آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- اروپا

سخنرانی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان در مجلس ملی بلغارستان - سوفیا، ۲۹ ژوئن سال ۱۹۹۵


جناب سِندوف رئیس پارلمان بلغارستان، نمایندگان محترم مجلس، خانمها و آقایان ارجمند.

اینجانب سلامهای صمیمانه خود را از طرف جمهوری آذربایجان و مردم کشورمان به شما و در شخص شما به ملت بلغارستان می رسانم، مراتب احترام و ارادت ملت آذربایجان را به مردم کشورتان اظهار می دارم.

من با کمال میل دعوت جناب آقای ژِلیو ژِلِو رئیس جمهور محترم بلغارستان را پذیرفته برای سفر رسمی به کشورتان آمده ام و اکنون چند ساعت است که ما در اینجا همکاریهای بسیار مفیدی داریم. جناب آقای ژِلیو ژِلِو رئیس محترم جمهوری بلغارستان و اینجانب موافقت نامه خیلی مهمی را در خصوص دوستی و همکاری بین بلغارستان و آذربایجان امضا کرده ایم. بعلاوه، چند موافقت نامه دیگری نیز بمنظور توسعه اقتصاد و روابط اقتصادی فیمابین و ایجاد شرایط لازم در جهت توسعه آن، به امضا رسید. من امضای این اسناد را بعنوان مرحله تازه ای در راستای توسعه روابط بلغارستان و آذربایجان تلقی می نمایم.

جمهوری آذربایجان سه سال و نیم است که بعنوان دولت مستقل میباشد و استقلال خود را که در سال ۱۹۱۸ بدست آورده بود، پس از فروپاشی اتحاد شوروی سابق موفق شد بار دیگر احیا کند. ملت ما استقلال دولتی و آزادی ملی را یک دستاورد تاریخی می داند و مصمم است استقلال خود را بطور دایم حفظ کند. لذا، مایلم به توجه شما برسانم که این استقلال برای آذربایجان همیشگی خواهد بود. بعنوان یک دولت مستقل، در آذربایجان دولت دموکراتیک و متمدنی سازماندهی می شود. ما جامعه قانونمدار تشکیل می دهیم، حفظ حقوق بشر و تمامی آزادی های فردی، مبنای سیاستهای دولتی و تحولات جاری در جامعه کشورمان را تشکیل می دهد. آذربایجان در زمینه اقتصادی راه اقتصاد آزاد را می پیماید و پیگیر انجام اصلاحات اقتصادی در این زمینه میباشد. ما انجام اصلاحات کشاورزی را آغاز کرده، برنامه خصوصی سازی را به تصویب رسانده و در آینده نزدیکی به اجرای وسیع این برنامه اقدام خواهیم نمود. در جامعه ما چندگرایی سیاسی و همه آزادی ها برقرار گردیده و حکمفرما است. در کشورمان جامعه چندحزبی ایجاد شده است. هم اکنون در آذربایجان بیش از ۴۰ حزب فعالیت می کند و بمنظور تأمین چندگرایی سیاسی صدها روزنامه نیز منتشر می شود.

عملکرد ما در بخش اقتصادی، کشورمان را به روی اقتصاد جهانی باز میکند و همه گونه شرایط برای سرمایه گذاریهای اقتصاد جهانی در آذربایجان فراهم می شود. برای همین، مایلم از قرارداد بزرگی که بین جمهوری آذربایجان و شرکتهای نفتی پیشرو غربی در ماه سپتامبر سال گذشته منعقد گردیده است، برای شما بحث کنم. در آن قرارداد بهره برداری مشترک از میادین نفتی متعلق به جمهوری آذربایجان در دریای خزر به اتفاق شرکتهای غربی و بهره مند شدن کشورمان از آن و همچنین، سرمایه گذاری شرکتهای خارجی در اقتصاد آذربایجان پیش بینی می شود.

منظور من این است که، در کشورمان هرگونه شرایط برای سرمایه گذاریهای خارجی ایجاد شده، از جمله قوانینی به تصویب رسیده است. لذا، ما از همه کشورهای خارجی برای سرمایه گذاری در آذربایجان دعوت می کنیم.

سال جاری- سال ۱۹۹۵ بلحاظ توسعه اصول دمکراتیک در کشورمان از اهمیت بسزایی برخوردار میباشد. قرار است روز ۱۲ نوامبر نخستین انتخابات پارلمان دمکراتیک جمهوری آذربایجان برگزار گردد و این انتخابات بر اساس اصول کاملاً دموکراتیک و بر پایه سیستم چندحزبی برگزار خواهد شد. در این میان، قانون اساسی دمکراتیک جدید آذربایجان نیز مورد تصویب قرار خواهد گرفت. اکنون ما روی این قانون اساسی کار می کنیم. در این قانون اساسی زمینه ای برای توسعه کشور آذربایجان در آینده نیز بعنوان دولت دمکراتیک و قانونمدار ایجاد می شود.

