آثار / اقتصاد / سازمانهای اقتصادی بین المللی

سخنرانی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان در ششمین نشست سران دولتهای و حکومتهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی اکو،١٠ ژوئن سال ٢٠٠٠ کاخ حافظیه تهران


 جناب ریئس محترم.

سران محترم دولتها و حکومتها.

خانمها و آقایان.

اجازه فرمایید سلامهای خود را در شخص سران دولتهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی به همه شرکت کنندگان نشست ششم و نیز به نمایندگان برخی سازمانهای با نفوذ ی که در این جلسه حضور دارند برسانم. من بخاظر این پذیرایی صمیمانه و مهمان نوازی گرم و حسن رفتار نسبت به اعضای هیات نمایندگی ما و بابت شرایطی که برای سازنده و پرثمر کردن این نشست فراهم شده است از عالی جناب سید محمد خاتمی رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اسلامی ایران اظهار تشکر میکنم.

عالی جنابان

امروز که شاهد دخالت روند جهانی شدن در همه عرصه های فعالیت هستیم تصور اینکه برخی کشورها بدون ایجاد روابط متقابل میتوانند به توسعه دست یابند سخت است. لذا به عقیده من در شرایط توسعه و جهانی شدن دو عامل مهم میتواند از اهمیت خاصی جهت توسعه سازمان همکاریهای اقتصادی برخوردار باشد: یکی اینکه تقویت نقش سازمان همکاریهای اقتصادی بمنظور توسعه هر کشور عضو و عامل دوم نیز اینکه ایجاد روابط  هر چه تنگاتنگ و متقابلا مفید بین سازمان همکاریهای اقتصادی و سایر سازمانهای بین المللی و منطقه ای ضروری میباشد. ضمن ملاحظه این موارد کشورهای متبوع ما بایستی هم در جهت افزودن برثمردهی مناسبات تشکل یافته در چهارچوب سازمان همکاریهای اقتصادی و همچنین در راستای تعمیق بیش از پیش همکاریها با سازمانهای بین المللی و منطقه یی مختلفی تلاش کنند. روابط روزافزون سازمان همکاریهای اقتصادی با برخی نهادهای بین المللی از جمله سازمانهای مالی فقط قابل تحسین میباشد. مخصوصا همکاریهای آن با سازمانهایی ازقبیل بانک جهانی توسعه و نوسازی، بانک توسعه آسیا، بانک توسعه اسلامی، کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد در حوزه آسیا و اقیانوس آرام، سازمان تجارت جهانی، سازمان بهداشت جهانی و برنامه سازمان ملل جهت نظارت بر مواد مخدر و سایر سازمانهای مشابه مؤید افزایش اهمیت اقتصادی و ژئوسیاسی منطقه ما میباشد. این امر همچنین نشانگر انجام کارهای وسیع از سوی سازمان همکاریهای اقتصادی میباشد. در مورد توسعه روابط بین سازمان همکاریهای اقتصادی و سایر سازمانهای بین المللی ذکر این نکته را لازم میدانم که آذربایجان آماده است تحفه خود را برای تحقق این کار بدهد. بویژه بعنوان یک دولت عضو ما میتوانیم کمکهای خود را در زمینه ایجاد روابط متقابل بین سازمان همکاریهای اقتصادی و سازمان همکاریهای اقتصادی دریای سیاه داشته باشیم. بدین منظور پیشنهاد میکنم که دبیران کل هر دو سازمان در باکو دیدار کنند. براین باورم که چنین دیداری میتواند زمینه اولیه را جهت همکاریهای آتی سازمان همکماریهای اقتصادی و سازمان همماریهای اقتصادی دریای سیاه ایجاد نماید.

عالی جنابان. آذربایجان آمادگی مشارکت در امر تقویت هر چه بیشتر همکاریهای متقابل بین کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و نیز شرکت در طرح های مهم اقتصادی مورد اجرا در قالب این سازمان از جمله طرح هایی در زمینه های حمل و نقل و بازرگانی و برق و ارتباطات را دارا میباشد.

