Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Lübnan Başbakanı Refik El-Hariri`nin onuruna verilen resmi yemekte konuşması - 11 Şubat 1998

Sayın Başbakan!

Sayın Bakanlar!

Sayın Konuklar!

Lübnan Cumhuriyeti`nin sayın başbakanının Azerbaycan Cumhuriyeti`ne ilk resmi ziyareti bugün başlamıştır. Bu olay yüzyıllardır süregelen Azerbaycan-Lübnan ilişkilerinin tarihinde çok önemli bir olaydır.

Sayın Başbakan, benim davetimi kabul edip Azerbaycan`a resmi ziyarette bulunduğunuz için size teşekkürlerimi sunarım. Bugün biz sizinle çok verimli, özlü ve çok önemli görüşmeler yaptık. Sayın Başbakan, sizinle baş başa yaptığımız görüşmede biz birçok konuları - hem Azerbaycan-Lübnan ilişkilerini ilgilendiren konuları, hem dünya, uluslararası duruma ilişkin konuları, hem de Orta Doğu`da şu an oluşmuş durumla ilgili konuları masaya yatırdık.

Bu başbaşa görüşme sırasında yaptığımız görüş alışverişi, müzakereler birçok konularda dünyaya bakış açılarımızın, düşüncelerimizin aynı yönde olduğunu kanıtladı ve ben bundan çok memnunum. Bu, bizim ülkelerimiz, halklarımz arasındaki dostluğun ve işbirliğinin geleceği açısından çok önemlidir.

Heyetler arasındaki görüşmeler sırasında biz ülkelerimiz arasında olan ilişkileri inceledik ve ben size Azerbaycan`ın son yıllardaki ve bugünkü durumuna ilişkin çok ayrıntılı bilgiler verdim. Ben sizin Azerbaycan`ın bugünkü durumunu doğru ve tarfsız bir biçimde değerlendiriyor olmanız, Ermenistan tarafından Azerbaycan`a karşı yapılmış bu saldırıyı kınıyor olmanız ve her ülkede olduğu gibi, Azerbaycan`ın da toprak bütünlüğünün ihlaline karşı olduğunuzu belirtiyor olmanız nedeniyle çok memnunum. Ben size şunu belirtirim ki, Azerbaycan, Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığının barışçıl yoldan çözümünü istiyor ve biz bu alanda kendi çabalarımızı bundan böyle de sürdüreceğiz.

Lübnan ile Ermenistan arasında yoğun işbirliğinin olduğu bilinmektedir. Biz sizinle bu konyu detaylı bir biçimde görüştük. Siz Ermenistan - Azerbaycan anlaşmazlığının barış yoluyla çözümü alanında kendi çabalarınızı da önerdiniz, ben bundan çok memnun olduğumu belirtmek isterim. Sanıyorum, Lübnan ve Sayın Başbakan, bizzat siz bu konuda olanaklara sahip bulunmaktasınız. Eğer bu olanaklarınızı Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığının barış yoluyla, uluslararası hukuk ilkelerinin temelinde çözümü için kullanabilirseniz, biz minnettar kalırız.

Bugün Lübnan ile Azerbaycan arasında ilk kez hükümetler arası düzeyde çok büyük önem arz eden sözleşmeler imzalandı. Bunlar, ekonomik ilişkilerimizin ileriye götürülmesi yönünde ilk adımlardır. Ben bunu çok takdir ediyorum. Düşünüyorum ki, bizim ortak çabalarımız sonucunda ileride pekçok sayıda anlaşmaları imzalama olanağını elde edeceğiz.

Ben Azerbaycan halkının, devletinin Lübnan halkına karşı saygı ve ihtiramının birkez daha ifade ederim. Sizin bölgede son 20 yılda yaşanan olayları hep dikkatle izledik ve ülkenizde yaşanmış süreçleri, ortaya çıkmış olan güçlükleri, bazı trajedileri de yürek acısıyla izledik.

1972 yılında ben sizin ülkenize bir ziyarette bulundum. Ülkenizin güzelliğine ve ekonomik zenginliğine, başkentiniz Beyrut kentinin güzel konutlarına, mimari yapıtlarına hayran kaldım. O sırada herkes, Lübnan, Beyrut Doğu dünyasının bir cennet köşesidir diye söylüyordu. Lübnan gerçekten cennet gibi bir ülkedir. Sonraki yıllarda Beyrut`ta ve Lübnan`da büyük savaşların yapıldığı, çatışmalar sonucunda yıkımların olduğu sırada bizzat ben bunları çok büyük üzüntü ve endişeyle izledim. Allaha şükürler olsun ki, o yıllar artık geride kalmıştır. Şimdi sosyo-politik durum istikrarlı bir yapıya kavuşmuştur ve Lübnan kendi ekonomisini geliştiriyor.

