Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in ABD Enerji Bakanı Spencer Abraham`ı kabulü - 17 Eylül 2002

Haydar Aliyev: Sayın Bakan!

Sayın konuklar!

Ben sizi Azerbaycan\'da içten duygularla yürekten selamlıyorum ve size hoşgeldiniz diyorum.

Biz şu günlerde Azerbaycan\'da büyük bir olayı kutluyoruz. Bu  olay Bakü-Tiflis-Ceyhan ana

ihraç boru hattının temelinin atılmasıdır. Yani onun inşasına başlayacağız. Bu vesileyle sizin de Azerbaycan\'ı ziyaretiniz ve bu törene katılmanız bizim için büyük mutluluktür ve aynı zamanada çok önemlidir. Zira Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihraç boru hattı dünyanın büyük projelerinden biridir. Özellikle bizim Kafkasya bölgesi için çok değerli bir projedir. Biz 8 yıldır bunu gerçekleştirmek için çalışıyoruz, uğraşlar veriyoruz. Şükran duygusu ile kaydederim ki, bu projenin gerçekleştirilmesinde Amerika Birleşik Devletleri\'nin, onun hükümetinin, başkanının çok büyük desteği oldu ve bu da bize bu sorunları çözmeye yardım etti.

1999 yılın kasım ayında AGİT\'in İstanbul\'da yapılan zirve toplantısında Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi ile ilgili son belgenin imza törenine ABD Başkanı da katıldı ve kendi imzasını koydu. Bu nedenle sizin bu törene katılmanız çok gereklidir ve önemlidir. Sizin de, bizim gibi, yaptığınız çalışmaların sonucunu görmeniz gerekir. Bu nedenle ben size teşekkür ederim. Buyurun.

Spencer Abraham: Sayın Cumhurbaşkanı, izninizle bu başarılı projenin gerçeğe dönüşmesi nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ve Başkan Bush adına tebrikleri Size sunmak isterim. Başkan Bush, bu tür başarılı çabaların olumlu sonuç vermesi nedeniyle kendisinin tebriklerini size iletmemi bizzat rica etti.

Bildiğiniz üzere, Başkan Bush, Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ve halkı Azerbaycan ile ilişkilere çok değer veriyorlar. Bu, hem bizim vatandaşlarımız, hem ülkemiz için özel ve önemli ilişkilerdir.

Başkan Bush bunun yanı sıra global teröre karşı verilen mücadelede Sizin, Azerbaycan\'ın verdiği destek için şükranlarını sunar.

Başkan Bush\'un birkaç gün önce Size yolladığı mektupta da belirtildiği üzere, bize gösterdiğiniz destek dolayısıyla biz Size içten teşekkürlerimizi sunarız. Ülkenizi ziyaretimiz sırasında bana ve başkanlığını yaptığım heyete gösterdiğiniz konukseverlik için de şükranlarımızı sunmak isteriz.

Biz 18 Eylül\'de yapılacak önemli etkinliklere katılacağımız için çok heyecanlıyız. Özellikle Hazar Denizi\'nde enerji rezervlerinin işlenmesi, Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihraç boru hattının inşası bizim için, halkımız için çok önemli bir gelişmedir. ABD\'nin her iki hükümeti - hem demokratlar hem cumhuriyetçiler bu projeye büyük önem veriyorlar. Bu, çok önemli bir gelişmedir.

George Bush başkan seçildiği ilk günden bana ve Başkan Yardımcısı Dick Cheney\'e Amerika Birleşik Devletleri\'nin önümüzdeki yirmi yıl için yeni petrol stratejisini hazırlamamızı söylemişti. 2001 yılının mart ayında biz Başkan Yardımısı Dick Cheney\'nin başkanlığı altında bu petrol stratejisi programını hazırladık ve başkana sunduk. Bu programın ana bölümlerinin birinde, Bakü-Tiflis-Ceyhan projesine Amerika Birleşik Devletleri tarafından destek verilmesi ve gerçekleştirilen projenin Amerika Birleşik Devletleri için ne denli büyük bir önem arz ettiği vurgulandı. Yeni petrol stratejisi programımız açıklandıktan sonra da biz bu bölgede yapılan çalışmaları, sağlanan başarıları çok büyük ilgiyle, büyük heyecan içinde izledik.

18 Eylül\'de Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihraç boru hattının temelinin atılması Azerbaycan halkı için, tüm bölge için kalkınma yönünde güçlü bir etkendir. Bu, aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti\'nin Sizin hükümetle düzenli, sağlam işbirliğinin olumlu sonuçlarını gözler önüne seriyor. Bu projenin başarıyla tamamlanması, aynı zamanda, bir lider olarak sizin basiretinizi ve birçok zorlu durumlarda sergilediğiniz üstün yöneticilik yeteneğinizi gözler önüne seriyor.

