سؤال:جنابویکتور استپانویچ، پیمان انتقال نفت آذربایجان از خاک روسیه، حتما مهمترین سند است. آیا به نظر شما و به اعتقاد حیدر علی اف، این پیمان، موقع آغاز اجرای آن مشخصا چه فوایدی خواهد داشت؟ آیا این پیمان به اختلافات و شایعات پیرامون همان طرح پایان خواهد داد؟

ویکتور چرنومردین. مایلم بعنوان فردی که، هم از لحاظ روح و هم امور مربوط به این مساله نزدیک هستم، بگویم که، صحبتهای زیادی پیرامون این مساله بوده است- راه جونب و راه شمال. اگر از نظر ماهیت و مضمون فرض کنیم، در آن صورت خواهیم دید که، طرحی که، طی سالیان دراز بکار گرفته شده است، مجددا برقرار می شود. در اینجا متخصصین و کارشناسان حضور دارند، همه متخصصان و نفتگرانی که، در تهیه و تدوین این پیمان مشارکت کرده اند، در اینجا حضور دارند. این پیمان از زمان امضای آن اجرا خواهد یافت و می توان گفت، از همان امروز هم برای آذربایجان و هم روسیه مثمر ثمر واقع خواهد شد. ما معتقدیم که، این راه بعنوان راه معتبری است که، با تجربه سالهای زیاد، آزمایشاتی را پشت سر گذاشته و کارایی خواهد داشت. هم اینکه، امکان برای گسترش و توسعه آن هست. بنظرم، همینطور نیز خواهد بود. فلذا، همه اختلافات بالاخره باید با این کار پایان یابد. در واقع، هیچ اختلافی نبوده است. آنچه که مربوط به راههای دیگری است، این چیز بدی نسیت. زمانی خواهد رسید، همه چیز وابسته به آن خواهد بود که، ما تا چه اندازه نفت استخراج خواهیم کرد، یعنی تا چه اندازه در روسیه و تا چه اندازه در آذربایجان نفت تولید خواهد شد. من اطمینان دارم: قوانین اقتصادی باید فعال شود، نخست میبایست سوددهی اقتصادی مد نظر قرار گیرد، در اینجا همیشه سود اقتصادی نشان خواهد داد تا، از چه راهی باید پیروی نمود. این، خواه برای منافع روسیه و خواه هم برای منافع آذربایجان لازم است. اینکه، این سند در وهله اول و عمدتا مربوط به توسعه بخشهای نفتی دو کشور است، لبته بسیار ضروری است. این، در وهله اول و بیشتر، جهتی است که، زودتر از رشته های دیگر بازدهی دارد. ما هم اهمیت بسیار زیادی به این قائلیم. بنابراین، باید به شایعات پایان داد و آغاز به کار کنیم.

حیدر علی اف: من با همه سخنانی که، جناب ویکتور استپانویچ چرنومردین گفت، کاملا موافقم. بعقیده من، امضای این موافقت نامه گامی دیگر است در جهت توسعه و تحکیم همکاری بین روسیه و آذربایجان. ما در آذربایجان اهمیت خیلی زیادی نسبت به این همکاری قائلیم و تمامی اقدامات لازم را انجام می دهیم تا، این همکاری استحکام و گسترش یابد. جناب ویکتور استپانویچ حق دارد که، این، به نفع خود ماست- به نفع منافع روسیه و آذربایجان است و به نفع توسعه رشته ای همچون صنایع نفت می باشد. امضای این سند، به هرگونه شایعات واقعا پایان خواهد داد. ضمنا، این شایعات در نشریه ها تماما بطور بی اساس بصورت مختلف تفسیر می شود و غیره. ولی اکنون همه چیز روشن و معلوم است. موافقت نامه ای بین روسیه و آذربایجان به امضا رسیده است.

سؤال: آیا این پیمان موجب پایان یافتن اختلاف نظرات خواهد شد؟

ویکتور چرنومردین: این، مساله دیگری است. اخیرا به دلایلی آن را به این مساله ربط می دهند. اگر این کار را وزارت امور خارجه کشور ما می کند، در آن صورت باید از آنها سؤال کرد. من چنین مشکلاتی ندارم. در کل، در ارتباط با دریای خزر مشکل هست. اکنون ما با حیدر علی اف گفتگو کردیم، در مورد خزر صحبت شد، سطح آب آب در خزر بالا می رود. اکنون همه از این رنج می برند. بزودی حل این مساله، گمان نمی رود امکانپذیر باشد. این قبیل مسایل زیاد است: مسایل بالا رفتن سطح آب خزر، مسایل محیط زیست و ماهی پروری، مسایل حمل و نقل کشتی رانی. اگر در مورد عمق دریا حرف بزنیم، در آن صورت این، مساله جداگانه ای است. در اینجا مسایلی هست که باید روی آن کار کرد. بنظرم، ما کار خواهیم کرد و آغاز به کار کرده ایم. شاید هم ما بایستی روی این مساله فشرده تر کار کنیم. این، کار کشورهای ساحلی خزر می باشد. این، کار داخلی ما، یعنی ساکنان اطراف خزر است. این، مخزن آب داخلی ماست. فلذا امکان برای حل تمامی مسایل خواهیم یافت و مشغول این کار هستیم.

سؤال: با توجه به خدمات آذربایجان در بررسی مسایل مهم پتروشیمی هم در گذشته و هم در حال، آیا این همکاری اقتصادی برای آذربایجان چه اهمیتی می تواند داشته باشد؟ در زمان اتحاد شوروی "باکوی دوم" "باکوی سوم" بوده است.

