خانمها و آقایان محترم !

فردا ٩- مین سالگرد تصویب سند قانون اساسی راجع به استقلال دولتی آذربایجان میباشد. ۹ سال قبل پس از تصویب قانون اساسی، آذربایجان استقلالیت خود را بدست آورده و ۹ سال است که، بعنوان کشور مستقل موجود می باشد. من بمناسبت این عید- روز استقلال آذربایجان از صمیم قلب به شما، همه ملت و شهروندان مان تبریک عرض می کنم. آرزوی صلح، ثبات، رفاه و جاویدان بودن استقلال دولتمان را برای مردم آذربایجان دارم.

امروز ما بمناسبت یک حادثه تاریخی در اینجا گردهم آمده ایم. معلوم است که، در سپتامبر سال ۱۹۹۴ اولین قرارداد جهت بهره برداری مشترک از منابع غنی نفتی در بخش متعلق به آذربایجان از دریای خزر با بسیاری از شرکتهای بزرگ نفتی جهان به امضا رسیده است. ما از آن دوران به بعد مشغول اجرای این قرارداد هستیم. بدین ترتیب، استراتژی جدید نفتی آذربایجان آغاز گردیده است. انعقاد «پیمان قرن» در ماه سپتامبر سال ۱۹۹۴، درست ثمره آزادی مردم آذربایجان و استقلال دولتی آن می باشد.

امروز می توان با حس افتخار گفت که، این قرارداد نفتی منعقده ، بصورت پیگیرانه اجرا یافته و نتایج خود را می دهد.

نخستین قرارداد موجب گشایش امکانات بزرگ نفت و گاز دریای خزر بسوی جهان گردیده است. اکنون در آذربایجان ۲۰ قرارداد عظیم به امضا رسیده است.

در «پیمان قرن» - طی قرارداد در خصوص بهره برداری مشترک از منابع نفتی «آذری»، «چیراق» و عمق منبع «گونشلی» واقع در قسمت متعلق به آذربایجان از دریای خزر همکاری شرکت دولتی نفت آذربایجان با ۱۱ شرکت خارجی نفتی در نظر گرفته می شد. این همکاری با موفقیت انجام می گیرد و در سال ۱۹۹۷از منبع «چیراق» نفت حاصل شده است. نفت حاصله از این منبع به بازارهای جهانی صادر می شود. بدین طریق، ما نتایج عملی قرارداد منعقده مان را می بینیم.

طبیعتا، از آنجایی که، حین اجرای چنین قراردادی استخراج عظیم نفت پیش بینی می شد، صادرات این نفت به بازارهای جهانی نیز می بایست در قرارداد ملاحظه می گردید. و لذا بمنظور صادرات نفت موضوع قرارداد اولیه به بازارهای جهانی، احداث لوله های مختلف نفت و منجمله خط لوله صادراتی باکو- تفلیس- جیحان در نظر گرفته شده بود.

ما به اتفاق شرکتهای خارجی نفتی از همان دوران، از سال ۱۹۹۴ به بعد کارهای زیادی را بمنظور ایجاد خط لوله نفت صادراتی- خط باکو- جیحان که، بعدا ما آن را باکو- تفلیس- جیحان نامیدیم، به انجام رسانده ایم.

پوشیده نیست که، کارهای انجام گرفته توسط مان در این جهت با مقاومت ها و مشکلات بسیار بزرگی مواجه شده بود. خیلی ها به عدم واقعیت ساخت چنین خط صادراتی اعتقاد داشتند. در هر حال، خط نفتی باکو- تفلیس- جیحان طی سالهای گذشته مورد توجه کل جامعه جهانی قرار گرفته است. ولی ما دولتهای آذربایجان، ترکیه، گرجستان و شرکتهای نفتی فعال در کنسرسیوم بطور مدام مشغول کارخط نفتی باکو- تفلیس- جیحان گردیده، مبارزه کرده و به این هدف نیز دست یافته ایم.

اوج تمامی این کارهای انجام شده مان را هم، توافق نامه منعقده هنگام دیدار سران در اجلاس سازمان امنیت و همکاری اروپا تشکیل می دهد. این توافق نامه را رؤسای جمهوری های آذربایجان، ترکیه، گرجستان و قزاقستان به امضا رسانده و توسط جناب بیل کلینتون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا نیز به امضا رسیده است.

بدین صورت، کارهای چند ساله مان با تصویب چنین سند سیاسی پایان یافته است. ولی پس از آن دوران تا به امروز چندان هم به آسانی نگذشته است. زیرا نظرات مختلفی در ارتباط با احداث خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیحان، ارزش آن

و سایر مسایل تجاری فنی وجود داشته است. این اختلاف نظرها حتی در بین شرکتهای عضو کنسرسیوم نیز موجود بود. بنابراین لازم بود تا، در این زمینه نیز کارهای زیادی انجام بگیرد.

