جناب آقای احمد محمدعلی رئیس محترم بانک توسعه اسلامی، شرکت کنندگان کنفرانس و مهمانان ارجمند.

مراتب رضایت خود را از برگزاری این کنفرانس بانک توسعه اسلامی در آذربایجان اظهار می دارم و از طرف دولت آذربایجان احترامات فایقه خود را خدمت شرکت کنندگان، بانک توسعه اسلامی و جناب آقای احمد محمد علی رئیس محترم آن می رسانم. مهمانان ارجمند، اینجانب مقدم شما را در سرزمین آذربایجان گرامی می دارم و در فعالیتهای شما موفقیت آرزومندم.

برگزاری کنفرانس بانک توسعه اسلامی در آذربایجان در یک چنین هیأت وسیع و سطح عالی را ارزنده توصیف می کنم و بمنزله نشانه روابط تنگاتنگ جمهوری آذربایجان با کشورهای اسلامی و بانک توسعه اسلامی تلقی می نمایم. مایلم مراتب اطمینان خود را ابراز دارم که، نخستین کنفرانس معتبر بانک توسعه اسلامی در سطح عالی و با هیأت وسیع برگزار شده در آذربایجان از این پس هم به فعالیت بانک توسعه اسلامی در تمامی کشورهای اسلامی تحرک خواهد بخشید و هم روابط این بانک و کارفرمایان وابسته به آن با جمهوری آذربایجان را هر چه بیشتر تسریع خواهد نمود.

آذربایجان کشور نوپای مستقلی است. استقلال دولتی آذربایجان پنج سال قبل بدست آمده است. مردم و کشورمان پس از دستیابی به استقلال، راه مستقل خود را می پیماید. آذربایجان پس از کسب استقلال خود از سوی جامعه جهانی برسمیت شناخته شده، با اکثر کشورهای جهانی روابط دیپلوماتیک دارد و در همه سازمانهای بین المللی حضور پیدا کرده است. آذربایجان عضو سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری اروپا، سازمان کنفرانس اسلامی و خیلی از سازمانهای بین المللی میباشد، ضمن برقراری روابط دوجانبه و متقابلاً مفید با کلیه کشورهای جهان، همچنین در فعالیتهای سازمانهای بین المللی، از جمله سازمانهای منطقه ای مشارکت دارد. بلحاظ این، عضویت آذربایجان در سازمان کنفرانس اسلامی نیز برای کشورمان حایز اهمیت بسزایی است.

آذربایجان کشوری است جزو اتحاد شوروی سابق. همانطور که مستحضرید، آذربایجان ظرف مدت بیش از ۷۰ سال در قلمروی دولت بزرگی مانند اتحاد شوروی بوده است. پس از فروپاشی اتحاد شوروی، آذربایجان استقلال دولتی خود را بدست آورده است. کشورهایی که در گذشته جزو این اتحاد بوده اند، رواط اقتصادی تنگاتنگی با هم دیگر دارند و این امر، برای اقتصاد امروز کشورمان پراهمیت است. از این دیدگاه، آذربایجان عضو جامعه کشورهای همسود نیز میباشد و فعالیتهای خود در این سازمان را بسیار مهم می داند.

در ماه آوریل سال جاری آذربایجان با اتحادیه اروپا موافقت نامه همکاری امضا کرده است. ما نسبت به همکاریها با اتحادیه اروپا نیز اهمیت ویژه ای قایلیم. آذربایجان بعد از کسب استقلال، به ایجاد دولت دموکراتیک، قانونمند و لائیک در کشور مبادرت می کند و در این راه به دستاوردهای بزرگی رسیده ایم. در سال گذشته اولین قانون اساسی جمهوری آذربایجان مستقل از راه همه پرسی عمومی در کشورمان به تصویب رسیده و بر اساس انتخابات دموکراتیک نخستین پارلمان آذربایجان انتخاب گردیده است. همه اینها نشانگر حرکت جمهوری آذربایجان از راه دموکراسی و پیشرفت میباشد.

