آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- ایالات متحده آمریکا

متن سخنرانی حیدر علی اف رییس جمهوری آذربایجان در مذاکرات هیأتهای نمایندگی بلند پایه ایالات متحده آمریکا و جمهوری آذربایجان - واشنگتن، کاخ سفید، اول اگوست سال ۱۹۹۷


scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb

جناب بیل کلینتون رئیس جمهور محترم.

اعضای محترم هیأت نمایندگی ایالات متحده آمریکا.

جناب بیل کلینتون، اینجانب ابتدا بجهت دعوت رسمی به ایالات متحده آمریکا و مهمان نوازی و توجه به توسعه مستمر همکاریهای آمریکا- آذربایجان از جناب کلینتون تشکر می کنم و مایلم اعلام دارم که، از وضع کنونی روابط کشورهایمان کاملاً راضی هستم.

به استحضارتان می رساند، امکانات گسترده یی جهت توسعه بیش از پیش همکاریهای آمریکا- آذربایجان موجود است و کشورمان همواره علاقه فراوانی نسبت به تنگاتنگ شدن روابط با ایالات متحده آمریکا نشان داده است. در زمینه تحکیم هر چه بیشتر مرحله یی روابط فی مابین اقدامات بزرگی صورت گرفته و می گیرد.

مشارکت پرنفوذترین شرکتهای نفتی ایالات متحده آمریکا در قراردادهای منعقده جهت بهره برداری مشترک از میادین در قسمت متعلق به آذربایجان دریای خزر، از این لحاظ باید بسیار مثبت ارزیابی گردد. ما در سپتامبر سال ۱۹۹۴ نخستین قرارداد بزرگی را تحت عنوان "قرارداد قرن" منعقد کرده ایم و پنج شرکت بزرگ آمریکایی به این قرارداد ملحق شده است. هم اکنون این قرارداد بصورت عملی در حال اجرا است.

در جریان دیدارهای شخصی و مکالمات تلفنی با جناب بیل کلینتون در خصوص تعیین مسیرهای خطوط لوله نفتی که، قرار است نفت حاصله را به خارج از کشور، یعنی به غرب انتقال دهد، تاکنون مذاکرات گسترده یی انجام داده و بیان می کنم که، در این زمینه اقداماتی نیز صورت گرفته است. دو خط لوله نفتی بمنظور صدور نفت به غرب- بازارهای جهانی احداث می گردد. ساخت سومین خط لوله بزرگ نیز بزودی شروع می شود.

در عین حال ما عامل نقش مهم آذربایجان دارای موقعیت بسیار مساعد از لحاظ راهبردی را در امر نزدیکی هر چه بیشتر روابط میان کشورهای آسیایی و بازار جهانی، هرگز فراموش نکرده ایم و در این زمینه نیز کارهای بسیار مهمی در کشورمان انجام پذیرفته است. اکنون نفت حاصله توسط شرکت "شورون" آمریکا از میدان "تنگیز" قزاقستان، از طریق دریای خزر به باکو حمل گردیده و از اینجا هم به بازارهای جهانی روانه می شود. در حال حاضر پیش بینی می شود تا، اقدامات گسترده یی جهت سازماندهی بهتر این روند بعمل آید. بهمین منظور خط لوله یی از بستر دریای خزر تا باکو احداث خواهد گردد.

مطلع هستید که، امروز قرار است در کاخ سفید قراردادهای جدیدی بین شرکتهای آمریکایی"شورون"، "اِکسون"، "موبیل"، "آموکو" و شرکت دولتی نفت آذربایجان امضا شود. مسلماً، این قراردادها تحرک جدیدی به استحکام همکاریهای اقتصادی آمریکا- آذربایجان خواهد بخشید و در بهبود هر چه بیشتر مناسبات کشورهایمان نقش مهمی ایفا خواهد داشت.

بدینوسیله اعلام می دارم که، مناسبات دوستی شخصی من با جناب بیل کلینتون بستر محکمی برای توسعه بی وقفه روابط آذربایجان- آمریکا ایجاد می کند. اینجانب با کمال میل ضمن اشاره به ابتکارات شخصی جناب بیل کلینتون رئیس جمهور محترم در زمینه تقویت هر چه بیشتر همکاریهای فی مابین، اعلام می کنم که، ما از این تجلیل می نماییم. جناب آقای رئیس جمهور، شما خدمات بسزایی در این زمینه بعمل می آورید و ما مساعدت و حمایت جنابعالی را همواره احساس می کنیم.

