جناب ادؤارد شواردنادزه رییس جمهور گرجستان.

میهمانان محترم.

خانمها و آقایان.

ما اسنادی را که بازدید رسمی جناب ادؤارد شواردنادزه رییس جمهور گرجستان از آذربایجان را جمع بندی می نماید، به امضا رساندیم. امروز ما ملاقات مفیدی برگزار کردیم. ملاقات خصوصی بین رؤسای جمهور گرجستان و آذربایجان انجام شد. دیدار و گفتگو میان هیات نمایندگی گرجستان و آذربایجان بعمل آمد. همه این تدابیر در جو دوستی و تفاهم متقابل و شرایط برادری برگزار شده است. این اسناد حایز اهمیت فراوانی ست.

سند در خصوص خط لوله گاز قفقاز جنوبی، یعنی راجع به انتقال گاز آذربایجان از طریق گرجستان به ترکیه که قرار است از معدن " شاه دنیز" استخراج گردد، به اصطلاح دیگر، سند در مورد خط لوله گاز باکو- تفلیس- ارزروم جزو مهمی از استراتژی نفت و دکترین نفتی آذربایجان که، از سال ۱۹۹۴ به بعد به اتفاق گرجستان و ترکیه اجرا می نماید، می باشد. طبعا، عمده این استراتژی نفت آذربایجان را "پیمان قرن" که در ماه سپتامبر سال ۱۹۹۴ میان شرکت دولتی نفت آذربایجان و شرکتهای عظیم نفتی ایالات متحده آمریکا، بریتانیای کبیر، فرانسه، نروژ، روسیه و سایر کشورها منعقد گردیده است، تشکیل می دهد.

البته، وظیفه پس از امضای اولین قرارداد، عبارت از اجرای آن بود. لیکن ما همزمان با اجرای آن، مسلما، میبایست در مورد صدور نفت به بازارهای جهانی که، قرار است با تشریک مساعی شرکتهای خارجی و شرکت دولتی نفت آذربایجان استخراج گردد نیز، می اندیشیدیم.

بنابرین در همان موقع ما راههای مختلف صادرات نفت را بررسی می نمودیم. اکنون، من پس از گذشت مدتی بر این باورم که، ما راه بسیار صحیحی را در پیش گرفته بودیم. خط لوله باکو- نووروسییسک موسوم به مسیر شمال انتقال نفت، خط لوله نفت غرب- خط لوله نفتی باکو- سوپسا امروز به تحقق پیوسته است. البته، هدف اصلی- کار بزرگی جهت تحقق پروژه خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیحان در پیش بود.

اکنون همه این کارها به حل خود رسیده است. ما این وظایف را انجام دادیم، آن هم با موفقیت انجام دادیم. با تشریک مساعی شرکت بین المللی عملیاتی آذربایجان و شرکت دولتی نفت آذربایجان در سال ۱۹۹۷ اقدام به استخراج اولین نفت گردید، در ماه نوامبر ما این دستاورد را بعنوان یک رویداد بزرگ جشن گرفتیم، ضمناً بازهم همراه با دوستان مان. دوست مان جناب شواردنادزه رییس جمهور محترم نیز در این مراسم حضور داشت. خط لوله نفتی باکو- سوپسا را احداث کردیم. در ماه آوریل سال ۱۹۹۹ افتتاح این خط لوله نفتی را شکوهمندانه جشن گرفتیم. اکنون تا به امروز از معدن "چراق" واقع در قسمت متعلق به آذربایجان در دریای خزر بالغ بر ۱۶ میلیون تن نفت استخراج گردیده است. بیش از میزان ۱۴ میلیون تن از این نفت از طریق خط لوله نفتی باکو- سوپسا صادر شده است.

ما طی سالیان درازی مشغول مساله تحقق برنامه خط لوله نفتی صادراتی اصلی باکو- تفلیس- جیحان بوده و توانستیم این کار را به انجام رسانیم. در سال ۱۹۹۸ بیانیه آنکارا و در سال ۱۹۹۹ نیز توافق نامه نهایی را در استانبول به امضا رساندیم. سپس لازم شد تا، تلاش برای امضای موافقت نامه بین آذربایجان و ترکیه و میان آذربایجان و گرجستان به امضا رسد. این هم انجام گردید. هم اکنون طرح ساخت خط لوله نفتی صادراتی اصلی باکو- تفلیس- جیحان بصورت عملی اجرا می یابد.

