آثار / استراتژی نفتی / "قرارداد قرن"

سخنرانی حیدر علی اف رییس جمهور آذربایجان در مراسم امضای قطعنامه مرحله اول بهره برداری کامل از میادین "آذری- چراغ- گونشلی" - ۳۰ اوت ۲۰۰۱


scotch egg
scotch egg
temp-thumb
temp-thumb

خانمها و آقایان محترم.

امروز ما به مناسبت یک رویداد مهم تازه در زندگی آذربایجان در این مکان گرد هم آمده ایم. در ماه سپتامبر سال ۱۹۹۴ قراردادی ما بین شرکت دولتی نفت آذربایجان و ۱۱ شرکت نفتی دنیا بمنظور فعالیت مشترک در معادن " آذری"، "چراغ" و "گونشلی" واقع در قسمت مخصوص آذربایجان در دریای خزر منعقد گردیده است. این قرارداد از هنگام امضای آن، در جهان " قرارداد قرن" نام گرفته و از آن زمان تا بهنگام توجه همه جهانیان را بخود جلب کرده است.

پس از اینکه، این قرارداد در آذربایجان مورد تصویب مجلس ملی قرار گرفته، ۱۱ شرکت نفتی یک کنسرسیوم- سازمانی عمومی بنام شرکت بین المللی عملیاتی را تاسیس نموده است. آنها نیز به اتفاق شرکت دولتی نفت آذربایجان اقدام به انجام تدابیر لازم جهت اجرای این قرارداد کرده اند. طبیعتا، لازم بود کارهای مقدماتی بزرگی در اینجا صورت پذیرد. این کارها با موفقیت انجام یافت و در ماه اکتبر سال ۱۹۹۷ اولین نفت از سکوی نصب شده در معدن نفتی "چراغ" حاصل گردید. تا آن زمان شرکت بین المللی عملیاتی بهمراه شرکت دولتی نفت آذربایجان موفق به ساخت دو خط لوله نفتی برای تامین صادرات نفتی شده است که، پیش بینی می شود در آینده حاصل گردد. بمنظور وصول نفت حاصله تا بندر نووروسییسک دریای سیاه خط باکو- نووروسییسک و بجهت وصول نفت به بندر سوپسا در دریای سیاه، خط باکو- سوپسا احداث شده است.

طبعا، خیلی از کارهای دیگری هم انجام گرفته است. در منطقه سنگه چال ترمینال بزرگی احداث گردیده، کارهای بزرگ مهندسی جهت وصول نفت و گاز تا ساحل بعمل آمده، دستگاهها و لوله ها راه اندازی شده و در نتیجه این کارها هم، صدور نفت حاصله آغاز شده است. از آن دوران تاکنون میزان ۱۵ میلیون ۴۰۰ هزار تن نفت از معدن نفتی "چراغ" حاصل شده و همزمان با این، گاز ضمنی نیز بدست آمده است. نفت حاصله صادر گردیده و گاز ضمنی هم در اختیار آذربایجان قرار گرفته است.

ولی کارهایی که، تا به امروز انجام یافته است، مرحله اولیه قرارداد بزرگ نفتی بود. بمنظور انجام امور لازم در این معادن بر اساس برنامه تصویبی، شرکت بین المللی عملیاتی و شرکت دولتی نفت آذربایجان این کارها را به مراحل اول، دوم و سوم تقسیم کرده اند. بدین ترتیب، کارهای تابه کنون انجام شده بعنوان دوره اولیه محسوب می گردد. و اکنون نیز مرحله ای جدید جهت اجرای "قرارداد قرن" آغاز شده است. عنوان این هم مرحله اول است. طبیعتا، بمنظور آغاز مرحله اول میبایست در مورد ساخت خط لوله نفتی صادرات اصلی" باکو- تفلیس- جیحان" تصمیم گیری شود.

