Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Grigori Berdennikov başkanlığındaki heyeti kabul ederken yaptığı görüşmeden - 17 Ocak 2000

Haydar Aliyev: Sayın Grigori Vasilyeviç, sayın konuklar, sizi Azerbaycan`da selamlıyorum. Sizin bu gezinizden ve bu görüşmeden memnunum. Kuşkusuz bu görüşmemiz görüş alışverişi yapmaya ve Azerbaycan ile Rusya arasındaki ilişkilerle ilgili bazı konuları, keza diğer konuları ele alma olanağı tanımaktadır.

Grigori Berdennikov: Haydar Aliyeviç, ilk önce bize zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederim. Biz işlerinizin çok yoğun olduğunu biliyoruz ve bizi kabul ettiğiniz için Size kuşkusuz şükranlarımızı ifade ediyoruz.

Biz buraya 24 ve 25 Ocak`ta Moskova`da yapılacak toplantı ile ilgili görüş alışverişi yapmaya geldik. Umarız, bu görüşme ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin gelişmesinin yanı sıra hem de diğer önemli sorunların, keza bölgesel sorunların çözümünü teşvik edecektir. Bize gösterdiğiniz ilgiden dolayı çok teşekkür ederim.

Haydar Aliyev: Önce şundan başlamak istiyorum, siz Ermenistan`i ziyaret ettiniz, üstelik orada oldukça uzun bir süre bulundunuz.

Grigori Berdennikov: Bir günden az.

Haydar Aliyev: Fakat nedense, Azerbaycan gezisini çok kısa süreli olarak planlamışsınız. Bu nedenle hemen bir çeşit fikirler ve doğal olarak da bir kıskançlık ortaya çıkıyor.

İlk önce, bana verilen bilgiler uyarınca, Moskova`da Koçaryan`la yapacağımız görüşme konusu. Biz Ermenistan Cumhurbaşkanıyla BDT toplantısına katıldığımız sırada görüşelim diye bir karar almıştık. Ardından Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vekili Vladimir Vladimiroviç Putin`in katılımıyla üçlü bir görüşme yapmamız yönünde bir düşünce olduğunu da bildirdiler. Ben bunu kabul ettim. Bana ziyaretinizin başlıca amacının bu görüşmenin düzenlenmesi ile ilgili olduğunu söylediler. Eğer konu sadece buysa, ben artık onu tasvip etmiş bulunuyorum. Gerekirse, biz bir takım konuları görüşebiliriz.

Tabii, bunun yanı sıra, bizi kaygılandıran diğer konular da var. Nitekim basında Kuzey Kafksya`daki olaylarla ilgili olarak Azerbaycan\'a yönelik bitip tükenmek bilmeyen ve tamamen asılsız, anlaşılması güç suçlamaların ardı arkası kesilmiyor. Hatta bazen Azerbaycan`a güya onun Rusya karşıtı politika izlediği vesair yönde iftiralar atıyorlar.

Tabii ki, bu, bizi kaygılandırıyor ve hoşnutsuzluğa yol açıyor. Hem de sadece bizde - ülke yöneticileirnde değil, hem de kamuoyunda. Zira tüm bunlar gerçekle kesinlikle bağdaşmamaktadır. Örneğin, biraz önce bana \"İnterfax\" Ajansı`nın, güya burada bir örgüt kurulduğu yönünde ve diğer konularda haberini aktardılar, siz bu haberi görebilirsiniz. Onlar sürekli olarak bu tür haberler yayımlıyorlar. Fakat bunların hepsi uydurma. Biz defalarca söyledik, gelin, istediğiniz kadar bakın, araştırın, böyle birşey yok.