چند ماه پیش جمهوری آذربایجان بعنوان مهمان به مجمع پارلمانی شورای اروپا دعوت شده است. همانطور که مطلع هستید، شورای اروپا نیز یک سازمانی است که در راستای توسعه دموکراسی خیلی فعالیت می کند و ما از همکاری با آن نیز نهایت رضایت خاطر را داریم.

آذربایجان ضمن مشارکت دایم در همه سازمانهای بین المللی و بویژه در نشستهای سران کشورها، در عین حال نظرات و موضع خود را هم در مورد تحولات موجود در کشورمان و هم نسبت به جریانات جاری جهان صریحاً اعلام می دارد. در سال گذشته هیأت نمایندگی آذربایجانی در نشست سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در مراکش- کازابلانکا شرکت کرده است. برای من حضور و سخنرانی در این کنفرانس میسر شده است. اینجانب مایلم مراتب خوشحالی فراوان خود را از شرکت در این کنفرانس و مذاکرات انجام شده در آنجا ابراز دارم. در نتیجه فعالیتهایی در این کنفرانس، مسلماً، امکانات خوبی برای همکاریهای هر چه تنگاتنگتر آذربایجان با کشورهای اسلامی فراهم شده است.

پس از دستیابی آذربایجان به استقلال دولتی خود تحولات بسیار جدی در تمام عرصه های زندگی کشور صورت می گیرد. همانطور که ذکر کردم، آذربایجان راه دموکراسی را می پیماید، جریانات دموکراتیک را پیاده می کند، سازماندهی نظام دولتی قانونمدار روز به روز شکل می گیرد، توسعه پیدا می کند و اقتصاد کشور آزاد می شود. اقدامات زیادی برای تشکیل اقتصاد بر پایه اصول آزاد بعمل آمده و پیش بینی می شود تا از این پس نیز انجام پذیرد.

همانطور که اطلاع دارید، طول سالیان درازی اقتصاد آذربایجان بر اساس اصول سیستم اقتصادی سوسیالیستی تشکیل گردیده و مالکیت دولت حکمفرما بوده است. اکنون ما با انجام اصلاحات اقتصادی، آذربایجان را در راه اقتصاد آزاد قرار می دهیم. اصلاحات اقتصادی متضمن تغییر اشکال مالکیت در آذربایجان می شود. بهمین منظور، آذربایجان از لحاظ اقتصادی بطور کلی برای همه کشورهای جهان باز است و با آنها روابط اقتصادی آزاد را برقرار می سازد و مصمم به گسترش هر چه بیشتر آن است. انجام اصلاحات اقتصادی در حال حاضر خط مشی اقتصاد کشورمان میباشد. بهمین خاطر ما برنامه گسترده یی را در مورد خصوصی سازی اموال تأیید کرده و بطور مستمر اجرا می نماییم. قوانین ویژه یی بجهت انجام اصلاحات کشاورزی به تصویب رسیده است. از بین این قوانین، قانون "اصلاحات ارضی" واگذاری زمین به مالکیت شخصی را در نظر می گیرد. بر پایه همه این اقدامات، تحولات مهمی در اقتصادی آذربایجان پدید می آید.

ما ضمن انجام اصلاحات اقتصادی، اهمیت بخصوصی نسبت به توسعه کارفرمایی و ایجاد جایگاه وسیع برای ابتکار می دهیم. با این هدف تدابیر لازم را انجام می دهیم، برای تشویق کارفرمایان سعی می کنیم و تمام شرایط لازم را در چارچوب قانون برای فعالیت آنان فراهم می سازیم.

از این رو، ما اهمیت خاصی نسبت به سرازیر شدن سرمایه گذاری های خارجی به کشورمان قایلیم و برای فعالیت شرکتهای خارجی در آذربایجان شرایط فراهم می کنیم. توسعه بخش خصوصی در کشورمان، جذب سرمایه خارجی به آذربایجان و همکاریهای مشترک ضمن استفاده از امکانات اقتصادی، منابع طبیعی و ظرفیتهای اقتصادی کشورمان، یکی از شاخه های اصلی سیاستهای اقتصادی ماست. ما قوانین لازمه را بمنظور انجام اصلاحات اقتصادی و اجرای برنامه خصوصی سازی تصویب نموده ایم، یعنی مبانی حقوقی لازم را جهت پیاده کردن تحولات اقتصادی فراهم آورده ایم. قوانینی که بتصویب رسیده و منبعد تصویب خواهد گردید، شرایط کاملی برای پیمودن آذربایجان راه اقتصاد آزاد را ایجاد می کند و همچنین همه امکانات ضروری را جهت جذب سرمایه گذاریهای خارجی به کشورمان و فعالیت آزاد شرکتهای خارجی در اینجا ایجاد می کند.

