Haydar Aliyev: Sayın konuklar, Azerbaycan'a hoşgeldiniz!

Sayın Şeyhülislam sizinle yakından ilgileniyor ve ben sizin burada temaslarda bulunduğunuzu biliyorum. Kültür, edebiyat alanında bazı görüşmeleriniz olmuştur.

Bana verilen bigilere göre, siz çok büyük işlerle uğraşıyorsunuz, hayır işleri yapıyorsunuz. Bu, çok güzeldir. Azerbaycan'ı ziyaretinizden ben de çok memnun oldum. Biliyorsunuz, ben ülkede değildim, Avusturya'ya gitmiştim, dün akşam döndüm. Ben ülkede olmadığım zamanlarda da pek çok iş birikiyor. Sayın Şeyhülislam sizinle görüşmemi rica etti. Programımın çok yoğun olmasına rağmen, ben de sizinle görüşmeye zaman buldum. Buyurun, sizi dinliyorum.

Abdul Aziz Saud Al-Babtain: Değerli zamanınızı bize ayırdığınız için şahsım adına, meslektaşlarım, kardeşlerim, dostlarım adına Size teşekkür ederim. Sizinle bir arada olmaktan çok mutluyuz. Ülkemizin başkanı, Şeyh Cabir el-Ahmed hazretlerinin selamını size iletmek benim için bir şereftir. Genel olarak tüm Arap halkının selamlarını size iletiyorum.

Bu arada özel olarak Küveyt halkının selamlarını Size iletiyorum. Azerbaycan halkının Ermenistan tarafından saldırıya uğradığı sıralarda yaşadığı duyguların aynısını Küveyt halkı saldırı ile karşılaştığında yaşadı. Biz Azerbaycan'ı her ziyaret ettiğimizde kalbimizdeki sevgi daha da artıyor. Özellikle ülkenizdeki bu ilerlemeyi her gördüğümüzde mutlu oluyoruz.

Bizzat ben kendim sizin ülkenizi bir kaç defa ziyaret ettim ve buraya yatırım yapmayı düşünüyordum. Körfez ülkelerinde de böyle düşünenler az değildir. Tabii ki, yatırımcılar yatırım yapmak için ülkede istikrarın sağlanmasını istiyorlar. Biz ülkenizde istikrar sağlandığına tanık olduk ve burada yatırım yapma düşüncesinde olduğumuzu bildiriyoruz.

Aynı zamanda biz El Ezher Üniversitesi'nde eğitim alan öğrencilere yardım vakfı kurduk. Aynı üniversitede büyük bir grup Azerbaycanlı öğrenci de eğitim görmektedir. Dileriz ki, bu öğrenciler buraya döndükten sonra kendi ülkerlerine hizmet etmek için, ülkelerinin kalkınması için ellerinden geleni yaparlar.

Biz Sizin akıllı yönetiminiz sayesinde Azerbaycan'ın hep gelişmesini ve kalkınmasını temenni ediyoruz. İzninizle bu fırsattan yararlanarak sayın şeyh hazretlerine teşekkür etmek isterim. O, bizim rahatlığımız, gezimizin güzel geçmesi için elinden geleni yapıyor. Bu yüzden biz aslında onu Kuveyt'in veya Arapların Azerbaycan büyükelçisi olarak görüyoruz.

Şimdi ise izninizle çalışma arkadaşlarımı Sizinle tanışmak isterim.

Biz sizi büyük sabırsızlıkla Kuveyt'e bekliyoruz. Bir, bir buçuk yıl önce Siz söz verdiniz. Bu nedenle biz bu gezinin gerçekleşmesini büyük bir sabırsızlıkla bekliyoruz. Teşekkür ederim.

Haydar Aliyev: Sağ olun. Beni heyetinizdeki kişilerle tanıştırdığınız için teşekkür ederim. Çok nüfuzlü bir heyet. Sizin hepinizin Azerbaycan'ı ziyaretiniz, ülkemiz hakkında bilgi edinmeniz beni çok memnun etti. Anladım ki, bu, Azerbaycan'a ilk gelişiniz değil. Azerbaycan'daki bu gelişmeyi, istikrarı farkettiğinizi ve bu yüzden de Azerbaycan'a yatırım yapmayı düşündüğünüzü kaydettiniz.

