جناب آقای اردوغان.

وزیران محترم.

مهمانان و دوستان محترم.

بار دیگر حضور شما در آذربایجان خیر مقدم عرض می کنم و احساس خوشحالی فراوان را از این سفرتان به آذربایجان دارم.

امروز ما در مدت کمی کارهای زیادی انجام دادیم. اولاً، با جناب اردوغان آشنایی خصوصی یافتیم. سابقاً ما در استانبول نیز ملاقات نموده و باهم صرف غذا کرده بودیم. این جداست. ولی اکنون جناب اردوغان رهبر حکومت ترکیه است و رئیس حزب عدالت و توسعه ای میباشد که، در انتخابات به موفقیتهای چشمگیری دست یافته است. طبعاً، اکنون این ملاقات ما تماماً جنبه دیگری دارد.

جناب آقای اردوغان، من از بابت ملاقات خصوصی و تبادل نظر با شما بسیار خشنودم. ما اتفاق نظر داریم و همانند قبل، امروز نیز شما و من روابط ترکیه و آذربایجان را در بالاترین سطح قرار می دهیم. اینجانب در اثر گفتگوهای انجام شده با شما به این نتیجه رسیدم.

جنبه غیر عادی این سفر عبارت از آن میباشد که، جناب اردوغان بعنوان رئیس حزب، حزب خود را به قدرت رسانده، به اعضای حزب سمتهای مسؤل واگذار کرده، آنها را در مجلس بزرگ ملت نشانده و خود ایشان نیز از نزدیکتر به آنها رهبری می کند. این امر، کاملاً طبیعی است. زیرا همانطوریکه گفتم، این دستاورد در گذشته در تاریخ ترکیه بندرت پیش آمده است. هر بار چنین موردی، یعنی حاکمیت تنهایی یک حزب، موفقیتهای عظیمی برای ترکیه ببار آورده، ترکیه را توسعه داده و مقام آنرا بالا برده است.

اکنون نیز مردم با رأی دادن به حزب عدالت و توسعه، بنظرم، با این امیدها زندگی می کند و هیچ تردیدی ندارم که، حزب شما این امیدهای مردم را برآورده خواهد ساخت. جناب آقای اردوغان، در یک چنین شرایطی سفر شما به آذربایجان، مجدداً تکرار می کنم، بسیار با اهمیت است. پس، روابط ترکیه و آذربایجان در سیاست ترکیه باز هم از اولویت برخوردار است. در سیاست ما جایگاه ویژه یی دارد و این هم موجب خوشحالی ماست.

راه بزرگی فراروی مان هست. آذربایجان کشور نوپا و مستقلی است. ۱۱ سال است که، ما در دوران استقلال بسر می بریم و مشکلاتی داریم. بزرگترین مشکل، مناقشه ارمنستان و آذربایجان، اشغال سرزمینهای آذربایجان از طرف ارتش ارمنستان و اخراج بزور بیش از یک میلیون شهروند آذربایجانی از سرزمینهای اشغالی و زندگی آنها در چادرها است. ما در راستای حل این مشکل تلاش می کنیم. در مورد این مسأله همواره با ترکیه مشورت می کنیم. به حمایت ترکیه امید داریم. ترکیه همراه با ماست. ولی متأسفانه، هنوز که موفق به حل این مشکل نگردیده ایم. لیکن اطمینان دارم که، ما این مسأله را حل و فصل خواهیم کرد.

در برابر آذربایجان مستقل، دولت نوپا سایر مشکلات نیز وجود دارد. اکنون ما سیستم اقتصاد بازار را پذیرفته ایم. ویژگیهای اقتصاد بازار در ترکیه خوب روشن است. در زمانهای گذشته ترکیه این دوران را طی کرده است. حالا ما هم می پیماییم. ولی چنانچه سرزمینهای ما اشغال نمی شد، متجاوز از یک میلیون شهروند ما از زاد و بوم خود طرد نمی شد و در شرایط بیکاری در چادرها بسر نمی برد، در آن صورت سایر مشکلات فراروی دولت مستقل مان را آسانتر و با موفقیت هر چه بیشتر حل می کردیم. اما با وجود این، ما پیش می رویم.

