نمایندگان محترم مجلس، رئیس جمهور محترم.

اینجانب از بابت این اعتماد زیاد نمایندگان مجلس ملی جمهوری آذربایجان نسبت به من، تشکر می کنم و به شما اطمینان می دهم که، به کارگیری از همه امکانات موجود، در راستای حمل این بار سنگین تلاش خواهم کرد و به انجام شایسته این وظیفه اهتمام خواهم ورزید. به استحضار شما میرسانم که، اوضاع سخت و پیچیده و متشنج کنونی جمهوری آذربایجان را با تمام مسئولیت درک می کنم. من ضمن قبول این سمت مهم، متوجه مسؤلیت آن هستم و با توجه به مجموع این موارد، تمامی تلاشم را بکار خواهم گرفت. اینجانب قصد ایراد سخنان جامع در اینجا ندارم. اما، بایستی چند کلمه حتماً بیان کنم. حفظ، تقویت و توسعه استقلال دولتی جمهوری آذربایجان که، دستاورد تاریخی ملت آذربایجان می باشد را بعنوان رئیس شورای عالی یکی از وظایف اصلی خود می دانم. استقلال دولتی جمهوری آذربایجان باید بر اساس سنتهای اولین جمهوری دموکراتیک آذربایجان که در سال ۱۹۱۸ تأسیس شده بود، مطابق با شرایط روز و بدلیل تحولات موجود در جهان تأمین گردد. من همواره در این زمینه تلاش خواهم کرد و کسی نیز تردیدی نداشته باشد که، مابقی عمرم را فقط و فقط وقف پیشرفت جمهوری آذربایجان بعنوان کشوری مستقل خواهم نمود. در ارتباط با این موضوع مایلم بدانید که، بعقیده من، جمهوری آذربایجان منبعد برغم تمامی مشکلاتی که متحمل گردد، استقلال خود را از دست نخواهد داد، مجدداً در تابعیت هیچ کشوری قرار نخواهد گرفت و زیر اسارت دولت دیگر نخواهد افتاد. شایعات و اظهاراتی مبنی بر احتمال برقراری مجدد اتحاد جماهیر شوروی سابق و عضویت جمهوری آذربایجان نیز در آن، به گوش می رسد. اینها تخیلات است. من این اظهارات را مردود می دانم و همه شهروندان آذربایجانی را به رد این قبیل افکار دعوت می کنم.

وظایف خطیر و سرسختی فرا روی کشورمان قرار دارد. جهت تأمین استقلال و حق حاکمیت کشور، در وهله اول بایستی سرزمینهای اشغالی جمهوری آذربایجان از طرف ارمنستان بازپس گیری شود. تمامیت ارضی آذربایجان تأمین گردد، بایستی جنگ به پایان رسد و صلح برقرار گردد. شهروندان جمهوری آذربایجان با زندگی در شرایط صلح و ثبات، باید نظام دولتی خود را طبق خواسته هایشان تأسیس کنند. لذا این یکی از مهمترین مسایل می باشد. این مسایل میبایستی از این پس نیز مورد توجه جدی مجلس عالی باشد. در این خصوص به شما اطمینان کامل می دهم.

سندی که با ابتکار ایالات متحده آمریکا، روسیه و ترکیه به امضا رسید و دیروز ابلاغ گردید، نخستین گام در راستای رهایی تدریجی ما از شرایط جنگی است. حتماً، نیاز به انجام اقدامات مؤثرتری در این زمینه در آینده هست که، جمهوری آذربایجان صاحب تمامی سرزمینهای خود باشد و مردم نیز بتواند از شرایط جنگی نجات پیدا کند.

