دوستان و برادران ارجمند. ما جهت دیدار با کارفرمایان معتبر ترکیه در این تالار حضور داریم. ما شاهد علاقه کارفرمایان معروف ترکیه بعلت حضور آنان در اینجا هستیم. همانطور که مطلع هستید، سه روز است که من و هیأت نمایندگی رسمی جمهوری آذربایجان به دعوت جناب سلیمان دمیرال رئیس جمهور ترکیه در این کشور بسر می بریم و ظرف این سه روز مذاکراتی جهت توسعه روابط دوستی و برادری میان آذربایجان و ترکیه انجام داده ایم. سرانجام، دیروز قراردادها و پروتکلهای زیادی به امضا رسانده ایم. همه اینها گواه بر آن است که همکاریهای جمهوری آذربایجان و ترکیه وارد مرحله تازه ای از نظر کیفی می شود و در مناسبات ما صفحات تازه ای می گشاید.

با اغتنام از فرصت، از بابت مهمان نوازی و احترام نسبت به هیأت نمایندگی آذربایجانی و شخص اینجانب از برادران ترک، منجمله، مقامات دولتی و افراد ساده تشکر می کنم. من از شما بجهت حضور در این نشست سپاسگزارم.

گفتگوهای انجام شده و قراردادهای حاصله در نتیجه این گفتگوها مهمتر از همه در راستای گسترش روابط اقتصادی آذربایجان و ترکیه عمل می کند. در این اسناد روابط اقتصادی بطور گسترده جای می گیرد. بدین معنی که بایستی در تمامی زمینه ها همکاریها برقرار گردد. ما خواهان این هستیم که همکاریهای ما همه رشته ها را دربر گیرد و اقتصاد آذربایجان و ترکیه بهم دیگر هر چه نزدیکتر شوند. چرا که این امر هم از لحاظ اقتصادی برای آذربایجان پراهمیت است و هم بجهت تداوم دوستی و برادری تاریخی ضروری میباشد. این روابط هم عبارت از تجارت و هم همکاریهای شرکتهای مختلف ترکیه با شرکتها، مؤسسات، صنایع و کشاورزی آذربایجان است.

اینجانب مایلم تا ما امروز پیرامون این موضوع به گفتگوهای مفصلی بپردازیم، هم نظرات شما را بشنویم و با پیشنهادات شما آشنا شویم. ولی، بطور کلی، اینجانب جهت اظهار نظرات خود مایلم چند کلمه ایراد کنم.

فکر می کنم، گفتگوی ما جامه عمل خواهد پوشید.

مایلم یادآور شوم که روابط اقتصادی ترکیه و آذربایجان و بطور کلی، روابط فی مابین دارای تاریخ ٣- ۴ ساله میباشد. یعنی، هنوز قبل از استقلال آذربایجان شرکتها و کارفرمایان ترک نسبت به آذربایجان علاقه ورزیده اند. در نتیجه، روابط خاصی ایجاد شده است. ولی این روابط چندان در سطح دلخواه توسعه نیافته است. پوست کنده بگویم، این روابط، اغلب بخش تجاری را دربر گرفته است. آن هم صحیح است که این روابط قسمت اعظم روابط اقتصادی را تشکیل داده است. ولی مسأله مؤسسات مشترک و اشتغال زایی که اقتصاد دو کشور را از نزدیک بهم دیگر پیوند می دهد، متأسفانه ظرف این مدت بسیار ضعیف و در سطح پائین بوده است. حال اینکه، این روابط بایستی چندشاخه ای باشد.

ما برای تداوم روابط تجاری راه گشوده ایم و منبعد نیز راه خواهیم گشود. چرا که، آذربایجان مصمم به تشکیل و توسعه اقتصاد خود بر پایه اصول اقتصاد آزاد میباشد. همپایه این، ما خیلی علاقه مند به این هستیم که کارفرمایان ترک، بویژه شرکتهای بزرگ با فناوریهای پیشرفته ای در زمینه های صنعتی، کشاورزی و اجتماعی با شرکتها و کارفرمایان، از جمله مؤسسات بزرگ آذربایجانی همکاری کنند. بطوری که این مؤسسات بزرگ ما از امکانات گسترده ای برخوردار هستند، فلذا من شما را به استفاده مفید از این امکانات فرا می خوانم.

