حضار محترم جلسه!

من امروز نخستین جلسه شورای نظارت صندوق دولتی نفت را تشکیل داده ام. همانطور که آگاهی دارید، در پایان سال ۱۹۹۹ با فرمان بنده صندوق دولتی نفت تاسیس شده است. تشکیل صندوق دولتی نفت، در نتیجه استراتژی نفت دولت آذربایجان از سال ۱۹۹۴ امکانپذیر بوده است. ما حین آغاز تهیه و اجرای استراتژی نفت در آذربایجان، وظیفه ای مانند یک هدف بزرگ اصلی در برابرمان قرار داده ایم: ضمن تشکیل بهره برداری و استفاده از معادن نفت و گاز آذربایجان بعنوان منابع طبیعی غنی آن به اتفاق شرکتهای خارجی بوسیله جزب سرمایه گذاری های آنان، در نتیجه این تامین استخراج نفت و گاز از معادن غنی مان و طبیعتا، صرف همه اینها جهت تامین منافع آذربایجان. یعنی این استراتژی فقط و فقط برای منافع کشور آذربایجان هم تهیه و تدوین گردیده و هم اجرا می یابد.

طبیعی است، منافع مفهوم بسیار گسترده ای است. در اینجا مسایل زیایدی هست. ولی در بین اینها مهمترین مساله، توسعه اقتصاد آذربایجان، حل مسایل اجتماعی و بهبود حال رفاه اهالی آذربایجان می باشد. این استراتژی ما از روز اول امیدهای خیلی زیادی به ما داد. اطلاع دارید که، ما در شرایط پیچیده ای اقدام به اجرای استراتژی نفت کردیم و بمحض اقدام به این، با خرابکاری ها و اقدامات تروریستی برعلیه کشورمان و تلاش برای کودتا مواجه شدیم. وبی به رغم همه اینها، ما از اراده خود عدول نکردیم و از راهی که در پیش گرفتیم، پیروی نمودیم. اکنون دیگر روشن است که، نتایج بزرگی بدست آمده و امکان و شرایط برای دستیابی به نتایج بیشتری وجود دارد.

اجرای قرارداد منعقده در سال ۱۹۹۴ در ارتباط با بهره برداری مشترک از معادن نفتی "آذری، چراق، گونشلی"، در وهله اول از استفاده معدن "چراق" آغاز شد. طی مدت کوتاهی این پروژه عظیم به اجرا درآمد. در میدان نفتی "چراق" سکویی با شرایط معاصر و صاحب فن آوری و تکنولوژی پیشرفته نصب شد و ما در ماه نوامبر سال ۱۹۹۷ دریافت و صدور اولین نفت از آنجا را جشن گرفتیم.

ساخت خط لوله نفتی باکو- سوپسا ضروری بود. زیرا ما نفت حاصله از معدن نفتی را بوسیله خط لوله باکو- نووروسییسک صادر می کردیم. ولی این خط لوله، اولا، اجرای بموقع همه برنامه های صادراتی را تامین نمی کرد و ما به مشکلات زیادی مواجه شدیم. ثانیان هم، ما در عین حال ساخت خطوط لوله دیگری را مناسب دانستیم و بهمین منظور هم خط لوله باکو- سوپسا را احداث کردیم که، در آوریل ماه سال ۱۹۹۹ راه اندازی شد. یعنی، دیگر، خط لوله پر از نفت بود و ما خودمان نفت منتقله با این خط لوله در سوپسا را مشاهده کرده و این رویداد را جشن گرفتیم.

بدینوسیله، نتایج اولیه اجرای استراتژی نفت مشهود است. اینها عبارت از آن است که، ما با شرکای خود از میدان نفتی "چراق" استخراج نفت می کنیم، آن را صادر می نماییم و از این پروژه ها نفت سود بدست می آوریم. درست بهمین خاطر نیز مساله استفاده از سود حاصله از این نفت سود، یعنی قسمت متعلق به آذربایجان در دستور کار قرار گرفت. نه تنها در آن زمان، بلکه این مساله، از قبل هم در دستور کار بود و ما در این باره می اندیشیدیم. نظرمان بر این بود تا، باید صندوق نفت جداگانه ای تشکیل دهیم و درآمدهای ناشی از این پروژه ها را در صندوق نفت جمع آوری کنیم و وجوه جمع آوری شده را در حل ضروری ترین مسایل کشور مورد استفاده قرار دهیم. اما در مرحله نخست هنوز درآمدها را جمعه کرده و زمینه ای برای آینده فراهم سازیم. طبیعتا، درآمدها بتدریج افزایش می یابد و خواهد یافت. استفاده از سود پس از افزایش آن، امکان پذیر تر خواهد بود.