بدینوسیله، استقلال دولتی جمهوری آذربایجان مهمترین مسأله است. در آذربایجان مستقل بایستی دموکراسی توسعه پیدا کند، امکانات گسترده ای برای چندحزبی سیاسی فراهم گردد، اجازه برای نقض قانون اساسی و تخلفات قوانین جمهوری آذربایجان داده نشود، سازماندهی نظام دولتی و تشکیل جامعه صرفاً بر اساس اصول دموکراسی تحقق یابد، اصول آزادی سلیقه در سیاست و اقتصاد، حریت، آزادی بشر، حفظ حقوق بشر و اقتصاد آزاد برقرار گردد. یعنی، کشورمان باید پیمودن راهی که، یک سال پیش آغاز کرده است، را ادامه دهد. این راهی است درست و صحیح که کشورمان با اطمینان بیشتری بایستی این راه را سپری نماید. مطمئن باشید که، من به این راه همواره پایبند خواهم بود.

یکی از دلایل پیدایش اوضاع متشنج در کشورمان حوادثی است که، در روز ۴ ژوئن در شهر گنجه اتفاق افتاده است. این حوادث وحشتناکی است،در پی خون ریزی داشته ودست به جنایت زده شده است ،. اینها باید پیگیری شود و همه افرادی که قوانین را نقض کرده، شریک جرم بوده، وابسته به هر جناحی باشند هم، باید طبق قانون به کیفرخود برسند. هیأتی از نمایندگان مجلس پیگیر این مسأله است. ما هم بایستی بزودی ناآرامی های موجود را برطرف سازیم. دیروز با جناب ابوالفضل الچیبیگ رئیس جمهور محترم مذاکراتی انجام داده ایم، من در شهر گنجه هم بطور خصوصی و هم با حضور هیأت همراه خود به انجام گفتگوها پرداختم. لذا بگمان من، همه تلاشهای ما می تواند متضمن رفع این تشنج و این درگیری باشد. ولی بیان کردم و بار دیگر بیان می دارم: بهیچ وجه نمی توانم طرفدار استفاده از سلاح باشم. این تشنج و مقابله فقط بایستی بصورت مسالمت آمیز، آشتی، تفاهم متقابل و از طریق مذاکرات حل و فصل گردد. به اعتقاد من، خردمندی مردم، مساعی مشترک افراد صاحب نفوذ، روشنفکران و ریش سفیدان آذربایجان و مساعی مشترک ما، مسلماً، متضمن این اهداف خواهد بود.

ما ضمن برقراری دولت دموکراتیک مستقل در آذربایجان، باید دست به مبارزه زده وبرای تشکیل جامعه متمدن از همه ارزشهای جهانی و بشری بهرمند شویم. ما میبایستی سعی بر آن داشته باشیم تا، جمهوری آذربایجان اولین بار پس از کسب استقلال بعد از سالها و قرنهای طولانی بتواند دستاوردهای تاریخی وآداب و رسوم ملی خود را برای جهانیان نشان دهد. بنظر من، هم توانمندی های تاریخی و هم ظرفیتهای امروز مردم آذربایجان در این زمینه به حد کافی زیاد است. چنانچه همه این شرایط بصورت مفید مورد استفاده قرار گیرد، آذربایجان هم یک کشور دموکراتیک کاملاً مستقلی خواهد بود ونیز اینکه، جامعه کشور به یک جامعه یی دموکراتیک تبدیل خواهد گردید که، بر پایه ارزشهای حقوقی و بشری تشکیل می گردد.

بدین منظور، دانش، فرهنگ، سنتهای تاریخی ما و نیز دین اسلام که منبع دینی ما است- به اتفاق هم دیگر شرایط قابل توجهی را فراهم می سازند. وظیفه ما این است که، از این شرایط استفاده ثمربخش داشته باشیم.

تشنج درآذربایجان تنها بعلت مسأله قره باغ، یعنی از روی دلایل ناشی از تجاوز ارمنستان به آذربایجان ایجاد نشده است. اکنون حوادث گنجه رخ داده است. مایه تأسف است که، یکی دیگر از اسباب پیدایش تشنج، تا اندازه یی اختلال در مناسبات بین ملتها و اقوام نژادی است که، طول سالیان مدیدی در کنار یک دیگر در آذربایجان زیسته اند. آذربایجان میهن همه آنان بوده و میباشد و منبعد نیز باید باشد که، طول سالیان و قرنها در این مملکت زندگی کرده اند. هر شهروند ساکن خاک جمهوری آذربایجانی صرف نظر از ملیت، اعتقاد دینی و دیدگاههای سیاسی خود باید از حقوق برابر برخوردار شود. اگر ما بتوانیم این مفاهیم را مرجع قرار دهیم و اینرا به اجرا درآوریم، موفق به تأمین اتحاد کامل بین همه اقوام و ملتها در آذربایجان خواهیم شد. بعقیده اینجانب، ما به این هدف دست خواهیم یافت.

