جناب ولادیمر ولادیمیرویچ پوتین رییس جمهور محترم فدراسیون روسیه!

میهمانان ارجمند، خانمها و آقایان!

آقای ولادیمر ولادیمیرویچ، خدمت جناب عالی و همراهان تان از صمیم قلب خیر مقدم عرض می کنم. ما واقعا خوشحالیم که، جناب عالی دعوت بنده را پذیرفتید و برای سفر رسمی به آذربایجان آمدید. این سفر در زندگی جمهوری آذربایجان و همچنین در مناسبات بین روسیه و آذربایجان دارای اهمیت بسزایی است. وضع چنین پیش آمده است که، آذربایجان پس از کسب استقلال دولت خود و فدراسیون روسیه بعد از دستیابی به حق حاکمیت خود، پس از فروپاشی اتحاد شوروی و تشکیل کشورهای مستقل، رییس جمهور روسیه به آذربایجان سفر نکرده است. البته ما می خواستیم، ولی عملی نمی شد. من شما را به آذربایجان دعوت کردم و شما هم موافقت کردید. لیکن، همانطور که معلوم شد، اخبار مختلفی در مورد اینکه، این سفر تحقق پیدا خواهد کرد یا نه، رایج شده بود. زیرا، هر کسی نظر خود را اظهار می نماید، لذا افراد زیادی بود که، تمایل چندانی به عملی شدن این سفر نداشت و آنها از قبل می گفتند که، این سفر بوقوع نخواهد پیوست. اما این سفر بعمل آمد و امروز شما، ولادیمر ولادیمیرویچ، به آذربایجان آمدید.

از اینکه، دعوت من را پذیرفتید و برای سفر رسمی به آذربایجان آمدید، صمیمانه از شما تشکر می کنم. این سفر، بدون تردید، رویداد دارای اهمیت تاریخی است. امروز اولین روز سفر بپایان می رسد. می توان به جرأت گفت، بیشتر کارهایی که، مایل بودیم در این سفر به انجام رسانیم، اکنون پشت سر مانده است. می توان به جرأت بیان کرد که، این سفر پرموفقیت است، خود را برآورد ساخته و نتایج آن بیشت از آنچه که، ما انتظار داشتیم، حاصل شده است. مهم این است که، ما مناسبات دوستی که، بین فدراسیون روسیه و آذربایجان پدید آمده و موجود می باشد را، برای تمامی جهانیان به نمایش می گذاریم.

آذربایجان پس از کسب استقلال خود مراحل گوناگونی باعث پیچیده شدن مناسبات فی ما بین موجود بوده است که، شاید هم یکی از اسباب عدم دستیابی مان به تحقق چنین سفری بود. ولی ملاقات امروز نشان داد که، خیلی از مسایل مانع دیدارمان و سفر شما، ساختگی و تصنعی بوده و مطابقتی با واقعیت داشت. حقیقت نیز عبارت از آن است که، امروز ما کار بسیار مفیدی انجام دادیم. لذا می توان به جرأت گفت که، این سفر بسیار پرموفقیت است، عملی گردیده، بعنوان مرحله مهمی تلقی می شود و مرحله جدیدی را در روابط متقابل بین فدراسیون روسیه و آذربایجان می گشاید.

