Przemówienie Prezydenta Republiki Azerbejdżanu Hejdara Alijewa w czasie uroczystego przyjęcia w pałacu \"Gyulistan\" ku czci piątej rocznicy \"Kontraktu Stulecia\" w dniu 20 września 1999 roku

Szanowni Państwo!

Szanowni goście i przyjaciele!

Serdecznie witam Państwa w tym majestatycznym pałacu \"Gyulistan\" i z całego serca życzę Państwu dobrego humoru tego uroczystego dnia.

Dziś w czasie uroczystej ceremonii ku czci piątej rocznicy \"Kontraktu Stulecia\" w szczegółach mówiło się o politycznym, ekonomicznym, społecznym oraz moralnym znaczeniu tego kontraktu. Obecnie jednak cieszymy się nie z samego kontraktu, lecz ze skutecznej jego realizacji, a także pozytywnych wyników, które stały się osiągnięciem naszej wspólnej pracy.

Dziś w czasie swojego przemówienia podkreśliłem, że historia wydobycia i przetwórstwa ropy naftowej Azerbajdżanu liczy 150 lat, lecz mogę powiedzieć że przed uzyskaniem niepodległości naród azerbejdżański nigdy nie był gospodarzem tego bogactwa. Azerbejdżan i Baku przyciągają całe zakłady i ludzi biznesu swoimi zasobami naftowymi już od drugiej połowy XIX stulecia, zaś od początku XX na terenie kraju działał szereg zagranicznych zakładów, które zajmowały się wydobyciem ropy naftowej. Do tego procesu dołączyli się przedsiębiorcy, azerbejdżańscy ludzie biznesu, którzy wspólnie z zagranicznymi kompaniami z branży naftowej zapewnili wydobycie ropy naftowej i jej wyprowadzenie na rynki światowe. Oczywiście to przyniosło wielkie korzyści Azerbejdżanowi i miastu Baku,a ponadto w znacznym stopniu sprzyjało rozwojowi kraju. Dziś możemy przypomnieć sobie braci Nobel, Hacı Zeynalabdın Tağıyev, którzy znani są nie tylko jako wielcy przedsiębiorcy i dobroczyńcy Azerbejdżanu, lecz także jako ludzi, którzy wykorzystywali zasoby naturalne Azerbejdżanu i uzyskiwali z tego dochód rozwijając miasto Baku jako ośrodek handlu i kultury.

W końcu XIX - początku XX miasto Baku rozwijało bardzo intensywnie. Potrzeba czasu uwarunkowała powstawanie licznych zakładów przemysłowych, budowę domów mieszkalnych, budynków biurowych, centrów handlowych, to wszystko przekształciło Baku w piękne miasto w stylu europejskim. Większość budynków pobudowanych w tamte lata naprawdę są doskonałymi zabytkami architektonicznymi.

Z uczuciem wielkiej wdzięczności wspominamy dziś zagraniczne kompanii, które wydobywały azerbejdżańską ropę naftową na terenie kraju, a także swoich przedsiębiorców.

Wiedzą Państwo, że później w roku 1918 pierwsza Azerbejdżańska Republika Demokratyczna zamierzała wykorzystywać bogactwa zasobów naturalnych dla ludzi pospolitych, jednak przetrwała niedużo czasu i celu swego nie osiągnęła. Od roku 1920 Azerbejdżan przebywał w składzie Związku Radzieckiego. Obecnie możemy z pewnością powiedzieć, że przez 70 lat, które minęły od 1920 roku branża wydobycia ropy naftowej w Azerbejdżanie szybko się rozwijała, co było uwarunkowane potrzebą w ropie naftowej ze strony rządu radzieckiego i całego wielkiego państwa radzieckiego. Rozwój przemysłu i ekonomiki Związku Radzieckiego wymagał dużej ilości ropy naftowej. Jeśli wziąć pod uwagę, że 80 procent ilości ropy naftowej, którą wydobywało się na terenie Związku Radzieckiego w tamte lata - a możliwie 90 - pochodziła z Baku, to można sobie wyobrazić o ile ropa bakińska była potrzebna rządowi i państwu radzieckiemu.

Naród azerbejdżański, naftowcy i uczeni naszego kraju położyli wielkie zasługi w celu rozwoju branży naftowej, w czym osiągnęli wielkie sukcesy. Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że nieocenione było wsparcie azerbejdżańskiej ropy naftowej w sprawie zwycięstwa nad faszyzmem w czasie II Wojny Ojczyźnianej. Ponadto Azerbejdżan przyczynił się do rozwoju przemysłu naftowego w innych regionach Związku Radzieckiego. Z dumą możemy powiedzieć, że uczeni i naftowcy azerbejdżańscy brali udział w założeniu takich złóż ropy naftowej jak \"Drugi Baku\", \"Trzeci Baku\", \"Czwarty Baku\", liczni z nich dotychczas zamieszkują temte kraje - Syberię, Tiumeń - i nadal kontynuują proces wydobycia ropy naftowej.

