ŻYCIORYS ‎


Hejdar Alirza oglu Alijew – przywódca narodu azerbejdżańskiego

 

Hejdar Alijew urodził się 10 maja 1923 r. w azerbejdżańskim mieście Nachiczewan. Po ukończeniu w 1939 r. Nachiczewańskiego Technikum Pedagogicznego rozpoczął studia na wydziale architektury Instytutu Przemysłowego (obecnie Państwowa Akademia Naftowa Azerbejdżanu). Wybuch II wojny światowej nie pozwolił mu ukończyć studiów.

Od 1941 r. Hejdar Alijew pracował jako kierownik wydziału Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych Nachiczewańskiej ASRR oraz w Radzie Komisarzy Ludowych Nachiczewańskiej ASRR. W 1944 r. został skierowany do pracy w organach bezpieczeństwa państwowego. Od tego momentu pracuje we organach bezpieczeństwa. W 1964 r. objął stanowisko zastępcy Przewodniczącego, a od 1967 r. – Przewodniczącego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów Azerbejdżańskiej SRR. Został awansowany do stopnia generał-majora. W tych latach zdobył wyższe wykształcenie zawodowe w Leningradzie (obecnie Sankt-Petersburg), a w 1957 r. ukończył wydział historyczny Państwowego Uniwersytetu Azerbejdżańskiego.

Wybrany w czerwcu 1969 r. na plenum KC KP Azerbejdżanu na stanowisko Pierwszego Sekretarza Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Azerbejdżanu Hejdar Alijew został przywódcą republiki. W grudniu 1982 r. Heydar Alijew został członkiem Biura Politycznego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, a także został wybrany na stanowisko Pierwszego Zastępcy Przewodniczącego Rady Ministrów ZSRR i stał się jednym z przywódców ZSRR. W ciągu dwudziestu lat Hejdar Alijew był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR i przez pięć lat pełnił funkcję zastępcy Przewodniczącego Rady Najwyższej ZSRR.

W październiku 1987 r. Hejdar Alijew na znak protestu przeciwko polityce Biura Politycznego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i polityce prowadzonej przez Sekretarza Generalnego Michaiła Gorbaczowa podał się do dymisji z zajmowanych stanowisk.

Następnego dnia po krwawej tragedii dokonanej przez wojska radzieckie 20 stycznia 1990 r. w Baku, Hejdar Alijew w Przedstawicielstwie Azerbejdżanu w Moskwie złożył oświadczenie, w którym zażądał ukarania organizatorów i wykonawców tego przestępstwa dokonanego na narodzie Azerbejdżanu. W lipcu 1991 r. na znak protestu przeciwko dwulicowej polityce kierownictwa ZSRR i w związku z powstałą w Górnym Karabachu napiętą sytuacją grożącą konfliktem opuścił szeregi Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.

Po powrocie do Azerbejdżanu w lipcu 1990 r. Hejdar Alijew zamieszkał w Baku, a potem w Nachiczewaniu. W tym samym roku został deputowanym do Rady Najwyższej Azerbejdżanu. W latach 1991-1993 zajmował stanowiska Przewodniczącego Rady Najwyższej (Medżlis) Nachiczewańskiej Republiki Autonomicznej i zastępcy Przewodniczącego Rady Najwyższej Republiki Azerbejdżańskiej. W 1992 r. na Zjeździe Założycielskim Partii „Yeni Azerbejdżan” (Nowy Azerbejdżan) w Nachiczewaniu Hejdar Alijew zostal wybrany na Przewodniczącego Partii.

W maju-czerwcu 1993 r. w wyniku zaostrzenia kryzysu rządowego grożącego wojną domową i utratą niepodległości naród Azerbejdżanu zwrócił się z żądaniem powrotu Hejdara Alijewa do władzy.

Ówcześni przywódcy Azerbejdżanu zostali zmuszeni do oficjalnego zaproszenia Hejdara Alijewa do Baku. 15 czerwca 1993 r. Hejdar Alijew został wybrany na Przewodniczącego Rady Najwyższej Azerbejdżanu, a 24 lipca na mocy uchwały Rady Narodowej (Milli Medżlis) zaczął pełnić obowiązki Prezydenta Republiki Azerbejdżańskiej. 3 października 1993 r. w wyniku głosowania ogólnonarodowego Hejdar Alijew został wybrany na Prezydenta Republiki Azerbejdżańskiej. 11 października 1998 r., przy wysokim zaangażowaniu w wyborach narodu, zdobył 76,1% głosów i ponownie został wybrany na Prezydenta Republiki Azerbejdżańskiej. 15 października 2003 r., pomimo wcześniej wyrażonej zgody na wysunięcie jego kandydatury do wyborów prezydenckich, zrezygnował z nich ze względu na zły stan zdrowia. Hejdar Alijew został odznaczony wieloma międzynarodowymi nagrodami, tytułem doktora honoris causa uniwersytetów wielu krajów. Czterokrotnie został odznaczany orderem Lenina, orderem Czerwonej Gwiazdy, wieloma medalami; dwukrotnie otrzymał tytuł Bohatera Pracy Socjalistycznej, został uhonorowany orderami i medalami wielu krajów.

Historia Azerbejdżanu obejmująca okres ponad trzydziestu ostatnich lat jest nierozerwalnie związana z imieniem Hejdara Alijewa. Odrodzenie narodu w tym okresie we wszystkich dziedzinach życia społeczno-politycznego, gospodarczego i kulturalnego związane jest z jego imieniem.

Rządy Hejdara Alijewa sprzyjały rozwojowi ojczystego kraju. Hejdar Alijew szczycił się bogatą kulturą, wielką przeszłością historyczną swego kraju, dbał o przyszłe pokolenia i dążył do pokonania trudności stojących przed państwem.

Będąc wybitnym działaczem politycznym i państwowym, niekwestionowanym przywódcą narodu, jeszcze za życia stał się żywą legendą. Dlatego też fenomen Hejdara Alijewa zawsze przyciągał uwagę; wywołująca zachwyt burzliwa działalność polityczna tego ogólnonarodowego lidera wszystkich Azerów na świecie szeroko jaśniała na łamach prasy republikańskiej i światowej.

W czerwcu 1993 r. naród Azerbejdżanu przekonał się, że państwowości narodowej grozi rozpad. Gdy nadeszły najcięższe dnie, twardo zażądał on zmiany istniejącej władzy. Ponownie powierzył swój los Hejdarowi Alijewowi. Widząc cierpienie narodu, przyjął zaproszenie i wrócił do wielkiej polityki w Azerbejdżanie. Naród powitał powrót Hejdara Alijewa z nadzieją i radością i dzień ten przeszedł do historii niezależnego Azerbejdżanu jako Dzień Ocalenia Narodowego.