Ben bunu destekliyorum. Sizi temin ederim ki, gerçekten şimdi Azerbaycan'da yabancı yatırımcıların faaliyeti için çok güzel olanaklar sağlanmıştır. Birincisi, sizin kaydettiğiniz üzere, ülkede istikrar söz konusudur ve artık bozulamaz. Yani bu istikrar hep olacaktır. Her yatırımcı için istikrar özel önem taşımaktadır.

İkincisi, yabancı yatırımların yapılmasına yönelik çok elverişli yasalarımız vardır. Bunlar hem yabancı yatırımcılara yatırım yapma olanaklarını sunuyor, hem de yatırımcıların haklarını koruyor. Yol size açıktır. Buyurun, gelin, yatırım yapın ve kendi yatırımınızdan gelir elde edin.

Tabii ki, yaptığınız işler hep kalıcıdır. Sizin pek çok yerde okul, hastane, üniversite yaptırdığınızı biliyorum. Bunlar da çok önemlidir.

Kaydettiğiniz üzere, Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırısını siz daha iyi anlarsınız, zira bir zamanlar kendiniz böyle bir saldırıya uğramışsınız. Ben o günleri hatırlıyorum. Gerçekten de, İrak tarafından sizin ülkenize yönelik silahlı saldırı yapılmıştı ve bu, ülkenizde büyük hasarlara yol açmıştı. Fakat size yardım ettiler ve bunun sonucunda siz kısa sürede kurtuldunuz. Saldırganı da cezalandırdılar, şimdi de cezasını çekiyor.

Ancak Azerbaycan'a yapılan saldırıyı kimse önlemedi. Bazı ülkeler ise saldırgana-Ermenistan'a yardım ettiler ve şimdi de ediyorlar. Biliyorsunuz, Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal edilmiştir. Bir milyonun üzerinde Azerbaycanlı-müslüman kendi yerinden, yurdundan kovulmuştur ve uzun yıllardır çadırlarda yaşıyorlar.

Bizim yardıma ihtiyacımız var. Eğer siz hayır işleri yaparken yerinden, yurdundan olmuş bu mültecileri de göz önünde bulundurursanız, çok hayırlı bir iş yapmış olursunuz. Bu, Allah'ın da hoşuna gider. Lütfen, bu konuyu biraz düşünün.

Kahire'de eğitim alan Azerbaycanlı öğrencilere yardım ve ilginiz için teşekkür ederim. Sanırım, siz Azerbaycan'a daha fazla yardım yapma olanaklarına sahipsiniz.

Ülkenizin Emirinin, dostumun selamları için teşekkür ederim. Sayın dostum Emir Cabir el-Sabah beni davet edeli çok oldu, Küveyt'e gitmeyi çok istiyorum. Birincisi, sizin ülkeyi hiç görmedim, ikincisi de kardeşlerimle görüşmek isterim. Bu ziyareti mutlaka gerçekleştireceğim. Fakat şimdi büyük ihtimal sizde havalar bizim buralardan daha sıcaktır.

Abdul Aziz Saud Al-Babtain: Bizde hava sıcaklığı 50 derecenin üstündedir.

Haydar Aliyev: Belki, şimdi emir de ülkede değildir, serin yerlere gitmiştir.

Abdul Aziz Saud Al-Babtain: O, ülkededir. Çoğu kişi gitmiş, sadece emir ülkededir.

Haydar Aliyev: Görüyor musunuz, ben sizin huyunuzu biliyorum. Ben bu ziyareti mutlaka gerçekleştireceğim. Lütfen benim selamlarımı, saygı ve sevgimi aziz dostum Cabir el-Sabah'a iletiniz. Sizin ülkenizle dostluğun Azerbaycan açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum.

Ekim ayında Katar'da İslam Konferansı Örgütü'nün zirve toplantısı yapılacaktır. Eğer sizin emir orada olursa, onunla da görüşür ve benim ziyaretim için uygun bir zamanı belirleriz. Ben size başarılar dilerim.

