آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- آسیا

گفتگوی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با مرتضی سرمدی معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و هیأت همراه وی - ۱۷ ماه می سال ۲۰۰۰


حیدر علی اف: جناب آقای سرمدی.

سفیر محترم.

مهمانان گرامی.

به آذربایجان خوش آمدید.

این سفر شما بلحاظ توسعه روابط ایران و جمهوری آذربایجان سفر مهمی است. شما ملاقاتهایی در اینجا انجام داده اید و فکر می کنم، نتایجی بدست آمده است. من هم آماده ام سخنان شما را استماع کنم و بعضی از مسایل را با شما مورد مذاکره قرار دهم.

مرتضی سرمدی: از جنابعالی خیلی متشکرم. از بابت فرصتی که برای من و هیأت همراه جهت بررسی برخی مسایل فراهم ساخته اید، سپاسگزارم. در عین حال، سلامهای صمیمانه و گرم جناب آقای خاتمی رئیس جمهور ایران را به شما میرسانم. ما در نشست ۹- ۱۰ ژوئن سازمان اکو در تهران منتظر جنابعالی هستیم.

مایلم سالروز استقلال جمهوری آذربایجان را ابتدا به جنابعالی و همه مردم آذربایجان شادباش بگویم.

خوشبختانه، جو روابط دو کشور به سطح مرغوبی رسیده است. تبادل هیأتهای نمایندگی، دیدار و گفتگوهای انجام شده و ترتیب نمایشگاه- اینها گواه بر تحرکات مثبت در روابط دو کشور میباشد. گسترش روابط، رشد تبادلات تجاری و افزایش علاقه بخش اقتصادی ایران، بویژه شرکتهای صنعتی نسبت به جمهوری آذربایجان نشانه های مثبت این امر میباشد. در عین حال، افزایش رفت و آمدهای شهروندان دو کشور- آمار کنسولی ما مؤید این است- از وجود مناسبات حسنه بین دو کشور حکایت دارد.

سفر من به جمهوری آذربایجان، همانطور که جنابعالی فرمودید، در موقع مناسبی صورت گرفت و من به مذاکرات مفید و خوبی با همکاران خود در وزارت امور خارجه آذربایجان، همچنین سایر مراجع دولتی پرداختم. گفتگوهای خیلی مؤثری با مسئولین وزارت امور خارجه، همچنین سایر دستگاههای دولتی در مورد مناقشه قره باغ کوهستانی و مسایل امنیتی در قفقاز پرداختیم.

نظر ما این است که مسئله امنیت منطقه ای همپای اهمیت راهبردی خود بایستی مورد توجه جدی تمامی کشورهای منطقه قرار بگیرد. همچنین بر این باوریم که امنیت منطقه ای باید در سایه همکاریهای مشترک کشورهای منطقه تأمین شود.

موضوع دیگر مذاکرات بعمل آمده شامل استفاده مفیدتر از ظرفیتهای دو کشور بوده است. بویژه، در بخشهای مربوط به مسایل انرژی، نفت و گاز، در عین حال مسئله حمل و نقل انرژی.

گفتگوهای سودمندی با جناب الهام علی اف معاون اول شرکت دولتی نفت آذربایجان داشتیم. در دیدار با نخست وزیر محترم کشورتان طرحهای مورد علاقه دو کشور و مسایل مربوط به سایر بخشها مورد مذاکره قرار گرفته است. در ملاقات با رئیس محترم مجلس ملی روابط بین پارلمانها و روند حل و فصل مناقشه قره باغ کوهستانی مذاکره گردیده است. بنظرمان، بسط و گسترش روابط ایران و آذربایجان موجب استحکام مناسبات دو کشور میباشد. امیدوارم که این مناسبات مورد حمایتهای مردمان دو کشور قرار خواهد گرفت.

پتانسیل گسترده کشورمان موجبات برقراری روابط همه جانبه با آذربایجان را فراهم می سازد. ما بایستی به روابط خود چنان ماهیتی ببخشیم که تحت هیچگونه تأثیر و شرایطی مورد تغییر و تأثیر قرار نگیرد. پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه اقتصادی، بویژه پیشنهادات دایر بر حمل انرژی بعلاوه امتیازات اقتصادی، باعث کاهش هزینه های مورد نیاز برای توسعه آذربایجان می شود. این امر نه فقط موجب کاهش همان هزینه ها، بلکه با افزایش امکانات مانور جمهوری آذربایجان در سطوح منطقه ای و بین المللی همراه می شود. در عین حالی که این امر مطابق با اصول سیاستهای حسن همجواری ایران میباشد، در راستای منافع ملی ما نیز عمل می کند. از بابت شرایطی که برای ما فراهم آوردید، بار دیگر از جنابعالی اظهار امتنان دارم.

حیدر علی اف: خیلی متشکرم. اولاً، اینجانب با کمال میل سلامهای جناب آقای خاتمی را از شما می پذیرم و خواهشمندم سلامهای گرم و آرزوهای صمیمانه مرا به جناب آقای خاتمی ابلاغ کنید.

من در نشست سازمان اکو در تهران در تاریخ ٩ تا ١٠ ماه آینده حتماً شرکت خواهم کرد. به تهران سفر خواهم کرد و گمان می کنم که هم در قالب سازمان اکو کارهای مؤثری برای همکاریهای فی مابین انجام داده و هم اینکه بویژه مصمم به دیدار با جناب آقای خاتمی و مذاکره تمامی مسایل لازم با ایشان هستم.

