گفتگوی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با رمضان اولوداغ مشاور امور گمرکی نخست وزیر ترکیه - کاخ ریاست جمهوری، ۸ دسامبر سال ۱۹۹۹
رمضان اولوداغ: جناب رئیس جمهور محترم. ما بمنظور گسترش روابط متقابل دو کشور و انجام مذاکراتی در مورد روند توسعه جهانی به باکو سفر کرده ایم. از اینکه ما را بحضور پذیرفته اید، مراتب احترام و ارادت خود را خدمت جنابعالی میرسانم. طبیعتاً، در بخش گمرکی هم مشکلاتی وجود دارد، و هم اینکه پیشرفتهایی در این زمینه در جهان هست. اکنون تجارت جهانی از طریق اینترنت انجام می شود و در حال حرکت به سوی انحصار میباشد. ما در این زمینه با همتای آذربایجانی خود، وزیر محترم گمرک به تبادل نظر پرداخته ایم. ما در جزو کشورهای پیشرفته جهان از نظر اقتصادی هستیم. جهت انجام گفتگوهای متقابل پیرامون شرایط جغرافیایی کشورهایمان و برخی دستاوردهای سایر کشورها در حوزه گمرکی به آذربایجان سفر کرده ایم. از بابت این سفر خیلی خوشحالم.
حیدر علی اف: بسیار عالی. سازمان گمرک ترکیه دارای تاریخ دیرینه ای است. ولی سازمان گمرک آذربایجان خیلی نوپا است. ما قبل از استقلال کشورمان، در زمان اتحاد شوروی سازمان گمرکی خود، یعنی آذربایجان را نداشتیم. فلذا، این یک سازمان تازه ای است و نیاز فراوانی برای استفاده از تجارب جهانی، از جمله تجارب ترکیه دارد. برای همین، مسلماً، بایستی روابط فی مابین را هر چه بیشتر توسعه و گسترش داد.
خیلی از کشورهای جهان تجارب مختلفی در زمینه فعالیتهای گمرکی دارند. ولی این تجارب شبیه هم هست. برای ما نیز تجربه و قوانین ترکیه مهمتر و نزدیکتر است. چرا که دوستی و برادری تاریخی کشورهایمان و مشترکات تاریخی و نزدیکی رسم و رسوم دو کشور از ضرورت نزدیکی با امور گمرکی ترکیه حکایت دارد. طبق گزارش ارایه شده به من، شما اولین بار است که به آذربایجان سفر می کنید.
رمضان اولوداغ: بلهجناب رئیس جمهور، اولین بار است. فعالیت سازمان گمرک کشورتان را بسیار ارزنده توصیف می نمایم. من با برداشتهای عالی از اینجا جدا می شوم. همکاران آذربایجانی من در گمرک کاملاً توانمند هستند. حتی می توانم بگویم که این سازمان کشورتان از تمامی ادارات گمرکی در منطقه بهتر میباشد. سازمان گمرکی ترکیه دارای تجارب ۷۵- ۷۶ ساله است. ولی تجربه آذربایجان ظرف ۷ سال از ما سبقت گرفته است.
جناب رئیس جمهور، در سال ۱۹۹۱ ما با شما موقع نهار در آنکارا یک عکس برداری کردیم. در آن زمان جنابعالی از عمر سیف الدین برای ما سخن می گفتید. من همان صحبت را بخاطر دارم. اجازه فرمایید، این عکس را به شما تقدیم کنم.
حیدر علی اف: آیا ما در آن نهار باهم بودیم؟
رمضان اولوداغ: بله، جناب رئیس جمهور.
حیدر علی اف: بسیار خوب. در آن وقت جناب شریف اِرجان از من دعوت بعمل آورده بود. عکس وی نیز در اینجا است؟
رمضان اولوداغ: بله، جناب رئیس جمهور.
حیدر علی اف: عکسخیلی زیبایی است، متشکرم.
اینجانب بسیار خوشوقتم که شما باهم کار می کنید. ولی من به دوست عزیز خود سلیمان دمیرال رئیس جمهور محترم نیز گفتم،- امور گمرکی در "پل حسرت" چندان روبراه نیست. شما از این آگاهی دارید. سفیر ترکیه در آذربایجان چند ماه قبل به آن منطقه سفر کرده بود. سپس وی آمد و گفت که تردد از "پل حسرت" زیاد است. ولی منطقه گمرکی طرف ترکیه خیلی کوچک و محدود است. طرف ترکیه امکان ترخیص این تعداد زیاد را ندارد.
ما این پل را در ماه می سال ۱۹۹۲ افتتاح کردیم. جناب دمیرال و وزیران ترک آمدند. این یک کار مهمی بود. یعنی، آذربایجان با ترکیه یک مرز- مرز ۱۱ کیلومتری دارد و این هم در آن منطقه است. ما برای استفاده از این مرز همان پل را تشکیل دادیم. ولی حالا رفت و آمد نیز باید راحت باشد.
رمضان اولوداغ: جناب رئیس جمهور، هم اکنون آن منطقه گمرکی در حال گسترش است.
حیدر علی اف: خیلی خواهشمندم. شما می دانید که نخجوان بوسیله اراضی ارمنستان از ما جدا شده است. برای همین، روابط و رفت و آمد نخجوان با ترکیه و ایران برای این منطقه مفیدتر است. برای مثال، مرز نخجوان با ایران در طول ۲۴ ساعت فعال است. ولی ارتباط با ترکیه فقط از یک منطقه است که در آنجا هم تعداد کارمندان از طرف ترکیه خیلی کم است و محدودیت وقت وجود دارد. بنابراین، افراد در مرز منتظر می مانند و نمی توانند از مرز رد شوند. من این مسأله را به جناب سلیمان دمیرال گفته بودم. اخیراً با او دیدار کردم. وی در ترکیه به من گفت که فردا به منطقه ایغدیر سفر می کنم. به فرماندار ایغدیر نیز دستور داده بود. ولی شما این مسأله را بهتر می دانید.
رمضان اولوداغ: جناب رئیس جمهور، من با رئیس جمهور کشورمان در منطقه ایسپارتا بودم.
حیدر علی اف: من هم در ایسپارتا بودم. شما از سفر من به ایسپارتا خبر دارید؟
رمضان اولوداغ: بله، جناب رئیس جمهور. در آنجا بیمارستانی را افتتاح کردید.
حیدر علی اف: بیمارستان را گشایش دادیم، سپس در دانشگاه "سلیمان دمیرال" به من عنوان افتخاری اعطا شد. همچنین من در آن مراسم به سخنرانی پرداختم.
رمضان اولوداغ: جناب رئیس جمهور، من هم در آن مراسم شرکت می کردم.
حیدر علی اف: بسیار عالی. سپاسگزارم.
روزنامه "آذربایجان" مورخ ۹ دسامبر ۱۹۹۹