حیدر علی اف: مهمانان محترم، دوستان بلژیکی ما. شما ها به آذربایجان خوش آمده اید. سفرکنونی شما به آذربایجان گام جدیدی است که در راستای توسعه روابط بین بلژیک و آذربایجان برداشته شده است. این  امر موجبات خوشحالی مرا فراهم آورده است. اطلاع دارم که شما دیدارهای متعددی انجام داده اید. مایه خوشحالی است که شما در اینجا با افراد آواره شده از خانه وکاشانه خود در نتیجه مناقشه ارمنستان-آذربایجان، قره باغ کوهستانی داشتید و با برخی از وزیران ملاقات کرده اید. این امر هم حایز اهمیت فراوانی است.

         طبیعتا شما دیدارهایی نیز در پارلمان آذربایجان داشته اید. ولی ملاقاتهای شما با برخی از وزرای ما را خیلی مهم میدانم. بدین ترتیب، شما تصور و برداشت های مشخصی در باره اوضاع و واقعیتهای کنونی آذربایجان بدست آورده اید. امیدوارم که برداشتهای خودتان را در پارلمان و نه تنها در پارلمان بلکه در جامعه بلژیکی منعکس خواهید نمود تا انسانهایی در بلژیک شناخت بیشتری از آذربایجان داشته باشند.

         بفرمایید، من آماده شنیدن شما هستم.

         مریم کاچار (رهبر گروه دوستی-پارلمانی بلژیک-آذربایجان): جناب رئیس جمهور، از اینکه ما را به حضور پذیرفته اید تشکر میکنم. این اولین بار است که چنین ملاقاتی بین گروه های پارلمانی بلژیک و آذربایجان برگزار میشود. گروه دوستی-پارلمانی بلژیک –آذربایجان ما متشکل از 17 نماینده میباشد.

         جناب ریئس جمهور، همانگونه که مستحضرید مجلس بلژیک 221 نماینده دارد که 17 نفر از آنها نیز نمایندگانی هستند که در گروه دوستی-پارلمانی بلژیک-آذربایجان عضویت دارند. عقیده ما این است که آذربایجان کشور خیلی مهمی برای بلژیک و کلا برای همه اروپا میباشد. موقعیت جغرافی-سیاسی آذربایجان و قرار گرفتن آن در تقاطع فرهنگها و تاریخ ها، بنظر من، بیشتر بر اهمیت این کشور میافزاید. همچنین آذربایجان دروازه ورودی از اروپا به آسیا میباشد.

         جناب رئیس جمهور، همانگونه که مستحضرید ما در مدت اقامت خود در اینجا با اشخاصی ملاقات کرده ایم که از خانه و کاشانه دایم خود محروم مانده اند و در داخل کشور خودشان بصورت آواره و پناهنده در آمده اند. البته، آنها در شرایط تأسف باری قرار دارند. این هم مایه تأسف است که اراضی قره باغ کوهستانی از سوی اشغالگران ارمنی اشغال شده است. ما امیدواریم که جامعه جهانی بر تلاشهای خود خواهد افزود و این مسئله نیز حل و فصل خواهد شد.

         ولی در عین حال مایلم به استحضار جنابعالی برسانم که روابط شخصی نیز نقش مهمی در حل و فصل این قبیل مناقشات دارد. مایه بسی خوشحالی برای ما میباشد که شما در حال انجام دیدارهای مستقیمی با رئیس جمهوری ارمنستان هستید. در برخی موارد این نوع دیدارهای غیررسمی میتواند جایگزین کنفرانسها و نشست سران کشورها شود.

         جناب رئیس جمهور، یکی از اهداف اصلی مأموریت ما نیز انجام ملاقاتها و ایجاد روابط نه تنها با اعضای پارلمان، بلکه با همه کسانی است که به نمایندگی از تمامی قشرهای جامعه عمل میکنند. مأموریت ما را نوعی میتوان بعنوان مأموریت دیپلماسی پارلمانی نامید. ما همچنین نقش دیپلماسی مردمی را ایفا میکنیم و هدف اصلی ما عبارت از این میباشد که اطلاعاتی از کشورمان را به شما برسانیم و ضمنا مطالبی مربوط به کشور شما را نیز در کشورخودمان منتشر کنیم.

