Γκαϊνταρ Αλιρζα ογκλου Αλιγιεφ - εθνικος ηγετης του λαου του Αζερμπαιντζαν
Ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ Αλιρζά Ογκλού Αλίγιεφ γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1923 στην πόλη Ναχτσιβάν του Αζερμπαϊτζάν. Έχοντας αποφοιτήσει το 1939 από το Παιδαγωγικό ΤΕΕ της πόλης Ναχτσιβάν έχει φοιτήσει στη σχολή αρχιτεκτονικής του Βιομηχανικού Ινστιτούτου του Αζερμπαϊτζάν (σήμερα - Κρατική Ακαδημία Πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν). Ο πόλεμος που άρχισε δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τις σπουδές.
Από το 1941 ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ δούλευε ως προϊστάμενος του Τμήματος στο Λαϊκό Επιτροπάτο των Εσωτερικών Υποθέσεων της Ναχτσιβάνσκαγια Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και στο Συμβούλιο των λαϊκών επιτρόπων της Ναχτσιβάνσκαγια Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και το 1944 ορίστηκε για δουλειά στα όργανα κρατικής ασφάλειας. Ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ ο οποίος από την περίοδο αυτή δούλευε στα όργανα κρατικής ασφάλειας από το 1964 κατείχε θέση του αναπληρωτή του προέδρου και από το 1967 - του προέδρου της Επιτροπής Κρατικής Ασφάλειας επί του Συμβουλίου των Υπουργών της Αζερμπαιτζάνικης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και πήρε αξίωμα υποστρατηγού. Αυτή την περίοδο ολοκλήρωσε τις σπουδές της ανώτερης εκπαίδευσης στο Λένινγκραντ (τώρα - Αγία Πετρούπολη) και το 1957 αποφοίτησε από την ιστορική σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου του Αζερμπαϊτζάν.
Όταν εκλέχτηκε στην ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος του Αζερμπαϊτζάν τον Ιούλιο του 1969 ως πρώτος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος του Αζερμπαϊτζάν ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ έγινε ο ηγέτης της Δημοκρατίας. Το Δεκέμβριο του 1982 ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ εκλέχτηκε μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, διορίστηκε στη θέση του πρώτου αναπληρωτή του προέδρου του Συμβουλίου των Υπουργών της ΕΣΣΔ και έγινε ένας από τους ηγέτες της ΕΣΣΔ. Κατά τη διάρκεια των είκοσι ετών ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ ήταν βουλευτής του Ανώτατου Συμβουλίου της ΕΣΣΔ και επί 5 χρόνια κατείχε τη θέση του προέδρου του Ανώτατου Συμβουλίου της ΕΣΣΔ.
Τον Οκτώβριο 1987 ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ για να διαμαρτυρηθεί κατά της πολιτικής του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης και προσωπικά του γενικού γραμματέα Μιχαήλ Γκορμπατσέβ παραιτήθηκε από τις θέσεις που κατείχε.
Σχετικά με την αιματηρή τραγωδία του 20 Ιανουαρίου 1990 στο Μπακού που προκλήθηκε από το σοβιετικό στρατό ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ την επόμενη μέρα μίλησε στην αντιπροσωπεία του Αζερμπαϊτζάν στη Μόσχα απαιτώντας να τιμωρηθούν οι οργανωτές και εκτελεστές του εγκλήματος που διαπράχτηκε εις βάρος του αζερμπαιτζανικού λαού. Ως διαμαρτυρία κατά της διπρόσωπης πολιτικής των διοικητικών στελεχών της ΕΣΣΔ σχετικά με την σοβαρή σύγκρουση που υπήρχε στο Ναγκόρνι Καραμπάχ τον Ιούλιο του 1991 έφυγε από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης.
Έχοντας επιστρέψει τον Ιούλιο του 1990 στο Αζερμπαϊτζάν ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ στην αρχή ζούσε στο Μπακού, ύστερα στο Ναχτσιβάν, την ίδια χρονιά εκλέχτηκε βουλευτής του Ανώτατου Συμβουλίου του Αζερμπαϊτζάν. Το 1991-1993 υπήρξε ο πρόεδρος του Ανώτατου Ματζλίς της Ναχτσιβάνσκαγια Αυτόνομη Δημοκρατία, αναπληρωτής του προέδρου του Ανώτατου Συμβουλίου της Δημοκρατίας Αζερμπαϊτζάν. Στο ιδρυτικό συνέδριο του κόμματος "Ένι Αζερμπαϊτζάν" ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ εκλέχτηκε πρόεδρος του κόμματος.