آذربایجان با ٥١ کشور عضو سازمان همکاریهای اقتصادی در زمینه های بازرگانی و سرمایه گذاری همکاریهای تنگاتنگی دارد. بطوریکه ایران و ترکیه از اعضای این سازمان شرکای اصلی تجاری آذربایجان هستند. با در نظر گرفتن توسعه هر چه بیشتر همکاریها در این زمینه، ما خواهان رفع تدریجی موانع بر سر راه تجارت بین کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و آزادسازی در مقیاس وسیع تر در اقتصاد هستیم. ما تشویق سرمایه گذاریهای متقابل بین کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی را ضروری میدانیم. به نیابت از جمهوری آذربایجان متیوانم بیان کنم که همه گونه گامهای ضروری برای فعالیتهای سرمایه گذاران خارجی در کشورمان برداشته شده است. ایجاد شدن پایه های حقوقی برای انجام اصلاحات اقتصادی و آزادسازی اقتصاد و اجرای برنامه خصوصی سازی شرایط مساعدی را برای جذب سرمایه خارجی به کشورمان فراهم میاورد. ما از کلیه سرمایه گذاران از حوزه سازمان همکارهای اقتصادی دعوت میکنیم تا در تأمین مالی طرح هایی در زمینه های مختلف اقتصادی در آذربایجان حضور فعالی داشته باشند.

در عین حال تهیه و تنظیم طرح های اقتصادی منطقه ای بین دولتی در چهارچوب سازمان همکاریهای اقتصادی را صلاح میدانیم. این امر میتواند در راستای گسترش هر چه بیشتر روابط اقتصادی و تقویت بیش از پیش همکاریهای متقابلا مفید در منطقه عمل کند. بهره برداری از منابع نفتی دریای خزر از اهمیت فوق العاده مهمی برای آذربایجان برخوردار است. امروزه با اطمینان میتوان بیان داشت که روند بهره برداری از منابع انرژی ماهیت برگشت ناپذیری بخود گرفته است. در عین حال در نمونه بخش انرژی آذربایجان شاهد بین المللی شدن سرمایه و تولید هستیم. مشارکت بسیاری از شرکت های معروف برخی کشورها در طرح های بزرگی برای استخراج منابع انرژی و انتقال آن به بازارهای جهانی گواه بارز این امر است. عملیاتی شدن خط لوله باکو-نووروسیسک در سال ١٩٩٧ در مسیر شمالی و خط لوله باکو-سوپسا در سال ١٩٩٤ در مسیر غربی حایز اهمیت فراوانی برای کشور ما و برای همه کشورهای منطقه میباشد. بهره برداری قریب الوقوع از خط لوله اصلی باکو-جیهان برای صادرات نفت نقش بی نظیری در توسعه اقتصادی کشور ما و همگرایی آن با نظام اقتصادی جهان ایفا خواهد نمود.

در عین حال معتقدم که نیازی به ایجاد مسیرهای جایگزین برای بهره برداری از منابع غنی نفت و گاز حوزه دریای خزر و انتقال این فرآورده ها به بازارهای جهانی هست. امروز کشورهای ساحلی دریای خزر (روسیه، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان و ایران) در حال اجرای کارهای بزرگ درزمینه بهره برداری از منابع نفت و گاز حوزه خزر میباشند. ولی ما عقیده داریم برای اینکه از منابع انرژی این منطقه استفاده بهینه یی بعمل آید کشورهای ساحلی خزر بایستی وضع حقوقی دریای خزر را تعیین کنند. آذربایجان آماده انجام مذاکرات لازمه در این خصوص و سرانجام برداشتن گامهای ضروری برای حل این مسئله است. این امر میتواند همگرایی اقتصادی بین کشورهای منطقه را هر چه بیشتر تقویت نماید.

رئیس محترم، کشورهای عضو سازمان همکارهای اقتصادی با در نظر گرفتن امکانات موجود و بالقوه بایستی از یکسو ضمن صدور کالاهای خود و از سوی دیگر نیزبا ایفای نقش کشور ترانزیتی توجه خاصی به توسعه شبکه های حمل و نقلی در منطقه داشته باشند. در این زمینه احیای جاده بزرگ ابریشم و توسعه دهلیز اروپا-قفقاز-آسیا برای حوزه سازمان همکاریهای اقتصادی از اهمیت تاریخی برخوردار است. در ماه سپتامبر سال ١٩٩٨ کنفرانس بین المللی در خصوص احیای جاده بزرگ ابریشم با حضور نمایندگانی از ٣٢ کشور و ١٣ سازمان بین المللی در باکو برگزار شد. در جریان این کنفرانس "موافقت نامه اصلی همه جانبه پیرامون حمل و نقل بین المللی در جهت توسعه دهلیز اروپا-قفقاز-آسیا " به امضای ١٢ کشور رسید. از میان اینها شش کشور در سازمان همکاریهای اقتصادی عضویت دارند. اسناد حقوقی مصوب کنفرانس بین المللی لازم الاجرا شده و تأسیس دبیرخانه پروژه تراسکا در باکو در دست اقدام است و در آینده نزدیکی شروع بکار خواهد کرد.