اکثر قراردادها و پروتکل هایی که دیروز با رئیس جمهور ترکیه و مقامات بلند پایه این کشور منعقد ساختیم، مربوط به روابط اقتصادی میباشد. ما معتقد به این هستیم که روابط اقتصادی ابتدا بایستی با شرکتهای دارای تجارب زیاد، پتانسیل اقتصادی گسترده و ظرفیتهای فنی ترکیه برقرار گردد. ما این شرکتها را به آذربایجان دعوت می کنیم و آماده ایجاد همه گونه شرایط و امکانات برای فعالیت آنها در کشورمان هستیم.

گاهاً نیز بعضی از شرکتها عدم تمایل به فعالیت در آذربایجان را چنین توجیه می کنند که در کشورمان جنگ هست و گویا معلوم نیست که نتایج این جنگ چه خواهد بود و در داخل کشور آرامش برقرار نگردیده است و در آذربایجان اصلاً استقلال وجود ندارد. بهمین خاطر، برخی شرکتها از سرمایه گذاری و تشکیل مؤسسات مشترک بزرگ در آذربایجان اجتناب می ورزند.

مایلم به توجه شما برسانم که از این احتیاط نکنید و هیچ اساسی ندارد که چنین فکر کنید. آذربایجان دارای ظرفیتهای اقتصادی فراوانی است، همزمان با این، ما پتانسیل های علمی فراوانی داریم. ما دارای مهندسان و متخصصین مجرب در بخش صنایع هستیم. برای همین، بدون احتیاط می توان به این کار اقدام کرد. و آنچه که مربوط به شرایط جنگی در آذربایجان است، بدانید که جنگ همیشه نمی تواند ادامه پیدا کند، جمهوری آذربایجان تمامیت ارضی و استقلال خود را برقرار خواهد ساخت. مردم آذربایجان صاحب ثروتهای ملی خود است و صاحب آن خواهد بود. به یک کلام، احتیاط و اجتناب از این کار لازم نیست.

و در مورد ثبات سیاسی اجتماعی در آذربایجان نیز، مطمئن باشید که اینها مسایل جزئی است. عموماً و بطور کلی، در آذربایجان اوضاع سیاسی اجتماعی داخلی تثبیت شده و منبعد هر چه بیشتر تقویت خواهد یافت. کوتاه کلام، کارفرمایان ترک نباید تأخیر کنند و فرصت را از دست دهند، بلکه در یک کشور غنی مانند آذربایجان فعالیتهای خود را تشکیل بدهند. من از شما برای انجام این کار دعوت می کنم. اولاً، بخاطر اینکه، بار دیگر تکرار می کنم، شما کارفرما هستید و مایلید سود هر سرمایه گذاری خود را اخذ نمایید. اطمینان داشته باشید که در آذربایجان امکان چنین فعالیتی و دستیابی به نتایج خوبی از آن وجود دارد. اینجانب برای همه شما در این کار آرزوی موفقیت دارم و فکر می کنم، همکاریهای آینده ما مثمر ثمر خواهد بود.

از بابت حضور در این مراسم بار دگیر از شما تشکر می کنم. امیدوارم، پس از مدتی بار دیگر به مذاکرات کاری خواهیم پرداخت و مسایل مشخصی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

از توجهتان سپاسگزارم.

متشکرم.

ترجمه شده از کتاب "آذربایجان- ۱٩٩۴: دولتمداری ملی در برابر آزمایش"، بخش اول، باکو- ٢٠٠٢، ص. ۱٠٣- ۱٠۴.

© aliyev-heritage.org