Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in İtalya`nın Azerbaycan Büyükelçisi Alessandro Fallavollita ile görüşmesi - 10 Mart 2001

Haydar Aliyev: Siz gidiyor muşsunuz? Zaman ne de çabuk gelip geçti. Sanki daha dün gelmişsiniz gibi.

Alessandro Fallavollito: Sayın Cumhurbaşkanı, evet hazırlanıyorum. Ben de aynı duygular içindeyim. Sanki daha dün gelmişim gibi. Çünkü gerçekten de şu dört yıl öyle dolu dolu geçti ki, zamanın nasıl ilerlediği anlaşılmadı.

Haydar Aliyev: Evet, zaman çok çabuk geçti. Ben siz gidiyorsunuz diye üzülüyorum. Zira birincisi, siz İtalya`nın burada ilk büyükelçisiniz. İkincisi, siz burada büyükelçi olarak görev yaptığınız dönem boyunca İtalya-Azerbaycan ilişkilerinin gelişmesinde çok değerli hizmetlerde bulundunuz. Sizin Azerbaycan`a, Azerbaycan halkına dostça yaklaşımınızı biz hissettik ve sizden birşeyler öğrendik. Bu nedenle de elimde olsa, sizi bırakmam. Fakat ülkenizin kendi yasaları vardır.

Ben size içtenlikle teşekkür ediyorum. Tekrar söylüyorum, burada bir büyükelçi olarak yaptığınız çalışmalar İtalya-Azerbaycan ilişkilerinin oluşması, diğer deyişle geliştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Büyükelçi kendi ülkesinin ulusal çıkarlarını savunmalı ve büyükelçilik görevi yaptığı ülkeye saygı duymalı, ülkeler arasında dostluk ve işbirliğinin kurulması ve tüm ilişkilerin gelişmesi için çalışmalıdır. Ben sizin bu başlıca görevleri gereğince yerine getirdiğinizi düşünüyorum. Sanırım, siz burada hem keni ülkenizin çıkarlarını çok iyi temsil ettiniz, hem de Azerbaycan halkına, Azerbaycan`a, onun bağımsızlığına her zaman dostça ve sıcak yaklaştınız. Ben tüm bunlar için size teşekkür ederim.

Sizinle birlikte İtalya`ya yaptığım resmi geziyi ayrıca hatırlıyorum. Çok güzel bir geziydi. Size bundan sonraki çalışmalarınızda başarılar dilerim.

Eşiniz de bizim akrabamız sayılır. Onun burada resim sanatıyla uğraştığını biliyorum. Benim selamlarımı ve en iyi dileklerimi ona iletmenizi rica ediyorum. Teşekkür ederim.

Alessandro Fallavollita: Sayın Cumhurbaşkanı, bu içten ve sıcak sözleriniz için Size teşekkür ediyorum. Ben Sizin ülkenizden iki duyguyla ayrılıyorum. Bunlardan birincisi hüzünlü duygulardır, özlemdir. Zira çalıştığım süre içinde bağlandığım bir ülkeden, halktan ayrılmak gerçekten hüzünlü duygular uyandırıyor. Söylemeliyim ki, benim buradaki dört yıllık faaliyetim boyunca hem mesleki, hem de insani anlamda pekçok olay yaşandı. Ben bunu yalnız kendi adıma değil, hem de eşim adına söylüyorum. Siz demin ondan bahsettiniz. Bizim bugün Azerbaycan`da pekçok sayıda dostumuz bulunuyor ve biz ayrılırken kalbimizin bir parçasını burada bırakıp gidiyoruz.

Aynı zamanda ben sizin ülkenizden olumlu duygular içinde ayrılıyorum. Bende bu duyguların uyanmasına neden gerçekten de burada bulunduğum dört yıl boyunca Azerbaycan ile İtalya arasında ilişkilerin - hem ekonomi, hem siyasi - gelişmesine bir takım hizmetlerde bulunmuş olmamdır.