تاریخ مناسبات میان روسیه و آذربایجان و بین ملتهای روس و آذربایجان بوسیله خیلی از رویدادهای مهمی توصیف می گردد. ما برای این ارزش زیادی قایلیم که، حدودا در عرض دویست سال که، وابسته به این کشور بوده، روابط حسنه میان مردم آذربایجان و روس بوجود آمده و این مناسبات تبدیل به دوستی نزدیکی شده است. ما در آذربایجان ارزش زیادی به دستاوردهایی که، مردم آذربایجان در جریان زندگی مشترک زیر ساختار حکومت واحد- در گذشته در امپراتوری تزاری و سپس نیز تحت ترکیب اتحاد شوروی کسب کرده، قایل هستیم. آنچه که برای ما بیشتر حایز اهمیت است، اینکه ویژگیهای طرز زندگی متمدن در تحت تاثیر فرهنگ روس در آذربایجان پا به عرصه وجود گذاشته است. آذربایجانی ها در روسیه تحصیل می کردند، آنها سرانجام معارف پروران مردم خود بوده و کارهای زیادی برای رستاخیز ملی و پیشرفت علم، تحصیلات، فرهنگ و هنر انجام داده اند. تحولات بسی مهم طی صد ساله گذشته در آذربایجان رخ داده است. رشته تحصیلات توسعه یافته، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی تشکیل گردیده و خیلی از امور دیگری انجام گرفته است. تمامی این کارها بوسیله نمایندگان مردم روس، روشنفکران، رجال فرهنگی و هنری روس برای مان میسر بوده است. همه اینها دارای نقش عظیمی در بهرمندی مردم آذربایجان از ارزشهای عموم بشریت و ارزشهای اروپایی و نیز تشکیل جامعه مدنی در آذربایجان بوده است. طی قرن گذشته رشد اقتصاد، صنعت و کشاورزی در آذربایجان و بازسازی تمامی رشته های زندگی در آن ارتباط تنگاتنگی با روسیه، کمکهای دریافتی مان از روسیه و متخصصین این کشور دارد. حتما در روسیه ارزش به این قایلند که، نفت آذربایجان نقش خود را در توسعه اقتصاد و رشد صنعت و صنعتی شدن روسیه و سراسر اتحاد شوروی ایفا نموده است. ما با افتخار بیان می نماییم که، نفتگران آذربایجانی در اکتشاف خیلی از معادن نفت و گاز در مناطق مختلف فدراسیون روسیه و کل اتحاد شوروی سابق فعالانه مشارکت کرده اند.

همه این موارد بعنوان شواهد مختلف تاریخ می باشد. ولی آنچه که امروز بیشترین اهمیت برای ما دارد این است که، پس از فروپاشی اتحاد شوروی کشورهای تازه استقلال یافته بوجود آمده و فدراسیون روسیه ضمن اعلام حاکمیت خود، اقدام به اجرای اصول دموکراسی و اقتصاد بازار و انجام اصلاحات اقتصادی و اجتماعی نموده است. و این ابتکار، الگویی برای سایر کشورهای اکنون مستقل که، سابقا جزو اتحاد شوروی بوده اند، قرار گرفته است. ما ارزش زیادی به این قایلیم که، روسیه راه دموکراتیزه شدن دولت و زندگی اجتماعی، رشد اقتصاد بازار و برقراری آزادی- اصول آزادی بیان و آزادی مطبوعات را در پیش گرفته است. این اصول در آذربایجان نیز پیاده می شود. این جریانات در کشورمان قدری پیچیده و سخت اعمال شده است. فعلا ما توانستیم در راه هموار توسعه دموکراسی، انجام اصلاحات اقتصادی و برقراری اصول اقتصاد بازار قرار بگیریم.

