گفت و گوهای ما، کلاً، می توان گفت، همه روزه بطور فشرده جریان دارد و اینها نه تنها شامل ملاقاتهاست، بلکه عبارت از تبادل اطلاعات مختلف و مکالمات تلفنی است. مایلم جهت شرح مطلب عرض کنم که، در هر حال، ظرف پنج- شش ماه اخیر طرف آذربایجان همواره خواستار توقف آتش و عملیاتهای نظامی و همچنین حل عادلانه تمام مسایل مسبب این مناقشه شده است. من از طرف دولت آذربایجان این بیانیه ها را موقع دیدار با شما و آقای بوریس نیکولایویچ یلتسین رئیس جمهور روسیه و آقای آندری کوزِروف وزیر امور خارجه صریحاً اعلام داشته ام، البته، این موضوع را در ملاقاتهای خود با آقای لوون تر- پتروسیان رئیس جمهور ارمنستان نیز مورد تأکید قرار داده ام. در جریان نشست اخیر ۲۳ الی ۲۴ دسامبر در عشق آباد، من مجدداً این ابتکار را ارایه کرده ام. بیانیه من در نشست سران کشورهای مشترک المنافع را، حتماً، بخاطر دارید- این سند بطور رسمی منتشر گردیده است. در این بیانیه توقیف عملیاتهای نظامی و آغاز گفتگوها را پیشنهاد کرده بودیم، ولی مشروط بر اینکه، واحدهای مسلح ارمنی فوراً از مناطق اشغالی اخراج شوند.

متأسفانه، بعلت گزارشات یکجانبه برخی رسانه های گروهی، همیشه تصور صحیح در مورد اوضاع اصلی ایجاد نمی شود. حال اینکه، جنگ در اراضی آذربایجان جریان دارد، قره باغ کوهستانی بعنوان سرزمین آذربایجان تماماً تحت نظارت واحدهای مسلح ارمنی میباشد، بعلاوه، آنها به هفت منطقه خارج از محدوده های قره باغ کوهستانی نیز نظارت می کنند.

ما با میانجیگری شما بارها توافق آشتی حاصل نموده ایم. هر بار نیز این موافقتنامه ها بدان انجامیده است که، طرف ارمنی توافق حاصله را نقض کرده، مناطق جدیدی را به اشغال درآورده و برای حل این مسئله از راه زور بخاطر منافع خویش، با پیشروی هر چه بیشتر تهدید کرده است. اینجانب مایلم امروز به استحضار شما برسانم و خواهشمندم این موضوع را به مقامات فدراسیون روسیه ابلاغ نمایید که، ما طرفدار توقیف عملیاتهای نظامی و پایان دادن به این جنگ خونین میباشیم. ولی با شروطی. و این شروط هم بهانه نیست، بلکه ناشی از اوضاع پدید آمده واقعی می شود.

در مورد آغاز مجدد عملیاتهای نظامی اخیر نیز، لازم بذکر می دانم که، این هم نه به ابتکار ما، بلکه به ابتکار واحدهای مسلح ارمنی آغاز شده است. آنها همانند تهدیدات خود، در صدد اجرای طرحهای خویش و اشغال مناطق جدید آذربایجان هستند تا، شروط خود را بصورت سرسختانه دیکته نمایند. ولی این بار چنین تلاشها ناکام مانده، ارمنی ها با مقاومت شایسته نیروهای مسلح آذربایجان مواجه شده و دچار تلفات زیادی گردیده اند. تلفات در شرایط جنگ، حتمی است، هر دو طرف دچار تلفات می شوند، ولی همانطور که شما اشاره فرمودید، طرف متعرض متحمل تلفات بیشتری می شود. بله، طرف متعرض، ارامنه هستند. بهمین خاطر آنها تلفات بیشتری می دهند. شما هم باید اینرا بدانید. منابع ارمنی نبایستی با فریب دادن جامعه مدعی باشند که، گویا پنج هزار آذربایجانی به هلاکت رسیده اند. پس آیا، آنها چطور اینرا حساب کردند؟ این ادعا، صحت ندارد. در حالی که آنها حمله ور می شوند، پس، خودشان نیز دچار تلفات بیشتری هستند. از طرف ما هم تلفاتی هست. لیکن امروز من به شما صریحاً بیان می کنم: ما عادلانه می جنگیم، زیرا در خاک خودمان قرار داریم، ما مصمم به این هستیم تا، سرزمینهای خود را از اشغالگران و ارتش ارمنستان در صورت ناکام ماندن راههای مسالمت آمیز، از راه نظامی آزاد کنیم. افراد ما ضمن دفاع از میهن خویش به شهادت می رسند، آن هم قهرامانانه شهید می شوند. پس آیا ارمنی ها در سرزمین ما- در مناطق فضولی، آغدام، کلبه جر، آغ دره و سایر مناطق جنگی چطور کشته می شوند؟ من هم نمی دانم که، این تلفات بنفع مردم ارمنی است؟

ضمن استفاده از فرصت و حضور نمایندگان رسانه های گروهی در اینجا، مایلم به ملت ارمنی مراجعه کنم: بایستی به این جنگ پایان داد. مردمان ارمنی و آذربایجانی قرنهای طولانی در کنار هم زیسته و خواهند زیست. با حکم تقدیر، آنها با ما همسایه شده و بنابراین، خصومت همیشه نمی تواند ادامه پیدا کند. از مناطق مختلف ارمنستان جوانان ارمنی بزور روانه اراضی آذربایجان می شوند و آنها در کلبه جر، فضولی و سایر مناطق کشته می شوند. آیا مگر این، برای ملت ارمنی لازم است؟ در این مورد ما دلایل مختلفی داریم. اظهارات اسرای نظامی و حتی افراد معتبر را در دست داریم. بعنوان مثال، یکی از آنها، دبیر اول کمیته حزب سابق منطقه گوکاسیان ارمنستان است. وی، زمانی در مدرسه عالی حزب باکو تحصیل کرده است. این افراد اظهار می کنند که، آنها را بزور روانه جنگ می کنند، آنان و خانواده شان را تهدید می کنند. بهمین خاطر آنها چاره دیگری ندارند: بایستی یا در آنجا کشته شوند یا در اینجا.