         جناب رئیس جمهور، مایلم بار دیگر از جنابعالی اظهار تشکر کنم که امروز این وقت را در اختیار ما گذاشته و ما را به حضور پذیرفته اید. مایلم به استحضار برسانم که برای تحقق این سفر سفیر آذربایجان در بلژیک کمک زیادی به ما کرده است. در سایه مساعدتهای وی ما به اینجا آمده ایم.

حیدر علی اف: متشکرم. با نظرات و ملاحظات شما کاملا موافقم. شما گفتید که هدف از سفر به اینجا، آشنایی با آذربایجان است. نظرات خود را در باره اهمیت آذربایجان برای این منطقه هم از بعد ژئو-استراتژیکی و هم در سایر ابعاد بیان داشتید. متأسفانه در بخشهای زیادی از اروپا تا این اواخر از این موضوع یا بی اطلاع بودند و یا اینکه علاقه یی نسبت به این کار وجود نداشتند. ولی همه نظرات و  بیانات شما در باره اهمیت جهانی آذربایجان - بلی، گفته های شما در مورد آذربایجان واقع در تقاطع فرهنگها حقیقت دارد. لازم است که همه از این حقیقت آگاه باشند. در آنصورت علاقه بیشتری نسبت به آذربایجان بوجود میاید و آرزومندی نسبت به داشتن ارتباط با آذربایجان بالا میرود.

شما آمده اید تا با آذربایجان آشنایی پیدا کنید و ما هم آشنایی نزدیکی با بلژیک داشته باشیم. بلژیک یک کشور بسیار مشهوری واقع در مرکز اروپا است. این کشور از ویژگیهای متعددی برخوردار است. چند جامعه در این کشور گرد هم آمده است. آنها هم صاحب ویژگیهای منحصر به فرد خود هستند و هم ویژگیهای یک کشور واحد را دارا میباشند. ضمنا هیچ تضادی هم در کار نیست. در آنجا افراد هر جامعه به زبان خود تکلم دارد و این کار هیچ مانعه ای ندارد. اقتصاد و فرهنگ دارد توسعه مییابد. این اصلا بی جهت نیست که مقرهای اصلی مهمترین سازمانهای اروپا – هم ناتو و هم اتحادیه اروپا- در بلژیک قرار دارد.

من چند بار در کشور شما بوده ام. من از نخست وزیر سابق شما دعوت کرده بودم، وی هم به آذربایجان سفر کرد. اطلاع ندارم وی اکنون در چه سمتی را دارا میباشد.

مریم کاچار: منظور شما جناب دهان است.

حیدر علی اف: بله، بله...

من هر باری که به بروکسل میامدم حتما با نخست وزیر ملاقات میکردم. ولی اینها سفرهای رسمی من به بلژیک نبودند. این سفرها در ارتباط با ناتو و یا اتحادیه اروپا انجام میشد. من از وی برای سفری به آذربایجان دعوت کردم. وی دعوت مرا پذیرفت و سفری به آذربایجان انجام داد. وی نیز در چند نوبت مرا برای سفر رسمی دعوت نموده است. متأسفانه من امکان استفاده از این دعوتها را نداشتم. بدین ترتیب روابط بسیار خوبی بین سران کشورهای ما موجود است. ولی چنین روابطی بایستی در بین دو ملت هم باشد. شما اینجا اشاره یی به دیپلماسی مردمی داشتید... این هم بالطبع یکی از مهمترین مسائل است.

من احساس کردم که شما از مناقشه ارمنستان-آذربایجان و وضع کنونی این مناقشه هم مطلع هستید. در جریان ملاقاتهای مستقیم من و روبرت کوچاریان رئیس جمهوری ارمنستان هم هستید. توصیه میکنید که بدین طریق میتوان به نتایج بهتری دست یافت. باور من هم این است. اگر چنین باوری نداشتم تن به تماسهای مستقیم نمیدادم. ولی جای تأسف است که ملاقاتها چه در میان رئیسان مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا  یعنی روسیه، ایالات متحده آمریکا و فراسنه و چه ملاقاتهای ما بعنوان دو رئیس جمهوری تا بحال نتایج دلخواهی را در بر نداشته است.

کشور شما کشور خوشبختی است. سطح زندگی در کشور شما بالا است و انسانهای شما زندگی راحتی دارند. مناقشه و جنگی در میان نیست. بنظرم ده میلیون نفر جمعیت دارید. تعداد جمعیت ما هم کم نیست. هشت میلیون نفر جمعیت داریم. ولی مشکلات ما زیاد است.