متاسفانه، این کار، بجهات غیر مربوط به ما تا حدودی تاخیر یافت. ولی با وجود این، اکنون این کارها نیز به انجام رسیده است. در خصوص خط لوله نفتی صادرات اصلی " باکو- تفلیس- جیحان"موافقت نامه هایی امضا گردیده، امور بازرگانی لازم انجام یافته و هم اکنون کارهای اکتشافات مهندسی در حال اجراست. در سال آینده نیز اقدام به احداث خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیحان خواهد شد. بنابراین، بر پایه کارهای صورت پذیرفته امکانی برای آغاز مرحله اولیه این قرارداد بزرگ فراهم شده است.

مسلما، در این مرحله نیز نیاز به انجام کارهای زیادی هست. باید خیلی از مسایل را باید هماهنگ کرد. در این خصوص هم شرکت بین المللی عملیاتی، هم شرکت دولتی نفت آذربایجان و کمیته رهبری که، همه اینها را متحد ساخته است، کار عظیمی انجام داده است. نهایتاً، برای آغاز مرحله اولیه کسب موافقت گردیده است. توافقنامه ها تهیه شده و در اینجا به امضا خواهد رسید. و بدین ترتیب، ما اجرای مستمر "قرارداد قرن" را تامین خواهیم کرد.

موافقت نامه ای که، اکنون قرار است امضا شود، خیلی مفصل است. بیان همه مفاد آن در اینجا، طبیعتاً، امکان پذیر نمی باشد و نیز مسایل فنی در آن زیاد است. اما در رابطه با این توافق نامه، قطعنامه ای بین شرکت بین المللی عملیاتی و شرکت دولتی نفت آذربایجان به امضا رسیده است. لذا بمنظور ارایه گزارش جامع راجع به این موافقت نامه معتقدم که، الان بایستی این قطعنامه را برای شما بیان کرد.

نطق اختتامیه حیدر علی اف رییس جمهور آذربایجان

خانمها و آقایان محترم!

بنظر من، جناب وودورد با سخنرانی خود اطلاعات خیلی جامعی در مورد کارهایی که، قرار است امروز آن را شروع کنیم، در باره آینده این کارها و دستاوردهای جدید آن برای مردم و کشور آذربایجان ارایه داد.

جناب وودورد، من از شما، نمایندگان تمامی شرکتهای خارجی متحد در شرکت بین المللی عملیاتی، متخصصین خارجی در این شرکتها و همچنین از کارکنان شرکت دولتی نفت آذربایجان و نفتگران آذری بابت کارهایی که، تاکنون انجام داده اند، از صمیم قلب قدردانی می کنم.

در مورد اینکه، "پیمان قرن" در میان چه شرایط سخت و دشوار پیش آمده است، ما زیاد سخن گفته ایم. این جریان هم برای افکار عمومی آذربایجان و هم جامعه بین المللی خوب آشناست. اما اجرای این قرارداد چندان آسان نبوده است. ما مراحل زیادی را سپری کرده ایم. موفق به حل خیلی از مشکلات پیچیده و دشوار شده ایم. بدین ترتیب نیز، همه مان پس از امضای " قرارداد قرن" به اتفاق هم و با تلاش مستمر دستاوردهایی که، برای همگان معلوم است را، کسب کرده ایم.

کارهای تاکنون بعمل آمده، نفت حاصله از معدن "چراغ" و صدور آن هم برای شرکتهای نفت و هم شرکت دولتی نفت آذربایجان، بنابراین برای دولت آذربایجان سود می آورد. نتیجه همین کارهاست که، در آذربایجان اکنون صندوق دولتی نفت تشکیل یافته و متجاوز از ۴۳۰ میلیون دلار وجوه نقدی در این صندوق وجود دارد. هر کدام از شرکتها هم که، در این قرارداد مشارکت نموده، سود سهم خود را برداشت کرده است. بدین طریق نیز، ما نتایج عملی کارهای انجام شده، یعنی سود این کارها را می بینیم و از این هم می توانیم استفاده نماییم.