Eğer ben burada iki başlıca önemli konuyu belirtecek olursam, onlardan birisi Sizin İtalya ziyaretini oldu, biz onu gerçekleştirdik. Gerçekten bu, önemli bir geziydi. İlk önce bunu sonuçlarına göre değerlendirirsek, neden önemli bir gezi olduğu anlaşılır. Bu gezi sonucunda iki ülke arasında gelecek işbirliğinin temelini atan bir dizi belgeler imzalandı. Bunun ikinci olumlu yönü bu gezinin insani açıdan da önemli bir gezi olmasıdır. Siz kendiniz bu gezi sirasında İtalya halkının Size karşı ne denli büyük bir sempati duyduğunu gördünüz. Ziyaretiniz sırasında kişilerle görüşmelerinizde buna birkez daha tanık oldunuz.

Sayın Cumhurbaşkanı, Sizin bu gezinizden sonra Azerbaycan ile İtalya arasındaki ilişkiler, bilhassa siyasi alandaki ilişkiler giderek gelişmeye başladı. Bunun sonucunda İtalya`nın bazı resmi temsilcileri Azerbaycan`ı ziyaret ettiler. İtalya`nın sanayi bakan ve dışişleri bakan yardımcıları Azerbaycan`a ziyarette bulundular.

Ben işbirliğimizin daha bir yönünün altını çizmek isterim. Bu da İtalya`nın Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi dönem başkanlığını yapmış olması ve bu sürenin Azerbaycan`ın Avrupa Konseyi`ne katılım öncesi altı aylık önemli bir dönemi de kapsamış olmasıdır. Ben bu dönemi işbirliğimizin bir örneği olarak değerlendiriyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı, herhalde siz biliyorsunuzdur, bu dönemde biz, İtalya hükümeti Azerbaycan`ın Avrupa Konseyi`ne üyeliği konusunu en önemli hedeflerden biri olarak belirledik ve bunu başardık.

Elbet, Siz bunun hiç de kolay bir süreç olmadığını çok iyi biliyorsunuz. Önümüzde bir takım engeller vardı ve bizim bunları aşmamız gerekiyordu. Biz bunları büyük güvenle yaptık. Biz bunları gerçekleştirirken Azerbaycan halkının kararlılığını, Azerbaycan`ın Avrupa`nın bir parçası olduğunu, Azerbaycan`ın Avrupa ailesine katılmayı hakettiğini göz önüne aldık ve bu hedefi gerçekleştirdik. Biz böyle bir kararın bilhasa İtalya`nın Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi`ndeki dönem başkanlığı esnasında alınmasından memnunuz.

Siz Avrupa Konseyi`ne üye olduğunuz için çok sevinçliyim. Kuşkusuz, bunun Size çok yararı dokunacaktır. Bu, özellikle demokrasi değerlerinin paylaşımı, insan haklarının korunması, Avrupa ile işbirliği alanında Azerbaycan`a fayda sağlayacaktır. Eminim, Avrupa Konseyi`ne üye olmanız öte yandan Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığının çözümü için uygun bir zemin ve ortam sağlayacaktır.

Sayın Cumhurbaşkanı, izin verirseniz, ikili ilişkilerimiz, İtalya ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler hakkında birkaç kelime söylemek isterim. Belirtmek istediğim şu ki, dört sene içinde ekonomik işbirliğimizde kalite bakımından gerçekten de büyük bir gelişme sağlandı. Nitekim bu işbirliği enerji alanında kendini daha fazla gösterdi. Ben AGİP şirketi ile işbirliğinin altını çizmek isterim. Bunun örneğinde İtalya ile Azerbaycan arasında işbirliği yaygınlık kazandı ve pekişti. Bu işbirliğinin yanı sıra AGİP`in bir dizi konsorsiyumlarda, özellikle "Şahdeniz" konsorsiyumunda yer aldığını biliyorsunuz. Bunun dışında, AGİP "Kürdaşı" yatağının işlenmesinde operatör görevini yürütmektedir. Biz bu işbirliğinden çok memnunuz.