Biz, sizin ülkenizin de bir yarası - işgal edilmiş topraklarınız olduğunu, üstelik çözülmesi çok zor bir sorununuz olduğunu biliyoruz. Biz Allahü Teala`dan dileriz ki, bütün bu sorunlarınızın çözümünde sizin yardımcınız olsun. Ben, sizin bütün bu sorunlarınızın çözümünü sağlayacağınızdan eminim.

Lübnan`da yaşanmış olan savaşın, iç savaşın tahriplerinin kısa sürede ortadan kaldırılması, Beyrut kentinin ve Lübnan`ın içinde yıkıma uğramış yerlerin kısa sürede onarımı ve Lübnan`ın bugünkü ekonomik durumu şunu gösteriyor ki, Lübnan halkı çok özverili bir halktır ve Lübnan`da çok önemli toplum eylemcileri, politika adamları yaşıyorlar. Sayın Başbakan, ben bu konuda sizin faaliyetinizin altını özellikle çizmek isterim.

Sayın dostum, siz dünyaca ünlü bir kişisiniz. Sizin yaşam yolunuz, yaptığınz işler, halkınıza sadakatla hizmet etmeniz sadece Lübnan`da değil, tüm dünyada bilinmektedir. Sayın Başbakan, Lübnan`ın bu zorlu sorunlarının çözümünde sizin özel hizmetleriniz bulunmaktadır. Fakat siz sadece Lübnan`da değil, dünyanın birçok ülkelerinde asil çalışmalar yapmışsınız ve yapmaya devam ediyorsunuz. Ben Suudi Arabistan`a ziyaretim sırasında Mekke ve Medine`ye yaptığım ziyaret sırasında orada Kur`an-ı Kerim`in yayımlandığı çok büyük bir kütüphaneyi ziyaret ettim. Bugün bana şu belli oldu, bizim için kutsal bir yerin yapılmasında sizin özel katkılarınız bulunmaktadır.

Turistler, gezginler, orada özgür yaşam kuranlar için Lübnan çok güzel bir yerdir. Fakat hükümetin yönetimi, zorlu süreçlerin üstesinden gelmek bakımından Lübnan çok zor bir yerdir. Benim düşüncem bu yöndedir.

Sayın Başbakan, siz 1992 senesinden bu yana beş seneyi aşkın bir süredir başbakanlık yaparak, Lübnan Cumhuriyeti`nde, Parlamentolu Cumhuriyet düzeninde yüksek otoriteyi temsil eden yürütme organındabaşbakanlık yaparak büyük işler gerçekleştirmişsiniz. Lübnan aynı zamanda demokratik bir ülkedir, devletin yapılanması demokrasi ilkelerinin temelinde gerçekleştirilmiştir. Eğer siz bu zorlu çalışmaların üstesinden gerektiği bir biçimde gelememiş olsaydınız, siz Lübnan`da böylesine uzun bir süre başbakanlık yapamazdınız. Böyle bir ülkede, böyle bir ortamda sadece ve sadece halkına, ulusuna, ülkesine sadakatla hizmet eden kişi başarı sağlayabilir. Biz sizi böyle biliyoruz. Tüm bunlardan dolayı bizzat ben size saygı ve ihtiramımı sunarım.

İnanıyorum ki, Lübnan ile Azerbaycan arasında ilişkiler bundan böyle hızla gelişecektir, biz halklarımızın dostluğunu daha da pekiştireceğiz. Ben sizin hepinize esenlik ve mutluluklar dilerim. Lübnan halkına barış, huzur, Lübnan`ın toprak bütünlüğünün sağlanmasını dilerim. Sayın Başbakan, bütün çalışmalarınızda size başarılar dilerim, dost Lübnan ülkesi, Lübnan halkı ve Lübnan`ın seçkin lideri olan sayın Başbakan El Hariri için, Lübnan Cumhurbaşkanı, bizim dostumuz İlyas Hiravi için, Sizin hepiniz için. Şerefe.

Teşekkür ederim.