Przemówienie inauguracyjne Prezydenta Republiki Azerbejdżańskiej Hajdara Alijewa 10 października 1993 roku


scotch egg
scotch egg
scotch egg
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb

Drodzy Rodacy!

Szanowne Panie! Szanowni Panowie!

Wysoko sobie cenię wybór na Prezydenta niezależnej Republiki Azerbejdżańskiej i w związku z tym pragnę przekazać całemu Narodowi azerbejdżańskiemu, wszystkim obywatelom Republiki wyrazy szacunku, poważania i ogromnej wdzięczności.

Naród azerbejdżański przeżywa najtrudniejszy, tragiczny okres swojej historii. Głęboko uświadamiam sobie stopień odpowiedzialności, która spadła na mnie w te ciężkie czasy i chcę zapewnić, że całą swoją działalnością i całym swoim życiem postaram się sprostać wielkiemu zaufaniu i nadziejom narodu. Obejmując to wysokie i odpowiedzialne stanowisko opieram się przede wszystkim na mądrości, rozumie i sile narodu azerbejdżańskiego. Nadzieje, które wiąże ze mną mój Naród, zmusiły mnie do wzięcia na siebie tej odpowiedzialności. Zapewniam, że dołożę wszelkich starań, by spełnić Jego oczekiwania.

Koniec XX wieku charakteryzuje się procesami politycznymi, które gruntownie zmieniły świat. Naród azerbejdżański nie pozostał na uboczu tych procesów, ziściło się wreszcie jego odwieczne marzenie – uzyskanie niepodległości. Zdobycie przez Republikę Azerbejdżańską niezawisłości państwowej jest logicznym rezultatem procesów społeczno-politycznych, zachodzących na świecie, w byłym ZSRR. Niezależność naszego państwa to wydarzenie historyczne, ogólnonarodowy skarb społeczeństwa azerbejdżańskiego i w żadnym wypadku nie wolno tu mówić o wyjątkowych zasługach w tym jakiegokolwiek ruchu lub siły.

Uzyskanie niezależności stawia jednocześnie przed Republiką i jej obywatelami wielkie i skomplikowane zadania. Umocnienie niepodległości państwowej, stworzenie i rozwój struktur i atrybutów państwowości, zapewnienie integralności terytorialnej i pełnej suwerenności Azerbejdżanu, wyprowadzenie Republiki ze stanu wojny, wzrost dobrobytu jej obywateli, stworzenie warunków dogodnych dla życia i pracy – wykonanie tych zadań będzie stanowić podstawę mojej działalności na stanowisku Prezydenta. Zawsze będę starał się je wypełniać.

Azerbejdżan ma starożytną historię, bogatą kulturę, posiada olbrzymie zasoby naturalne. Niezależność państwowa stwarza dogodne warunki do efektywnego wykorzystania tego skarbu w imię przyszłego rozwoju Azerbejdżanu. To nasze podstawowe zadanie.

Republika Azerbejdżańska uzyskała niepodległość w nadzwyczaj ciężkich warunkach. Najtrudniejszą dla nas sprawą jest wojna, w warunkach której od ponad pięciu lat żyje Azerbejdżan, agresja sił zbrojnych Armenii na nasze tereny i nieszczęścia, które spadły na naród azerbejdżański w wyniku tej agresji. Właśnie dlatego głównym zadaniem, stojącym przed nami, jest wyprowadzenie Republiki ze stanu wojny oraz stworzenie spokojnych warunków dla życia obywateli.