Sayın Cumhurbaşkanı, biz petrol dışı sektörde işbirliği yaparak çok büyük başarılara imza atabiliriz diye düşünüyorum. Her iki ülke arasında tarım ve sanayi alanındaki işbirliğinin geliştirilmesi için büyük potansiyel ve olanaklar bulunuyor. Bunlar İtalya`nın çok zengin birikime sahip olduğu alanlardır. Fakat esefle söylemek istiyorum ki, bu alanda işbirliğimiz bizim umduğumuz, dilediğimiz düzeye henüz ulaşmış değildir. Tabii, bunun çeşitli sebepleri vardır. Onlar arasında en başlıca neden ise İtalyan şirketlerinin Azerbaycan`ın bu sektörleri hakkında gerekli bilgiye sahip olmamasıdır.

Sayın Cumhurbaşkanı, bildirmek istediğim şudur ki, İtalya`da Azerbaycan Büyükleçiliği`nin açılması bu boşluğu kapatabilirdi. Siz artık bu konuda siyasi bir kararın alındığını söylediniz. Bu, Azerbaycan ve İtalya arasında işbirliğinin gelişiminde önemli bir etken olurdu.

Ben biraz İtalya`nın Avrupa Birliği`ndeki rolüne değinmek isterim. Avrupa Birliği ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin gelişmesinde İtalya`nın mühüm rol oynayabileceğini de belirtirim.

Genel olarak biz Avrupa Birliği ile Azerbaycan arasında ilişkilerin gelişmesinden, pekişmesinden yanayız. Bunun başlıca nedeni şudur ki, Azerbaycan Avrupa ailesine mensuptur. Sizi temin etmek isterim ki, İtalya Avrupa Birliği`nin Azerbaycan ile siyasi ve ekonomik ilişkilerini genişletmesi, Azerbaycan`a yönelmesi için Brüksel`de, Avrupa Birliği`nin kurumlarında elinden geleni yapacaktır.

Sayın Cumhurbaşkanı, Dağlık Karabağ hakkında da birkaç kelime söylemek istiyorum. Biz olayların seyrini çok dikkatle takip ediyoruz. Biz Azerbaycan Parlamentosu`nda yapılan oturumları çok dikkatle, ilgiyle izledik. Nihayet, Paris`te yapılan görüşmeleri yakından izledik. Umarız, önümüzdeki aylarda Dağlık Karabağ sorunun barış yoluyla çözüm yolları bulunur. Sizin de bildiğiniz üzere, İtalya Minsk Grubu üyesidir. Bu nedenle de İtalya sorunun barış yoluyla çözümü için hem Minsk Grubunda, hem uluslararası örgütlerde ve hem de ikili ilişkilerde her türlü yardımı yapmaya hazırdır. Tüm bunlara rağmen, son dönemlerde bir endişe içinde askeri çözümle ilgili görüşler de duyduk. Umarız, sorunun barışçıl çözümünü bulmak mümkün olacaktır.

Sayın Cumhurbaşkanı, konuşmamın sonunda Size,- ki bunu içtenlikle, yürekten söylüyorum,-Azerbaycan-İtalya ilişkilerinin gelişmesine özel ilgi gösterdiğiniz için derin şükranlarımı sunarım. Siz İtalya`nın Azerbaycan Büyükelçiliği`ne hep önem verdiniz, ilgi gösterdiniz. Benimle bizzat ilgilendiğinizin de altını çizmeliyim. Buna çok değer veriyorum. Tüm bunlar için Size en içten şükranlarımı sunuyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı, çok iyi bilirsiniz ki, Sizin ükede bulunduğum dört sene, tabii ki, özel yaşamın önemli bir dönemini kapsamaktadır. Söylemek istediğim şu ki, bizzat ben kendim, keza eşim bu işbirliğimizi, buradaki çalışmalarımız sırasında yaşananları, gördükerimizi asla unutmayacağız. Ve her zaman hafızamızda en değerli anı olarak saklayacağız.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim. Evet, biz İtalya`nın Avrupa Konseyi`nin dönem başkanlığını yaptığı sırada Azerbaycan`ın Avrupa Konseyi`ne üye olması ile ilgili süreçlerde ülkenizin adil, çok doğru, gerçekçi yaklaşımını hissettik ve Azerbaycan`ın Avrupa Konseyi`ne katılması için içtenlikle çalıştığını gözlemledik. Siz de biliyorsunuz, biz de biliyoruz ki, bu süreçte bize engel çıkaranlar oldu. Önyargılı, taraflı davrananlar oldu. Fakat bununla birlikte bizim İtalya gibi çok adil bir dostumuz vardı.