ویکتور چرنومردین: در قرن حاضر همه چزی، تمامی دستاوردهای مرتبط با ذخایر، مخصوصا ذخایر نفتی، استخراج نفت و تولید نفت از باکو آغاز شده است. خیلی از همکاران من به اینجا آمده اند، اگر در بین ما فارغ التحصیلان دانشگاههای آذربایجان هستند، در هر حال هر یک از آنان در معادن نفت آذربایجان کار کرده اند. بهمین خاطر باکو برای ما متخصصین، نفتگران و کرکنان رشته گاز یک دانشگاه است. امروز خیلی از کارهایی که، در زمینه نفت و گاز در جهان انجام شده، در باکو آغاز گردیده است. هم اکنون نیز نفتگرانی که، هم در آذربایجان، هم در روسیه و هم در کشورهای دیگر کار می کنند، پرورده همین باکو هستند. پس از این "باکوی دوم" پدید آمده است. ما در سیبری غربی از کارهای انجام شده و تجارب بدست آمده در آذربایجان- باکو استفاده زیادی کردیم.

بهمین خاطر برای ما و متخصصین ما موانع و ممانعت هایی در کار وجود ندارد. می توان گفت که، در منطقه سیبری غربی اهل باکو زیادی در آنجا کار می کنند. همین آقای علی اکبر اف (آقای واحد علی اکبراف رئیس شرکت نفتی "لوک اؤیل" در نظر گرفته می شود) تا حدودی مخصوص آذربایجان می باشد. هنوز باید نگاه کرد وی بیشتر مخصوص کدام طرف است.

حیدر علی اف: بنظر من، اهمیتی ندارد که، او بیشتر مخصوص کدام طرف- روسیه یا آذربایجان است.

سؤال: جناب حیدر علی اف، می خواستیم تا، جناب عالی این خبر برخی آژانسها را تشریح نمایید که، گویا آذربایجان به جمهوری چچن کمک می کند.

حیدر علی اف: من ضمن استفاده از فرصت،مایلم هرگونه دروغ پردازی ها در مورد اینکه، گویا جمهوری آذربایجان درعملیاتهای نبرد به تجزیه طلبان چچن کمک می کند را، بطور قطعی رد نمایم. این، دروغ و بهتان است. در ضمن، در این باره من امروز در دیدار خود با جناب ویکتور استپانویچ گفتم. همه این انتشارها را گروههای مختلف، از جمله نیز گروه آذربایجانی تشکیل می دهند. اینها جنایتکارانی است که، از آذربایجان گریخته اند و باید در برابر دادگاه پاسخ دهند. اینها آقای مطلب اف رئیس جمهور اسبق آذربایجان، آقای حسین اف نخست وزیر سابق، آقای قاضی اف ویزر دفاع سابق و گروه مخصوص آنان که، متاسفانه در اینجا- مسکو مخفی شده، می باشد. نهادهایی به آنها کمک می کنند و آنان نیز همه گونه مقالاتی تشکیل می دهند. ضمنا، اخیرا مقاله ای در روزنامه "اوبشایا گازِتا" منتدرج شده بود. در این مقاله همه چیز از اول تا آخر دروغ و افترا است. این مقاله مطابقتی با واقعیت ندارد. ما همان بیست روز قبل بیان کردیم که، گروهی از آذربایجانی ها که، در اینجا- مسکو مخفی شده و در اینجا غیر قانونی زندگی می کنند، این جور مقاله ای را عمدا تشکیل دادند. این است، چند روز قبل همان مقاله منتشر شده است.

سؤال: آیا خودتان این اطلاع را بررسی کردید؟

حیدر علی اف: چه چیزی را باید بررسی کرد، وقتی که چنین چیزی نیست. این اولا. و ثانیا هم، مرز بین آذربایجان و روسیه از طرف نیروهای مرزبانی روسیه قویا حفاظت می شود. ما از این رنج می بریم. ما از جناب ویکتور استپانویچ تقاضا کردیم و وی اجازه داد تا، برخی محموله های مورد نیاز ما از مرز ترخیص شود. زیرا مرز ما بسته است. مرز بین آذربایجان و روسیه در داغستان کاملا بسته شده است. در این صورت آذربایجان چگونه می تواند به جدایی خواهان مساعدت نماید؟ عموما، ما مخالف تجزیه طلبی هستیم. مدت هفت سال است که، خود کشور آذربایجان از تجزیه طلبی رنج می برد. ما مخالف جدایی خواهی، مخالف افراطگرایی و تروریسم می باشیم. بار دیگر تکرار می کنم، ما خودمان نیز از این رنج می بریم. بهمین خاطر من این قبیل دروغ پردازی ها را قطعا مردود می دانم.

بدون شک، جنایتکاران در کشورمان هستند. طی دو سال اخیر در آذربایجان دو بار تلاش برای کودتا شده است. در کشور ما آذربایجان نیز چنین جنایتکارانی هستند و آنها می توانند وارد هم جمهوری چچن و هم دیگر مناطق روسیه شوند. ضمنا، بعضی از جنایتکارانی که، در آذربایجان تلاش برای کودتا کرده، با کمک نیروهای انتظامی روسیه در شهرهای مسکو، وولگوگراد و ریازان بازداشت شده اند. این جنایتکاران که، مرتکب جرم شده اند، در خاک روسیه پنهان شده اند. چه کسی می تواند ضمانت دهد که، چنین جنایتکارانی به جمهوری چچن نخواهند رفت. لیکن آذربایجان بعنوان یک کشور و یک جمهوری هیچ ربطی با این ندارد و من بار دیگر این را قطعا تکرار می کنم.

© aliyev-heritage.org