезіммен қабылдадым. Сенім білдіргім келеді, Сіз өз жеке абыройыңыздан, Францияның абыройын пайдаланып, Армения әскери күштерінің Азербайжанға қарсы шабуылының тоқтатылуына, аймағымызда бейбітшілік орнатылуына жәрдем етесіз. Біз конструктивалық жағдайда тұрып және Сіздің тарапыңыздан үлкен көмекке үміт артамыз. Риза бола аласыз, Франция Азербайжан Мемлекетіне ұзақ жылдар бойы бірге жұмыс атқару үшін сенімді болуға арқашан да дайын. Біз бейбітшілік және қауіпсіздік, адам құқықтарына құрмет, демократия және саяси плюрализм ұстанымдарына әрдайым адал боламыз. Жас егеменді мемлекетіміздің құрылуында Францияның бай мемлекеттік тәжірибесінен, демократиясынан міндетті түрде пайдаланатын боламыз. Президент мырза, біз сабырсыздықпен Сіздің Азербайжанға сапарыңызды күтеміз. Үміт етемін, жеке қатынастарымыз өлкелеріміз арасында келешекте бірге жұмыс атқарудың дамуына жәрдем етеді және осы да Азербайжан халқына үлкен пайда береді. Республикамызға және халқымызға пікір аударғаныңызға бола Сізге ризашылығымды білдіремін». 

АзерТАдж

11 қаңтар 1994-ші жыл "Бакинский рабочий", газеті