اقتصاد آذربایجان از سال ۱۹۹۶ سالیانه توسعه می یابد. ما در سال ۲۰۰۲ نیز نتایج جدیدی بدست آورده ایم. ما برنامه های بزرگی برای سال ۲۰۰۳ داریم. ولی هنوز، کارهای زیادی برای برقراری کامل اقتصاد بازار در آذربایجان، به پایان رساندن روند خصوصی سازی، توسعه کارفرمایی و ایجاد شرایط مناسب جهت فعالیت ثمربخش هر کارفرما، داریم.

ما بخشی از راه پیشرفت خود را در جذب سرمایه گذاری خارجی به آذربایجان می بینیم. در این باره نیز اقدامات زیادی انجام داده ایم و سرمایه گذاریهای عظیمی در بخش نفت و گاز جذب گردیده است. در سال ۲۰۰۲ به میزان ۲ میلیارد دلار در آذربایجان سرمایه گذاری شده است. موافقت کنید که، برای یک کشور کوچکی با ۸ میلیون جمعیت ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری در سال،- ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار آن شامل سرمایه گذاری خارجی است و ۳۰۰ میلیون دلار هم سرمایه گذاری داخلی میباشد،- کار بزرگی است. ولی این هم نظر ما را تأمین نمی کند. در امر سرمایه گذاری ما مصمم هستیم ترکیه و کارفرمایان این کشور را بیشتر به آذربایجان جذب نماییم.

کارفرمایان ترکیه در آذربایجان کارهای زیادی انجام داده اند. کارهای آنان در خود شهرمان نیز نمایان است. بعنوان مثال، در احداث فرودگاه ما شرکتهای ترکیه کارهای زیبایی انجام داده اند. اکنون ما افتخار می کنیم که، فرودگاه بین المللی داریم. ولی تنها این نیست، بلکه سایر کارهای زیادی را هم به انجام رسانده اند. اما منبعد نیز اقداماتی بعمل خواهند آورد. امیدوارم که، نشست فردا با کارفرمایانی که همراه با جناب اردوغان به کشورمان سفر کرده اند، و نیز تبادل نظر در آنجا امکانات جدیدی فراهم خواهد آورد.

اینجانب چند ماه قبل در ترکیه- استانبول با کارفرمایان این کشور ملاقات و آنها را به آذربایجان دعوت کردم. سپس جناب سابانچی بزرگترین کارفرمای ترکیه به آذربایجان آمد. بعداً آقای شاریک تارا به آذربایجان سفر کرد، دیگران آمدند و جلسات بزرگی انجام دادیم. اکنون جناب اردوغان ۱۵۰ کارفرما به اینجا آورده است. حداقل، اگر ۵۰ تن از اینها در اینجا خوب فعالیت کنند، کارهای ما خیلی پیش خواهد رفت.

کشور ما باز است، همه چیز در آن باز است. می خواستم تا، ترکیه سرمایه بیشتری در آذربایجان بگذارد و کارفرمایان این کشور در اینجا شروع به فعالیت نمایند. بویژه، ایجاد تولید نمایند. تولید، موجب ایجاد فرصتهای شغلی جدیدی می شود. در کشور ما شمار بیکاران زیاد است. بیکاری- یکی از عمده ترین مشکلات ماست. ما بایستی بخشهای تولید ایجاد نماییم. خودمان نیز به این تلاش می کنیم و بایستی تلاش کنیم. سرمایه گذاران خارجی هم باید خودشان را صرفاً در بخشهای تولیدی بیشتر نشان دهند.