بدیهی است که ما نمیتوانیم ادعا کنیم که مثل بلژیک باشیم. بلژیک ظرف یک روز و یکماه و یک سال به چنین سطحی نرسیده است. این کشور دارای سنتهای تاریخی بزرگی میباشد. مخصوصا بعد از جنگ جهانی دوم این کشور صحنه تحولات بسیار مثبتی بوده است. ولی ما جمعا ده سال است که به استقلال رسیده ایم. حین کسب استقلال هم ما در حال جنگ با ارمنستان بودیم. اوضاع اجتماعی سیاسی در داخل کشور نیز متشنج بود. این نظام سیاسی و اقتصادی و مسائل اجتماعی که دهها سال در کشور شما نهادینه شده بود بایستی در کشور ما از نوع راه اندازی میشد. چرا که ما 70 سال در یک نظام سوسیالیستی شوروی زندگی کرده بودیم. همانگونه که اطلاع دارید همه قوانین و مقررات آن با قوانین کشور شما تفاوت زیادی داشت.

ما هنگام تشکیل دولت خود بعد از کسب استقلال بیان داشته ایم و این مورد در قانون اساسی ما هم ثبت شده که ما از راه  دموکراسی و اقتصاد بازار پیروی میکنیم. کثرت گرایی سیاسی، آزادیهای سیاسی و مذهبی و غیره... همه اینها در قانون اساسی ما آمده است. ولی محال است که همه این موارد را ظرف یک روز، یک سال و حتی ده سال پیاده کرد و به سطح شما ارتقا یافت. ولی متأسفانه در برخی از کشورهای اروپایی چنین فکر میکنند در صورتیکه دموکراسی هست آن باید به همان شکلی باشد که در بلژیک، لوکزامبورگ و یا آلمان و فرانسه هست. بالطبع این یک نظر اشتباهی است. در کشور ما نیز افرادیکه شناخت چندانی از دموکراسی ندارند و تا حدودی موضع مخالفی اتخاذ کرده اند میطلبند که دموکراسی موجود در بلژیک باید در اینجا هم پیاده شود. آن نوع دموکراسی که در آمریکا هست باید اینجا نیز باشد. آمریکا به دویست سال نیاز داشته تا به چنین سطحی از دموکراسی ارتقا یابد. راهی راکه آمریکا ظرف مدت دویست سال طی کرده است ما نمیتوانیم در ده سال طی کنیم. مخصوصا بدین خاطر که هم مشکلات خارجی و هم مشکلات داخلی گریبانگیر کشور ما است.

برای پیشروی در این قبیل امور، طبیعتا وجود روابط و همکاریهای تنگاتنگ با کشورهای مثل بلژیک و سایر کشورهای اروپایی ضروری میباشد. همانطوریکه اطلاع دارید ما اوایل سالجاری به عضویت شورای اروپا پذیرفته شدیم. این هم یک مورد خیلی خوبی است. البته، ما یک امتحان خیلی بزرگی را پشت سر گذاشتیم. این یک امتحان سختی بود. چرا که شروط بسیار سختی برای ما گذاشته شده بودند. این امتحان را دادیم و شرط هارا نیز بجا آوردیم. بر این عقیده هستم که این امر شرایط مطلوبی را برای توسعه آتی ما و توسعه دموکراسی ایجاد میکند.

خلاصه- الان لزومی ندارد وقت زیادی را صرف این مسائل نمود، شما هم خیلی خوب میدانید و ما نیز بخوبی آگاهیم که – این قبیل روابط، مثلا اینکه شما از بلژیک به اینجا سفر کرده اید و امکان دارد در آینده نیز اعضای پارلمان آذربایجان به کشور شما بیایند، همه اینها برای تقرب کشورهایمان و مخصوصا برای توسعه بیشتر آذربایجان خیلی مفید واقع میشود.

شما بیان داشتید که 17 نفر از 200 نماینده در گروه دوستی-پارلمانی بلژیک-آذربایجان عضویت دارند. آنها دوستان نزدیک ما هستند. ما هم باید از این امر بهره مند شویم.

من بابت انجام این سفر مجددا از شما اظهار تشکر میکنم. امیدوارم سفر کنونی شما یک حادثه مهمی برای توسعه روابط بلژیک – آذربایجان نه تنها بین مجالس دو کشور بلکه درهمه عرصه ها نیز خواهد بود.