Fakat, galiba, şimdi Azerbaycan ile Rusya arasında gerginlik yaratmak birilerinin işine geliyor. Biz buna karşıyız, bunu reddediyoruz, bu tür politikayı kınıyoruz, zira Rusya ile Azerbaycan arasındaki ilişkileri tüm alanlarda pekiştirme ve geliştirme politikasını uyguluyoruz ve uygulayacağız. Eğer birileri bir şeyler uyduruyorsa, bir şeyler birilerine gerçek gibi gözüküyorsa ve buna gerçek süsü veriyorsa, en önemlisi ise bu, basında çıkıyorsa ve bu, doğal olarak, toplumsal görüşün oluşmasına neden oluyorsa, o zaman bir soru ortaya çıkıyor- bu kime lazım, kimin çıkarınadır. Biz bunu istemiyoruz. Anlaşılan bu konuda da görüş alışverişi yapmamız gerekir.

Bir keresinde Kuzey Kafkasya\'da konuşlanan askeri birliğin basın merkezi bizim açımızdan çok endişe verici bir haber yayımladığında biz Dışişleri Bakanlığı\'nın bildirisini yayınlamak zorunda kaldık. Fakat sonra İTAR-TASS, Rusya Savunma Bakanlığı bunun, devletin değil farklı farklı kişilerin yaklaşımları olduğunu bildirdiler. Peki bu farklı kişiler neden böyle yapıyorlar?

Biz söylediydik, üstelik, Dışişleri Bakanlığı\'nın bildirisinde de açıkladık, on iki senedir bölücülükten dolayı, Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünün bozulmasından dolayı sıkıntı çekiyoruz. Gerçi, şimdi bazıları Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünü tanımamak mümkün diye düşünüyorlar. Hatta Birleşmiş Milletler`de Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığı ile ilgili tasarı vardı, fakat AGİT`in sunduğu metinde bu görüş, ne yazık ki, yoktu. Oysa tüm önceki yıllarda böyle bir karar alınırken bu konu her sene saptanmış ve bizi herkes desteklemiştir. Ne yazık ki, bu defa bazıları oylamada tarafsız kalmış, bazıları ise ona karşı oy kullanmışlar. Rusya`nın hangi oyu kullandığını bilmiyorum?

Vilayet Kuliyev (Dışişleri Bakanı): Rusya oy kullanmamıştır.

Haydar Aliyev: Rusya oy kullanmamıştır. Bu, nasıl oluyor? Bugün biz Rusya dahil olmak üzere tüm ülkelerin toprak bütünlüğü lehinde oy kullanıyoruz ve bunu desteklediğimizi defalarca söyledik. Biz hep teröre karşı olduk ve karşıyız, zira terör sadece Rusya için değil, hem de bizim için bir tehlike oluşturmaktadır. Biz İslami köktendinciliğe karşıyız ve bunu defalarca belirttik. Üstelik İslami köktendincilik belki de Rusya için pek tehlikeli değildir, zira nüfusun toplam sayısına oranla müslümanların sayısı pek fazla değildir. Bizde ise nüfusun büyük çoğunluğu müslümanlardır. Fakat biz demokratik, laik, hukuk devletinin yapılanmasını savunuyoruz. Bu nedenle biz asla İslam devletinden veya İslam köktendinciliğinden yana olamayız. Bu arada, biz birçok ülkelerin, keza komşu devletlerin temsilcilerine şunu açık olarak ifade ettik ki, sizin içişlerinize karışmıyoruz. Sizde hangi düzenin yerleşmesi sizin kendi işinizdir, fakat bizim de içişlerimize kimse müdahale etmesin. Biz laik devletiz.

Nitekim Rusya`nın Kuzey Kafkasya\'da neye karşı mücadele vermesi, orada terör operasyonları düzenlemesi hususunda tüm diğer konularda net ve açık bir tutum söz konusu olmasına karşın, neden Azerbaycan hakkında böyle görüş, böyle bir izlenim oluşturuluyor? Biz buna şaşıyoruz. Biz bu konularla ilgili görüş alışverişi yapabiliriz.