Όταν το Μάιο- Ιούνιο του 1993 λόγω της όξυνσης της κυβερνητικής κρίσης την χώρα απειλούσε ο εμφύλιος πόλεμος και απώλεια ανεξαρτησίας ο λαός απαίτησε να δοθεί η εξουσία στον Γκαϊντάρ Αλίγιεφ.
Οι τότε αρχηγοί του Αζερμπαϊτζάν αναγκάστηκαν να προσκαλέσουν επίσημα τον Γκαϊντάρ Αλίγιεφ στο Μπακού. Στις 15 Ιουνίου 1993 ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ εκλέχτηκε πρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου του Αζερμπαϊτζάν και στις 24 Ιουλίου βάσει της απόφασης του Μίλλι Ματζλίς απέκτησε πληρεξουσιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας Αζερμπαϊτζάν. Στις 5 Οκτωβρίου 1993 κατόπιν της πανεθνικής ψηφοφορίας ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ εκλέχτηκε πρόεδρος της Δημοκρατίας Αζερμπαϊτζάν. Στις 11 Οκτωβρίου του 1998 έχοντας συγκεντρώσει στις εκλογές που διεξήχθησαν με έντονη συμμετοχή του λαού 76,1 % των ψήφων εκλέχτηκε ξανά πρόεδρος της Δημοκρατίας Αζερμπαϊτζάν. Ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ που δέχτηκε να συμμετάσχει στις εκλογές στις 15 Οκτωβρίου του 2003 αρνήθηκε τη συμμετοχή λόγω προβλημάτων υγείας. Ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία, πήρε τίτλο του επίτιμου δόκτορα των πανεπιστημίων διάφορων χωρών και άλλους τιμητικούς τίτλους. Τέσσερις φορές επιβραβεύτηκε με το παράσημο του Λένιν, παράσημο του Κόκκινου Αστέρα και πολλά μετάλλια, δύο φορές πήρε τίτλο Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας, επιβραβεύτηκε με τα παράσημα και μετάλλια πολλών ξένων χωρών. .
Η ιστορική πορεία του Αζερμπαϊτζάν (για την περίοδο πάνω από τελευταία 30 χρόνια) είναι στενά συνδεδεμένη με το όνομα του Γκαϊντάρ Αλίγιεφ. Η αναγέννηση του λαού κατά την περίοδο αυτή σε όλους τους τομείς της κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής του ζωής είναι συνδεδεμένη μ` αυτό το όνομα.
Κατά την περίοδο της αρχηγίας του ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ βοήθησε την πατρίδα του Αζερμπαϊτζάν την ανάπτυξη της οποίας πάντα επιδίωκε, για τον πλούσιο πολιτισμό και ιστορικό παρελθόν της οποίας πάντα ήταν περίφημος και για τις μελλοντικές γενιές της οποίας πάντα μεριμνούσε, να προσπεράσει ως κράτος δύσκολες και βαριές δοκιμασίας χρόνου.
Όντας επιφανής πολιτικός και ηγέτης του λαού ακόμα κατά τη ζωή του έγινε ζωντανός θρύλος γι` αυτό το φαινόμενο του Γκαϊντάρ Αλίγιεφ πάντα τραβούσε την προσοχή, θαυμαστή πολιτική δραστηριότητα αυτού του πανεθνικού ηγέτη των Αζερμπαϊτζάνων του κόσμου ευρέως μεταδιδόταν στον αζερμπαιτζανικό και παγκόσμιο τύπο.
Τον Ιούνιο του 1993 όταν ο αζερμπαιτζανικός λαός πείστηκε ότι η εθνική κρατική οργάνωση κινδυνεύει να γκρεμιστεί, όταν ήρθαν οι πιο δύσκολες μέρες απαίτησε την αλλαγή της υπάρχουσας εξουσίας και από τότε εμπιστεύτηκε την τύχη του στο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ. Ο Γκαϊντάρ Αλίγιεφ βλέποντας τα βάσανα του λαού του δέχτηκε την επίμονη πρόσκληση και επέστρεψε στη μεγάλη πολιτική στο Αζερμπαϊτζάν. Ο λαός υποδέχτηκε τον Γκαϊντάρ Αλίγιεφ με χαρά και ελπίδα και εκείνη η μέρα μπήκε στην ιστορία του ανεξάρτητου Αζερμπαϊτζάν ως Μέρα εθνικής σωτηρίας.