ولی ما هر چه بیشتر پیش می رویم. معدن بسیار بزرگ گاز را در قسمت " شاه دنیز" در بخش مخصوص آذربایجان اکتشاف نموده ایم. بنابر محاسبات اولیه، ذخایر آن ۱ تریلیون متر مکعب تشکیل می دهد. طبیعتا، بازهم مساله صدور گاز پیش آمد. لیکن خط مشی قبلی مان پا بر جاست. ما تصمیم بر صدور گاز به ترکیه از طریق گرجستان را گرفتیم. ما بر روی این مساله خیلی کار کردیم و امروز آن را بپایان رساندیم. یعنی، مذاکراتی در مورد شروط خط گاز انجام دادیم. در ۱۲ ماه مارس موافقت نامه ای بین حکومت ترکیه و آذربایجان در آنکارا در مورد ارسال گاز از طریق گرجستان به ترکیه به امضا رسید.

سپس پیگیری امور بین گرجستان و آذربایجان تداوم یافت. باید بگویم که، این، کار بسیار سختی بود. لیکن نمایندگان گرجستان و آذربایجان، بنظرم بصورت بی وقفه و شایسته مشغول تهیه و تدوین این توافق نامه گردیدند. موافقت نامه تهیه شد و ما آن را امضا کردیم.

می توان به جرأت گفت، این امر، رویدادی ست دارای اهمیت تاریخی. اهمیت این حادثه برای کشورمان فراوان است. برای قفقاز جنوبی با اهمیت است. برای منطقه اروپا نیز مهم تلقی می شود. از نگاه همگرایی کشورهای مان با کشورهای غربی حایز اهمیت می باشد.

الان در کنفرانس مطبوعاتی نیازی به وارد شدن به جزئیات ارسال گاز از طریق گرجستان به ترکیه نیست. ولی، در هر صورت، می توان گفت که استراتژی نفت آذربایجان با موفقیت انجام می پذیرد،- گرچه ما در این راه با مشکلات و موانع زیادی مواجه شدیم،- فی ما بین کشورهای ترکیه، گرجستان و آذربایجان سه موافقت نامه بزرگ به امضا رسیده و قسمتی از برنامه مان تحقق می یابد.

هیچ تردیدی وجود ندارد که هم خط لوله نفت باکو- تفلیس- جیحان و هم خط لوله گاز باکو- تفلیس- ارزروم ظرف مدت تعیین شده با موفقیت احداث خواهد گردید و نفت و گاز از دریای خزر و آذربایجان، از طریق گرجستان به ترکیه و از آنجا نیز به سایر کشورها جریان خواهد داشت. مسلما، گرجستان هم حق استفاده از این منابع بسیار ارزشمند را دارد.

جناب ادؤارد آمبروسیویچ، من به مناسبت این گام مهم تاریخی جدید و دستاوردهای کسب شده به شما، میهمانان مان و همه شهروندان آذری تبریک می گویم. معتقدم که، ما از این پس نیز با اطمینان پیش خواهیم رفت و به دستاوردهای جدیدی نیل خواهیم گردید. این برنامه برای کشورهای مان حائز اهمیت اقتصادی بسیار زیادی است و در عین حال اهمیت سیاسی فراوانی دارد. اهمیت آن عبارت از این می باشد که، اولا، بین منطقه قفقاز جنوبی با اروپا و غرب همگرایی نزدیکی در جریان است و ثانیا هم، این خطوط لوله نفت و گاز بعنوان ضمانت مهمی برای امنیت، ثبات و صلح در منطقه مان تلقی می گردد.

ما اهمیت ویژه ای نسبت به تمامی این مسایل قائلیم و اطمینان داریم که، نتایج اقتصادی و سیاسی همه کارهای انجام شده موجب تقویت اقتصاد کشورهای مان گردیده، تامینگر ثبات، امنیت و صلح در منطقه مان شده و بتدریج ما را به اتحادیه اروپا و جامعه جهانی پیشرو و دموکراتیک نزدیکتر خواهد ساخت.

خوشحالم که، همانند خیلی از سفرهای قبلی ادوارد شواردنادزه رییس جمهور گرجستان و دوست من، این سفر ایشان نیز با این قبیل رویدادهای تاریخی مهم بیادماندنی است. بنظر من، ما هر بار یک سنگ جدید پایدار برای تقویت ساختمان توسعه مناسبات دوستی میان گرجستان و آذربایجان قرار می دهیم.

بار دیگر تبریک عرض می کنم و آرزوی اجرای موفقیت آمیز موافقت نامه ای که امروز به امضا رسیده است را دارم.

© aliyev-heritage.org