İlişkilerin taihçesi: Azerbaycan ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı arasında ilk ilişkiler 19.yüzyılın sonu, 20.yüzyılın başlarında Azerbaycan Çarlık Rusyası sınırları içinde bulunduğu dönemlerde kurulmuştur. 20.yüzyılın ilk yıllarında İngiliz şirketleri Bakü'nün petrol tesislerine 60 milyon manat değerinde yatırım yapmışlar. 1904 yılında İngiltere'nin gazyağı ihtiyacının %47'si Bakü'den karşılanıyordu. Azerbaycan'da Cracking donanımının teknik araçlarının ilk üretim lisansını Gikkers Limited İngiliz Şirketi almıştır.

İkili siyasi ilişkiler: Büyük Britanya Azerbaycan'ın bağımsızlığını 31 Aralık 1991 yılında tanımıştır. Azerbaycan ile Büyük Britanya arasında 11 Mart 1992 tarihinde diplomatik ilişkiler hakkında sözleşme imzalanmıştır. Büyük Britanya'nın Azerbaycan Büyükelçiliği Eylül 1992'de ticari temsilcilik olarak faaliyete başlamıştır. Birleşik Krallığın Rusya Büyükleçisi hem de Azerbaycan Büyükelçisi olarak atanmış ve güven mektubunu Temmuz 1992'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı'na sunmuştur. Londra'da Azerbaycan Büyükelçiliği ise 1994 yılından itibaren faaliyet göstermektedir.

1993 yılında Haydar Aliyev, Büyük Britanya'nın Azerbaycan'a yeni atanmış olan olağanüstü ve tam yetkili büyükelçisi ile bir araya gelmiştir. Görüşme, Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik şiddetli saldırılarının yaşandığı bir dönemde, Ermeni silahlı birliklerinin Azerbaycan'ın Akdam bölgesine saldırıları sırasında yapılmıştır. Haydar Aliyev, Britanya'nın Azerbaycan'da büyükelçiliğinin faaliyete başlamasının önemini vurgulamakla birlikte, İngiliz diplomata aynı konuda bilgi vermiştr. Büyükelçi Thomas Yanq, Haydar Aliyev'e Britanya hükümetinin Azerbaycan`ın sınırlarının dokunulmazlığını tanıdığını bildirmiş ve Birleşik Krallık'ın, BM Güvenlik Konseyi Dönem Başkanı olarak yetkilerini sorunun çözümüne yardım için kullanacağını ifade etmiştir. Thomas Yang`ın açıklamalarının ardından Britanya hükümeti 27 Temmuz 1993 tarihinde Ağdam`ın Ermenistan tarafından işgaline itiraz etmiştir. Bir gün sonra ise BMGK`de yapılan görüşmeler sonucunda dönem başkanı Britanya`nın da etkisi ile bu bölgenin işgaline yönelik 853 sayılı karar kabul edilmiştir.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, 22-25 Şubat 1994 tarihlerinde ilk defa bu ülkeye resmi ziyarette bulunmuştur. Ziyaret sırasında o, ülke Başbakanı John Major, Dışişleri ve birlik işlerinden sorumlu bakan Douglas Hurd ile bir araya gelerek görüşmeler yapmıştır. Bu ziyaret sırasında Haydar Aliyev ve John Major iki ülke arasındaki işbirliği konularını düzenleyen temel sözleşmeyi - Azerbaycan Cumhuriyeti ve Büyük Britanya arasında "Dostluk ve işbirliği için ortak bildiri" imzaladılar. Haydar Aliyev, ilk Büyük Britanya gezisinde Azerbaycan`ın Birleşik Krallık ile işbirliğindeki başlıca amacını söyle ifade etmiştir: "... Biz Büyük Britanya`yı dünya politikasında nüfuzlu, siyasi ağırlığı bulunan bir ülke, uluslararası ekonomik sistemde çok önemli yer işgal eden, zengin tarihi ve geleneklere sahip olan bir ülke, çokyönlü işbirliği kurmak suretiyle kendisinden çok şey öğrenilecek bir ülke olarak görüyoruz."

19-24 Temmuz 1998 tarihlerinde Haydar Aliyev`in Büyük Britanya`ya ikinci gezisi gerçekleşmiştir. Ziyaret ülkeler arasında ikili ilişkilerin gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Haydar Aliyev`in Büyük Britanya Kraliçesi 2.Elizabeth ile resmi görüşmesinde Kraliçe Azerbaycan`da demokratik hukuk devletinin kurulması alanında Azerbaycan Cumhurbaşkanının çalışmalarını dikkatlice takip ettiğini bildirmiştir. Ziyaret sırasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Büyük Britanya Başbakanı Tony Blair ile bir araya gelmiştir. Tony Blair, Büyük Britanya`nın Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünü tanıdığını aktarmıştır.

Aralık 2004`te İlham Aliyev Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak Büyük Britanya`yı ziyareti sırasında ülke Başbakanı Tony Blair ile görüşmesinde 1998 yılında imzalanmış olan "Dostluk ilişkileri ve ortaklık bildirisi" yeniden onaylanmıştrr. Blair ve İlham Aliyev aynı zamanda ikili ilişkilerin temelini oluşturan Ortak Sözleşmeyi de kabul ettiler. İlham Aliyev, bu gezisinde İngiliz Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde (Chatham House) "Yeni Azerbaycan -bölgesel ve küresel ilişkilerde" konulu bir konuşma yapmıştır.