Tak trudna sytuacja powstała w Azerbejdżanie w wyniku poważnych błędów, popełnionych na początku konfliktu karabachskiego przez ówczesne kierownictwo Republiki i byłego Związku Radzieckiego. Niestety, w minionym okresie nie zastosowano niezbędnych środków do wyprowadzenia kraju z tego stanu. Kryzys ekonomiczny, socjalny, społeczno-polityczny i duchowy, w którym przebywała Republika, w ostatnim czasie jeszcze bardziej się pogłębił i w 1993 r. osiągnął, można powiedzieć, swój stan krytyczny. W czerwcu bieżącego roku została całkowicie naruszona wewnętrzna stabilność kraju. Konfrontacja między poszczególnymi siłami politycznymi, działania niektórych ugrupowań przestępczych i sił separatystycznych, skierowane na rozdzielenie kraju, a także szereg innych przyczyn jeszcze bardziej zaostrzyły napięcie. W wyniku poważnych błędów popełnionych przez przywódców państwowych Azerbejdżanu w czerwcu Republika znalazła się u progu wojny domowej. Powstało realne zagrożenie odseparowania się niektórych regionów. Bogu dzięki, wszystkie te próby zostały udaremnione, zlikwidowano cały szereg grup przestępczych, tak więc powstały warunki dla zapewnienia stabilności społeczno-politycznej wewnątrz kraju.

Bardzo ciężkie dla Azerbejdżanu były ostatnie cztery miesiące. W owym okresie Republika i jej obywatele przeszli przez poważne próby i to po raz kolejny dowodzi tego, że mądrość społeczeństwa, zgoda narodowa i solidarność obywatelska są w stanie przezwyciężyć wszelkie trudności i stworzyć warunki dla wyprowadzenia kraju z trudnej sytuacji.

Chociaż w kraju została osiągnięta względna stabilność, wciąż znajdujemy się w stanie wielkiego zagrożenia. W wyniku trwającej od ponad pięciu lat agresji armeńskich sił zbrojnych okupowana jest część ziem azerbejdżańskich. Około 20 procent terytorium Republiki znajduje się w rękach najeźdźców armeńskich. Całkowicie okupowany jest dawny obwód górno-karabachski. Drogie i święte każdemu Azerbejdżaninowi miasto Szusza już od półtora roku znajduje się w rękach agresora. Przez siły zbrojne Armenii są również okupowane następujące rejony Azerbejdżanu: laciński, kelbadżarski, agdamski, fizuliński, dżebrailski, gubadliński, w wyniku czego zniszczono setki wsi, osiedli, miejscowości, zdewastowano  mieszkania – około miliona naszych obywateli zamieszkujących te tereny zostało uchodźcami i przebywa teraz w bardzo ciężkich warunkach. Wszystko to nasila napięcie w życiu społeczno-politycznym i duchowym. Obecnie do naszych najważniejszych zadań należy: wyprowadzenie Republiki ze stanu wojny, przywrócenie wszystkich okupowanych ziem, zapewnienie integralności terytorialnej oraz bezpieczeństwa granic suwerennego Azerbejdżanu, zwrócenie uchodźcom ich ognisk domowych.

Zapewniam Państwa, że jako Prezydent uważam to za swój podstawowy obowiązek i mobilizując  wszystkie siły narodu azerbejdżańskiego, wykorzystując wszystkie możliwości, dołożę wszelkich starań, by osiągnąć ten cel.

Niewątpliwie nie jest łatwo wyjść z trwającej ponad pięć lat wojny i przywrócić okupowane ziemie. W naszym społeczeństwie panują zróżnicowane opinie w temacie rozstrzygnięcia tej sprawy. Zajmując generalnie pokojowe stanowisko, wolimy rozwiązać ten problem przede wszystkim na drodze pokojowej, na drodze negocjacji. W tym celu należy skuteczniej wykorzystywać środki dyplomatyczne, prowadzić negocjacje pokojowe, dbając przy tym o przestrzeganie interesów Azerbejdżanu, i w wyniku tych negocjacji osiągnąć wyznaczony cel. Efektywnie korzystając z możliwości Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rady Bezpieczeństwa ONZ, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, wielkich mocarstw uczestniczących w uregulowaniu tego konfliktu oraz wszystkich organizacji międzynarodowych będziemy nadal czynić wszystko, by wyciągnąć Azerbejdżan ze stanu wojny i przywrócić tereny okupowane.

