آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- ایالات متحده آمریکا

گفتگوی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با اِستنلی اِسکودرو سفیر فوق العاده و تام الاختیار ایالات متحده آمریکا در آذربایجان - کاخ ریاست جمهوری، ۲۵ ژوئن سال ۱۹۹۹


حیدر علی اف: اخیراً زود زود دیدار می کنیم.

استنلی اسکودرو: بسیار خوشحالم که، وضع مزاجی جنابعالی خوب است.

حیدر علی اف: خیلی متشکرم. معتقدم که، مذاکرات ما با جناب مورنینگستار کاملاً مفید بوده است. اینجانب دستوراتی در این مورد داده ام و ما اقداماتی را پیرامون مسایل مورد بررسی بعمل خواهیم آورد.

استنلی اسکودرو: من این خبر را به جناب مورنینگستار و سفیر وولف ابلاغ خواهم نمود. بنظرم، آنها از این خیلی خرسند خواهند بود. اینجانب نیز بر این باورم که، دیدار بسیار مثبتی انجام گرفته است. پس از این گفتگوها کاملاً روشن شد که، بین آذربایجان و ایالات متحده آمریکا در مورد کلیه مسایل تفاهم کامل وجود دارد. بعقیده من، این توافق موجبات ترقی بزرگی را فراهم خواهد آورد.

حیدر علی اف: اینجانب نیز چنین اعتقاد دارم.

استنلی اسکودرو: جناب آقای رئیس جمهور، مایلم پیام خانم مادلن البرایت وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا را به شما تسلیم کنم. اولاً، وی، در این پیام مراتب خوشحالی فراوان خود را از بهبود کامل سلامتی شما اظهار می دارد و اطمینان دارد که، جنابعالی رهبری آذربایجان را مثل همیشه با موفقیت ادامه خواهید داد، در عین حال تلاشهای خود را جهت برقراری صلح و ثبات در منطقه تداوم خواهید بخشید.

در این پیام راجع به توافقهای حاصله در جریان دیدار رئیسان جمهور سه کشور قفقاز جنوبی با حضور خانم مادلن البرایت در واشنگتن، بحث می شود. وی، با ارزیابی جنابعالی در مورد ثمربخش بودن و جنبه سمبولیک داشتن این دیدار موافق است. خانم البرایت اظهار می دارد که، دولت آمریکا خواهان استمرار پیشرفت حاصله و عملی شدن توافقهای بدست آمده، میباشد. منظور وی تنها دیدار سه رئیس جمهور نیست، بلکه کلاً توافقهای حاصله موقع انجام تمامی ملاقاتهای جنابعالی در آمریکا است.

در این پیام تأکید می شود، در این ارتباط معتقدیم که، پس از این گفتگوها بمنظور اجرای طرحهای زیربنایی بایستی اقداماتی تحقق پذیرد که، در آن صورت همه ملتهای منطقه از این پروژه ها بهره مند خواهند شد. مسلماً، ما ضمن گفتگو در این باره، حقایق سیاسی موجود- مسایل آذربایجان، گرجستان و ارمنستان و مشکلات بین ملتهای این کشورها را نیز مد نظر قرار می دهیم.

ما این پروژه ها را با هم پیمانان اروپایی خود نیز مذاکره می نماییم. آنها هم برای مشارکت در این قبیل لوایح اظهار تمایل کرده اند. امیدواریم تا، دیدار جدیدی در مورد این مسایل انجام خواهد شد و در آنجا شما، جناب شواردنادزه رئیس جمهور گرجستان و کوچاریان رئیس جمهور ارمنستان نیز شرکت خواهید داشت.

در این پیام، مسأله دیگری نیز مورد اشاره قرار می گیرد. این هم در مورد اقدامات اعتمادساز میباشد که، در واشنگتن مذاکره گردیده است.

ما پیشنهادات خاص خود را داریم که، در باره این موضوع در واشنگتن با شما گفتگو شده است. خانم مادلن البرایت در پیام خود به این مسایل اشاره می کند. هدف ما تنها عبارت از توسعه دادن کشورهای قفقاز و دستیابی به ترقی آنها نبوده، بلکه همچنین برای پیشرفت منطقه و برقراری صلح و آرامش در اینجا نیز تلاش می کنیم. ما سعی خواهیم داشت تا، این روند مطابق با منافع کشورهای منطقه، بویژه آذربایجان توسعه یابد و از کوششهای خود در این زمینه دریغ نخواهیم کرد.