بخشهای بازرگانی، تجاری و معاملات، رشته های بسیار مهمی محسوب می شود. اینها را نیز بایستی پیش ببریم. جناب اردوغان درست فرمودند که، گردش تجاری ۳۰۰ میلیون دلاری چندان شایسته ظرفیتهای ترکیه و آذربایجان نیست. ما باید حجم اینرا افزایش دهیم. ولی در عین حال، بایستی سرمایه گذاران خارجی در آذربایجان بخشهای تولیدی ایجاد کنند. لازم است برای بیکاران در کشورمان فرصتهای شغلی ایجاد کرد. در صورت اشتغال زایی و ایجاد تولید، کارفرمایان از سرمایه گذاری سود خواهند برد و افراد ما هم کار خواهند گرفت. بنظر من، امکانات در این زمینه زیاد است و ما از این امکانات نیز استفاده خواهیم کرد.

اینجانب مایلم به این مورد بخصوص اشاره کنم، مایه خوشحالی ماست که، در حیات ترکیه دوران تازه یی و مرحله جدیدی گشوده می شود. حزب عدالت و توسعه در حکومت بدون ائتلاف می تواند کارهای بزرگی انجام دهد. من امروز از گفته های جناب اردوغان چنین متوجه شدم که، طرحهای این امور وجود دارد که، اجرا خواهد شد و اقتصاد ترکیه توسعه خواهد یافت. اقتصاد ترکیه هر چه قدر توسعه بیشتری یابد، بهمان اندازه تأثیر مثبتی برای آذربایجان نیز خواهد داشت. ما آرزومند این هستیم.

در سایر مسایل، در سازمانهای بین المللی، در هر جا ترکیه و آذربایجان پشتیبان هم هستند و خواهند بود. در برابر لابی ارامنه باهم مبارزه کردیم و خواهیم کرد. ما همیشه مخالف نظرات ارامنه مبنی بر اینکه، گویا ترکها بر علیه آنان قتل عام کرده اند، بودیم. مجلس ملی کشورمان در مورد این مسأله به پارلمان فرانسه پیام اعتراض فرستاده، بیانیه های دیگری صادر نموده و منبعد نیز خواهیم نمود. ارمنی ها در آذربایجان آذربایجانی ها را و در ترکیه ترکها را به قتل رسانده اند. اکنون ادعا می کنند که، گویا ترکها ارمنی ها را کشته و قتل عام کرده اند. این، درست نیست، دروغ محض است.

فردا شما به زیارت مدفن شهدا خواهید رفت. فکر می کنم، مجسمه یادبود سربازان ترک را نیز در آنجا خواهید دید. آن مجسمه چیست؟ لشگر ترک قفقاز در سال ۱۹۱۸ وارد آذربایجان شد. چنانچه این لشگر وارد آذربایجان نمی شد و آذربایجانی ها را از کشتار دسته جمعی توسط ارامنه نجات نمی داد، ارمنی ها در اینجا آذربایجانی های بیشتری را به قتل رسانده و حکومت خود را مستحکم می کردند. فلذا مردم آذربایجان، به نشانه سپاس، چند سال پیش همان مجسمه را در آنجا بنا کرده است. ما با جناب سلیمان دمیرال دوست من و نهمین رئیس جمهور ترکیه آن مجسمه را افتتاح کردیم. اکنون این مجسمه، همانند مدفن شهدای ما، برای همه آذربایجانی ها مکان زیارتگاه یکسانی است. ما همیشه متحد بوده، خواهیم بود و به اتفاق هم نیز در همه جا مبارزه خود را خواهیم کرد.

جمهوری ترکیه که، آتاترک بنیانگذار آن میباشد، از سال ۱۹۲۳ تاکنون راه بزرگی پیموده است. این راه، راه بسیار پرافتخاری است. اکنون در ترکیه دولت دموکراتیک، قانونمدار، لائیک برقرار میباشد. این، کار عظیمی است. این کار را ملت ترک و سیاستمداران ترکیه پیش برده، امروز هم پیش می برند و در آینده نیز پیش خواهند برد.

اینجانب مایلم قدح ها را به افتخار جمهوری ترکیه، ملت ترک و به افتخار دوستی و برادری ترکیه و آذربایجان برداریم. متشکرم.

روزنامه "باکینسکی رابوچی" مورخ ۱۰ ژانویه سال ۲۰۰۳

© aliyev-heritage.org