در زمینه سیاستهای خارجی کشور طی یک سال اخیر اقدامات زیادی صورت گرفته است. ولی وظایف مورد نظر بیشتر است. بنظرم، جمهوری آذربایجان بعنوان کشور دموکراتیک باید با کلیه کشورها روابطی با حقوق مساوی برقرار نماید. قطع نظر از اینکه، خط مشی نظام داخلی و سیاستهای داخلی کدام کشوری چگونه است، ما بایستی روابط عادی برقرار سازیم. در مرحله اول، باید روابط فرهنگی، اقتصادی و بین المللی ضروری با همسایگان ایجاد شود. بهمین خاطر، روابط موجود با جمهوری ترکیه، بدون شک، مورد قبول جمعیت کشورمان می باشد. روابط ما با کشور همسایه جمهوری اسلامی ایران باید بهبود یابد و توسعه پیدا کند. روسیه کشور خیلی بزرگی است و همسایه شمالی ما است. قطعاً، روابط موجود بین روسیه و آذربایجان بر پایه اصول مستقل منبعد بایستی هر چه بهتر، گسترده تر و مفیدتر باشد. ما باید با تمامی کشورهای جزو شوروی سابق که اکنون کشورهای مستقلهستند- اوکراین، بلاروس، گرجستان، کشورهای آسیای میانه، قزاقستان، کشورهای بالتیک و ملداوی روابط متقابلاً گسترده تری برقرار سازیم. این امر، برای ما بسیار حائز اهمیت میباشد. چرا که، روابط اقتصادی، فرهنگی و انسانی با این کشورها طی سالهای مدید و طول قرنها بسیار نزدیک بوده است. نباید این روابط را قطع کرد، بلکه بر عکس، بایستی توسعه بخشید. شکی ندارم که، صرفاً این نوع سیاست درامر راستای تشکل و پیشرفت جمهوری آذربایجان بعنوان دولت مستقلی عمل خواهد کرد.

اکنون جمهوری آذربایجان به سطح جهانی ارتقاء یافته است. برقراری مناسبات حسنه توسط ایالات متحده آمریکا نسبت به جمهوری آذربایجان در دوران اخیر، مایه خوشحالی همه ما است و بنظرم، این روابط باید هر چه بیشتر گسترش پیدا کند و توسعه یابد. روابط ما با همه کشورهای اروپایی باید توسعه یابد و بویژه، با کشورهای انگلستان، فرانسه و آلمان. روابط ما با تمامی کشورهای اسلامی، کشورهای عربی و کشورهای ترک زبان میبایستی با سرعت هر چه بیشتری بسط و توسعه یابد. به اصطلاح دیگر، می خواهم فقط موضع گیری خود را در زمینه سیاستهای خارجی کشورمان اظهار کنم. بعنوان رئیس شورای عالی، فعالیت خود را در این جهت قرار خواهم داد، برای موفقیت فعالیتهای رئیس جمهور کشور، شورای عالی و حکومت تلاش خواهم نمود.

ولی مهمتر از همه اینها، مسأله حل و فصل حوادث و تشنج در شهر گنجه است. من در این جلسه مجلس ملی با خطاب از این تریبون به همه شهروندان آذربایجانی و برادران و خواهران و فرزندان ما، به آنان مراجعه می کنم و بیان می دارم که، اکنون کشورمان در شرایط سختی بسر می برد. بار دیگر یادآور می شوم که، بزرگترین مشکل بر سر راه ما، عبارت است از بازپس گیری سرزمینهای اشغالی کشور و تأمین تمامیت ارضی و حق مسلم حاکمیت آذربایجانمی باشد. بنابراین، بایستی همه تشنجات و اختلافات داخلی کنار گذاشته شود. اینجانب به همه مردم آذربایجان خطاب می کنم، به اهالی گنجه و صورت حسین اف نماینده مجلس جمهوری آذربایجان و هم رزمان وی مراجعه می نمایم و همه آنها را به خردمندی، مناسبات انسانی دعوت می کنم.