جمهوری آذربایجان کشور چندملیتی است. همه ملتهایی که در آذربایجان زندگی می کنند، صرف نظر از ملیت، اعتقادات دینی، زبان و دیدگاههای سیاسی، دارای حقوق یکسان هستند و در ادارات دولتی و سازمانهای اجتماعی آذربایجان با حقوق متساوی فعالیت دارند.

ممکن است، از طریق مطبوعات آگاهی دارید که، طی سالهای اخیر تحولات سیاسی- اجتماعی در آذربایجان با جریان بسیار شدیدی همراه بوده، مبارزه بر سر قدرت انجام گرفته، تغییر حکومت رخ داده است و ظرف یک سال اخیر اقدام به کودتا گردیده است. ولی حکومت فعلی آذربایجان قادر به جلوگیری از همه این حوادث میباشد و منبعد نیز توان جلوگیری از آن را دارد. اوضاع سیاسی- اجتماعی در آذربایجان ثابت است.

می توان اوضاع سیاسی- اجتماعی کنونی آذربایجان را بعنوان وضع بحرانی توصیف نمود. اوضاع آذربایجان در این زمینه شبیه اوضاع کشور شما، همچنین سایر کشورهای وابسته به اقتصاد سوسیالیستی سابق است. انتقال از سیستم سیاسی- اجتماعی سوسیالیستی به یک سیستم جدید خیلی دشوار و سخت است. این امر در کشور ما نیز معضلات بزرگ و جدی در پی داشته است.

در آذربایجان دوران گذر وخیمتر بوده است. بعلت اینکه آذربایجان هفت سال است که از سوی ارتش ارمنستان در معرض تجاوز نظامی قرار گرفته است. جمهوری ارمنستان به قصد تصرف قسمتی از سرزمینهای آذربایجان- منطقه قره باغ کوهستانی، از سال ۱۹۸۸ به تجاوز نظامی اقدام کرده است. این تجاوز تلفات زیادی را بر جای گذاشته و خیلی خونریزی شده و بیست درصد از اراضی جمهوری آذربایجان از طرف نیروهای مسلح ارمنی اشغال گردیده است. از سرزمینهای اشغالی بیش از یک میلیون نفر شهروند آذربایجانی رانده شده و هم اکنون آنها در سایر مناطق آذربایجان در شرایط پناهندگی وخیمی بسر می برند.

آذربایجان دولت صلح دوست است و ما به سرزمینهای ارمنستان و سایر کشورهای همسایه چشم ندوخته ایم. ولی نمی توانیم سرزمینهای خود را نیز به کشور دیگر واگذار نماییم. بهمین خاطر، ما تمامیت ارضی خود را حفظ می کنیم و از سرزمینهای خود حراست می نماییم و این جنگ را فقط و فقط بمنظور دفاع از خود ادامه می دهیم. در مناطق اشغالی از سوی ارتش ارمنستان بیش از ۷۰۰ شهر، بخش و روستا ویران شده، آثار باستانی، کارخانجات و منازل مسکونی از بین رفته است. خسارات مادی و معنوی بزرگی به آذربایجان وارد آمده است.

با وجود همه این تلفات و خسارات، آذربایجان خواهان حل صلح آمیز مناقشه با ارمنستان میباشد. برای همین، به مذاکرات صلح ادامه می دهیم. مایلم تؤام با رضایت خاطر به توجه شما برسانم که در ماه می سال گذشته بین ارمنستان و آذربایجان پیمان آتش بس حاصل گردیده است. ۱۳ ماه است که شرایط آتش بس استمرار می یابد، ما به این رژیم آتش بس پایبند هستیم و بمنظور دستیابی به صلح فراگیر در آینده نیز بدان پایبند خواهیم ماند. ما برای دستیابی به صلح معتبر و درازمدت، در قالب گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا با ارمنستان گفتگو می کنیم و اظهار اطمینان می کنم که این مذاکرات نتایج مثبتی را بهمراه خواهد داشت و ما، سرانجام صلح فراگیر را بدست خواهیم آورد.