Azerbejdżanowi należalo pierwsze w świecie miejsce w zakresie ujawnienia złóż ropy naftowej nad Morzem Kaspijskim, a także przemysłowej eksploatacji tych złóż. Licząc od czasów poszukiwania i wydobycia ropy naftowej obecnie w Azerbejdżanie z głębi ziemi i morza wydobyto około 1 miliardu 500 milionów ton ropy naftowej. Około 450-500 milionów ton surowca wydobyto z Morza Kaspijskiego. Jednak naród azerbejdżański nigdy nie był gospodarzem swoich bogatych zasobów naturalnych, przecież Azerbejdżan nie był państwem niepodległym, a więc nafta, którą wydobywano w naszym kraju wykorzystywano w celu zapewnienia potrzeb całego Związku Radzieckiego.

W przeszłości pracowałem w Azerbejdżanie przez wiele lat, byłem głową Azerbejdżanu od roku 1969. Wiem o tym i dobrze pamiętam. Od nas wymagano, abyśmy zwiększałi wydobycie gazu i ropy naftowej. Robiliśmy to. Jednak wszystkie dochody uzyskiwane w wyniku tej działalności wpływały do jednego budżetu Związku Radzieckiego. T.j. mimo dużych zysków, które otrzymywało się przez branżę naftową Azerbejdżanu, większości z nich nie przypadało w udziale naszemu państwu. Wędrując z Państwem po stronach historii naszego kraju chcę powiedzieć, że tylko po uzyskaniu niepodległości państwowej Azerbejdżan wreszcie został gospodarzem swego losu, swoich zasobów naturalnych, a także otrzymał możliwość swobodnie wykorzystywać swoje zasoby gazowe i naftowe, która jest większym dobrem naszego kraju.

Jesteśmy wdzięczni doświadczeniu przeszłości. Jesteśmy szczęśliwi, że w końcu XX stulecua Azerbejdżan wreszcie uzyskał swoją niepodległość państwową i narodową, a także może samodzielnie określać, w jaki właśnie sposób wykorzystywać swoje zasoby naturalne.

\"Kontrakt stulecia\" jest wydarzeniem historycznym, które odbyło się po uzyskaniu niepodległości państwowej przez Azerbejdżan. Tylko po tym, jak zostaliśmy państwem niepodległym pojawiła się możliwość samodzielnego przeprowadzenia negocjacji z różnymi państwami światu, korporacjami naftowymi. Zaś przygotowanie i podpisanie \"kontraktu stulecia\" stało się najbardziej znaczącą pracą w tym zakresie. Dziś w czasie uroczystej ceremonii mówiło się o tym, w jakich ciężkich warunkach wzięliśmy do przygotowania do podpisania tego kontraktu, z jakimi trudnościami generowanymi przez siły zewnętrzne i wewnętrzne się zetknęliśmy. Podpisanie \"kontraktu stulecia\" było celem, osiągnięcie którego stało się możliwe dzięki naszej woli i determinacji.

\"Kontrakt stulecia\" podpisano w tym majestatycznym pałacu \"Gyulistan\". Tamten dzień był dla nas radosnym dniem świątecznym, którego długo oczekiwaliśmy. Razem z tym dobrze zdawaliśmy sobie sprawę z tego, że wzięliśmy na siebie wielką odpowiedzialność, lecz zostaniemy wystawieni na jeszcze większe próby. Dziś z uczuciem dumy mówię, że z honorem przeszliśmy przez wszystkie próby, uniknęliśmy wszystkich trudności, zdożyliśmy pokonać presję zewnętrzną, co uwarunkowało wreszcie zawarcie \"kontraktu stulecia\". Oczywiście, nasze osiągnięcia są wynikiem naszej wspólnej pracy z dużymi korporacjami naftowymi.

Dziś z pewnością można powiedzieć, Azerbejdżańska Międzynarodowa Spółka Operacyjna założona po podpisaniu kontraktu, Państwowa Spółka Naftowa Republiki Azerbejdżanu pod kierownictwem i przy wsparciu azerbejdżańskiego państwa i rządu dużo zrobiliśmy w celu osiągnięcia tego wyniku swojej działalności.

Obchodząc piątą rocznicę \"kontraktu stulecia\" mówimy, że dużo przeżyliśmy jako społeczność. Nie zawiedliśmy zaufania naszych partnerów, krajów, państw, które są właśnikami dużych korporacji naftowych. Jako swobodne państwo niepodległe wyraźnie zademonstrowaliśmy światowi, że naród azerbejdżański, naftowcy, uczeni naszego kraju mogą osiągnąć większych sukcesów. Oczywiście to wszystko wywołuje uczucie wielkiej dumy.

Obchodząc piątą rocznicę \"kontraktu stulecia\" z wdzięcznością wspominamy wszystkie państwa, organizacje, kompanii, które okazały swoje poparcie dla nas, pomogły w sprawie podpisania kontraktu. Wyrażamy głęboką wdzięczność Azerbejdżańskiej Międzynarodowej Spółce Operacyjnej, Państwowej Spółce Naftowej Republiki Azerbejdżanu, a także specjalistom, uczonym, inżynierom, technikom, roboczym, pracującym w tej branży, którzy zajmują się realizacją ustaleń kontraktu.