Ermenistan`la anlaşmazlığa, Dağlık Karabağ anlaşmazlığı konusuna gelince, siz biliyorsunuz, - ki biz bunu defalarca belirttik, bugün bir daha söylüyorum, - biz bu anlaşmazlığın barış yoluyla çözümünü savunuyoruz. Cumhurbaşkanı Koçaryan`la görüşmelerimiz sırasında biz bazı yolları araştırdık ve bu konuda karşılıklı ödünlerin verilmesi gerektiği yönünde ortak bir görüşe vardık. Biz görüşmeleri bu atmosferde yürüttük, onları bugün de, yarın da aynı şekilde sürdürmeye hazırız. Kısacası, bu konuda da bizim tutumumuz aynı.

Bu arada Vladimir Vladimiroviç Putin daha Rusya Başbakanı olduğu dönemde onunla Kiyev`de görüşmemizde ben bunu ona söylemiştim. Ben bunu Ocak ayı başlarında onunla telefon görüşmemizde de söyledim. AGİT Minsk Grubu eşbaşkanı olarak Rusya \'nın bu süreçte, kuşkusuz, çok etkin yer alması gerektiği açıktır.

Şimdi muhtemelen bizim görüşmemizin temel konusunu oluşturan konularda tutumumuz işte böyledir.

Grigori Berdennikov: Ben kendim şunu söylemek isterim ki, biz Azerbaycan`la işbirliğinden, toprak bütünlüğünün tanınmasından, birbirinin içişlerine müdahalesine izin vermeyecek en içten, eşit ilişkilerin geliştirilmesinden yana olmuşuz ve yana olacağız. Bu bakımdan bizim kesinlikle hiçbir sorunumuz yok.

Basındaki bu ve benzeri yazılara gelince, biliyorsunuz ki, biz basını kontrol altında tutmuyoruz, o, özgürdür. Eğer çizgiyi aşan birşey olursa, o zaman biz bunu düzeltmeye çalışıyoruz. Ne yazık ki, yapılan açıklamalarla da durum böyle olmuştur. Biz Dışişleri Bakanlığı`nın gerekli bildirisini yayımlayarak düzeltme yaptık. Ne yazık ki, bu tür eksikliklerin önüne henüz tamamen geçilemiyor. Fakat her halde çaba göstereceğiz.

Sizin gibi biz de toprak bütnülüğünden yanayız. Oylamaya katılmamamız konusuna gelince, muhtemelen başka türlü davranmak çok zor olmuştur, çünkü biz bu anlaşmazlıkta arabuluculuk yapmaya ve tarafsız bir tutum izlemeye çalışıyoruz. Bugün biz bu konularda da kapsamlı görüş alışverişi yapabiliriz.

Biz Ermenistan Cumhurbaşkanı ile görüşmenizi çok takdir ediyoruz. Düşünüyoruz ki, bu anlaşmazlığın savaş alanında değil, sırf görüşmeler masasında çözümü doğru yoldur. Umarız, bu diyalog kısa sürede olumlu sonuçlar sağlayacaktır. Kendi adımıza biz hazırız ve bu tür sonucun sağlanması için yardımımızı esirgemeyeceğiz.

Siz bu çözüm sürecinde Rusya`nın etkin rol almasından yana olduğunuz için biz buna değer veriyoruz. Biz diğer ihtilaflarda olduğu gibi, bu anlaşmazlığın da dondurulmasını değil, sırf çözüme bağlanmasını istiyoruz ve ben bunun altını çizmek istiyorum. Eğer yardım olarak az çok çabalarımızın herhangi bir katkısı dokunursa, biz bundan çok memnun oluruz. Umarız, kabul ettiğiniz, - ki biz bunun için Size teşekkür ediyoruz, - Moskova görüşmesi bu doğru yolda bir adım olacaktır.

Haydar Aliyev: İyi. Böyle olduğu takdirde, ben görüşmemize devam etmek için basına teşekkür ederim.

\"AZERBAYCAN\" Gazetesi, 18 Ocak 2000 yılı.