اکنون آذربایجان بعنوان کشوری مستقل روابط دوستی نزدیک را در تمامی رشته ها بر مبنای حقوق مساوی حفظ کرده و همکاری می نماید که این، بعنوان مرحله جدید در زندگی، در تاریخ بزرگ مناسبات بین روسیه و آذربایجان به شمار می رود که، نه چندان راهی آسان، بلکه مرکبی است. همه ما در معرض معضلات این دوران قرار گرفته ایم. ولی همزمان با این، این مشکلات، همکاری نزدیکتر، تقویت روابط ، تعمیق و توسعه مناسبات متقابل در تمامی رشته ها را ضروری می سازد. مذاکرات و اسناد منعقده امروز نیز بطور واضح نشان می دهد که، ما در راه درستی هستیم و از راه توسعه بیش از پیش همکاری مان و تقویت روابط دوستی بین فدراسیون روسیه و آذربایجان پیش می رویم. بیانیه باکو که، از طرف رؤسای جمهور روسیه و آذربایجان به امضا رسیده است، از اهمیت بسزایی برخوردار است. طی این بیانیه، اصول جدید مناسبات متقابل مان منعکس گردیده، و بالاخص این بیانیه موجب ارتقای اصول همکاری استراتژی بین فدراسیون روسیه و آذربایجان به سطح جدید می شود. ما ارزش زیادی به این سند قایلیم و اعتقاد مان بر این است که، بعنوان بستر برای گسترش و تعمیق بیشتر روابط فی ما بین قرار گیرد. در بین اسناد به امضا رسیده، بیانیه مشترک همکاری در دریای خزر اهمیت فراوانی دارد که، راهگشای همکاری همه کشورهای حاشیه خزر بر پایه رعایت بدون قید و شرط منافع ملی هر کشوری، می باشد. اهمیت سایر اسناد دارای جنبه اقتصادی نیز برای ما زیاد است. مخصوصا که، گفتگوی ویژه مان با ولادیمر ولادیمیرویچ در ارتباط با روابط متقابل کشورهای مان و می توان گفت راجع به تمامی مسایل و در باره همه مسائل مربوط به وقایع منطقه مان و بین المللی بسیار مهم تلقی می گردد. مایلم با حس خوشحالی فراوانی بیان نمایم که، ما مطابقت مواضع و نگاهها، وجود تفاهم متقابل، علی الخصوص نیز وجود آرزوی تعمیق و توسعه هر چه بیشتر همکاری مان و تقویت روابط دوستی مان را آشکار ساختیم.

مشکلات مان در قفقاز زیاد است. و این مساله جایگاه ویژه ای در مذاکرات مان داشت. البته، همه مسایل موجود در قفقاز برای مان دارای اهمیت است، بدان معنی که، ما نیازمند قفقاز امن می باشیم. نیاز به ثبات اوضاع سیاسی اجتماعی در همه کشورهای قفقاز و همکاری کشورهای قفقاز فی ما بین خود در سطح لازم هست. لیکن حل مناقشه میان ارمنستان و آذربایجان- مناقشه قره باغ کوهستانی برای مان، برای آذربایجان دارای اهمیت فوق العاده بزرگی است. همه کشورهای قفقاز از این مناقشه رنج می برند، آذربایجان از آن رنج می برد و ارمنستان از آن رنج می برد. زیرا این مناقشه مانع استفاده از خیلی از امکانات مان در رشد اقتصاد منطقه مان می گردد.

روسیه از همان آغاز مناقشه مشغول این مساله می باشد. در همان سال ۱۹۹۲ قبل از تشکیل گروه مینسک وابسته به سازمان امنیت و همکاری اروپا، روسیه این مساله را مورد پیگیری قرار داده است. در طی همه این دوران، روسیه در این جریان فعالانه حضور دارد. علاوه بر این، اکنون سالهاست که این کشور، به اتفاق ایالات متحده آمریکا و فرانسه ریاست مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا را بر عهده دارد.

امروز ما مساله حل مسالمت آمیز این مناقشه را مذاکره کردیم. ما قاطعانه در مواضع صلح، مواضع برقراری صلح در قفقاز و برقراری صلح بین ارمنستان و آذربایجان ایستاده ایم. البته مشروط بر رعایت همه موازین حقوق بین المللی و بالاخص اصول تمامیت ارضی و مصونیت مرزها. لذاست که، سندی که، امروز آن را به امضا رساندیم، بسیار مهم است و همان اصول طی آن سند کاملا منعکس شده است.