Ale na równi z tym Azerbejdżan jako państwo niezależne powinien mieć armię zdolną do stawiania oporu. Niestety w okresie po uzyskaniu niepodległości na tym odcinku poczyniono bardzo mało. W razie konieczności, gdyby nasze wysiłki na drodze regulacji pokojowych nie dały rezultatów, stworzenie silnej armii dla obrony integralności terytorialnej, obrony Republiki będzie jednym z naszych głównych zadań.

Należy zaznaczyć, że podczas pięcioletniej wojny naród azerbejdżański przeszedł przez wielkie próby, zaznał i radości zwycięstw, i goryczy niepowodzeń. Ta wojna jest dla nas wielką tragedią. Ale równocześnie ta wojna po raz kolejny ukazała całemu światu siłę, potęgę, bohaterstwo i mądrość narodu azerbejdżańskiego. W tej wojnie nasz naród poniósł olbrzymie straty. Broniąc naszej ziemi zginęli jako bohaterowie, synowie tego narodu zostali męczennikami. Prosiłbym Państwa dzisiaj podczas tej uroczystej ceremonii o uczczenie minutą ciszy pamięci męczenników, którzy oddali życie w obronie ziemi azerbejdżańskiej i suwerenności Azerbejdżanu. Niech Allach będzie łaskawy dla nich, niech groby ich będą pełne światła!

Dzisiaj oświadczam, że krew naszych męczenników nie pozostanie niepomszczona. Pamięć o nich na zawsze pozostanie w naszych sercach. Nasza młodzież i przyszłe pokolenia będą brać przykład z ich bohaterstwa. Naród azerbejdżański podniesie się na duchu, zjednoczy swoje siły, stworzy nowoczesną armię i od tego czasu będzie strzec jak źrenicy oka swojego niezależnego państwa, swojej ziemi.

Jednym z głównych zadań stojących przed niezależnym Azerbejdżanem jest organizacja odbudowy państwowości. Szlak nasz jest jasny, niejednokrotnie oświadczaliśmy, że idziemy drogą demokracji. W niezależnym Azerbejdżanie powinno być zbudowane praworządne, demokratyczne państwo, działające na demokratycznych zasadach. Państwo azerbejdżańskie wykorzystując własne historyczne i narodowe tradycje, w oparciu o doświadczenia ogólnoświatowe, demokrację, wartości ogólnoludzkie, musi iść drogą budowania państwa demokratycznego. Taka jest nasza droga i dzisiaj obiecuję być jej wiernym.

Postępowanie tą drogą jest zgodne z naszą historyczną przeszłością, a zarazem jest koniecznym warunkiem przyłączenia Azerbejdżanu jako państwa niezależnego do cywilizacji światowej. Aby ten cel osiągnąć w Azerbejdżanie są i będą tworzone wszystkie konieczne warunki. Wolność osobista, wolność słowa, wolność wyznania, wolność języka, wolność sumienia w Azerbejdżanie to warunkami pozwalające na zbudowanie tu demokratycznego, cywilizowanego społeczeństwa. Zrobimy wszystko, by zagwarantować te wartości. W Azerbejdżanie tworzy się system wielopartyjny, powstają i dalej będą powstawać partie. Państwo azerbejdżańskie stworzy wszystkie warunki dla ich powstawania i rozwoju, i bez wątpienia, społeczeństwo wielopartyjne, w którym zostaną utrwalone zasady demokratyczne, będzie wspierać rozwój Azerbejdżanu jako niezależnego państwa.

W społeczeństwie wielopartyjnym wielką rolę odgrywa również opozycja. Będziemy z wielkim szacunkiem odnosić się do opozycji. Chcę więc wyrazić nadzieję, że istniejące w społeczeństwie azerbejdżańskim partie i siły znajdujące się w opozycji będą działać na zasadach konstruktywnej współpracy, co stworzy w Republice szerokie możliwości dla rozwoju prawdziwej demokracji. Jednym słowem, uważamy istnienie w Azerbejdżanie sił opozycyjnych za zjawisko normalne, oświadczając równocześnie o swojej gotowości do konstruktywnej współpracy z nimi.

