Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Hocalı`nın düşmana karşı savunmasında görev alan ve şehit düşen ulusal kahramanların, savaşan insanların anne ve babaları, aile üyeleri ve savaşta yararlılık gösteren kişilerin Kızıl Yıldız madalyası ve Azerbaycan Bayrağı nişanları ile ödüllendirilme töreninde açılış ve kapanış konuşması - 26 Şubat 1999

Değerli kardeşler!

20.yüzyılda Ermeniler tarafından Azerbaycan halkına karşı defalarca tecavüzler yapılmış, soykırımlar gerçekleştirilmiştir. Onlar arasında en korkunç olanı Hocalı trajedisi, soykırımıdır.

Yedi yıl önce o korkunç Şubat gecesi Ermenistan silahlı birlikleri Sovyetler Birliği ordusunun 366. alayının desteği ve katılımı ile, Azerbaycan`ın güzel bölgesi olan Hocalı`nın sakinlerine karşı korkunç bir soykırım yapmışlar. Büyük, eşi ve benzeri görülmemiş bir vahşetle gerçekleştirilen şu soykırım 20. yüzyılın en dehşet verici trajedilerinden biridir. Silahsız sivil Hocalılılara bir gecede büyük zararlar verilmiştir. Soykırım sonucunda yüzlerce Hocalılı kadın, erkek, yaşlı, genç, bebek, çocuk yaşamını kaybetmiştir. Yüzlerce Hocalılı yaralanmış, sakatlanmıştır. Yüzlerce kişi esir düşmüştür.

Bu trajedi Ermenistan-Azerbaycan çatışmaşı döneminde Azerbaycan halkına yönelik olarak yapılan en büyük darbedir. Hocalılılar bu faciaya mertlikle, kahramanlıkla dayanmışlar. Kendi evini, şehrini, ailesini kahramanca savunarak helak olmuşlar, şehit düşmüşler. Vahşi Ermeniler tarafından açılan ateşler sonucunda Hocalı toprağı kana bulanmıştır.

Bu trajedi bütün Azerbaycan halkını sarsmış, Hocalılılar için ağır manevi bir darbe olmuştur. Fakat Hocalılıların iradesi kırılmamış, insanlar kahramanca, cesur bir biçimde şehit düşmüşler. Hocalılılar bu ağır faciayı kahramanca yaşamışlar. Facianın yedinci yılını doldurduğu şu günde onurlu Hocalılılar yine de yaşamlarını kahramanca sürdürüyorlar.

Kuşku yok ki, Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığına son verilecektir, Azerbaycan`ın işgal edilmiş toprakları boşaltılacaktır, bu topraklardan göçe zorlanmış olan yuttaşlarımız kendi yerlerine, yuvalarına, evlerine, bölgelerine geri dönecekler. Hiç kuşku yok ki, Hocalı işgalden kurtulacaktır ve Hocalılılar kendi öz topraklarına geri dönecekler, yaşamlarını yine de kendi öz topraklarında sürdürecekler.

Fakat Hocalı yarasını hep yüreğimizde taşıyacağız. Hocalı soykırımını yapanlar adalet mahkemesinde yargılanacaklar. Hocalı soykırımının yapılmasından suçlu bulunan Azerbaycan eski yönetimi ve öteki üst düzey kişiler de halkın önünde kendi cezalarını bulacaklar. Adalet mahkemesi onlara cezalarını verecektir.

Halkımız tarih boyunca büyük savaşlardan geçmiş, kendi toprağını, benliğini koruyarak kurbanlar vermiştir. Her defasında halkımız bu tür savaşlardan, zorluklardan geçerek daha metin ve kararlı duruma gelmiştir. Bugün Hocalılılar dahil tüm halkımız bağımsız Azerbaycan devletinde daha büyük bir dayanıklık kazanmıştır, devletimizin bağımsızlığının korunup geliştirilmesi, işgal altındaki topraklarımızın hepsinin kurtarılması yolunda sonuna kadar mücadele vermek gücündedir ve ben bundan eminim.

Bugün, Hocalı trajedisinin 7. yıldönümünde, Hocalı`da kahramanca şehit olmuş evlatlarımızın ruhu önünde eğiliyorum. Onların hatırası için bir dakikalık saygı duruşunda bulunmanızı rica ediyorum.

Allah`tan tüm şehitlere rahmet diliyorum.

Şimdi ise Hocalı toprağını savunurken kahramanlık sergilemiş, şehit olmuş yurttaşlarımızın anne babalarına, aile üyelerine ve onların kendilerine Azerbaycan devletinin ödüllerini sunmak istiyorum.

Kapanış konuşması

Değerli kardeşler, dostlar!

Bugün vatanımızda, ülkemizde yas günüdür. Halkımız, Azerbaycan vatandaşları Hocalı soykırımının yedinci yıldönümünü yaşayarak, aynı zamanda Hocalı faciasını, soykırımını büyük bir kederle anıyorlar. Bugün hepimiz Hocalı`da soykırım sonucunda yaşamını kaybeden, yara alan, sakatlanan, esir düşerek kendisi ile ilgili henüz bir haber alınamayan kimselere- herkese derin saygı ve ihtiramlarımı sunuyoruz. Bütün Hocalılılara onların yanında olduğumuzu beyan ediyoruz.