همانطور که مطلع هستید، همچنین، امسال سفر رسمی من به ایران نیز پیش بینی می شود. فکر می کنم، در جریان این سفر رسمی ما فرصت بیشتری جهت مذاکره تعدادی از مسایل و گفتگوهای مفصل را خواهیم داشت.

از اطلاعاتی که ارایه دادید، می بینم شما در اینجا کارهای زیادی انجام داده اید. به دیدارهای بسیار مفیدی پرداخته اید و این هم بار دیگر گواه بر اهمیت بسزای سفر شما به جمهوری آذربایجان میباشد. مسایلی که شما اشاره نمودید، مورد علاقه ما هم هست. یعنی در اینجا منافع ایران و آذربایجان کاملاً سازگار میباشد. اینها شامل مسایلی است که چنانچه ما بتوانیم آنها را حل و فصل کنیم و پیش ببریم، طبیعتاً، می توانیم روابط ایران و آذربایجان را بیش از پیش گسترش و ارتقاء دهیم.

منظور من این است که ما،- حکومت آذربایجان و رئیس جمهور آذربایجان نسبت به روابط با ایران اهمیت ویژه ای قایل هستیم. اینجانب طی سخنرانی در مراسم گشایش نمایشگاه ایران در باکو نظرات خود را در این باره صریحاً اعلام کردم. این نظرات غیر قابل تغییر است. یعنی، این سیاست غیر قابل تغییر من بعنوان رئیس جمهوری آذربایجان میباشد و تحت هیچگونه تأثیری تغییرناپذیر نیست. یعنی ما دولت مستقل هستیم و سیاستهای خود را مستقلانه اجرا می نماییم.

اینجانب امروز مجدداً بیان می دارم که ایران برای ما کشور دوست و برادر است. ایران در نزد ما بلحاظ همکاریها در تمامی عرصه ها ضروری است که صاحب پتانسیل و ظرفیتهای اقتصادی بزرگی است و امکانات مناسبی جهت همکاری با کلیه کشورهای جهانی و کشور دوست آذربایجان فراهم می سازد. ما در اینجا- آذربایجان شاهد پیشرفتهای اقتصادی ایران هستیم، شاهد اوضاع سیاسی اجتماعی فوق العاده مهم برای دولت موجود در ایران میباشیم و ما خواهان همکاری در تمامی زمینه ها با ایران هستیم.

ایران همسایه نزدیک ما است. ما با ریشه های عمیقی پیوندهای نزدیک داریم و امروز هم طرفدار پیشرفت ایران و تحقق همه اهداف فرا روی حکومت ایران میباشیم.

واقعاً زمینه های گسترده ای برای توسعه همکاریهای اقتصادی وجود دارد. مذاکرات و گفتگوهای شما در این زمینه حائز اهمیت است. من موافق این نظرات هستم. نمی خواهم گفته های شما را تکرار کنم. ولی اینجانب نیز ضرورت تمامی مسایل برای ایران و آذربایجان که شما در جریان گفتگوها مورد مذاکره قرار داده اید، را تأیید می نمایم.

ما تحولات جاری مثبت در داخل ایران را نیز با کمال میل پیگیری می نماییم. سیاستهای خارجی فعال ایران را نیز با رضایت خاطر مشاهده می کنیم. یعنی استحکام و تقویت مواضع ایران را. ما بعنوان کشور دوست از بابت این دستاوردهای شما خوشحال می شویم . آرزو می کنیم تا این تحولات مثبت در داخل کشورتان تداوم یابد و ایران در سیاستهای خارجی خود و روابط اقتصادی با سایر کشورها به دستاوردهای هر چه بیشتری برسد.

همانطور که اطلاع دارید، یکی از مهمترین مسایل برای ما حل مناقشه ارمنستان و آذربایجان میباشد. در این باره ما با شما همکاری کرده ایم و آماده ایم منبعد نیز همکاری نماییم. از این لحاظ، نظراتی که من در مورد تأمین صلح، امنیت و آرامش در منطقه در استانبول مطرح ساختم و بطور کلی، نظرات ارایه شده از طرف تعدادی از کشورها نیز بسیار مهم است. من این مطلب را بیان کرده بودم و امروز هم اعلام میدارم که بمنظور ایجاد پیمان صلح، امنیت و آرامش در منطقه ما ایران هرگز نباید در کنار بماند. ایران باید عضو فعال این روند باشد.

ما در راستای حل مسالمت آمیز مناقشه ارمنستان و آذربایجان تلاش می کنیم. می دانیم که شما از این مقاصد جمهوری آذربایجان حمایت بعمل می آورید. چرا که حل مناقشه ارمنستان و آذربایجان، برقراری صلح، آزادسازی مناطق اشغالی از سوی ارتش ارمنستان و بازگشت آوارگان به سرزمینهای خویش بلحاظ تأمین امنیت و صلح در منطقه، بویژه در مرز ایران و آذربایجان جزو شروط اساسی میباشد. این امر باعث ایجاد فرصتهای بزرگی برای همکاریهای اقتصادی ما نیز خواهد بود. لذا معتقدم که ایران همانند قبل، امروز و در آینده نیز بایستی نسبت به این امور علاقه بیشتری نشان دهد.

اینجانب از بابت این سفر شما مجدداً تشکر میکنم. چنانچه موردی برای مذاکره خصوصی هست، می توانم به شما گوشم دهم.

معلومات تاریخی عمومی

روابط آذربایجان و ایران