Jednakże znajdujące się w opozycji ugrupowania, niektóre organizacje polityczne, powinny zrezygnować z  wykorzystywanych przez siebie w ostatnim okresie metod nielegalnych i antydemokratycznych metod. Partie i ruchy polityczne mogą swobodnie działać w Azerbejdżanie, ale żadna partia czy ruch, żadna organizacja społeczno-polityczna nie może posiadać ugrupowań zbrojnych. Dzisiaj zdecydowanie oświadczam to przed obywatelami Azerbejdżanu. Niestety, w tym zakresie negatywny jest przykład Frontu Narodowego, który odegrał w swoim czasie pozytywną rolę w życiu społeczno-politycznym Republiki, sprzyjał tworzeniu się i działaniu poszczególnych ugrupowań zbrojnych. Myślę, że wszystkie partie, ruchy, organizacje społeczno-polityczne zrezygnują z własnych ugrupowań zbrojnych. Jedynie państwo może posiadać siły zbrojne. Wszyscy razem powinniśmy dążyć do zlikwidowania nielegalnych ugrupowań zbrojnych. To podstawowy warunek stworzenia społeczno-politycznej stabilności wewnątrz kraju.

Jednym z głównych zadań demokratycznego, cywilizowanego społeczeństwa jest obrona praw obywatelskich. Zapewniam Państwa, że obejmując to wysokie stanowisko, zawsze będę miał w centrum uwagi tę sferę i będę tworzył niezbędne warunki dla obrony praw człowieka. Jednym słowem, w naszym społeczeństwie zostaną stworzone wszystkie warunki dla pełnej wolności jednostki. Z tego punktu widzenia jedno z czołowych miejsc na obecnym etapie zajmuje kwestia wolności sumienia. Nasz naród powrócił do swojej wiary. Religia islamska zajęła w świecie swoje historyczne miejsce. Wywarła ona duży wpływ na duchowość narodu, jego myśl naukową, siłę i potęgę. Nasze tradycje narodowe, kultura, właśnie dzięki Islamowi były przekazywane z pokolenia na pokolenie i doszły do współczesnego pokolenia jako skarb narodowy. W Azerbejdżanie są i będą nadal tworzone wszystkie warunki dla wolności wyznania. Uważamy, że religia w tym złożonym dla kraju okresie, odegra dużą rolę w osiągnięciu obywatelskiej solidarności oraz jedności.

Azerbejdżan jest republiką wielonarodową. To charakterystyczna cecha naszej Republiki, posiada ona bogatą historię i jesteśmy dumni z tej historii, z sytuacji społeczno-politycznej kraju. W Azerbejdżanie wszyscy obywatele niezależnie od przynależności narodowej i wyznaniowej posiadają równe prawa. Nadal będą też stwarzane niezbędne warunki dla równoprawnego uczestnictwa obywateli w życiu społeczno-politycznym Republiki.

Dzisiaj gratulacje z okazji mojego wstąpienia na stanowisko Prezydenta otrzymałem od przewodniczącego muzułmanów Kaukazu, przedstawicieli wyznań chrześcijańskich i konfesji żydowskiej. Wyrażając swoją wdzięczność pragnę zapewnić, że w Azerbejdżanie zostanie zrobione wszystko, co niezbędne dla zagwarantowania równouprawnienia wszystkich narodowości i religii.