اکنون کشورمان نیاز بیشتری به این دارد و آنان نیز باید بدانند و همه مردم نیز باید بداند که، هم اکنون ما همگی باید وحدت و انسجام داشته باشیم. ما در این دوران فجیع آذربایجان در برابر یک فاجعه هستیم. در شرایط موجود، همه نیروها باید متحد گردند، تمام احزاب سیاسی، نهادهای سیاسی، کلیه سازمانهای سیاسی و اجتماعی، همه مردم- همگان باید متحد و یکپارچه شوند. همه باید کینه و کدورت را کنار بگذارند. همه ما بایستی با تلاش برای وحدت ملی، آذربایجان را از این وضع اسفبار نجات دهیم. گمان می کنم که، مردم گنجه و ساکنان نواحی اطراف گنجه فراخوان مرا خواهند شنید و پاسخ مثبت خواهند داد. صورت حسین اف فراخوان مرا خواهد شنید، خردمندانه عمل خواهد کرد و ما کاملاً موفق به رهایی از این مصیبت خواهیم شد. من از همه شما برای تلاش در این راستا و وحدت دعوت می کنم. تقاضا دارم که، بایستی احساسات کوچک را کنار گذاشت، از شایعات ناچیز خودداری کرد، زمان این موارد خواهد رسید رسید. اگر کسی با دیگری هر مشکلی دارد، آنرا به وقت دیگر موکول کند . ولی حالا وقت این مسایل نیست.

در ارتباط با این موضوع می خواهم به یک مسأله نیز

اشاره کنم. در محافلی در باره من شایعه پراکنده می شود که، اگر حیدر علی اف مجدداً در آذربایجان به روی کار بیاید، از افرادی انتقام خواهد گرفت. قبلاً اگر کسی مخالف وی بوده و یا کسی نسبت به او برخورد منفی داشته، او نیز در قبال آنان رفتار بدی خواهد داشت. اینجانب با مسؤلیت کامل به توجه شما میرسانم و برای همه مردم آذربایجان اعلام می دارم که، احساس انتقام جویی، بطور کلی، در خصلت من وجود ندارد. اینرا فقط افراد مختلفی از خود دروغ بافته اند و بنظر می رسد، نه تنها به قصد خراب کردن چهره من، بلکه کلاً، برای ایجاد تفرقه بین ما طرح شده است. به شما قول می دهم که، هرگز تحت تأثیر احساسات انتقام جویی قرار نخواهم گرفت. اگر زمانی، کسی نسبت به من برخورد ناصحیحی داشته و یا مرتکب رفتار نادرستی شده است، مطمئن باشید که، من آنها را مدتها قبل بخشیده ام. اینجانب خودم را هرگز به سطح آن احساسات پایین نیاورده ام و نخواهم آورد. نه بدان جهت که، اکنون شما به من اعتماد کردید و من چنین سمتی را احراز نموده ام . نه خیر. بلکه، من فقط بعنوان یک شهروند نیز هیچ وقت و با هیچ کسی دشمنی، انتقام و یا در حق کسی بدی نکرده ام و نخواهم کرد. ولی در چارچوب وظیفه، بی شک، همه ما مستلزم به رعایت نظم و قانون هستیم، همه ما باید قانون را مراعات کنیم، حاکمیت قانون را تأمین نمائیم و طبیعتاً، من در این راه از عقیده خودم عدول نخواهم کرد.

بع اعتقاد من، با همکاری شورای عالی و ابوالفضل الچیبک رئیس جمهوری آذربایجان، همه ما با مساعی مشترک موفق به رهایی از این وضع دشوار خواهیم شد. همه شما را در این راه به اتحاد دعوت می کنم.

سپاسگزارم.

© aliyev-heritage.org