بنظر من شرکت ایران بعنوان یکی از بزرگترین کشورهای منطقه در طرح احیای جاده تاریخی ابریشم که اروپا را به آسیا وصل میکند خیلی ضروری میباشد. ما آماده هرگونه حمایت از کشور همسایه در این موضوع هستیم. اجرای این طرح وسیع بسترهای ضروری برای استفاده بهنیه از منابع طبیعی و امکانات اقتصادی کشورهای واقع در طول مسیر دهلیز حمل و نقلی اروپا-قفقاز-آسیا و برای گسترش همکاریهای تجاری و اقتصادی را شکل میدهد و ضمنا روند همگرایی آن کشورها با اقتصاد جهانی را تقویت میکند. من مایلم با اطمینان کامل بر این نکته تأکید کنم جاده بزرگ ابریشم که در طول قرنها موجبات غنای متقابل اقتصاد، فرهنگ، علم و تمدن ها را فراهم آورده است امروز نیز امیدها را برآورده خواهد ساخت. تحقق این طرح باعث توسعه روابط تجاری و اقتصادی و فرهنگی خواهد شد و نقش کاتالیزاتور را در روند همگرایی بازی خواهد کرد. همه کشورهای ذینفع باید در اجرای برنامه مورد نظر حضورفعالی داشته باشند. بطوریکه توسعه اجتماعی اقتصادی کشورهای ما تا حد قابل ملاحظه یی در گروه عملکرد متحرک بخش حمل و نقل دارد.

رئیس محترم، حضار گرامی. در سرآغاز هزاره جدید مناسبات موجود بین برخی از کشورها و اوضاع داخلی برخی کشورها دوران بسیارسرسختی را طی میکند. ما در یک چنین شرایط نوینی  بایستی دست به اقدامات عملی بمنظور تضمین تقویت صلح و اعتماد و ثبات و امنیت چه در سطح جهانی و چه در سطح منطقه یی بزنیم. بدین منظور ما مبتکر امضای پیمان ویژه ای بمنظورتضمین صلح و ثبات در قفقاز جنوبی شده ایم. امضای چنین پیمانی میتواند انگیزه قوی برای حل وفصل مناقشات و تقویت صلح و ثبات در منطقه باشد. دراین مسئله مشارکت ایران را که نقش مهمی در منطقه ایفا میکند ضروی میدانیم. این مسئله حایز اهمیت فراوانی برای آذربایجان میباشد. همانگونه که مطلع هستید آذربایجان در دوره های نخست استقلال خود صحنه تلاطمهای سیاسی و اقتصادی جدی شده است. قبل از هر چیز تجاوز نظامی ارمنستان همسایه به خاک آذربایجان مسبب این امربوده است. در نتیجه ٢٠ در صد از خاک کشور به اشغال نیروهای مسلح ارمنستان در آمده و یک میلیون آذربایجانی بزور از خانه و کاشانه خود بیرون رانده شده و بصورت آواره در کشور خود در آمده اند. همه اینها تأثیر منفی خود را در سرعت انجام اصلاحات حقوقی و اقتصادی در کشور برجای گذاشته است.

آذربایجان در صدد دستیابی به صلح و همکاری با ارمنستان است. ولی این همکاری بعد از احیای تمامیت ارضی آذربایجان و بازگشت آوارگان به محل اقامت دایم خود امکانپذیر خواهد بود. آذربایجان آماده است وضع خودمختاری در عالی ترین سطح  در ترکیب جمهوری آذربایجان به قره باغ کوهستانی اعطا نماید. این موضع ما در سه اصل معروف بعنوان اصول مبنا برای حل و فصل مناقشه  و مصوب در نشست لیسبون سران کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا در سال ١٩٩٦ منظور گردیده است. تلاشهای مشترک کشورهای جهان باید این نکته را برای ارمنستان به اثبات برساند که هیچ جایگزینی برای حل و فصل مسالمت آمیز مناقشه بر اساس برسمیت شناخته شدن متقابل تمامیت ارضی ارمنستان و آذربایجان وجود ندارد. اینرا هم باید در نظر داشت که بعد از دستیابی به صلح پایدار فرصتهایی برای همکاریهای گسترده بوجود خواهد آمد. در این رابطه ما نسبت به کمک های سران دولتهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی امید واریم.

درپایان ذکر این را لازم میدانم که نشست حاضر اهداف دقیقی را برای توسعه منطقه در آینده نزدیک مشخص نموده و شرایطی را برای توسعه مستمر سازمان همکاریهای اقتصادی در همه محورها فراهم خواهد آورد. از توجه شما سپاسگذارم.