Jednym z głównych zadań na drodze umacniania niezależności Republiki jest poprawna, kompetentna polityka zagraniczna, która pozwala bronić interesów Azerbejdżanu na arenie międzynarodowej. Niestety, po uzyskaniu niezależności w sferze polityki zagranicznej zrobiono bardzo niewiele. Musimy rozwiązać poważne kwestie. Nasza polityka zagraniczna powinna być skierowana przede wszystkim na zabezpieczenie niezależności Azerbejdżanu. Zadanie polega na tym, by zbudować i rozwijać ze wszystkimi państwami równoprawne, wzajemnie korzystne stosunki, efektywnie wykorzystując je zarówno dla umocnienia pozycji międzynarodowej Republiki Azerbejdżańskiej, jak i dla rozwoju gospodarki, nauki i kultury. Nasza polityka zagraniczna jest pokojowa, nie mamy na celu naruszania suwerenności, integralności terytorialnej jakiegokolwiek państwa. Jednocześnie, wykorzystując możliwości polityki zagranicznej, będziemy za wszelką cenę dążyć ku temu, by zapewnić suwerenność, niepodległość i integralność terytorialną Republiki. Myślę, że tak wykonana praca stworzy warunki dla szerszego uznania Azerbejdżanu i nasza Republika zajmie godne miejsce we wspólnocie światowej.

W związku z wybraniem mnie na stanowisko Prezydenta, przywódcy wielu państw skierowali do mnie listy gratulacyjne. Odbieram to przede wszystkim jako uznanie niezależności Republiki Azerbejdżańskiej i jej miejsca we wspólnocie światowej. Wyrażając wdzięczność głowom państw, które przysłały życzenia, przedstawicieli państw znajdujących się na tej sali, chcę zapewnić, że Republika Azerbejdżańska jako państwo niezależne będzie nadal dążyć do podtrzymywania owocnych stosunków z nimi i innymi krajami świata oraz korzystać z ich możliwości dla wyjścia ze skomplikowanej sytuacji, w której się znalazła. Dziękuję bardzo, dziękuję Państwu i życzę głowom waszych państw, waszym narodom szczęścia, pomyślności we wszystkich waszych sprawach.

Ażeby wyprowadzić Azerbejdżan z tej ciężkiej, kryzysowej sytuacji należy dużo zrobić również w sferze socjalno-ekonomicznej. Chociaż zdobycie niezależności jest dla nas wydarzeniem historycznym, to położenie naszej gospodarki sprawia nam wiele trudności. Niestety, kryzys który przeżywa Republika w ostatnich czasach, wywarł negatywny wpływ na wszystkie gałęzie gospodarki. Można by rzec, że jest ona całkowicie zniszczona, co doprowadziło do gwałtownego spadku dobrobytu obywateli. Równocześnie chciałbym zaznaczyć, że Republika posiada olbrzymi potencjał socjalno-ekonomiczny oraz naukowo-techniczny. Położenie geopolityczne Azerbejdżanu, jego bogactwa naturalne, zgromadzone przez lata fundusze trwałe pozwalają wyjść z tego poważnego kryzysu. Z tego punktu widzenia w swojej przyszłej działalności musimy z jednej strony skutecznie wykorzystywać istniejący potencjał, z drugiej – przeprowadzać reformy ekonomiczne idąc w kierunku gospodarki rynkowej. To bardzo trudna i skomplikowana droga. Przejście od tworzonego przez dziesięciolecia systemu społeczno-ekonomicznego do wolnego rynku jest związane z wielkimi trudnościami, i błędy popełnione w ostatnich latach w tej sferze, jeszcze bardziej pogarszają sytuację. Jednakże musimy iść tą drogą, bowiem innej nie ma. Tę pracę musimy organizować na bazie gospodarki Republiki i jej tradycjach. Idąc tą drogą powinniśmy korzystać z istniejącego potencjału ekonomicznego. Nie mamy prawa dopuścić do jego dalszego zdewastowania, powinniśmy dążyć ku temu, aby ten potencjał jako skarb narodu azerbejdżańskiego był wykorzystany dla dobra obywateli Republiki, dla polepszenia poziomu życia wszystkich warstw społecznych.