ما در این زمینه نیز اقدامات زیادی را انجام داده ایم. دیروز- روز ۲۰ سپتامبر از انعقاد قرارداد نفتی بین آذربایجان و شرکتهای بزرگ نفتی جهان دو سال گذشت. همانطور که مطلع هستید، این قرارداد در جهان نام "قرارداد نفت" را بخود گرفته است. در این قرارداد، بهره برداری مشترک از منابع غنی نفتی در قسمت متعلق به آذربایجان دریای خزر به اتفاق ۱۱ شرکت بزرگ نفتی جهان در نظر گرفته می شود. اکثر اعضای کنسرسیوم اجرا کننده قرارداد مزبور عبارت از شرکتهای نفتی کشورهای غربی هستند. ولی بین آنها شرکت"دِلتا" عربستان سعودی و شرکت "ترک پتروللری" ترکیه نیز حضور دارد. یعنی ما با کشورهای غربی و شرقی در این زمینه همکاری می کنیم. پس از این قرارداد، ما دو قرارداد دیگری نیز برای بهره برداری از منابع نفتی دریای خزر امضا نموده ایم. در اجرای این قراردادها هم شرکتهای روسیه و هم غربی شرکت می کنند. همچنین در یکی از این قراردادها شرکت نفت جمهوری اسلامی ایران نیز مشارکت می کند. در زمینه استفاده از منابع نفت و گاز مذاکراتی را با شرکتهای نفتی خارجی انجام می دهیم، بهمین منظور برنامه هایی در پیش رو داریم. حتماً، قراردادهای جدیدی نیز به امضا خواهد رسید. همه اینها دال بر آن است که، آذربایجان از لحاظ اقتصادی کشور باز است، در عین حال سرمایه گذاری های بزرگی به کشورمان جذب می گردد و نشانگر وجود امکانات وسیعی جهت فعالیتهای مشترک در اینجا، میباشد.

ولی امکانات اقتصادی آذربایجان تنها عبارت از منابع نفت و گاز نیست. شرایط جغرافیایی- سیاسی آذربایجان، طبیعت و منابع زیر زمینی، ظرفیتهای بزرگ صنعتی و فکری آن بستر خیلی خوبی را برای توسعه اقتصادی کشورمان ایجاد کرده است. همچنین امکانات مناسبی جهت همکاریهای مفیدی با کارفرمایان کشورهای جهان، از جمله کشورهای اسلامی فراهم آورده است.

در نتیجه همه این کارها و اقدامات انجام شده، روابط آذربایجان با کشورهای پیشرفته جهان گسترش یافته است. اکنون دفاتر نمایندگی دهها شرکت متعلق به خیلی از کشورهای جهان در آذربایجان- باکو دایر میباشد. برای مثال، دفاتر نمایندگی ۴۵ شرکت نروژی که در شمالترین نقطه جهان قرار دارد و یا حدوداً ۵۰ شرکت بریتانیایی و نیز بالغ بر ۵۰ شرکت آمریکایی در آذربایجان فعال هستند. همه اینها دلالت بر گسترش روابط اقتصادی آذربایجان با کشورهای پیشرفته جهان و سایر کشورها دارد.