حیدر علی اف: متشکرم، جناب سفیر. از بابت پیام خصوصی خانم البرایت به عنوان من، از وی قدردانی می کنم. شما خیلی از موضوعات این پیام را بیان داشتید. مایلم بلا فاصله بگویم که، همه اینها برای ما نیز پراهمیت است. این پیام بار دیگر بر آن دلالت دارد که، ایالات متحده آمریکا و حکومت آن توجه بسیار جدی نسبت به قفقاز دارد، اهمیت ویژه یی بدان قایل است، خواهان توسعه کشورهای قفقاز جنوبی بوده و سعی به کمک به این دارد.

از نظرات خانم البرایت در این پیام که، در رابطه با سلامتی من نوشته است، خوشحالم. بدون شک، اینجانب پاسخ به این پیام خواهم نوشت. خواهشمندم، مراتب امتنان و تشکر مرا به خانم البرایت برسانید. تا زمانیکه، من این نامه را بنویسم، شما به دوست من خانم البرایت ابلاغ کنید که، وضع مزاجی من بهتر است و دلیلی برای هیچگونه نگرانی نیست.

اکثر مسایل مطرح شده در این پیام را ما سه رئیس جمهور قفقاز جنوبی طی نشستی در واشنگتن با حضور خانم البرایت و وزیران امور خارجه سایر کشورها مورد مذاکره قرار داده ایم. من این پیام را بمنزله توجه ایالات متحده آمریکا نسبت به توافقهای حاصله ما در نتیجه دیدار و گفتگوها و مذاکرات انجام شده در واشنگتن و نیز بعنوان ابراز علاقه آن به اجرایی شدن این مسایل، تلقی می کنم.

اینجانب مجدداً اعلام می دارم که، مذاکرات ما در واشنگتن، بخصوص دیدار با جناب بیل کلینتون رئیس جمهور محترم و ملاقاتهای مفصل با خانم البرایت برای ما بسیار حایز اهمیت میباشد. ما وظایف ناشی از این دیدارها را منبعد بطور مستمر اجرا خواهیم نمود.

خود جمهوری های قفقاز جنوبی مشکلات زیادی دارند و در مناسبات متقابل آنها مشکلات عدیده یی وجود دارد. اطلاع دارید که، قسمتی از این مسایل اخیراً در اجلاس اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ نیز مذاکره گردیده است.

مایلم اظهار کنم که، نظراتی را که پیرامون این موضوع در واشنگتن بیان داشته ام، ما بطور مدام به اجرا درخواهیم آورد. طبیعتاً، در این زمینه مشکلاتی نیز هست. بزرگترین مشکل- عدم حل تابحال مناقشه ارمنستان و آذربایجان است. در عین حال باید تصور داشت که، چنانچه این مناقشه بطور مسالمت آمیز حل و فصل گردد، بین ارمنستان و آذربایجان صلح پایدار برقرار شود، روابط اقتصادی کشورهای قفقاز جنوبی و بطور کلی، توسعه اقتصادی قفقاز جنوبی می تواند سریعاً پیشرفت کند. مسلماً، می توان کارهای مهمی انجام داد. برای مثال، تصور کنید، اگر این مناقشه از راه صلح حل شود، راه اندازی چند خط راه آهن می تواند چه قدر امکانات جدیدی نه تنها برای قفقاز، بلکه برای کشورهای مرتبط با قفقاز- کشورهای اروپایی و سایر کشورها نیز بگشاید.

همچنین معتقدم که، مذاکرات اخیر بین کشورهای قفقاز نسبتاً امیدبخش است. ما هم در این مسأله بیشتر علاقه مند هستیم. اولاً، بجهت آنکه، سرزمینهای اشغالی آزاد شود و انسانها به زاد و بوم خود باز گردند.

تأسیسات زیربنایی عظیم بلا استفاده آذربایجان، مخصوصاً وسایل نقلیه، راه اندازی و فعال خواهند شد و انسانها فعالیت خواهند داشت. همه اینها نتایج مهمی خواهد داد.

از بابت همه این موارد، اینجانب از پیام خانم البرایت تجلیل می نمایم و بدقت آنرا مطالعه خواهم کرد. انجام وظایفی را که بر عهده ماست، تأمین خواهم کرد. بدون تردید، در این باره پیام پاسخ خواهم فرستاد. از بابت این پیام، مجدداً تشکر می کنم.

روزنامه آذربایجان مورخ ۲۶ ژوئن سال ۱۹۹۹