Obowiązkiem naszym  jest wdrażać reformy demokratyczne w tej sferze, przedsiębrać przemyślane kroki, i zapewniam Państwa, że będziemy kroczyć tą drogą. W związku z tym chcę szczególnie podkreślić przystąpienie Republiki Azerbejdżańskiej do Wspólnoty Niepodległych Państw. W Republice przez długi czas toczyły się dyskusje na ten temat i wreszcie Azerbejdżan przyłączył się do WNP. Jesteśmy przekonani, że ów krok stworzy sprzyjające warunki dla rozwoju gospodarki Republiki i musimy w pełni z nich skorzystać.

Chcę również podkreślić, że niektóre kręgi próbują przedstawić wstąpienie Azerbejdżanu do WNP jako zjawisko niebezpieczne. To mylna opinia. Znajdując się w składzie WNP Azerbejdżan będzie stale bronić swojej niepodległości i uczestnictwo we Wspólnocie zdecydowanie nie wyrządzi niezależności Republiki żadnej krzywdy. Jako państwo niezależne Azerbejdżan będzie kroczyć drogą demokracji i przestrzegać międzynarodowych norm demokratycznych. W Azerbejdżanie nigdy więcej nie wróci ideologia komunistyczna, reżim komunistyczny. Myślę, że większość obywateli Republiki podziela tę opinię. Republika Azerbejdżańska nigdy nie wejdzie w skład, ani nie będzie uzależniona od jakiegokolwiek innego państwa i zawsze będzie strzec swojej niepodległości.

Naszą politykę wewnętrzną i zewnętrzną będziemy budować na światowych zasadach demokratycznych. Wdrażając zasady demokratyczne wewnątrz Azerbejdżanu, ukierunkujemy politykę zagraniczną na umocnienie niezależności Azerbejdżanu. Jako Prezydent, otwarcie oświadczam to przed swoim Narodem i chcę zapewnić, że zawsze będę oddany tym zasadom.

Drodzy, szanowni rodacy!

Dzień dzisiejszy jest dla mnie historycznym, znamiennym dniem. Pragnę jeszcze raz wyrazić swoje uczucia głębokiej wdzięczności, szacunku i miłości do obywateli Azerbejdżanu, do całego Narodu azerbejdżańskiego za okazane mi zaufanie. Zapewniam Państwa, że do końca swego życia będę oddany sprawie służenia swemu Narodowi, całą swoją działalność poświęcę przyszłemu rozwojowi Republiki Azerbejdżańskiej.

Kładąc rękę na Konstytucji Republiki Azerbejdżańskiej przysięgam, że poświęcę wszystkie swoje siły, doświadczenie i wiedzę dla szczęścia Narodu azerbejdżańskiego i Republiki Azerbejdżańskiej.

Przysięgam, że będę wykonywać obowiązki Prezydenta w imię nadrzędnych celów, wysokich idei, że nie będę szczędził wysiłków dla zapewnienia pełnej niezależności, suwerenności i integralności terytorialnej Republiki Azerbejdżańskiej.

Przysięgam, że będę gwarantem Konstytucji i ustawodawstwa Republiki Azerbejdżańskiej, obrony praw i wolności wszystkich obywateli Azerbejdżanu, niezależnie od narodowości, przynależności wyznaniowej i przekonań politycznych, gwarantem wolności oraz przeobrażeń demokratycznych w Republice Azerbejdżańskiej, gwarantem jej rozwoju jako demokratycznego państwa prawa.

Przysięgam godnie służyć Republice Azerbejdżańskiej, Narodowi azerbejdżańskiemu, dążyć ku temu, by nasze niezależne państwo zajęło godne miejsce wśród cywilizowanych państw świata, we wspólnocie światowej.

Kładąc rękę na świętym Koranie, przysięgam, że będę wierny narodowym, duchowym tradycjom Narodu azerbejdżańskiego i zagwarantuję, żeby tradycje te zostały utrwalone, żeby żyły i rozwijały się w naszym niezależnym państwie.