ما با مراکز مالی بزرگ جهان نیز همکاریهای ثمربخشی را بمنظور انجام اصلاحات اقتصادی در کشور و پیوند تنگاتنگ آن با اقتصاد جهانی داریم. بعنوان مثال، اینجانب همکاریهای کشورمان با صندوق بین المللی پول، بانک جهانی، بانک نوسازی و توسعه اروپا را خیلی مثبت ارزیابی می کنم. در سال گذشته کنفرانس وسیعی در بریتانیا- لندن تحت عنوان "امکانات سرمایه گذاری در آذربایجان" با ابتکار انستیتوی آدام اسمیت بعنوان انستیتوی بسیار معروف جهان، برگزار شد. شخص اینجانب با حضور در این کنفرانس، اطلاعات وسیعی راجع به آذربایجان ارایه دادم. امروز با رضایت خاطر می توانم بگویم که، نمایندگان دهها کشور و بیش از ۲۰۰ شرکت در آن کنفرانس حضور داشتند. معتقدم که، در نتیجه کارهای انجام شده در این کنفرانس و اطلاعات ارایه شده در مورد آذربایجان، روابط اقتصادی این کشورها با کشورمان هر چه سریعتر توسعه می یابد. در دسامبر سال گذشته کنفرانس اقتصادی دیگری مختص آذربایجان در فرانسه- پاریس به ابتکار بانک جهانی و در چارچوب این مرکز مالی برگزار گردید. در آنجا نیز نمایندگان خیلی از شرکتهای جهانی حضور پیدا کردند. ما در آن کنفرانس نیز اطلاعات گسترده یی در خصوص امکانات اقتصادی آذربایجان ارایه دادیم.

همانطور که مستحضرید، آذربایجان سرزمین کهن نفت خیز میباشد و بعنوان کشور نفت خیز در جهان معروفیت دارد. از اواسط قرن گذشته تولید نفت در آذربایجان آغاز شده است. فلذا دستاوردها و تجارب آذربایجان در زمینه نفت، در جهان بسیار عالی توصیف می گردد. پی در پی سه سال است که، نمایشگاه بزرگ نفت و گاز در ماه می در آذربایجان دایر می گردد. در نمایشگاه اخیر ۱۵۰ کمپانی با فرآورده های نمایشی خود شرکت می کرد. این امر نشانگر علاقه شرکتهای نفتی جهان نسبت به آذربایجان میباشد، در عین حال روابط کشورمان با این شرکتها را هر چه بیشتر توسعه می دهد.

لیکن مجدداً تکرار می کنم، امکانات اقتصادی آذربایجان فقط با نفت و گاز محدود نمی شود. در آذربایجان امکانات بالقوه قوی صنعتی و کشاورزی، شیمی، ماشین سازی، فلزسازی و سایر رشته های پیشرفته صنعتی وجود دارد و ما می توانیم در تمامی این زمینه ها نیز بطور وسیع همکاری کنیم. طبیعت غنی و زمینهای حاصل خیز آذربایجان در زمینه تولید محصولات کشاورزی هم امکانات گسترده یی را فراهم می سازد. در این زمینه تاکنون دستاوردهای بزرگی را حاصل نموده ایم. ولی پس از تصویب قانون "اصلاحات ارضی" و واگذاری زمین به مالکیت شخصی، فکر می کنم، این امکانات گسترش هر چه بیشتری خواهد یافت و تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی نیز برای سرمایه گذاران خارجی بسیار مهم واقع خواهد شد.

من با ارایه این اطلاعات به شما، فعالیت کارفرمایان و بخش خصوصی کشورهای اسلامی در آذربایجان را آرزو می کنم و از شما به آذربایجان دعوت می کنم. آرزومندم تا، بانک توسعه اسلامی در اینجا فعالیت گسترده تری داشته باشد و اظهار امیدواری می کنم که، منبد چنین خواهد بود.

آذربایجان از نظر ریشه های تاریخی، آداب و رسوم و اعتقادات دینی خود کشور اسلامی است و هم بلحاظ نزدیکی جغرافیایی با کشورهای اسلامی و هم شباهت رسم و رسوم ما بهم دیگر، از امکانات همکاری مفیدتری برخوردار میباشد. کشورهای اسلامی در چنان مناطقی از جهان واقع شده اند که، آب و هوا، سرزمین، طبیعت، انسانها و خلق و خوی و آداب و رسوم آنها شبیه هم است و با یک دیگر پیوند دارد. همه اینها برقراری روابط تنگاتنگتری بین کشورهایمان را ایجاب می کند و شرایطی برای این فراهم می سازد.

