جناب معاون محترم دبیر کل، اعضای محترم شورای ناتو، سفرای محترم، خانمها و آقایان!

به جهت پذیرش صمیمانه از من و هیات آذربایجانی، از شما تشکر می کنم. از فرصت اینکه، امروز در جمع شما حضور دارم، خوشحالم و این را رویداد مهمی برای جمهوری آذربایجان تلقی می کنم. بخاطر سخنان تبریک و آرزوهای خوش در مورد آذربایجان، از شما قدردانی می کنم. مردم آذربایجان که، در پیشرفت خود راه تاریخی بزرگی پیموده و با مشکلات و موانع زیادی مواجه شده است، در سال ۱۹۹۱ استقلال ملی کسب کرده است. دولت مستقل آذربایجان بوجود آمده است که، هم اکنون عضو سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری اروپا و اکثر سازمانهای بین المللی است. امروز بخاطر حضور هیات آذربایجانی در مقر پیمان اتلانتیک شمالی احساس افتخار فراوان دارم.

جمهوری آذربایجان از راه تحکیم استقلال خود پیروی می نماید. در سیاست داخلی خود راه تشکیل نظام دولتی دموکراتیک و قانونمند را در پیش گرفته و با استفاده از ارزشهای دموکراتیکی که، بشر بدان دست یافته است، شرایط برای آزادی شخصیت و حراست از حقوق بشر، سیستم چندحزبی و چندگرایی سیاسی فراهم می سازد. کشورمان در زمینه اقتصاد، از راه انجام اصلاحات اقتصادی و برقراری اقتصاد بازار و کارفرمایی آزاد و ابتکار آزاد پیروی می کند. ما معتقدیم که، همه اینها بستر خوبی برای همگرایی نزدیک آذربایجان با جامعه جهانی، می باشد.

جمهوری آذربایجان در سیاست خارجی خود اصل روابط متقابل و وابستگی متقابل جهان را اساس قرار می دهد، سیاست صلح دوستانه اجرا می کند و سعی دارد در زمینه اصول احترام به حق حاکمیت، عدم دخالت در امور هم دیگر و رعایت متقابل تمامیت ارضی و مصونیت مرزها، با همه کشورها روابط حسنه برقرار سازد.

اکنون کشور آذربایجان در حال بحران اقتصادی سخت است. این بحران از سویی بعلت فروپاشی اتحاد شوروی است که، طول ۷۰ سال آذربایجان نیز وابسته به آن بود، بعلت نقض روابط همگرایی نزدیک بین تمام جمهوری های دیگر اتحاد شوروی و انتقال از یک سیستم اقتصادی به دیگری است. از سوی دیگر، شرایط جنگ آذربایجان با کشور همسایه ارمنستان و تجاوز نظامی نسبت به آن، موجب تشدید این بحران اقتصادی می گردد. لیکن، ما اعتقاد داریم که، با توجه به پیشوری آذربایجان بطور قاطعانه از راه توسعه مستقل، تمامی این مشکلات قابل رفع است. استقلال دولت آذربایجان عامل برگشت ناپذیری است و ما اطمینان داریم که، راهی که، هم در زمینه تشکیل نظام، هم انجام تحولات اقتصادی و هم اصلاحات دموکراتیک در پیش گرفته ایم، موجبات رفع این مشکلات و پیوست آذربایجان صاحب امکانات بزرگ، پتانسیل غنی اقتصادی و فکری به اقتصاد و جامعه جهانی را فراهم خواهد آورد.

همانطور که اشاره کردم، تجاوز نظامی ارمنستان همسایه به کشورمان که، مدت شش سال است جریان دارد، منجر به وخامت اوضاع آذربایجان می گردد. این تجاوز که، توسط محافل ملی گرای ارمنستان وقوع یافته است، مصایب بی شماری هم به مردم آذربایجان و هم مردم ارمنستان وارد آورده و امروزه برای ما به یک معضل عدیده تبدیل شده است.

برای شما بخوبی روشن است که، براثر تجاوز نظامی ارمنستان که، قصد الحاق بخشی از اراضی آذربایجان و ضمیمه منطقه قره باغ کوهستانی به ارمنستان را دارد، واحدهای نظامی ارمنی قسمت زیادی از خاک آذربایجان را اشغال کردند. در اثر جنگ شش ساله بیش از ۲۰ هزار انسان به قتل رسیده، تقریبا ۴ هزار نفر به اسارت رفته و یا به گروگان گرفته شده، در اراضی آذربایجان هزاران واحد مسکونی، بیمارستان، مدرسه، مؤسسات اجتماعی، صنعتی و کشاورزی از بین رفته است. به ارزش میلیاردها دلار خسارات به کشور ما وارد شده است.

ولی آنچه که خیلی وحشت انگیز است اینکه، حدودا ۲۰ درصد خاک آذربایجان از طرف واحدهای مسلح ارمنی به اشغال گرفته شده و ساکنان این مناطق که، متجاوز از یک میلیون نفرند، مسکن خود را از دست داده، در شرایط اقتصادی اجتماعی بسیار اسفباری هستند و در کشور خود به آوارگان جنگی تبدیل شده اند. همه آذربایجانی های ساکن منطقه قره باغ کوهستانی از آنجا کوچانده شده اند. قره باغ کوهستانی و هفت منطقه دیگر آذربایجان در حومه قره باغ، همانطور که یادآور شدم، تحت اشغال واحدهای نظامی ارمنی است.