تشکیل صندوق نفت، در آذربایجان مذاکره شد. توسط مراکز بین المللی مالی مذاکره گردید. ما تجارب جهان را در این زمینه فراگرفتیم. ما با انجام همه این کارها یک هدف داشتیم که، تشکیل صندوق نفت، نوع آن، مدیریت و سیستم استفاده از آن بگونه ای تعیین گردد تا، درآمدهای واصله به آن و وجوه مصرف شده از آن نه تنها برای افرادی که، مشغول این کار هستند، بلکه برای کل جامعه ما و حتی علاقه مندان در جهان روشن و شفاف باشد.

ما این را در درجه اول اهمیت قرار می دادیم و داده ایم. اولا، بخاطر اینکه، در گذشته، - درست است، در آن زمان صندوق نفت نبود- درآمدهایی از نفت حاصل شده، ولی مع الاسف، در برخی موارد بلا درنگ بر باد رفته است. ثانیا، گاهی اوقات نیازهای کلانی در کشور بوجود می آید که، اگر سیستمی که اشاره به آن کردم، تشکیل نمی شد، کسانی بمنظور تامین آن نیازها به استفاده از این تلاش می کردند و موفق به این می شدند. و گذشته از این، منابع طبیعی آذربایجان متعلق به مردم است، مال آنان می باشد. بجز مردم مال کس دیگری نیست و حکومت مورد اعتماد مردم تعلق این منابع طبیعی به مردم را میبایست همواره بخاطر داشته باشد و از این منابع فقط برای تامین نیازهای مردم باید استفاده شود. لذا، برپایه همین اصول ما مشورتهای زیادی جهت شکل گیری صندوق نفت انجام دادیم. حتی گاها اختلافاتی نیز پیش می آمد و نظرات مختلفی هم اظهار می شد. لیکن ما ضمن فراگیری همه تجارب بین المللی و ملاحظه ویژگیهای کشور آذربایجان، صندوق دولتی نفت آذربایجان را ایجاد کردیم و مدت دو سالی که، از آن زمان می گذرد دلالت برآن دارد که، ما یک ساختار و سیستم بسیار درست و صحیحی ایجاد کرده ایم.

در جریان تاسیس صندوق، نیروهایی در کشورهای مختلف ضمن پخش شایعاتی مبنی بر اینکه، گویا آن سیستم از بین می رود، فلان می شود، در بعضی کشورها منحل شده است، برخی پیشنهاداتی که، به حق حاکمیت دولت آذربایجان برمی خورد، مطرح می ساختند. و یا، نیروهای مخالف در آذربایجان پیوسته قصد دارند چیزی پیدا کنند و پیرامون آن ماهها گفتگوهای بدون اهمیت و بی معنی انجام دهند. اغلب هم وقتی چیزی پیدا نکنند که، پیدا نمی کنند، مزخرف می گویند.

ولی در اینجا، طبعیتا، موضوع هست- استخراج نفت، سود حاصله از فروش نفت. استفاده از این سود، واقعا مساله جدی است. امروز هم مساله جدی ی است، برای آینده و نسلهای آینده هم مساله جدی می باشد. ایجاد چنین سیستم صندوق نفت بسیار معتبر موجب تامین استفاده کامل درآمدهای حاصله در دوران حاکمیت ما برای منافع مردم آذربایجان می شود. ولی اگر کسی در آینده اقدام به تغییر یا از بین بردن این سیستم نماید، البته، در همان لحظه آذربایجان ضایعات بزرگی خواهد داد و مردم از ثروت مخصوص خود ساب خواهد شد. این، مساله خیلی جدی است. صندوق نفتی که، ما تاسیس کردیم، بنظرم، بسیار معتبر است و باید این اعتبار را همواره تامین سازیم. فلذا فعالیت این سیستم نیز میبایستی پیوسته این اعتبار را تامین نماید.