بی جهت نیست که، کشورهای اسلامی سازمان کنفرانس اسلامی را تأسیس کرده اند. این سازمان در رشته های زیادی فعالیت می کند و زیر نظر آن بانک توسعه اسلامی فعال است. مسلماً، اینها عوامل خیلی مهمی میباشد و وظیفه ما هم استفاده ثمربخش از این امکانات است.

همکاریهای بانک توسعه اسلامی با جمهوری آذربایجان در سالهای اخیر، بدون تردید، نتایج مشخصی می دهد. اکنون طرحهایی در دست اجرا وجود دارد که، می توان بر روی آن کار کرد و به پایان رسانید. موقع دیدار و گفتگوی دیشب با جناب احمد محمد علی آرزو و درخواستهای خود را در این مورد اظهار داشتم. تا آنجایی که می دانم، از صبح امروز در این زمینه اقدام عملی انجام گرفته است و مایلم اظهار امیدواری کنم که، این کار ادامه خواهد یافت و بانک توسعه اسلامی توجه بیشتری را نسبت به آذربایجان خواهد داشت.

مایلم بار دیگر یادآور شوم که، کنفرانس امروزی و این جلسه از اهمیت فراوانی برای آذربایجان برخوردار میباشد. همانطور که در اینجا بیان شد، از ۱۷ کشور ۱۶۰ کارفرما و بازرگان در این کنفرانس حضور دارند و به آذربایجان آمده اند. فکر می کنم، حتی پس از آشنایی مختصر آنان با کشورمان و بررسی امکانات این جمهوری، روابط ما با کارفرمایان حاضر در این کنفرانس و یا بطور کلی، بخش خصوصی فعال در کشورهای اسلامی و دارای همکاریهایی با بانک توسعه اسلامی گسترش خواهد یافت.

جمهوری آذربایجان پس از دستیابی به استقلال دولتی خود راه بسیار پرافتخار و در عین حال خیلی پیچیده و سختی را پیموده است. همانطور که مستحضرید، آذربایجان هشت سال قبل دچار تجاوز نظامی از سوی ارمنستان شده است. در نتیجه این تجاوز، از روی دلایل گوناگون از طرف نیروهای مسلح ارمنستان خسارات بسیار سنگینی به آذربایجان وارد آمده است. ۲۰ درصد از سرزمینهای آذربایجان تصرف گردیده و تابحال تحت اشغال ارتش ارمنستان قرار دارد. بیش از یک میلیون شهروند مسلمان آذربایجانی از سرزمینهای اشغالی خود رانده شده اند و در شرایط پناهندگی وخیمی و اکثرشان در چادرها بسر می برند.

بعلاوه این تجاوز نظامی به خاک آذربایجان، طی سالهای گذشته در داخل کشور نیز تحولات بسیار پیچیده یی جریان داشته است. نیروهای مسلح مختلفی بر سر قدرت مبارزه کرده و در سالهای قبل به زور اسلحه کودتا انجام شده است. در سال ۱۹۹۳ در آذربایجان جنگ داخلی اتفاق افتاده و کشور ما در برابر خط تجزیه قرار گرفته بود. حوادث سنگین در داخل کشور، بدون تردید، در زندگی ما، از جمله در اقتصاد کشور تأثیر منفی گذاشته است.

ولی الحمد الله که، از تابستان سال ۱۹۹۳، یعنی از ماه ژوئن کارهای خیلی مهمی در زمینه استحکام نظام دولتی آذربایجان بعمل آمده است. اقدامات انجام شده در زمینه تثبیت اوضاع داخلی و برقراری انتظام، نتایج مثبتی داده است و سرانجام، اکنون اوضاع سیاسی- اجتماعی و شرایط داخلی در آذربایجان آرام است، دولت تمام آذربایجان را اداره می کند و بر کلیه مناطق کشور نظارت دارد.