عملیاتهای اخیر واقعاً بطور فعالانه جریان دارد، دلیل تشدید این عملیاتها نیز حمله واحدهای مسلح ارمنی است. ولی این بار آنها مرتکب اشتباه بوده اند، زیرا اکنون ارتش آذربایجان، ارتش چند ماه قبل نیست، بلکه قدرت دفاع، حراست از سرزمین خویش و دادن پاسخ شایسته به واحدهای مسلح ارمنی که، در مناطق اشغالی آذربایجان عملیاتهای نظامی انجام می دهند، را دارد.

فلذا من با فراخوان پایان دادن به جنگ، به مردم ارمنی و مقامات ارمنستان مراجعه می کنم. بایستی مد نظر داشت که، سیاست اعمال شده بوسیله زور، نتیجه ای نخواهد داد. ما به هرگونه توافق تحقیرآمیز برای جمهوری آذربایجان و ملت آذربایجان اجازه نخواهیم داد. ما بحد کافی قدرت و امکانات جهت حفظ کشور مستقلمان و اراضی آن داریم.

شما از اول ماه فوریه پیشنهاد آشتی ارایه می کنید و اینرا مرتبط با آغاز فعالیت ریاست جدید گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا می سازید. من خدمت ریاست جدید تهنیت عرض می کنم. لیکن همزمان با این، مایلم خاطرنشان کنم: جناب رافائلی رئیس سابق گروه مینسک در ماه ژویه سال گذشته در باکو بود، ما با وی ملاقات کردیم و همکاری بسیار فعالی داشتیم. بعداً وی به منطقه آغدام رفت. ما با اسناد تقدیمی وی- زمانبندی خروج ارتش از منطقه کلبه جر کاملاً موافقت کردیم. لیکن هنوز قبل از عزیمت وی از آذربایجان، واحدهای مسلح ارمنی منطقه آغدام را غصب کردند. ما با اظهار احترام نسبت به گروه مینسک و مسؤلان پیشین و فعلی گروه مینسک، آماده ایم انتصاب جناب اِلیاسون ریاست جدید گروه مینسک را بمنزله گام صلح جویانه تجلی دهیم. پس آیا طرف ارمنی آماده این است؟ شواهد موجود، برعکس اینرا نشان می دهد. چرا که ارمنستان به گروه مینسک و خود جناب رافائلی اهانت نموده است. بنظرم، ارمنستان آقای ولادیمیر نیکولایویچ کازیمیروف را هم تحقیر کرده است. در حالی که، وی با حسن نیت و با پیش نویس موافقت نامه ای که، ظرف پنج روز در اینجا روی آن کار کرده بودیم، از طریق منطقه قزاق راهی ارمنستان بود، به گلوله باران گرفته شد و فقط در اثر معجزه جان سالم بدر برده است. در آن زمان وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه و هیئت وزیران این کشور بیانیه شایسته ای منتشر نمود، ولی طرف ارمنی حتی عذرخواهی هم نکرد. لیکن ما نمی توانیم این حادثه را فراموش کنیم. فکر می کنم، شما هم نباید اینرا به فراموشی بسپارید. در هر صورت، ما نمی توانیم موافق این باشیم که، ارمنستان خواسته خود را دیکته کند. با چنین طرفی خیلی سخت است به زبان صلح سخن گفت و خود شما هم شاهد این هستید. شما به ارمنستان، قره باغ کوهستانی و منطقه خان کندی سفر کردید، ولی نمی دانم آنها پشت پرده از شما معذرت خواهی کردند یا نه. لیکن در واقع آنها رسماً عذر خواهی نکرده اند. این هم در رویه بین المللی سابقه یی ندارد.

با نهایت خوشحالی از سفر شما به اینجا و ابتکارهایتان استقبال کردم. با استفاده از فرصت، ضمن مراجعه به ملت ارمنی و ساکنان ارمنی تبار قره باغ کوهستانی شهروندان آذربایجان، آنها را به عقل و کمال فرا می خوانم، زیرا این جنگ چند ساله سودی نداده است. به من گفتند که، جوانی از منطقه مارتونی که به اسارت گرفته شده است، گفت: "ما خواهان جنگ نیستیم، ما در اینجا زیسته و مایلیم همزیستی مسالمت آمیزی با آذربایجانی ها داشته باشیم و هیچگونه ادعایی بر علیه آنان نداریم. لیکن ما را به اجبار و بزور روانه جنگ می کنند. افرادی هستند که، ما را به این جنگ تحریک می نمایند".

اینجانب ضمن خطاب به تمام ساکنان قره باغ کوهستانی، آنها را فرا می خوانم تا اسلحه را زمین بگذارند، بعنوان رئیس جمهور آذربایجان، امنیت کامل همه ارامنه مقیم قره باغ کوهستانی بعنوان شهروندان مساوی الحقوق آذربایجان را تضمین میکنم. ما با این شروط می توانیم عملیاتهای نظامی را توقیف کرده، پیمان آشتی منعقد و توافق حاصل نماییم. 

© aliyev-heritage.org