این کارها از طرف حکومتهای آذربایجان، ترکیه و گرجستان و ارگانهای مربوطه آنها اجرا یافته است. دولت و حکومت ایالات متحده آمریکا نیز همواره از این جریان حمایت کرده است. در باره تمامی مسایل فنی و بازرگانی موافقت بدست آمده است. در اثر اینها شرکت دولتی نفت آذربایجان و شرکتهای عضو شرکت بین المللی عملیاتی آذربایجان به اتفاق هم، موافقت نامه های تجاری فنی در مورد احداث خط لوله نفتی صادرات اصلی باکو- تفلیس- جیحان تهیه و تدوین نمودند.

و ما امروز بمنظور امضای این موافقت نامه ها در اینجا گرد آمده ایم.

در نظر داریم که، این توافق نامه ها امروز در آذربایجان- در باکو پایتخت آن، فردا در گرجستان- تفلیس و پس فردا نیز در ترکیه به امضا خواهد رسید. طبیعی است، انعقاد موافقت نامه ها مرحله جدیدی را در این زمینه فرام ساخته و جهت احداث خط لوله نفتی صادرات اصلی باکو- تفلیس- جیحان اقدام خواهد نمود.

نطق اختتامیه

خانمها و آقایان محترم، دوستان عزیز !

ما همگی واقعا همفکری داریم که، یک روز و دقایق تاریخی را می گذرانیم.

در سپتامبر سال ۱۹۹۴ موقع امضای اولین قرارداد نفتی در آذربایجان ما احساس بزرگ غرور و افتخار می کردیم، آینده بسیار خوب آذربایجان را می دیدیم.

پوشیده نیست که، این کار از طرف بعضی ها مورد شک، عدم اطمینان و موانعی قرار می گرفت. این قرارداد هم در داخل و هم خارج از آذربایجان از یک طرف ایجاد حسودی واز طرفی هم نارضایتی کرده بود. ولی مردم آذربایجان، در هر حال اکثریت کامل آن، این حادثه را بمنزله حادثه تاریخی و بعنوان اساسی ترین و مهمترین کار برای آینده کشورمان ارزیابی می نماید.

دوران بعد از آن برای ما آسان نشد. ما در معرض فشارهای زیادی از خارج قرار گرفتیم. در جراید و روزنامه های یک سری از کشورها نظرات زیادی در این باره - اکثر آن هم ضد و نقیض انتشار می یافت. بدین صورت، قصد داشتند نسبت به کارهای انجام شده مان، هم در جامعه بین المللی و هم درآذربایجان ایجاد شبهه نمایند.

دشمنان کشورمان هم در داخل و هم در خارج خوب می فهمیدند که، این قرارداد یکی از حوادث مهمی جهت تقویت استقلال آذربایجان می باشد. بی جهت نیست که، یک روز پس از انعقاد این قرارداد توطئه بزرگ برعلیه آذربایجان اتفاق افتاد. جنایتکاران بسیار خطرناک که، در سلولهای انفرادی وزارت امنیت ملی کشورمان

در بازداشت بسر می بردند، با کمک نیروهای مختلف از آنجا خارج گردیده، فراری داده شده و امکانات معینی برای نقض ثبات در داخل آذربایجان فراهم گردید. و یک هفته بعد از آن نیز برعلیه دو تن از دولت مردان و رجال سیاسی آذربایجان ترور انجام گرفت و آنها بقتل رسیدند.

بعنوان تداوم منطقی این حوادث، در ۳ و۴ اکتبر سال ۱۹۹۴ به کودتای مسلحانه در آذربایجان اقدام گردید. ما بوسیله اتحاد و قدرت مردم و ملت مان جلوی این اقدام را گرفتیم. اما دشمنان داخلی و خارجی آذربایجان از ایجاد موانع برعلیه اتخاذ سیاست مستقل و توسعه مستقل کشورمان تا این حد، دست بر نمی داشتند.

شش ماه پس از همان حادثه، مجددا تلاش برای کودتای مسلحانه در آذربایجان گردید. این، هم از خارج اداره می شد و هم از طرف نیروهای جنایتکار در داخل تشکیل گردیده بود. مایه تاسف است که، برخی از احزاب سیاسی نیز که، امروز در جبهه مخالفین قرار دارند، در تلاش برای همان کودتا فعالانه حضور داشتند. ما از این اقدام کودتا نیز پیشگیری کردیم. خون ریزی شد، شهیدانی داشتیم، ولی نیروهای ضد استقلالیت و نظام دولتی آذربایجان را نابود کردیم.