بمنظور آغاز مرحله اول آن پروژه، حتماً لازم بود موافقت نامه یی در خصوص احداث خط لوله نفت صادراتی اصلی- خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیحان حاصل گردد. بنده مایلم امروز یادآوری کنم که، این راه نیز برای ما به آسانی نگذشته است. ما با یک سری موانع بی غرض و مغرضانه روبرو شدیم. امروز باید بوضوح اعتراف کرد، از آنجا که برخی از شرکتهای عضو شرکت بین المللی عملیاتی هنوز در مورد نفت حاصله از معدن "چراغ" و آینده آن نظرات مختلفی داشتند، لذا در مساله آغاز احداث خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیحان در همین هنگام متردد هستند. راجع به قیمت آن، یعنی در مورد سرمایه گذاری بابت ساخت خط لوله هم نظرات گوناگونی وجود داشت که، این هم مانع حل بموقع مساله شد. ولی همه این موانع را نیز ما بر اثر کار مشترک وهمکاری مان برطرف ساختیم. امروز در رابطه با آغاز مرحله اولیه توافقنامه یی به امضا رسید. من می توانم به جرأت بگویم که، موافقت نامه ای که، امروز امضا شد، در اجرای "قرارداد قرن" دارای نقش تعیین کننده می باشد.

بنده به مناسبت امضای این توافق نامه به شرکت بین المللی عملیاتی، همه نفتگران آذری و کل مردم آذربایجان تبریک عرض می نمایم و مایلم مراتب اطمینان کامل خود را اظهار دارم که، برنامه تعیین شده بر پایه این موافقت نامه بموقع عملی خواهد گردید و ما هم شاهد نتایج عملی اینها خواهیم بود.

امضای " قرارداد قرن"، اجرای آن و اقدام به همکاری با خیلی از شرکتها هم در قسمت دریایی و هم خشکی مخصوص آذربایجان- همه این امور جزوی از استراتژی نفت دولت آذربایجان می باشد. اما امروز جناب وودورد در اینجا تعبیر زیبایی بکار برد. بنظرم، وی، کاملا حق دارد: " عهد جدیدی در رشته نفت و در استراتژی نفت آذربایجان آغاز شده است ". بله، از این پس ما باید این فکر را هم بعنوان یک اندیشه ضروری برای خودمان مورد استفاده قرار دهیم: استراتژی جدید نفتی دولت آذربایجان و عهد جدیدی در صنعت نفت آذربایجان!

کارهای تاکنون انجام شده، نتایج خوبی ارایه داده است. مخصوصا برای کشورمان، ملت مان، برای بکارگیری شرکتها و سازمانهای مختلف آذربایجان در توسعه اقتصاد آذربایجان، ایجاد اشتغال در کشورمان، در اجرای این پروژه و نهایتاً برای بهبود وضغ رفاهی مردم آذربایجان کارهای زیادی انجام گرفته و نتایج خوبی بدست آمده است.

ولی اینها آغاز کار است. امروز جناب وودورد گفت که، در ارتباط با اجرای مرحله اول، ۳۰۰۰ شغل جدیدی ایجاد خواهد شد. تمامی این شرایط اشتغالزایی، برای مردم آذربایجان فراهم خواهد شد. از امکانات بالقوه خیلی از مؤسسات تولید کننده دستگاههای نفتی آذربایجان، کشتی های ناوگان مان در دریای خزر و کشتی های عظیم شرکت دولتی نفت آذربایجان- از تمامی اینها استفاده خواهد گردید. بنابراین، آنها اولاً، کار خواهند کرد، در فعالیت خواهند بود، سود خواهند برد و ثانیاً هم، همه این امکانات منفعت بسیار زیادی عائد پیشرفت اقتصاد آذربایجان و ارتقای سطح رفاه مردم کشورمان خواهد ساخت.