Tekrar söylüyorum, Başkan Bush, benden Sizi bu önemli olay vesielsiyle kutlamamı birkez daha rica etti. Zira kaydedilen ilerlemeler ülkenizde istikrarın daha da artmasına ve gönencin sağlanmasına hizmet edecektir. Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti bu alanda da Sizinle ortak çalışmalar yapmak ve başarılar kazanmak istiyor. Bugün bizi kabul ettiğiniz için Size birkez daha teşekkür ederim.

Haydar Aliyev: Sayın Bakan, teşekkür ederim. Başkan George Bush\'un selamlarını ve iyi dileklerini bana ilettiğiniz için size teşekkür ederim. Lütfen benim teşekkürümü ve şükranlarımı Başkan Bush\'a iletiniz. Amerika Birleşik Devletleri-Azerbaycan ilişkileri sizin için olduğu kadar bizim için de çok önemlidir. Biz buna özel önem veriyor, tüm alanlarda bu ilişkileri geliştirmeye çalışıyoruz.

Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi ile ilgili görüşleriniz, bu konuda Amerikan Hükümetinin ve Başkan Bush\'un görüşleri, onun yaklaşımı ve bu konuda söylediğiniz diğer tüm düşünceler çok değerlidir ve düşüncelerimiz birbirine uyuyor.

Bakü-Tiflis-Ceyhan projesinin bu aşamaya gelmesi 8 yıllık bir zaman gerektirdi. Bu 8 yıl ise çok zorlu, büyük bir mücadeleyle geçti. Sizin ve Başkan Bush\'un bu konuda herşeyi doğru değerlendirmiş olmanız beni çok memnun etti. Bizzat benim bu konudaki çalışmalarımla ilgili söylediğiniz kelimeler için şükranlarımı iletmenizi rica ediyorum.

Biliyorsunuz, Azerbaycan, Amerika Birleşik Devletleri\'nin 11 eylül olaylarının ardından kurduğu terör karşıtı koalisyona hemen katıldı. O dönemden şimdiye kadar bu alanda Amerika Birleşik Devletleri ile, anti terör koalisyonundaki tüm ülkelerle çok yoğun işbirliği yapıyoruz ve bize düşen görevleri yerine getiriyoruz. Biz bu koalisyonda varız ve bundan böyle de var olacağız Uluslararası terörün  kökü kazınıncaya kadar bu koalisyonda yer alacağız.

Geçenlerde Başkan Bush\'un, Azerbaycan\'ın terör karşıtı operasyonlara katılımı ile ilgili  gönderdiği mektup ve orada bana, Azerbaycan Cumhurbaşkanı\'na, halkımıza sunduğu şükranlar için de çok teşekkür ederim. Bu mektup beni çok heyecanlandırdı. Aynı zamanda gösterdi ki, biz gerçekten koalisyonda yer alıyoruz ve bu koalisyonda da yer alacağız.

Ben Başkan Bush\'un talimatı üzerine Amerika Birleşik Devletleri\'nin kendi petrol stratejisini hazırlamış olmasını ve onun uygulamaya koymasını büyük bir memnunlukla dinledim. Anladığım kadarıyla, bu çalışmanın başkanlığını Başkan Yardımcısı Sayın Cheney yapıyor. Bu stratejide Hazar Denizi\'nin hakettiği yeri aldığından ve alması gerektiğinden kuşku duymuyorum. Başkan Yardımcısı Cheney burayı ziyaret etmiştir, Hazar Denizi\'ni biliyor, buradaki çalışmaları izlemiştir. Bu yüzden de bu konular onun için daha bildik konular olabilir.

Fakat söylemek isterim ki, siz biraz geç kalmışsınız. Azerbaycan daha 1994 yılında kendi petrol stratejisini hazırlamıştır ve o dönemden bu yana kararlı bir biçimde onu uygulamaktadır. Azerbaycan, doğal olarak, bu petrol stratejisini birçok batılı ülkelerle, özellikle Amerika Birleşik Devletleri ile ortaklaşa ve ABD\'nin desteği ile gerçekleştiriyor. Fakat ben belirtmek isterim ki, Azerbaycan bağımsız bir devlettir, onun ileriye yönelik  ve uzun yılları kapsayan petrol stratejisi bulunuyor. Biz bu stratejiyi uyguluyoruz. Olumlu sonuçlar ortadadır ve ileride de çok güzel sonuçlar alacağız.