طی سالهای بعد نیز مشکلات بسیاری در برابر آذربایجان قرار گرفته بود. همه اینها برای شما معلوم است. تمامی اینها به یک دلیل است. دشمنان هم داخلی و هم خارجی می دیدند که، آذربایجان بعنوان کشور مستقل موجود می باشد، استقلال کشورمان بصورت روزافزون تحکیم می یابد، استراتژی جدید دولتی نفت کشورمان حاکی از آینده بزرگی است. درست همین افراد بمنظور جلوگیری از اینها، تضعیف آذربایجان و تصرف کشورمان از سوی گروههای مختلف جنایتکار به این راههای خطرناک افتادند.

ما طی سالهای گذشته راه بسیار سختی را سپری کردیم، مردم آذربایجان را از خیلی از خطرها نجات دادیم و استقلال، نظام دولتی آذربایجان را حفظ نمودیم. جهت توسعه اقتصاد آذربایجان استراتژی دولتی نفت را پیگیرانه اجرا نمودیم.

در اینجا گفته شد که، ایجاد خط نفتی باکو- تفلیس- جیحان نیز بخش اصلی استراتژی نفتی دولت را تشکیل می دهد. همه توطئه ها و فشارهای خارجی بر ما، هیچ نتیجه ای نداد. در سالهای اخیر نیز بر علیه احداث خط نفتی اصلی باکو- تفلیس- جیحان تبلیغات مختلفی راه انداخته شد، اقدامات توطئه انجام گرفت. ولی اراده ما، سیاست اقتصادی وخارجی مستقل و دموکراتیک آذربایجان و همکاری آن با دول بزرگ جهان و شرکتهای آن - همه اینها ما را تا به امروز رسانده است.

بنابراین، خط لوله اصلی صادراتی باکو- تفلیس- جیحان راه دشواری را پیموده است. اما امروز همه می بینند که، ما این راه را با موفقیت سپری کرده ایم.

ما- جمهوری ترکیه، گرجستان، آذربایجان بر اثر پشتیبانی دائمی ایالات متحده آمریکا این راه دشوار و سخت را به اتفاق هم با موفقیت سپری نموده و امروز دیگر، موافقت نامه های نهایی منعقد گردید.

اکنون مرحله جدیدی گشایش می یابد. امروز بیانیه های صادره و مخصوصا بیانیه های صادره از سوی دوید وودورد (نماینده شرکت بزرگ نفتی انگلستان-British Petrolium Co.) حاکی از آن می باشد که، ما آغاز به کار عملی می کنیم، این کار عملی نیز با موفقیت انجام خواهد پذیرفت و در سال ۲۰۰۴ نفت دریای خزر بوسیله خط لوله نفتی صادرات اصلی باکو- تفلیس - جیحان به دریای مدیترانه واصل خواهد گردید. ما به این اطمینان داریم. ما همگی به اتفاق هم - ترکیه، گرجستان، آذربایجان، شرکتهای خارجی نفت و حکومتهای مطبوع آنها با حمایت ایالات متحده آمریکا این برنامه را نیز با موفقیت به انجام خواهیم رساند.

مایلم به کسانی که - هم در داخل و هم خارج - مانع این کارمان می شوند بیان کنم که، آنها راه سخت و دشوار ولی درعین حال بسیار موفقیت آمیزی که، دولت آذربایجان مستقل طی سالهای اخیر، ۷ سال اخیر پشت سر گذاشته است را، بتوانند درست ارزیابی کرده و نتیجه گیری صحیح نمایند.

ما تمام این کارها را بخاطر رشد اقتصاد آذربایجان انجام دادیم. ما همه این کارها را بمنظور بهبود رفاه مردم آذربایجان انجام می دهیم. ما کلیه این اقدامات را برای ایجاد آینده ای درخشان برای آذربایجان انجام می دهیم. ما تمامی این کارها را جهت همکاری درازمدت در دوره های مختلف به انجام می رسانیم. لذا من مطمئنم که، همه این کارهایمان با موفقیت صورت خواهد پذیرفت.

بنده بمناسبت امضای این اسناد به شرکت بین المللی عملیاتی آذربایجان، شرکت دولتی نفت آذربایجان، دولت و حکومت آذربایجان و همه مردم آذربایجان تبریک عرض می نمایم.

ما این پیک را تحویل گرجستان، و بعد هم به ترکیه می دهیم. من از جناب وودورد تقاضا دارم که، سلامهای ما را، سلامهای خصوصی و احترامات بنده را به دوست عزیزم ادؤارد شواردنادزه رئیس جمهور گرجستان و تمامی مردم گرجی برسانید.

سلامها و آرزوی نیک مان را به احمد نجدت سزر رئیس جمهور محترم ترکیه، بولند اجویت نخست وزیر محترم جمهوری ترکیه و ملت برادر ترک برسانید.

بنده بار دیگر به شماها تبریک می گویم و آرزوی موفقیت در این راه به همه دارم.