Abdul Aziz Saud Al-Babtain: İzin verirseniz, birşey söylerdim. Geçen sene size, mülteci kampında okul inşa edip hizmete açacağımızı söz verdik. Biz sözümüzde durduk. Bugün Sizinle görüştüğüm için başka bir işi yapacağımı vadediyorum. Biz biliyoruz ki, Siz dün Avusturya'dan vatana çok geç bir vakitte döndünüz ve zamanınız kısıtlıdır. Benim Sizden bir ricam var. Tabii ki, biz Sizin zamanınızın az olduğunu biliyoruz ve buna değer veriyoruz. Bugün bize zaman ayırdığınız için teşekkür ediyorum. Bu akşam bizim bir yemeğimiz var. Eğer fırsatınız olursa, zaman bulup gelirseniz, biz iştirakınıza seviniriz.

Haydar Aliyev: Çok sağolun. Teşekkür ederim.

Adil Abdullah el-Felah (Uluslararası Asya Müslümanları Komitesi Yönetim Kurulunun Başkanı): Zatıalileri cumhurbaşkanının zamanının kısıtlı olmasına rağmen bizim için bu olanağı sağladığı ve bizi onurlandırdığı için birkez daha şükranlarımızı bildiriyoruz. Bugün Şeyh Abdul Aziz Saud Al-Babtain 'e gösterilen ilgi ve saygı, onun ödüllendirilmesi, ona bilimsel unvan verilmesi aynı zamanda bütün Kuveyt halkına olan saygının, sevginin bir belirtisidir, ülkelerimiz arasında dostluğun, karşılıklı saygının daha da pekiştirilmesi açısından hem bugün, hem ilerisi için sağlam bir zemin hazırlamaktadır.

Ben bu görüşmemizi fırsat bilerek, Asya Müslümanları Komitesi hakkında çok kısa birkaç şey söylemek istiyorum. Asya Müslümanları Komitesi Azerbaycan'da 1992 yılından faaliyet gösteriyor. Bu komiteyi hem de kendi komiteniz gibi düşünün. Onun faaliyeti birçok alanları -hayırseverlik, kültür, din ve bir dizi alanları kapsamaktadır. Azerbaycan onun faaliyetinde, mecaz olarak söylersek, "aslan payını"- çok büyük bir pay kapmıştır. Bu zamana kadar ben çok düşündüm- komitenin faaliyetinin büyük bir bölümünü Azerbaycan'a ayırmasının nedeni, acaba, nedir?

Anladığım kadarıyla, bu, Azerbaycan'a olan bir sevgidir. Ben düşünüyorum ki, komitenin buradaki hayır işleri Sayın Şeyhülislam Hacı Allahşükür Paşazade'nin çabaları sonucunda başarıyla tamamlanıyor.

Yaptığınız işlerden biri 1993 yılında sizin hayatınızı ve faaliyetinizi konu alan kitabın Arapçaya çevirip Arap ailelerine dağıtmamız oldu. Azerbaycan'ın Kahire Büyükelçisi İsrafil Vekilov'un katkılarıyla, onunla işbirliği sonucunda bunu yapmayı başardık. Bugün biz Küveyt devletinn Emiri Şeyh Cabir el-Sabah'ın yaşam ve faaliyetini konu alan kitabın Azerice çevrisinin dağıtımını başardık.

Zatıalileri, biz Azerbaycan'daki başarılarımızdan dolayı Sizi kutluyoruz. Azerbaycan en gergin, en zorlu aşamalarını Sizin bilgeliğiniz, önderliğiniz sonucunda atlattığı için, izninizle, Size hayranlığımızı ifade etmek isteriz. Ben sizin konuşmalarınızı izliyorum ve İslâm hukukunun, İslam ahlâkının bu ülkede yaygınlık kazanması için gösterdiğiniz çabaları çok takdir ediyorum. Asya Müslümanları Komitesi'nin 1993 yılında başlanmış olan faaliyeti, bilhassa mültecilerle ilgili düzenlenen konferanstan sonra daha geniş alanları kapsamıştır. Yani bu konferansın ardından bizim ülkelerde mültecilern sorunları ile ilgilenen tüm örgütlerin faaliyetlerini amaçlı bir biçimde yönlendirmeyi başardık. Biz mültecilerin sorunları ile hemen hemen her gün ilgileniyoruz. Ben hergün komite temsilcilikleri ile temas kuruyorum ve onlardan yeterli bilgiyi alıyorum. Mültecilere hangi yardımların yapıldığını, durumun nasıl olduğunu öğreniyorum.