Hocalı faciası sadece Hocalılıların değil, bütün Azerbaycan halkının derdi, acısıdır. Bu yüzden de bugün tüm ülkede keder günüdür, acılı gündür, matem günüdür. Ben yaşamını yitiren bütün kişilere birkez daha Allah`tan rahmet diliyor ve Hocalılılara, bütün Azerbaycan halkına taziyelerimi sunuyorum. Zira yaşamını kaybetmiş her yurttaşımız kendi ailesinin değil, hem de Azerbaycan`ın evladıdır ve bu, Azerbaycan halkının matemidir.

Bunun yanı sıra bugün sizinle buluşma bende çok büyük izlenimler bıraktı. Burada şunu belirtmiş oldunuz ki, ben 1993 senesinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçildikten sonra geçen yıllarda Azerbaycan halkının başına gelen belaları derinden analiz etmeye başladım ve gerekli önlemleri aldım. Bu arada 1994 yılı Şubat ayında Hocalı soykırımı ile ilgili gerekli değerlendirilme yapıldı ve bu gün matem günü olarak ilan edildi.

Fakat her defasında Hocalılılarla görüştüğümde ben gurur duyuyorum. Bu denli acılı günler görmüş, o korkunç, müthiş geceyi yaşamış, gözü önünde en değerli insanlarını kaybetmiş kişiler gururlular, cesurlar. Her biri vatan özlemi, vatan, toprak sevgisi ile yaşıyor. Bu halkımızın ne denli yüksek manevi aleme sahip olduğunun göstergesidir. Hocalılıların bu yüksek manevi özellikleri bütün Azerbaycan halkının manevi özelliklerini yansıtıyor. Ama Hocalılılar herkese birer örnektir- kahramanlık, cesaret, metanet örneğidir, aynı zamanda yurtseverlik örneğidir.

Siz burada hoş kelimeler söylediniz, onlardan dolayı teşekkür ederim. Fakat aynı zamanda sizin herbirinizin söylediği kelimeler çok derin bir anlam ifade ediyor. Bu ise şu demek, evladınızı, aile reisinizi, erkek kardeşinizi, akrabalarınızı kaybetmiş olsanız dahi, bugün iyimser bir tutum içinde yaşamınızı sürdürüyorsunuz, geleceğe umutla, iyimserlikle bakıyorsunuz. Ben sizin bu duygularınızı tam anlamıyla paylaşıyorum.

Evet, biz Ermenistan`ın Azerbaycan`a yönelik saldırısı başladıktan sonra - 1988 yılından bu yana acılı günler, acılı yıllar yaşadık, büyük kayıplar verdik. Uzun yıllardır, topraklarımız Ermenistan silahlı kuvvetlerinin işgali altındadır. Tüm bunlar bizim acımızdır, halkımızın acısıdır.

Bununla birlikte 1994 yılında biz savaşı durdurarak kan dökülmesini önleyebildik ve topraklarımızın barış, görüşme yoluyla kurtarılmasını, ülkemizin toprak bütünlüğünün sağlanmasını istiyoruz.

Doğru, bu çok zordur. Zira düşman bizim toprakları işgal ettikten sonra onu oradan çıkarmak çok zor olacaktır. Ancak aynı zamanda biz bu yolda ilerliyoruz ve ilerleyeceğiz. Ben bizim yaşama geçirdiğimiz önlemlerin, barışçı politikamızın sonuç vereceğine inanıyorum.

Ayrıca ben sizin burada yaptığınız çağrıyı tam haklı buluyor ve büyük manevi destek olarak değerlendiriyorum. Evet, en nihayetinde bizim bütün barışçı adımlarımız, girişimlerimiz, aldığımız önlemler işgal edilen toprakların boşaltılması ile sonuçlanmaz ise, ne pahasına olursa olsun, ne denli kurbanlar pahasına olursa olsun, topraklarımızı kurtaracağız, siz kendi yerlerinize, yurtlarınıza geri döneceksiniz, Azerbaycan`ın toprak bütünlüğü yeniden sağlanacaktır. Bu bizim kutsal borcumuzdur, - atalarımıza, günümüzün kuşaklarına, gelecek kuşaklara boynumuzun borcudur.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak ben bu konudaki sorumluluğumun her zaman farkındayım. Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak faaliyetimin başlıca bölümünün Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünün sağlanmasına, işgal altındaki toprakların kurtarılmasına adanmış olduğunu belirtirim.

Geçtiğimiz yıllarda ben gece gündüz bu çalışmayla ilgilendim. Bugün de ilgileniyorum ve ileride de ilgileneceğimdir. Şundan emin olabilirsiniz, ben her zaman sizinleyim, şehit ailelerinin yanındayım, yerinden yuvasından zorla göç ettirilmiş yurttaşlarımızın yanındayım. Siz benim için Azerbaycan`ın en değerli, en sevgili vatandaşlarısınızdır ve hep sizin yanınızda olacağım. İşgal edilmiş toprakları el birliğiyle kurtaracağımız inanıyorum. Hocalı kurtarılacak, Hocalı toprağı yeniden kendi sakinlerine verilecek ve siz kendi topraklarınızın sahibi olacaksınız.

Ben size esenlikler diliyorum. Bugün şehitlere bir kez daha Allah`tan rahmet diliyorum. Her birinize sabır, metanet, bütün çalışmalarınızda başarılar diliyorum. Teşekkür ediyorum.