ولی بمنظور دستیابی به این صلح، ما شروط اصلی داریم. اینها شروط عادلانه یی است: میبایستی تمامیت ارضی و مصونیت مرزهای آذربایجان تأمین شود و نیروهای مسلح ارمنی از مناطق اشغالی آذربایجان خارج گردند و متجاوز از یک میلیون نفر از آوارگان و پناهندگان باید به خانه و کاشانه خود باز گردند. همپای این، ما نسبت به تأمین امنیت اهالی ارمنی تبار مقیم قره باغ کوهستانی آذربایجان بعنوان شرط صلح معتبر ضمانت می دهیم. ما در مورد اعطای نظام خودمختاری به آنها نیز بیانیه هایی را صادر کرده ایم. یعنی، قره باغ کوهستانی باید بعنوان بخش جدایی ناپذیر آذربایجان ابقاء شود، اقوام و اهالی ارمنی تبار مقیم آن منطقه نیز بعنوان شهروندان آذربایجانی ضمن دریافت نظام خودمختاری و آزادی، زندگی خواهند کرد.

پیشنهادات ما عادلانه است و اظهار امیدواری می کنیم که، بلغارستان نیز مثل سایر کشورهای جهانی، جامعه جهانی، از جمله، بعنوان عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا در حل این مسئله به آذربایجان و برای برقراری صلح در منطقه ما کمک خواهد کرد.

جمهوری آذربایجان در جامعه جهانی جایگاه شایسته خود را بخود اختصاص داده است، عضو اکثر سازمانهای بین المللی است و در این سازمانها سیاستهای صلح دوستانه، در عین حال سیاستهای خارجی ترقی خواهانه خود را پیاده می کند.

اینجانب به شما اطمینان می دهم که جمهوری آذربایجان استقلال دولتی خود را از این پس نیز حفظ خواهد نمود و بعنوان یک دولت مستقل، راه برقراری روابط متقابلاً مفید با همه کشورها را خواهد پیمود.

نمایندگان محترم پارلمان، از اینکه مترجم ما خیلی با تجربه نیست و سختی می کشد، من بخش نهایی سخنرانی ام را در زبان روسی ایراد خواهم کرد. ما مترجم ویژه ای نداریم.

آقای سیاوش محمدزاده یکی از شاعران برجسته آذربایجان میباشد و اشعار شعرای بلغار را به زبان آذربایجانی ترجمه می کند. فعالیتهای مترجمی ایشان شایان توجه است. فکر می کنم که متوجه سخنان من خواهید بود.

مایلم از بابت حضور در اینجا و سخنرانی در یک پارلمان بانفوذی همچون پارلمان دولت اروپایی- جمهوری بلغارستان بار دیگر اظهار خوشحالی کنم. ما تحولات جاری در کشورتان- تحولات دموکراتیک، مسایل برقراری حقوق بشر و تحولات تلافی اشتباهات گذشته را با نهایت احترام پیگیری می کنیم و با حسن نیت برای شما در راهی که می پیمایید، موفقیت آرزومندیم.

روابط بسیار نزدیکی بین آذربایجان و بلغارستان وجود دارد. این روابط طی دهه های اخیر شکل یافته است. منظور من، روابط اقتصادی، علمی، فنی و فرهنگی است. ما نسبت به این روابط اهمیت زیادی قایل هستیم و آن را بزرگ می شماریم. هم اکنون نیز- در شرایط جدیدی که آذربایجان دولت مستقل بوده و تحولات سیاسی- اجتماعی خیلی مهم در بلغارستان جریان می یابد، ما بر این باوریم که روابط ما می تواند از نظر کیفی به مرحله تازه ای ارتقاء یابد. سفر من به اینجا- بلغارستان صرفاً بعلت آن است که این مناسبات را به مراحل بالاتری از لحاظ کیفی برسانیم.

به شما اطمینان می دهم که در آذربایجان بلغارستان را خیلی خوب می شناسند و با تاریخ کهن و شجاعتهای فرزندان بلغارستانی در راه آزادی و استقلال آشنایی دارند. در آذربایجان از تحولات سالهای اخیر در سرزمین بلغارستان آگاهی کامل دارند.

اینجانب آرزوهای صمیمانه و مراتب احترام و ارادت ملتمان را به شما می رسانم. در راهی که می پیمایید، برای شما آرزوی موفقیت دارم!

امروز ما با جناب ژِلیو ژِلِو رئیس جمهور و جناب بلاگووِست سِندوف رئیس پارلمان کشور بلغارستان به مذاکرات مفصلی پیرامون تأمین توسعه هر چه موفقتر روابط فی مابین پرداختیم. من در حضور شما صریحاً بیان می دارم که ظرفیتهای ذخیره یی بیشتری در جهت توسعه بیش از پیش مناسبات کشورها وجود دارد و ما از طرف خود همه اقدامات مقتضی را در راستای ایجاد روابط دوستی و برادری بین ملتهایمان بعمل خواهیم آورد.

زنده باد بلغارستان مستقل و زیبا!

درود بر ملت قهرمان بلغار و دستاوردهای تاریخی آن!

زنده باد دوستی تزلزل ناپذیر بلغارستان و آذربایجان!