Mültecilerle ilgili bazı önerilerimiz, düşüncelerimiz var. Bu önerileri Başbakan Yardımcısı, Devlet Mülteci Komitesi Başkanı Ali Hasanov'a ilettik. Mültecilerin işleri ile, onların sorunları ile daha amaçlı bir biçimde, daha yararlı, verimli bir şekilde ilgilenmek için özel bir komisyon oluşturulmasına onay vermeniz için Sizden izin istiyoruz.

Asya Müslümanları Komitesi kendi hayır faaliyetlerini genişleterek diğer alanlara da geçmeye başlamıştır. Bu komite Azerbaycan ile Küveyt arasında aracı, rabıta unsuru bir örgüt rolünü oynuyor. Biz Azerbaycan'ı her ziyaretimizde en önemli kişilerimizi, şahsiyetlerimizi bu işlerde bize yardımcı olsunlar diye beraberimizde buraya getiriyoruz. Biz iki yüz, üç yüz, belki bin kişiyi istihdam edecek bir tesis kurmak isteriz. Bu, bin kişinin hayatının kolaylaştırılmasına yardım eder. Söylemek istediğim şudur ki, bizim tüccarlarımız, işadamlarımız Azerbaycan'da iş yapmak için son derece istekliler. İnşallah, onlar Sizin gösterdiğiniz ilgi ve sevgi sayesinde burada ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını bildiriyolar. Tüccar ve işadamlarının yanı sıra burada yazarlar, edebiyatçılar da bulunuyor, nitekim binlerce, onbinlerce kişi onların Azerbaycan hakkında yazılarını okuyarak bilgi ediniyor.

Zatıalileri sayın cumhurbaşkanı, Size şu bilgiyi de vereyim, biz Azerbaycan-Küveyt Dostluk Vakfı'nın kurulmasına yönelik çalışmalarımızı tamamlamak üzereyiz. Küveyt adına bu vakfın başkanlığını ünlü hayırsever işadamı Abdul Aziz Saud Al-Babtainyapıyor.

Ben şahsım ve dostlarım adına Size teşekkürümü sunarım.

Haydar Aliyev: Asya Komitesi'nin Azerbaycan ile ilgili yaptığı çalışmalar için size teşekkür ederim.

Asya Komitesi'nin Bakü'de yaptığı konferansı hatırlıyorum. Muhtemelen siz de hatırlıyorsunuzdur, ben o konferansa katıldım ve bir konuşma yaptım. Bu yüzden de sizin verdiğiniz bilgiler beni sevindirdi, zira o konferansın ardından çalışmalar yoğunluk kazanmıştır. Ben Küveyt-Azerbaycan Dostluk ve İşbirliği Vakfı'nın kurulması önerisini de destekliyorum ve Sayın Abdul Aziz Saud Al-Babtain'in bu kurumun başkanlığını üstlenmesi, tabii ki, bu vakfın faaliyetlerine çok güç katacaktır. Azerbaycan adına bu vakfın başkanlığını yapacak kişiyi biz atayacağız.

Birkez daha hepinizi Azerbaycan'da mülteci durumunda yaşayan kişilere yardımlarınızı eksik etmemeye çağırıyorum. Yardımınızı esirgemeyin, hatta artırmaya çalışın.

Teşekkür ediyorum. Benim selamlarımı Küveyt halkına, Küveyt Emiri Şeyh Cabir el-Ahmed'e iletin.

İyi günler.

Çeviri 8 Temmuz 2000 tarihli Azerbaycan Gazetesinden yapılmıştır.