بدینوسیله من حرفهایم به پایان میرسانم. ولی میخواستم یک موضوع را برایم روشن کنم. شما حین ملاقات با من گفتید که اصلیت شما ترک است. سپس من مروری کردم در نام و شهرت شما که مریم قاجار بود. شما میدانید که شهرت قاجار به کجا برمیگردد؟

مریم کاچار: شنیده ام که به قره باغ، به آذربایجان بر میگردد. آیا همینطور است؟

حیدر علی اف: ریشه خیلی قدیمی اش به قره باغ برمیگردد. ولی نصل قاجار و سلسله قاجاریان سالیان مدیدی پادشهان ایران بوده اند. آقا محمد شاه قاجار و غیره ها... کتابی در خصوص قاجار و سلاله قاجاریان تألیف شده است. چرا که انسانهایی از نسل قاجار در کشورما هم هستند. یکی از این افراد از اعضای دایم آکادمی ملی است. وی کتاب خیلی خوبی را در باره همه سلاله های نسل قاجار تألیف کرده است. این کتاب حاوی عکسهای متعددی هم میباشد. واقعا نیز ریشه آنها به قره باغ برمیگردد. این خیلی خوب است که از این مسائل آگاهی دارید. از اینرو بعنوان یک نماینده مجلس، شما بایستی همت بیشتری در حل و فصل مناقشه قره باغ داشته باشید.

مریم کاچار: از اینکه یک چنین اطلاعاتی را در اختیار ما گذاشتید مایلم از شما تشکر نمایم. راستش، شما در رابطه با نام من مسئولیت بسیار خطیری را بر عهده من گذاشتید. فکر میکنم این یک مأموریت بسیار سنگینی خواهد بود. ولی در عین حال احساس غرور میکنم که اصل و نجابت ما از اینجا برخواسته است. شاید هم بخاطر نامم من نسبت به این مسائل بی اعتنا نیستم. مایلم به استحضار شما برسانم که همه ملت ترک به این مسائل بی اعتنا نیستند و از دل و جان این مسائل را پیگیری میکنند. تلاش خواهم کرد تا این مسئولیت محوله را در آینده برآورده سازم.

جناب رئیس جمهور، مایلم به استحضار برسانم که بلژیک در واقع بعنوان کشوری فقط در سال 1831 تأسیش شده است. همانطوریکه ملاحظه میفرمایید قریب به 200 سال است که این روند توسعه در بلژیک جریان دارد. ولی کشور شما هم یک کشور دموکراتیک جوان است. برای طی کردن سریع این روند توسعه، البته شما کمکهای کشورهای خارجی را لازم خواهید داشت. تجربه آنها، بنظرم برای شما خیلی ضرورت خواهد داشت. در این زمینه ما، من و نیز آقایانی که در کنار من نشسته اند – آقای ژان رمانس، آقای لوئی سیکئت از کمکهای خود دریغ نخواهند کرد. مایلیم که شما تجربه پیشرفته ما را یاد بگیرید و ما نیز از تاریخ باستان شما بهره ور شویم.

حیدر علی اف: من این نظر راکاملا قبول دارم.

(رئیس جمهور کشورمان عکسی از کتاب "قاجاریان" به قلم آکادمیسن چنگیز قاجار را به مهمان نشان میدهد)

این عکس پدر بزرگ شما است.

مریم کاچار: خیلی متشکرم. افتخار خیلی بزرگی به من دادید.

حیدر علی اف: این یک کتاب خیلی خوبی است. ملاحظه میکنید، اینها پدر بزرگان شما هستند. اگر وقتی پیدا کردید با چنگیز قاجار از اعضای آکادمی ما آشنا شوید. این کتاب را وی تألیف کرده است. یک ماه پیش این کتاب را بعنوان هدیه برایم فرستاده است. من هم به شما هدیه میکنم. هم این کتاب را مرور میکنید و هم با مؤلف آن آشنا میشوید.

مریم کاچار: بنظرم چنگیز قاجار دیگر با من تماس گرفته و قصد دارد این کتاب را تسلیم نماید. اگر این نسخه برای رئیس جمهور است، در آنصورت آنرا پیش خودتان نگهدارید. حتما دریافت خواهد شد.

حیدر علی اف: بله، پس همدیگر را پیدا کرده اید. این کتاب را من هم میتوانم اهدا نمایم.

مریم کاچار: این مایه افتخاربزرگی برای من میشود.

© aliyev-heritage.org