به ریاست محترم شورای امنیت سازمان ملل متحد; رونوشت: به دبیر کل سازمان ملل متحد-۲۶ ژویه سال ۱۹۹۳
جناب رئیس محترم شورا.
اوضاع وخیم بوجود آمده در کشورم بر اثر استمرار و تشدید تجاوز ارمنستان که، به قصد تجزیه ارضی کشور آذربایجان مستقل و دارای حاکمیت، انجام گرفته است، اینجانب را بر آن وا می دارد تا، به جناب عالی مراجعه نمایم.
آذربایجان پایبند به اصول و موازین حقوق بین المللی در حل مسالمت آمیز مناقشه خونین تحمیلی از سوی جمهوری ارمنستان بر آن، به میانجیگری مجمع امنیت و همکاری اروپا ضمن تکیه بر حقوق و وظایف اعضای این سازمان بین المللی و با استناد بر ایده های امنیت و همکاری بین المللی آن، تن داده است. حکومت آذربایجان در روند جریان طولانی و دشوار حل مناقشه با تلاش برای حل صلح آمیز آن و ضمن نمایش حد اکثر انعطاف و موضع عملی، با جدیت در پی راههای جستجوی توقف خونریزی و ایجاد شرایط اساسی جهت انجام مذاکرات بوده است. لیکن نقض ناهنجار تعهدات خود توسط ارمنستان در برابر جامعه جهانی وآذربایجان، موجب لطمه خوردن کوششهای صلح آمیزمان
می گردد.
از روزی که، شورای وزیران مجمع امنیت و همکاری اروپا در خصوص کنفرانس مینسک اخذ تصمیم نمود، مدتی بیش از یک سال گذشته است، ولی این ایده اکنون بیشتر از همیشه از واقعیت بدور است. اگر یک سال پیش ما در مورد ضرورت آزاد سازی شهرستانهای شوشا و لاچین بعنوان تنها راه ممکن برقراری مجدد وضعیت دوران تصمیم گیری شورای وزیران و بدینوسیله ورود به کنفرانس مینسک سخن می گفتیم، اکنون بیش از ۱۷ درصد سرزمینهای آذربایجان از طرف تجاوزگران ارمنی غصب گردیده است. تمام قسمت کوهستانی قره باغ، شهرستان لاچین آذربایجان ( بخش جنوبی آن در ماه می سال ۱۹۹۲ و قسمت شمالی نیز در ماه آوریل سال ۱۹۹۳ بتصرف رسیده است)، شهرستان کلبه جر و روستاهای جمهوری خود مختار نخجوان و شهرستانهای قزاق، فضولی، زنگیلان و آغدام اشغال شده است. مجموعا تعداد ۵۰۳ منطقه مسکونی غصب گردیده و تعداد کل آوارگان و مهاجرین ۵۶۷ هزار نفر می باشد.
ارمنستان که، ابتدا با اقدام به تجاوز سیاسی حاوی اتخاذ تصمیمات خیانتکارانه دائر برالحاق قره باغ کوهستانی به سرزمین خود و سپس ضمن گسیل دادن تروریستها و ارسال سلاحها، امروز به انجام عملیات نظامی وسیع در خاک آذربایجان دست می زند و نسبت به درخواستها و مصوبات مجمع امنیت و همکاری اروپا و سازمان ملل متحد و منجمله قطعنامه ۸۲۲ شورای امنیت که، خواستار خروج فوری نیروهای اشغالگر از آذربایجان می باشد، بی اعتنایی نشان می دهد. تلاشهای مجمع امنیت و همکاری اروپا معطوف بر اجرای همان قطعنامه، در اثر امتناع کامل طرف ارمنی از اجرای مطالبات قانونی میانجیگر و نیز طرح شروط غیر قابل قبول توسط آن، بی نتیجه مانده است. آخرین سفر ماریو رافائلی نیز مانند سفرهای قبلی وی براثر این اقدامات جمهوری ارمنستان منجر به آن گردیده است تا، هیچ دلیلی بر تحقق امیدهای نسبت به اجرای بزودی قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد و توقف خونریزی که، از مدتها پیش انتظار آن می رفت، باقی نماند.
اظهارات طرف ارمنی مبنی بر اینکه، واحدهای نظامی ارمنی فعال در قره باغ کوهستانی، تابع جمهوری ارمنستان نیستند، کاملا بی اساس می باشد.
روانه کردن تمامی سلاحهای سنگین، مهمات جنگی و نیرو و همچنین هدایت مستقیم عملیات نظامی را جمهوری ارمنستان از طریق شهرستان لاچین الحاقی به خود، انجام می دهد.
ارمنستان با استفاده از وقفه ایجاد شده، پس از عزیمت هیئت ماریو رافائلی اقدام به حمله قوی تازه یی نموده است. در جریان این حمله، ارتش ارمنستان شهر آغدام را به اشغال درآورده است. این اقدام پیمان شکنانه، ضربه جبران ناپذیری به روند صلحی که، هنوز آغازهم نشده بود، وارد ساخت. پیش از این، حکومت آذربایجان به شورای امنیت در مورد اینکه، طولانی شدن روند موجود باعث فراهم شدن وضعیت خطرناک مسبب فاجعه بزرگی می گردد، هشدار داده بود.
شرایط فعلی، دخالت شورای امنیت دراین امر را براساس اختیارات محوله بر آن مطابق اساسنامه سازمان ملل متحد، قطعا می طلبد.
اقدامات تأخیرناپذیری مبنی بر مهار کردن متجاوز، توقیف خونریزی و آزاد سازی سرزمینهای اشغالی آذربایجان، ضرورت دارد.
خواهشمند است، در ارتباط با موارد فوق، شورای امنیت فورا تشکیل جلسه دهد.
حیدر علی اف
رئیس شورای عالی و کفیل ریاست جمهوری آذربایجان
۲۶ جولای سال ۱۹۹۳