در نتیجه تجاوز نظامی ارمنستان به خاک آذربایجان ما متحمل تلفات سنگینی شده ایم. ولی قبل از آن هم به خاک آذربایجان تجاوز نظامی شده بود. در ژانویه سال ۱۹۹۰ با هدف سرکوب و شکستن عزم ملت آذربایجان، از سوی رهبری اتحاد شوروی نیروهای مسلحانه وسیعی به کشورمان گسیل داده شده و افراد بی گناه به شهادت رسیده اند. آنها در مدفن شهدا که امروز شما زیارت کردید، دفن شده اند. در جریان نبرد و جنگها در اثر تجاوز نظامی ارمنستان شخصیتهای ارزشمند آذربایجان شهید شده اند و آنها نیز در مدفن شهدا دفن گردیده اند. همه آنان قربانی های ملت آذربایجان در راه استقلال، آزادی ملی، حق حاکمیت مسلم و تمامیت ارضی و حراست از سرزمینهای کشور خود میباشند.

با وجود همه این تلفات و قربانی ها، جمهوری آذربایجان بعنوان دولت صلح جو، خواهان برقراری صلح در منطقه و حل مسالمت آمیز مناقشه ارمنستان- آذربایجان است. لذا دو سال پیش، در ماه می سال ۱۹۹۴ پیمانی بین ارمنستان و آذربایجان در مورد آتش بس به امضا رسیده است و ما تاکنون بدان رعایت می کنیم. بیش از دو سال است که، نبرد و جنگ نیست، خون انسانها ریخته نمی شود و کشته نمی دهیم. ولی همچنان صلح فراگیر هم وجود ندارد، همانطور که متذکر شدم، سرزمینهای ما تحت اشغال ارتش ارمنستان قرار دارد.

اینجانب بجهت همبستگی با آذربایجان از شما متشکرم. از بابت اظهارات امروز جناب احمد محمد علی در خصوص تجاوز ارمنستان به خاک آذربایجان سپاسگزارم. از اینکه، شما متجاوز بودن ارمنستان را اعلام داشتید، تشکر می کنم. در سال گذشته در جریان نشست سازمان کنفرانس اسلامی در کازابلانکا قطعنامه یی مبنی بر تجاوز نظامی ارمنستان به خاک آذربایجان تصویب گردیده و ارمنستان بعنوان متجاوز محکوم شده است. از بابت اینها از سازمان کنفرانس اسلامی تشکر می کنم و اظهار اطمینان می کنم تا، در مبارزه عادلانه منبعد نیز با ما همبستگی خواهید داشت.

علیرغم تمامی این تلفات، همانطور که بیان داشتم، ما خواستار حل مصالحت آمیز این مسأله و آزادسازی سرزمینهای خود از راه صلح میباشیم. شروط ما در این باره روشن است. بمنظور برقراری صلح بین ارمنستان و آذربایجان بایستی ارتش ارمنستان از سرزمینهای اشغالی ما خارج شود، تمامیت ارضی آذربایجان تأمین گردد، هم میهنان ما که از خانه و کاشانه خود رانده شده اند، به زاد و بوم خویش باز گردند. اعطای وضعیت خودمختاری عالی در قلمروی دولت آذربایجان به ارامنه مقیم قره باغ کوهستانی- بالغ بر صد هزار نفر ارمنی شهروند آذربایجانی در آنجا زندگی می کنند-امکانپذیر است.

ضمن ارایه اطلاعاتی در مورد امروز، اقتصاد و اوضاع داخلی و خارجی کشورمان به شما، مایلم همچنین اظهار کنم که، آذربایجان بعنوان دولت مستقل پیشرفت می کند، اوضاع سیاسی- اجتماعی در کشور تثبیت گردیده و ما برای همکاری با همه کشورهای جهان عزم راسخ داریم.

مجدداً از شما برای همکاری دعوت می کنم. بار دیگر برای کار این کنفرانس موفقیت آرزومندم و در فعالیتهای آتی بانک توسعه اسلامی توفیقات روزافزون آرزو می کنم. اظهار اطمینان دارم که، روابط جمهوری آذربایجان با کارفرمایان کشورهای اسلامی و بانک توسعه اسلامی منبعد توسعه سریعی خواهد یافت. متشکرم.

© aliyev-heritage.org