همانطور که همگان مستحضرید، هم اکنون فعالیت بزرگی در قالب گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا در زمینه حل مسالمت آمیز مناقشه ارمنستان- آذربایجان انجام می گیرد. در این زمینه سه اصل اساسی مصوب در نشست سران دولتها و رئیسان حکومت کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا جهت حل صلح آمیز مناقشه، حایز اهمیت بسزایی میباشد. ما با رضایت بیان می کنیم که، حکومت ایالات متحده آمریکا از تصویب این اصول حمایت کرده است.

ما تلاشهای ایالات متحده آمریکا بعنوان یکی از رئیسان مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا در راستای حل هر چه سریعتر مناقشه ارمنستان- آذربایجان را بمنزله امر شایان توجهی ارزیابی می کنیم. ما همچنین اهمیت ویژه امضای بیانیه مشترک توسط رؤسای جمهور سه کشور با نفوذ جهان- بیل کلینتون، بوریس یلتسین و ژاک شیراک در دنور را در این زمینه مورد تأکید قرار می دهیم. آذربایجان پیشنهادهای رئیسان مشترک گروه مینسک مبنی بر حل این مناقشه را اصل قرار داده است. اکنون ما منتظر جواب ارمنستان به این پیشنهادات هستیم. آذربایجان امیدهای فراوانی نسبت به حل سریع این مناقشه دارد و اطمینان دارد تا، متجاوز از یک میلیون نفر از هم میهنان ما که از زاد و بوم خویش رانده شده اند، بزودی به سرزمینهایشان باز خواهند گشت. ما اطمینان داریم که، رؤسای مشترک گروه مینسک مساعدتهای لازم را برای حل مناقشه بر اساس اصول مصوب در نشست لیسبن ارایه داده و جهت پایان یافتن این مناقشه تا اواخر سال جاری کوشش خواهند نمود.

ذکر مجدد این نکته را لازم می دانیم که، اصلاحیه ۹۰۷ "سند حمایت از آزادی" مصوب کنگره ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۹۲، تصمیم ناعادلانه یی است و در راه رونق گرفتن هر چه بیشتر روابط آذربایجان و آمریکا مانع تراشی می کند. فلذا، لغو سریع این اصلاحیه ضروری میباشد. اینجانب در واشنگتن با اعضای کنگره در مورد این مسأله دیدار و گفتگوهایی انجام داده ام. مراتب اطمینان خود را اظهار می دارم که، بمنظور لغو این اصلاحیه اقدامات مقتضی بعمل خواهد آمد.

آذربایجان نیز به پیمان جناح در خصوص محدودسازی سلاحهای متعارف در اروپا پیوسته است. همچنین اقدامات مهمی نیز در زمینه حفظ استقلال، حق حاکمیت مسلم و امنیت کشورمان در چارچوب ضوابط تعیین شده، انجام می گیرد. مجدداً اعلام می کنم: استقلال آذربایجان دایمی، برگشت ناپذیر و ابدی است. در آذربایجان ارتش و پایگاههای نظامی هیچ کشور خارجی موجود نیست و منبعد نیز مستقر نخواهد شد.

با وجود این، مایلم بیان کنم که، ارسال غیر قانونی سلاحهای معاصر به ارزش یک میلیارد دلار توسط روسیه به ارمنستان، از دیدگاه امنیت منطقه ای باعث نگرانی فراوانی گردیده است.

آذربایجان، آمریکا را دوست و هم پیمان نزدیک خود می داند. ذکر این مطلب را ضروری می دانم و در عین حال اعلام می دارم که، در کشور ما اوضاع سیاسی- اجتماعی تثبیت شده و اصلاحاتی در راستای سازماندهی اقتصاد بر پایه اقتصاد آزاد انجام می شود و اقدامات مهمی در زمینه توسعه دموکراسی و حفظ حقوق بشر بعمل می آید. ما در آینده نیز این راه را در پیش خواهیم گرفت. اقتصاد آذربایجان برای جهان، از جمله سرمایه گذاریهای آمریکا باز است.

لازم است با نهایت خوشحالی متذکر شوم که، دستاوردهای ایالات متحده آمریکا و شخص جناب بیل کلینتون رئیس جمهور محترم در زمینه سیاست خارجی و داخلی، از جمله دستاوردهای ایشان در زمینه اجتماعی در کشور، در آذربایجان نیز تحسین برانگیز میباشد.

در پایان سخنان خود با اغتنام از فرصت، از جناب بیل کلینتون رئیس جمهور محترم ایالات متحده آمریکا و جناب آلبرت گور معاون محترم رئیس جمهور برای سفر رسمی به جمهوری آذربایجان دعوت بعمل می آورم.

"حیدر علی اف: استقلال ما ابدی است" (سخنرانی ها، بیانیه ها، مصاحبه ها، پیامها، مراجعات و فرامین)- آذرنشر، باکو- ۲۰۰۳، جلد ۱۱، ص. ۲۲۲ تا ۲۲۵.