Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer!

Gürcistan Cumhurbaşkanı Edurad Şevardnadze!

Sayın konuklar, arkadaşlar!

Bugün biz tarihi bir gün yaşıyoruz. Bugün biz birkaç yıldır üzerinde çalıştığımız ve gerçekleştirmeyi çok istediğimiz Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Boru Hattı inşaatının temelini attık. Bunu Türkiye Cumhuriyeti, Gürcistan ve Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte yapıyor olmaktan çok memnunum. ABD Enerji Bakanı da bu törene katıldı, fakat Tokyo’da acil işi çıktığı için bu yemeğe katılamadı.

Biz bugün Sengaçal’da, şiddetli Bakü rüzgârına rağmen, çok büyük tören yaptık. Yani boru hattının temelini attık, Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Boru Hattı yapımının yolunu açtık. Bu vesileyle biz, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Cumhurbaşkanı Edurad Şevardnadze, ABD Enerji Bakanı ve ben orada konuşmalar yaptık ve Bakü-Tiflis-Ceyhan ile ilgili görüşlerimizi, temennilerimizi ifade ettik. Onun için ben yemekte bunları konuşmak istemiyorum. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı projesinin hazırlanmasına ve şimdi onun gerçeğe dönüşmesine emeği geçenlerin hepsine içten teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum.

Trükiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer’e, Gürcistan Cumhurbaşkanı Sayın Eduard Şevardnadze’ye, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanı Sayın Spencer Abraham’a bilhassa teşekkür ederim. Fakat bu önemli projenin hazırlanmasına bizimle beraber, hatta bizden daha fazla emek harcayanlar vardır. Birincisi, Azerbaycan Uluslararası Operasyon Şirketi ve onu oluşturan şirketler, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi... Onların şimdiye kadar yaptıkları çalışmaları bugün çok takdir ederek, tüm bunların uluslararası standartlara uygun olduğunu ve bunun sonucunda Hazar Denizi’nde petrol üretimi ile ilgili tüm istek ve dileklerimizin gerçekleşebileceğini belirtirim. Onun için bu şirketlere teşekkür ediyor, onların profesyonelliğinin altını çiziyorum. Bunun yanı sıra ben tüm petrolcülere teşekkür eder, inşaatçılara, tüm işçilere, Azerbaycan evlatlarına, çeşitli ülkelerinden Azerbaycan’a gelerek bu projeler üzerinde çalışan dostlarımızın hepsine teşekkür ederim.

Bu şükranlarımı ifade etmekle birlikte ben bir insanın, Sayın Woodward’un özel çabalarını ve çok üstün yönetim yeteneğini bilhassa vurgulamak istiyorum.

Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihraç petrol boru hattının inşasına başlandı. Ben sizi kutluyorum ve Bakü-Tiflis Ceyhan ana ihraç boru hattına başarılı bir yol diliyorum.

Bu vesileyle kadehlerinizi kaldırmanızı rica ediyorum.

* * *

Sayın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer!

Sayın Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze!

Sayın misafirler, arkadaşlar!

Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı üç devletten geçiyor. Petrol, Azerbaycan’da üretiliyor ve ileride de üretilecektir. Fakat petrolün uluslararası piyasalara ulaştırılması için, tabii ki çok uygun bir güzergâh gerekiyor. Burada da çok fazla düşünmeye gerek yoktu. Zira biz 1994 yılında Bakü-Tiflis-Ceyhan projesine Türkiye Cumhuriyeti ve Gürcistan ile beraber başladık.

Biz ta başından Türkiye Cumhuriyeti, onun hükümeti ile, Türkiye eski Cumhurbaşkanı rahmetli Turgut Özal ile, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile birlikte bu çalışmalara koyulduk, beraber çalıştık. Bu boru hattı Türkiyesiz yapılamazdı. Biz Türkiye dışında başka bir ülkeden, bölgeden işbu boru hattının geçmesini istemedik. Bu yüzdendir ki bizim işbirliğimiz çok verimli oldu. Türkiye şirketleri burada çok çalıştılar. Biz sürekli istişare halinde olduk ve ilk defa 1998 yılında Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihraç boru hattının inşasına ilişkin Ankara Deklarasyonunu imzalamış olmamız bir rastlantı değildir. Ardından 1999 yılında İstanbul’da, AGİT Zirvesi sırasında bu konuda bir sözleşme imzalandı. Bu sözleşmeyi Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhurbaşkanı ve Gürcistan Cumhurbaşkanı imzaladılar. Kazakistan Cumhurbaşkanı da buna katıldı. En önemlisi ABD eski Başkanı Bill Clinton da bu bildiriye kendi imzasını koydu.

1999 yılından sonra temel çalışmalara başlandı. Bu çalışmalarda Türkiye ile Azerbaycan yine yoğun işbirliği yapıyordu ve Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer de bu projenin gerçekleşmesi için bizimle beraber çok çaba harcadı ve çok emek verdi.

Türkiye bize dost, kardeş ülkedir. Eskiden beri Türkiye halkı ve Azerbaycan halkı arasında dostluk, kardeşlik ilişkileri bulunuyor. Türkiye bugün de bize destek oldu. Türkiye, bizim dostumuzdur. Biz Türkiye ile bu dostluğumuzu her zaman, ebediyete kadar sürdüreceğiz.

Lütfen kadehlerinizi Türkiye Cumhuriyeti ve Türk halkı şerefine, Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer şerefine kaldıralım.

Çeviri 19 Eylül 2002 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.