بنده متذکر شدم که، مواد منعکس شده در این فرمان موجب تامین علنیت و شفافیت کامل این امر می شود. صندوق نفت در مورد وجوه واصله و یا مبالغ مصرف شده از آن گاه گاهی در مطبوعات گزارش می دهد و باید از این پس نیز ارایه دهد. ولی در اداره صندوق نفت نیز جریانات زیادی هست. بهمین خاطر ما در آن زمان با فرمان بنده شورای نظارت صندوق نفت را تاسیس کردیم. شورای نظارت را مرکب از هم نمایندگان قوای مجریه، قوه مقننه و هم از نمایندگان افکار عمومی ما تشکیل دادیم. نمایندگان قوای مجریه و افکار عمومی توسط رئیس جمهوری تعیین شده اند. نمایندگان قوه مقننه نیز با رأی مجلس ملی تعیین گردیده اند.

بدینوسیله، ما موفق به جزب هم قوای مجریه و هم قوه مقننه به این کار شدیم. بار دیگر تکرار می کنم، برای تامین شفافیت، مواد بسیار جدی ی در فرمان من، آیین نامه مصوب و سایر اسناد منعکس شده است که، اجازه برای تخلفاتی در استفاده از وجوه صندوق نفت نخواهد داد.

شورای نظارت میبایست فعالیت دائم داشته باشد. یک بار در سه ماه جلسه آن باید برگزار شود و شورای نظارت موظف است گزارش صندوق نفت را استماع نماید. نه تنها گزارش صندوق نفت، بلکه گزارش حسابرسی را نیز استامع کند و نظر خود را اعلام دارد. کل این ساختار و سیستم، بار دیگر می گویم، فقط و فقط بخاطر درست، صحیح و شفاف بودن فعالیت صندوق دولتی نفت می باشد.

بنظر من، ما در مرحله کنونی فعلا که، میبایست درآمدهای واصله به صندوق نفت را جمع آوری و در بانکهای مختلف که، مسؤلین صندوق نفت بهتر می دانند در کجا- نگهداری نماییم. تنها در موارد بسیار ضروری می توانیم از اینها استفاده کنیم. ولی پس از دو سه سال دیگر درآمدهای ما افزایش خواهد یافت و خیلی سریع افزایش خواهد یافت. در آن صورت می توان به این مساله رسیدگی کرد که، کدام قسمت آن را می توان نگهداری کرد، بخشی از آن را صرف حل برخی مسایل اجتماعی و مشکلات اجتماعی مردم نمود و یا قسمتی از آن را از راههای مختلف بعنوان سرمایه گذاری مورد استفاده قرار داد و از این هم اخذ سود کرد. یعنی ما وجوه مالی صندوق نفت را نباید در همانجا نگهداری کنیم. وجوه کلانی است. در سیستم مالی جهانی مشهود است که، کشور، نهاد و یا بانکی که، صاحب چنین وجوه مالی است، همان وجوه را فقط جمع آوری و نگهداری نمی کند، بلکه از آن استفاده می نماید. این استفاده هم سودآور است. لذا یکی هم از وظایف آتی صندوق نفت این است که، اقداماتی برای ایجاد سود علاوه از محل وجوه جمع آوری شده برای کشور انجام دهد.

اکنون جلسه اول شورای نظارت است. اعضای شورای نظارت معلومند. نمی دانم، نیازی به خواندن اسامی شان هست؟ آقایان آرتور راسی زاده، عارف رحیم زاده، واحد آخونداف، الهام علی اف، عوض علی اکبراف، فرهاد علی اف، حیدر بابایف، اِلمان رستم اف، علی عباس اف، محمود کریم اف و سامیر شریف اف مسؤل صندوق نفت. علاوه براین، در اینجا آقای علی حسن اف معاون نخست وزیر- ما وجوه اولیه را از صندوق نفت جهت حل مشکلات آوارگان و مهاجران تخصیص دادیم، این، معلوم است، اعلام شده است، حتما وی در این مورد گزارش می دهد- آقای علی اسداف دستیار من،خانم دلارا سیدزاده دیگر دستیار من و سایر کارمندانم دعوت شده اند. جناب جودی کتپبل نماینده شرکت حسابرسی "ارنست اند یانگ" نیز در اینجا حضور دارد. حتما، گزارش او را نیز استماع خواهیم کرد.

اینک از آقای سامیر شریف اف مسؤال اجرایی صندوق نفت دوعت برای سخنرانی می کنم.

© aliyev-heritage.org