در کشورمان آذربایجان امیدهای فراوانی نسبت به نقش روسیه در حل مناقشه بین ارمنستان و آذربایجان دارند. بنده با احساس بزرگ خوشحالی اعلام می کنم: امروز جناب ولادیمر ولادیمیرویچ در کنفرانس مطبوعاتی بیان نمود که، روسیه تقوست مساعی خود را لازم می داند. روسیه مواضع حل صلح آمیز این مسأله را قاطعانه اتخاذ کرده است. راستش را بگویم، این تلاشها موجب امید و اطمینان می گردد که، می توان این مساله را حل کرد، آن هم بزودی حل کرد.

ما می فهمیم که، این، مناقشه پیچیده ای است. نیاز به مصالحات متقابل می باشد. بعقیده مان، این مصالحات بایستی هم از طرف ارمنستان و هم آذربایجان بعمل آید. کشور روسیه دارای نفوذ بزرگی در جامعه بین المللی، در قفقاز و همه کشورهای مان است و بدون شک، می تواند نقش تعیین کننده در حل و فصل این مساله ایفا نماید. ما با این امید زندگی می کنیم و خواهیم نمود. امید داریم که، این مناقشه از طریق صلح آمیز مورد حل و فصل قرار خواهد گرفت. سرزمینهای اشغالی توسط نیروهای مسلحانه ارمنستان آزاد خواهد شد، جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر آواره به زادگاه خود باز خواهند گشت و بین آذربایجان و ارمنستان صلح برقرار خواهد گردید.

ما می دانیم که، در روسیه نیز معضلات بسی زیاد هست و پس از فروپاشی اتحاد شوروی مدت زیادی زندگی در روسیه هموار نبوده است. مسایل و مشکلاتی بوده است. ما بعنوان کشورهای مستقل- منظور من آذربایجان و کشورهایی که، سابقا جزو اتحاد شوروی بوده و اکنون استقلال خود را بدست آورده اند، است- همواره روسیه را اصل قرار داده و در عرض این سالها هم بعنوان اصل قرار داده ایم. ما در آذربایجان همیشه معتقد به این بوده و هستیم که، سطح والای رشد اقتصادی و اجتماعی روسیه، ثبات فدراسیون روسیه، انجام موفقیت آمیز اصلاحات و سیاست خارجی پرموفق روسیه دارای اهمیت فراوانی نه تنها برای آن، بلکه برای کشورهای اطراف آن و منجمله برای آذربایجان نیز می باشد.

امروز ما جریانات موجود در روسیه را که، جریانات مثبتی است، با احساس بزرگ افتخار مشاهده می کنیم. تقویت نظام دولت فدراسیون روسیه، بحث در مورد مبارزه با تروریسم، افراطگرایی، تجزیه طلبی تجاوزگرانه است. صحبت از افزایش نقش روسیه در حل مسایل بین المللی می رود. روسیه کشور بزرگی است که، امکانات بسیار بزرگی دارد. بنابراین روسیه مخصوصا در دوران معاصر بحق باید نقش مهمی در حل خیلی از مسایل بین المللی ایفا کند.

باید گفت که، تحولات مثبت در زمینه های هم سیاست داخلی، هم سیاست خارجی و هم تقویت نظام دولتی در روسیه، بدین معنی مایه خوشحالی مان است. ولادیمر ولادیمیرویچ پوتین رویس جمهوری روسیه در کسب همه این دستاوردها نقش بسزایی دارد. ما همه می بینیم و این یک واقعیتی ست که، ولادیمر پوتین پس از احراز مقام ریاست جمهوری روسیه تحولات بسیار خدی و سریع در روسیه و داخل کشور روی می دهد. در جامعه بین المللی نیز چهره روسیه یک شکل کاملا دیگری بخود می گیرد که، طبیعتا، اهمیت فراوانی کسب می نماید.

بنابراین ما استقبال می کنیم که، امروز ولادیمر پوتین رییس جمهور کل جمعیت کشور روسیه را بطور نزدیک متحد ساخته، نظام دولتی را تقویت داده، سیاست خارجی پر تحرک اجرا نموده و اقداماتی دائر بر سیاست خارجی مشخص بعمل می آورد.