ما همیشه طرفدار حل صلح آمیز مناقشه بودیم و هم اکنون این موضع را داریم. سعی داریم از امکانات سازمانهای بین المللی- سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری اروپا و گروه مینسک آن فعالانه استفاده نماییم. شورای امنیت سازمان ملل در سال ۱۹۹۳ چهار قطعنامه صادر کرده است. طی این قطعنامه ها، خروج نیروهای اشغالگر ارمنی از خاک آذربایجان بصورت قطعی درخواست می شود، لیکن ارمنستان هیچ یک از شرایط این اسناد را به انجام نرسانده است. تلاشهای گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا نیز هنوز نتایج مثبت نداشته است. عملیات نظامی امروز هم استمرار می یابد و واحدهای مسلح ارمنی ی که، قسمت زیادی از خاک آذربایجان را تصرف کرده، به مواضع تدافعی کشورمان حمله ور می شوند. هر روز خونریزی می شود و انسانها به قتل می رسند.

تحمل همه اینها، دیگر امکانپذیر نیست. فلذا امروز من با استفاده از حضور در اینجا- مقر ناتو، موضع آذربایجان را بار دیگر اعلام می کنم. ما طرفدار حل مسالمت آمیز این مساله، بلا فاصله توقف همه عملیات نظامی، خروج فوری نیروهای اشغالگر از خاک آذربایجان و سپس خواهان گفتگوهای تامینگر تمامیت ارضی و مصونیت مرزهای آن، هستیم. ما با این شروط حاضریم مساله وضعیت حقوقی خودمختاری قره باغ کوهستانی را بررسی کنیم.

من در تاریخ ۱۲ آوریل موقع سخنرانی در تلویزیون و رادیوی آذربایجان، ضمن مراجعه به مردم ارمنی، مقامات ارمنستان و ساکنان ارمنی تبار منطقه قره باغ کوهستانی اتباع آذربایجان، آنان را به توقف خونریزی فرا خواندم. با حکم سرنوشت، مردم آذربایجان و ارمنی باید پهلوی هم زندگی کنند و طول قرنها باهم زندگی کرده اند. ما معتقدیم که، چشمنداز حل این مساله از راه نظامی، وجود ندارد. این جنگ چشمنداز ندارد و لازم است هر چه زودتر به خونریزی پایان داد و صلح را در منطقه ما برقرار کرد.

امروز بار دیگر اظهار اطمینان می کنیم که، سازمانهای بین المللی، در وهله اول سازمان امنیت و همکاری اروپا و گروه مینسک آن اقدامات بیشتری جهت تحقق ابتکارات صلح جوایانه ما، بعمل خواهند آورد. امروز ضمن حضور در مقر ناتو، مایلم مراتب احترام خود را نسبت به پیمان اتلانتیک شمالی که، در دوران فعالیت خود سهم بسیار مهمی به ایجاد ثبات و تقویت صلح و همکاری در اروپا و کل جهان ادا کرده است، ابراز دارم. ما احترام زیادی به ناتو قایلیم و اهمیت فراوانی به فعالیت آن در مرحله معاصر می دهیم. تشکیل شورای همکاری اتلانتیک شمالی، مرحله مهمی در فعالیت ناتو بوده و امکان برای جزب سایر کشورها به مدار ناتو خواهد داد.

ما با رضایتمندی، از تصمیم ناتو در تاریخ ۱۰ ژانویه سال جاری در مورد تصویب سند "مشارکت بنام صلح" استقبال می کنیم و این را همچنین بمنزله گامی مهم در فعالیت ناتو برای توسعه بیش از پیش همکاری بین کشورها تلقی می نماییم. ما اهمیت زیادی به اینکه، در تصمیم ناتو در تاریخ ۱۰ ژانویه مراتب نگرانی ویژه ی نسبت به اوضاع پیش آمده در قفقاز جنوبی اظهار شده و اطمینان به ضرورت حل مناقشه در منطقه ما و از جمله در آذربایجان، ارمنستان و گرجستان ابراز گردیده است، قایل هستیم.

همه اینها ما را جزب می کند و علاقه زیادی بوجود می آید. با توجه به این، ما تؤام با خرسندی فراوانی از دعوت ناتو از کشورهای اروپای شرقی و جمهوری های تازه استقلال یافته اتحاد شوروی سابق مبنی بر فراخوان الحاق به سند "صلح بنام مشارکت"، استقبال کردیم. ما تصمیم بر امضای همان سند گرفتیم و امید زیادی نسبت به همکاری با ناتو داریم. این همکاری، هم از لحاظ ورود آذربایجان به دموکراسی غرب و هم ضمن همکاری با ناتو، جستجوی راههای دیگری مبنی بر تثبیت اوضاع در منطقه، توقف جنگ و ایجاد صلح و همزیستی مسالمت آمیز میان آذربایجان و ارمنستان، برای ما بسیار حائز اهمیت است.

ما با این اندیشه و امیدها به اینجا آمده ایم و امروز آماده ایم برنامه "مشارکت بنام صلح" را امضا کنیم. مایلم بار دیگر اظهار امیدواری نمایم که، ناتو به شایستگی نسبت به این گام جمهوری آذربایجان ارزش قایل خواهد شد، متقابلا مفید واقع خواهد گردید و مهمتر اینکه، به تثبیت اوضاع در منطقه ما کمک خواهد کرد. توفیقات روزافزون به این سازمان خواستارم. از توجه تان سپاسگزارم و حاضرم سند "مشارکت بنام صلح" را امضا کنم.

© aliyev-heritage.org