Jak podkreśliłem, w czasie podpisania i realizacji kontraktu zetknęliśmy się z szeregiem przeszkód i trudności. Jednak wspólnie ze spółkami, które podpisały kontrakt, a także państwami, które są ich właśnikami pewnie posuwaliśmy się naprzód. W związku z tym wyrażam wdzięczność i podziękowanie państwom, które podpisały kontrakt, a także ich rządom.

W okresie przygotowania kontraktu, a właśnie w okresie jego realizacji obejmującym podjęcie decyzji w sprawie budowy naftociągu Baku - Supsa, chciałbym podkreślić szczególną rolę rządu Stanów Zjednoczonych Ameryki, w szczególności Prezydenta pana Billa Clintona.

Teraz świętując doskonałe wyniki kontraktu, po podpisaniu 18 ważnych kontraktów oprócz kontraktu stulecia, udowodniliśmy, jak dużo zrobił Azerbejdżan i ile jeszcze zrobi w przyszłości operając się o zasady ekonomiki rynkowej i inwestycje zagraniczne.

Dziś Prezes Azerbejdżańskiej Międzynarodowej Spółki Operacyjnej pan Woodward w swoim wystąpieniu podkreślił społeczno-polityczną stabilność w regionie, wysoko ocenił nasze wysiłki w zakresie wykonanej pracy. W listach gratulacyjnych otrzymanych od głów państw i rządów, osobnych organizacji i wielu korporacji naftowych podkreślono stworzenie dobrych warunków dla inwestycji zagranicznych w Azerbejdżanie, który jest krajem ogromnych możliwości dla inwestorów zagranicznych. Gdybyśmy nie zapewnili w kraju stabilności społeczno-politycznej, nie usunęliśmy sił rujnujących Azerbejdżan, nie stworzyliśmy niezbędnych warunków do normalnego życia naszych obywateli, nigdy by nie przyjechały do Azerbejdżanu światowe korporacje naftowe. A gdyby przyjechały, wkrótce udałyby się z powrotem.

Udowodniliśmy, że Azerbejdżan jest partnerem godnym zaufania. Udowodniliśmy, że w Azerbejdżanie stworzone są wszystkie warunki sprzyjące przypływowi i wykorzystaniu inwestycji zagranicznych. Udowodniliśmy, że wszyscy ludzie biznesu, firmy, obywatele, którzy przyjeżdżają do Azerbejdżanu, mogą swobodnie tutaj mieszkać i pracować. Myślę, że wszystkie kontrakty podpisane przez nas po \"kontrakcie stulecia\" przyniosą lepsze wyniki. Mogą to zademonstrować ujawnione na złożu Szachdeniz zasoby gazu, a także znakomite wyniki osiągnięte przez nas w tym zakresie. Jak wiadomo siły wewnętrzne starały się przeszkodzić w podpisaniu kontraktu, związanego ze złożem Szachdeniz na tydzień przed podpisaniem dokumentu. Jednak podpisaliśmy kontrakt i udowodniliśmy wszystkim jego przeciwnikom, że staramy się o narodowe interesy narodu Azerbejdżanu i właśnie dlatego jesteśmy zdolni do wielkich osiągnięć w tym kierunku.

W azerbejdżańskim sektorze Morza Kaspijskiego jest jeszcze dużo złóż gazu i ropy naftowej. Nie wątpię, że podpiszemy dużo nowych kontraktów w przyszłości. Obecnie otrzymaliśmy dużo propozycji w tej sprawie.

Oświadczam i zapewniam wszystkich, że nadal będą stworzone większe możliwości, a także lepsze warunki do podpisania i realizacji nowych kontraktów odpowiadających narodowym interesom Azerbejdżanu. Było to dopiero początkiem wielkiej pracy. Realizowana przez nas praca, podstawa założona \"kontraktem stulecia\" stwarzają doskonałe możliwości rozwoju i szczęśliwego życia narodu azerbejdżańskiego, sprzyjają wzmocnieniu suwerenności niepodległego Azerbejdżanu w XXI stuleciu, wierzę że XXI stulecie będzie najszczęśliwszym okresem w życiu niepodległego państwa azerbejdżańskiego.

Po raz kolejny wyrażam wdzięczność wszystkim osobom zaangażowanym we współpracy z nami przez ostanie pięć lat.

Wyrażam głęboką wdzięczność delegacjom państwowym, które przybyły do Azerbejdżanu dla uroczystego obchodzenia tego święta. Życzę wspaniałego sukcesu we wszystkich Państwa przedsięwzięciach.

Na cześć \"kontraktu stulecia\"!

Na cześć przyszłych osiągnięć \"kontraktu stulecia\"!

Na cześć bardziej owocnej wspólnej pracy w przyszłości!

Na cześć naftowców azerbejdżańskich!

Na cześć specjalistów z krajów zagranicznych, którzy ramię w ramię pracowali w naszym kraju z naftowcami azerbejdżańskimi! Wnoszę zdrowie szanownych gości! Dziękuję.