7 Mayıs 2008`de Büyük Britanya Dışişleri Bakanlığı`nın Avrupa İşlerinden Devlet Bakanı Jim Murphy Azerbaycan`ı ziyaret etmiştir. Devlet bakanı Bakü`deki temaslarında Azerbaycan`ın ve Ermenistan`ın Dağlık Karabağ sorununu barışçıl yoldan çözmesi gerektiğini ve bunun bölgedeki gelişmeyi tetikleyeceğini bildirmiştir. O, Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünün tartışma konusu edilmediğini, Dağlık Karabağ`ın Azerbaycan`ın toprağı olduğunu ve bunun da hem Büyük Britanya, hem uluslararası kamuoyunca kabul gördüğünü vurgulamıştır.

12-13 Temmuz 2009 tarihlerinde Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Büyük Britanya`ya daha bir gezide bulunmuş ve Gordon Brown ile görüşmüştür. Azerbaycan`ın anti-terör koalisyonuna katılımına değinen Gordon Brown ülkemizin bu doğrultudaki faaliyetlerinin Büyük Britanya hükümeti tarafından çok takdir edildiğini bildirmiştir. Demokrasi alanında sağlanmış başarılardan dolayı Cumhurbaşkanı İlham Aliyev`i kutlayan G.Brown Azerbaycan`ın Avrupa Birliği ile ilişkilerinin genişlemesini olumlu bir durum olarak değerlendirimiştir. G.Brown Britanya`nın Azerbaycan ile politik, ekonomik ve diğer alanlarda ilişkilerini genişletme kararlılığı içinde olduğunu ifade etmiştir. Görüşmede Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ sorununa değinen İlham Aliyev, Ermenistan`ın Azerbaycan`a yönelik saldırısının bölgesel gelişmede büyük bir engel oluşturduğunu söylemiştir.

Ekonomik ilişkiler: Büyük Britanya Azerbaycan`da en büyük yabancı yatırımcılardan biridir. Azerbaycan'da 100'ü aşkın Britanya şirketi faaliyet gösteriyor. Haydar Aliyev, şubat 1994`te yaptığı gezi kapsamında British Petroleum Başkanı ile bir araya gelmiş ve bu nüfuzlu batılı şirket ile yoğun ilişkilerin kurulmasından yana olduğunu, bu ilişkilerin Azerbaycan`ın petrol endüstrisine, keza cumhuriyette sosyal alanların hızlı gelişmesini olumlu yönde etkileyeceğini bildirmiştir. 1994`te Asrın Mukavelesi`nın - Azeri-Çırak-Güneşli (AÇG) yatağının işlenmesi için BP Şirketi`nin başını çektiği Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi ile Üretimin Paylaşım Anlaşması imzalanmıştır.

28 Kasım 1995 tarihinde Haydar Aliyev Adam Smith Enstitüsü`nce düzenlenen "Azerbaycan`da yatırım olanakları" konulu konferansa katılmak için Birleşik Krallık`a çalışma ziyaretinde bulunarak bir dizi önemli görüşmeler yapmıştır. Konferans sırasında Azerbaycan-Büyük Britanya Ticaret ve Sanayi Kurulu`nun kurulmasına yönelik bildiri imzalanmıştır. 3-5 Haziran 2002 tarihlerinde geleneksel "Petrol Gaz 2002" fuarına katılmak için Bakü'yü ziyaret eden Britanya Sanayi Ve Enerji Bakanı Brian Wilson, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev tarafından kabul edildi.

Kültürel ilişkiler: Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Büyük Britanya Başbakanı John Major tarafından 23 Şubat 1994 tarihinde imzalanmış "Eğitim, bilim ve kültür alanında işbirliği sözleşmesi" Britanya ile Azerbaycan arasında kültürel işbirliğinin hukuki temelini oluşturmuştur. Azerbaycan ve Britanya halkları arasında eğitim, bilim ve kültür alanlarında ilişkilerin gelişmesinde tarihi önem taşıyan bu sözleşme imzalandığı günden itibaren iki ülke arasında karşılıklı anlaşmaya geniş bir zemin hazırlamıştır.

Bunun ardından Büyük Britanya`nın yabancı ülkelerle bilimsel-kültürel ilişkilerini organize eden temel kuruluş British Council Azerbaycan`da faaliyetini genişletmiştir. Sözleşmenin 14. Maddesi uyarınca, British Council iki ülke arasında eğitim, bilim ve kültür alanında işbirliğinde Büyük Britanya hükümetinin başlıca aracısıdır. Azerbaycan Cumhuriyeti Eğtim Bakanlığı ile British Council`un etkin faaliyeti Haydar Aliyev ve Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair`in 21 Temmuz 1998`de imzaladıkları ortak bildiride de takdir edilmiştir. Bildirinin 10. Maddesinde şu belirtilmiştir: "Her iki lider Azerbaycan`da British Council`un İngilizce eğitimi, bilim, teknik ve kültür alanlarını kapsayan yaygın faaliyetini bilhassa beğendiler."

Azerbaycan ile Birleşik Krallık arasındaki ilişkilere, genel olarak, stratejik nitelikli ilişkiler denilebilir. İki ülke arasında üst düzey siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkiler mevcuttur. Bu ülke Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünü hep desteklemektedir.