Bakü-Tiflis-Ceyhan işte Azerbaycan\'ın petrol stratejisinin bir bölümüdür. Siz bu projenin çok büyük önemi olduğunu söylediniz, ben de size  katılıyorum. Bu boru hattı Gürcistan toprakları üzerinden, Türkiye üzerinden geçerek Azerbaycan\'ı Akdeniz\'e bağlayacaktır. İlk önce bunun ekonomik önemi var ve bu çalışmada yer alan şirketler, doğal olarak, kendi özel çıkarlarının sağlanmasını, gelir elde etmeyi umuyorlar ve bunların karşılığını da alacaklar. Fakat bizim için Bakü-Tiflis-Ceyhan, ayrıca, büyük siyasi anlam, stratejik önem taşıyor. Bu, Güney Kafkasya\'da Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye\'yi birbirine çok sıkı bağlayan bir hattır. Onun yanı sıra, biz Azerbaycan gazının, \"Şahdeniz\" yatağındaki doğal gazın Bakü-Tiflis-Erzurum boru hattı aracılığıyla Türkiye\'ye ulaştırılması projesi üzerinde çalışıyoruz.  Bizim bölge için barışın, güvenliğin, huzurun çok büyük önemi vardır. Biz bunu başarmak istiyoruz. Biliyorum, Amerika Birleşik Devletleri de asıl bu bölgede, çok büyük jeostratejik konuma sahip olan Azerbaycan\'da işte barışın, güvenliğin, huzurun sağlanmasını istiyor. Bu konuda biz çok çalışmalar yapıyoruz. Mamafih,  bu konuda Amerika Birleşik Devletleri\'nin desteğine, yardımına ihtiyacımız vardır.

Ben, 907.maddenin yürütmesinin durdurulması için aldığı karardan dolayı Başkan Bush\'a teşekkürümü iletmenizi rica ediyorum. 1992 yılından Azerbaycan\'a uygulanan 907.madde, hemen hemen, on yıl boyunca Azerbaycan için çok güç bir siyasi olay olmuştur. Biz bunu haksız buluyorduk ve bunu hep söylüyorduk. Zira bunu kabul edenler bizi, Azerbaycan\'ı,  güya Ermenistan\'ı abluka altında tutmakla suçlamışlar. Bu, doğru değildir. Biz Amerika Birleşik Devletleri Kongresi\'nde bu Ermeni yanlısı kongre üyelerini haksızlık ettiklerine inandırmak için ne kadar çok uğraştık, fakat bunu başaramadık. Herşey ortada. Ermenistan-Azerbaycan topraklarının yüzde 20\'sini işgal etmiştir. İşgal altındaki topraklardan bir milyonun üzerinde vatandaşımız zorla göçe tabi tutulmuştur, şimdi onların çoğu çadırlarda yaşıyor. Bu durumda 907. maddeyi Azerbaycan\'a uygulamak son derece haksız bir eylemdir.

Fakat sonunda, Başkan Bush bu konuda özel bir karar aldı ve 907.maddenin yürütmesini durdurdu. Biz 907.maddenin yürütmesinin durdurulmasını iyi bir gelişme olarak değerlendiriyoruz. Fakat o, tamamen kaldırılmalıdır. Bu, siyasi bir konudur. Diyeceğim o ki, biz on yıldır 907.madde ile yaşadık ve bundan böyle de yaşarız. Fakat 907.maddenin Azerbaycan\'a uygulanması ve onun devam etmesi, tabii ki, bizim için çok büyük siyasi önem arz eden bir konudur. Bunlara rağmen, biz tüm alanlarda Amerika Birleşik Devletleri ile işbirliğimizi geliştiriyoruz ve geliştireceğiz.

Amerika Birleşik Devletleri bizim stratejik ortağımızdır ve bizim Hazar Denizi\'nde yaptığımız ortak çalışmalar da bunu gayet net bir şekilde kanıtlıyor.

Siz 18 eylülde Bakü-Tiflis-Ceyhan  boru hattının temel atma törenini izleyeceksiniz. Gerçekten Azerbaycan petrol stratejisini uyguluyor ve Amerika Brileşik Devletleri ile bu konuda çok sıkı işbirliği yapıyor. Teşekkür ederim.

Spencer Abraham: Sayın Cumhrbaşkanı,  Başkan Bush\'a selamlarınızı ve teşekkürlerinizi ben bizzat kendisine ileteceğim.

Geçtiğimiz yıllar içinde ülkelerimiz arasında temeli atılmış güçlü ilişkiler, 907.maddenin yürütmesinin durdurulması ve 18 eylülde yapılan tören aramızdaki ilişkileri birkez daha gözler önüne seriyor diye düşünüyorum. Ben inanıyorum ki, Başkan Bush ülkelerimiz arasında oluşmuş ilişkilerin yeni aşamasının devamını umuyor. Ben  18 eylülde yapılacak olan törenle ilgili tebriklerimi Size birkez daha sunmak istiyorum.

Haydar Aliyev: Sağolun, teşekkür ederim. Ben sizi daha fazla tutmak istemiyorum. Biz görüşeceğiz.