Bu nedenle biz kendimz de asıl İtalya`nın Avrupa Konseyi`ne dönem başkanlığı sırasında Azerbaycan`ın Avrupa Konseyi`ne katılması ile ilgili sorunu çözmeye çalışıyorduk. Bu böyle de oldu. Ben bu süreçte İtalya`nın Azerbaycan Büyükelçisi olarak bizzat sizin hizmetlerinizin altını çiziyorum. Zira Azerbaycan`ın gerçeklerini doğru değerlendirmeniz ve ülkenize Azerbaycan hakkında doğru, gerçekçi, adil bilgiler aktarmanız, tabii ki, sizin ülkenin önderliğinde Azerbaycan hakkında adil ve objektif görüşün oluşmasına çok büyük yararı olmuştur. Bu nedenle ben size özel teşekkür ederim ve İtalya`nın Azerbaycan`a gösterdiği dostça yaklaşım için büyükelçi olarak bizzat sizin yaptığınız işlerden dolayı şükranlarımı sunarım.

Ekonomik ilişkilerimiz ile ilgili aktarmış olduğunuız düşüncelere katılıyorum. AGİP şirketi Azerbaycan`da büyük işler yapıyor ve bu işlerin çok güzel geleceği vardır. Onun "Şahdeniz" yatağıyla ilgili konsorsiyuma katılması, özellikle "Kürdashi" yatağında operatörlüğü üstlenmesi ve başka yataklardaki çalışmalara katılımı, tabii ki, ileride "AGİP" ile Azerbaycan arasında geniş kapsamlı ekonomik ilişkilerin oluşmasını sağlayacaktır.

Ben şu konuda size katılıyorum, İtalya`da Azerbaycan`ın olanaklarına ilişkin gerekli bilgiler olmadığı için tarım sektöründe, sanayi sektöründe bizim işbirliğimiz henüz zayıftır. Biz kısa sürede İtalya`da büyükeçiliğimizin açılmasını temin etmeliyiz ve bunu yapacağız. Sanırım, hem Azerbaycan`ın İtalya Büyükelçiliği, hem İtalya`nın Azerbaycan Büyükelçiliği bu konuların çözümünde bir takım başarılar kazanabilirler.

Azerbaycan Avrupa Konseyi`ne üye olduktan sonra, tabii ki, Avrupa Birliği`ne doğru adımlar atmaya çalışıyor. İtalya`nın bu çalışmada da Azerbaycan`a yardımçı olabileceği konusunda verdiğiniz açıklama beni çok sevindirdi. Biz Avrupa Birliği`ne yakınlaşmaya, ona katılmaya çalışacağız ve bu konuda sizin, İtalya`nın yardımı konusunda bir kuşku duymuyoruz.

Kısacası, İtalya ile Azerbaycan arasında ilişkiler bundan sonra daha da yaygınlık kazanmalıdır. İtalya`nın Azerbaycan büyükelçisi olarak sizin burada sağladığınız ortam, koşullar gelecek çalışmalarımız için iyi bir zemin sağlamaktadır diye düşünüyorum. Sanırım, bu ilişkiler sürdürülecektir. Size ve sizin hükümetinize, devletinize bir daha teşekkür ederim.

"Azerbaycan" Gazetesi, 11 Mart 2001.