‎"Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in New York'ta yapılan Binyıl ‎Zirvesi'nde konuşması"(7 Eylül 2000 yılı, New York) belgesine ilişkin tarihi vesika‎

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev BM üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla düzenlenen Binyıl Zirvesi'ne katılmak için Eylül 2000'de ABD'ye bir çalışma ziyaretinde bulunmuştur. 6 Eylül'de New York'ta, BM binasında söz konusu kuruluşun himayesi altında Zirve toplantısının açılış töreni düzenlenmiştir. Zirveye 156 ülkenin devlet ve hükümet başkanları katılmışlar, 4 ülke başbakan yardımcısı, 21 ülke bakan, 9 ülke ise üst düzey görevlilerden oluşan heyet düzeyinde temsil edilmişler. Toplantının açılış konuşmasını yapan Kofi Annan şimdiye kadar BM üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla böylesine geniş katılımlı bir zirvenin yapılmadığını belirtmiştir.

Zirve toplantısında farklı devletlerden olan katılımcılar yaptıkları konuşmalarda uluslararası durum, dünyada barış ve güvenlik vb. konulara değinmişler. 8 Eylül'de toplantı sona ermiştir. Toplantının sonunda Zirve katılımcıları oybirliği ile Binyıl Bildirgesini kabul etmişler.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ABD gezisi sırasında farklı ülkelerin devlet başkanları, seçkin politika adamları ile pekçok görüşmeler yapmıştır. Gezi sırasında cumhurbaşkanı aynı zamanda bir dizi toplantılara katılmış ve önemli belgeler imzalamıştır.

Bu görüşmeler arasında ABD Başkanı Bill Clinton ve Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, ABD eski Başkanı George Bush, ABD'in BDT Ülkelerinden Sorumlu Özel Danışmanı Büyükelçi Stephen Sestanovich ve AGİT Minsk Grubunun ABD'li Eşbaşkanı Carry Cavano, ABD eski Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, Türkiye Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Muhammet Hatemi, İsrail Dışişleri Bakanı Ehut Barak ile görüşmeler yer almıştır. Yapılan görüşmelerin konusunu ülkeler arası ilişkilerin yaygınlaştırılması, Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barışçıl yoldan çözümü vesair konular oluşturmuştur. Bunun yanı sıra gezi sırasında BM Genel merkezinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan arasında ikili görüşme yapılmıştır. Taraflar Ermenistan - Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının çözüm yolları ile ilgili bir daha geniş müzakerelerde bulunarak diyalogun sürdürülmesinin önemli olduğunu bildirmişler. Görüşmelerin ardından cumhurbaşkanları gazeteciler önünde açıklamalar yapmışlar.

7 Eylül'de Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev BM Genel Merkezi'nde "21. yüzyıla bakış" isimli bildiriyi imzalamıştır. 8 Eylül'de ise Azerbaycan Devlet Başkanı BM karargahında uluslararası hukuk alanında önemli belgeler - Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin iki seçmeli protokolüne imza atmıştır.

8 Eylül'de BM karargahında GUÖAM devlet başkanlarının Zirve toplantısı düzenlenmiştir. Görüşmede tüm alanlarda karşılıklı yararlı ilişkilerin genişletilmesi ve tarafları ilgilendiren bir dizi diğer konular ele alınmıştır. Yeni aşamaya giren GÜÖAM'ın geniş olanaklara sahip olduğunu birkez daha vurgulayan devlet başkanları ticari ilişkilerin daha da güçlendirilmesine, vizesiz giriş-çıkışların yapılması alanında ortaya çıkan sorunların giderilmesine yönelik görüş alışverişinde bulunmuşlar. Zirve toplantısında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, Ukrayna Cumhurbaşkanı Leonid Kuçma, Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze ve Moldova Cumhurbaşkanı Petru Luçinski bir bildiri imzalamışlar.

Aynı gün daha bir toplantı - New York'ta "BM Plaza" otelinin konferans salonunda İpek Yolu güzergahında bulunan ülkelerin bölgesel işbirliğine ilişkin zirve toplantısı da düzenlenmiştir. Toplantıya Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze, Moldova Cumhurbaşkanı Petru Luçinski, Romanya Cumhurbaşkanı Emil Konstantinesku ve diğer şahıslar katılmışlar.

12 Eylül'de Haydar Aliyev'in katılımıyla ABD Kongre binasında - Capitol'de "Mansfield" odasında Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi ile Amerika'nın "Moncreif oil" ve Türkiye'nin "PetOil" şirketleri arasında "Mişovdağ" ve "Kelameddin" yataklarında üretimin paylaşımına ilişkin sözleşmenin imza töreni yapılmıştır.

ABD'ye iş gezisi sırasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı bunun yanı sıra Amerikan-Azerbaycan Ticaret Odası'nın düzenlediği fuarın açılış törenine, "Azerbaycan Avrasya'nın kapısı, stratejik ve ekonomik birlikler ülkesidir" konulu uluslararası konferansa, Washington'da bulunan Azerbaycan Ticaret ve Kültür Merkezi'nin açılış törenine katılmıştır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev 7 Eylül 2000 yılında New York'ta Binyılın Zirvesi'nde yaptığı konuşmada bu görüşmenin sonuçlarının 21. yüzyıla açılan yolda güvenilir bir temelini oluşturacağından emin olduğunu belirtmiştir.

Tarihi vesika 17 Şubat 2005 yılında düzenlenmiştir