بعنوان یک رییس جمهور و یک انسان نسبت به ولادیمر ولادیمیرویچ حسن رغبت دارم. بدون تردید، هر انسانی مواضع و نظرات خود را دارد. ولادیمر پوتین با تمام فعالیت خود و نگرش واقعگرایانه نسبت به همه مسایل، با سادگی و تلاش خود برای برقراری روابط عادلانه بین کشورهای مشترک المنافع و سایر کشورها ظرف مدت کوتاهی نفوذ زیادی کسب کرده است. اکنون در جهان نیز از نفوذ بالایی برخوردار گردیده است.

مایلم بار دیگر بیان می کنم که، ثبات اوضاع در روسیه، رشد اقتصاد و بخش اجتماعی و تقویت مواضع بین المللی روسیه، برای کشورهای همجوار روسیه- بنده قبل از هر چیزی از طرف خود، از جانب آذربایجان اعلام می نمایم- صاحب اهمیت بزرگی است. از این نگاه، جناب ولادیمر پوتین طی مدت کوتاهی تمام ویژگی های لازم را به نمایش گذاشته و لذا نفوذ فراوانی در روسیه کسب کرده است. نرنجید، ولی در گذشته نزدیک نفوذ مقامات روسیه در حد ولا نبود. در اصل، این عامل، شاید هم یکی از اسباب وقوع جریانات مختلف بود. ولادیمر پوتین توانسته است ظرف مدت کوتاهی نمایش دهد که، چگونه می توان ملت و جامعه را بطور نزدیک متحد ساخت، نظام دولتی را تقویت نمود و سیاست موفقیت آمیز داخلی و خارجی را چگونه اجرا کرد.

ما گله داشتیم که، ریس جمهور روسیه تاکنون سفر رسمی به آذربایجان نداشته است، اینک، وقت آن رسیده و ولادیمر پوتین به آذربایجان آمده است. ایشان، کاملا تیپ جدید یک رهبر دارای تفکر معاصر، نگاههای معاصر را در خود منعکس ساخته، و مهمتر آنکه، برخورد بسایر محترمانه ای نسبت به تمامی ملل و همه کشورها دارد. و لذا، جناب ولادیمر ولادیمیرویچ، شما صاحب نفوذ والایی در آذربایجان هستید و در جهان معروفیت بسیاری یافته اید. و این هم بستری برای رشد قویتر فدراسیون روسیه است و البته، از اهمیت فوق العاده زیاد برای تقویت و گسترش بیشتر روابط بین روسیه و آذربایجان برخوردار می باشد.

جناب ولادیمر ولادیمیرویچ، امروز جناب عالی از من دعوت برای سفر رسمی به روسیه کردید. خیلی ممنون، سپاسگزارم. بنده حتما از این دعوت استفاده خواهم نمود، عموما، بعد از اینکه، جناب ولادیمر پوتین به مقام ریاست جمهوری روسیه انتخاب گردید، ما ملاقات، گفتگوها و مذاکرات زیادی داشتیم که، این تدابیر شاید طول سالیان درازی با رهبران روسیه نبوده است.

بنابرین این سفر برای مان مهم است و دارای اهمیت فوق العاده زیادی است. بنده از اینکه، به کشورمان تشریف آوردید، بار دیگر و مجددا از شما قدردانی می کنم. ما توانستیم خیلی از مسایل را مورد مذاکره قرار دهیم و یک سری اسناد را منعقد نماییم.

بنده پیشنهاد می کنم به افتخار فدراسیون روسیه، به افتخار مردم روس، به افتخار دوستی بین آذربایجان و فدراسیون روسیه، به افتخار دوستی میان مردم روس و آذربایجان و به افتخار جناب ولادیمر ولادیمیرویچ پوتین رئیس جمهور محترم شایسته روسیه جام برداریم. نوش جان!

© aliyev-heritage.org