بنده بر این باورم که، در انجام همه این کارها بایستی از پتانسیل صنعت نفت آذربایجان حد اکثر استفاده را برد. با خطاب به شرکت بین المللی عملیاتی می گویم: هر چه در آذربایجان نمی رسد، شما آنها را از کشورهای خارجی خواهید آورد. ولی من از شما تقاضا دارم و نظارت بر این هم خواهم کرد تا، شما باید از تمامی امکانات بالقوه در آذربایجان حداکثر استفاده را نمایید. این امکانات هم بزرگ است. اگر نبود که، دستگاههای حفاری "دده قورقود"، "استقلال" و "نجات" تشکیل نمی شد.

من با پروژه آشنا هستم. می دانم که، شما از کارخانه پایه های عمق دریایی نیز که، زمانی در سال های ۱۹۷۰ در اینجا احداث نموده ایم، استفاده کامل خواهید کرد. حتی قسمت بزرگ سکوی نفتی را منتاژ خواهید کرد و سپس آن را بشیوه لغزش بر روی همان سکو نصب خواهید نمود. بنده شنیدم که، تاکنون در این زمینه چنین کاری انجام نشده و این کار را شما انجام خواهید داد. پس، آن کارخانه عظیم ما هم بکار می افتد و طبیعتاً، کارکنان آن اشتغال داشته و کسب درآمد خواهند کرد. و دیگر، شما هم از جای دیگری- از نقاط دوردست چیزی به اینجا نخواهید آورد. شما باید از همه امکانات موجود در آذربایجان استفاده نمایید.

جناب وودورد اشاره بر این نقطه کرد: چه سرمایه گذاریهای عظیمی بعمل خواهد آمد و میلیاردها دلار سود اخذ خواهد شد. منظور من از میلیاردها، منات نیست، بلکه دلار آمریکایی است.

لذا بنده امروز احساس خواشحالی فراوانی دارم. زیرا کاری که، ما در همان سال ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ آغاز کرده بودیم، نتایج خود را برآورده می سازد و هم افقها و چشمندازهای در پیش رو دید بسیار زیبایی دارد. معتقدم که، مردم کشورمان، جامعه آذربایجان ضمن آشنایی با مراسم امروزی بوسیله تلویزیون و جراید، هر کسی احساس غرور فراوانی خواهد داشت که، آذربایجان اقتصاد خود را بدین طریق با عزم توسعه می دهد. و همچنین بخاطر آنکه، هر کدام از آن اطمینان کامل نسبت به بهبود روز افزون وضع رفاهی مردم آذربایجان پیدا خواهند کرد. بنده همانند قبل، از این به بعد هم اجرای این پروژه را تحت نظارت خود قرار خواهم داد و حاضرم هر گونه مساعدت را برای تان ارایه دهم.

جناب وودورد، شما فرمودید که، شرط اصلی حضور شرکتهای بزرگ نفتی کشورهای خارجی در آذربایجان و سرازیر شدن سرمایه های زیادی به آذربایجان، ثبات سیاسی اجتماعی است که، در کشورمان فراهم شده است. بله، من با احساس افتخار فراوان بیان می نمایم که، این، یکی از دستاوردهای اصلی مردم آذربایجان، حکومت آذربایجان، دولت دموکراتیک، قانونمند و لائیک آذربایجان می باشد. هم شما و هم سایر شرکتهای جهان علاقمند به سرمایه گذاری در آذربایجان مطمئن باشید که، ثبات سیاسی اجتماعی برقرار شده از این پس بطور روز افزون استحکام خواهد یافت، هرگز اجازه برای نقض آن نخواهیم داد و بدین صورت، کشور آذربایجان از این به بعد نیز تمام شرایط را بمنظور جزب سرمایه های شرکتهای مختلف جهان فراهم خواهد ساخت.

من مجددا به شما تبریک میگویم و آرزوی موفقیت در کارهایتان را دارم.

نشریه "آذربایجان"، مورخ 31 اوت سال 2001