Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in Azerbaycan Cumhuriyeti yeni Anayasası taslağını hazırlayan komisyonun toplantısında giriş konuşması - Cumhurbaşkanlığı Sarayı, 12 Ekim 1995

Sayın komisyon üyeleri!

Sayın bayanlar va baylar!

Azerbaycan Cumhuriyeti yeni anayasa taslağını hazırlayan komisyon tarafından oluşturulmuş çalışma grubu bir haylı iş yapmıştır. Çalışma grubu Anayasa komisyonunda yaptığımız müzakereler temelinde, sunulan öneriler, maddeler temelinde anayasa taslağını hazırlamıştır. Bu taslak anayasa komisyon üyelerine dağıtılmıştır. Taslağın hazırlanıp sunulmasının üzerinden birkaç gün geçti ve bazı etkinliklerimiz nedeniyle anayasa komisyonu toplanamadı. Ben taslağı inceledikten sonra bu sürede anayasa komisyonu çalışma grubunun bazı üyelerine bir takım öneriler sundum, çalışmalarına devam etmeleri için düşüncelerimi söyledim. Yapılan ek çalışmaları dün inceledim. İlaveten pekçok iş yapıldığını farkettim. Bizim şimdi artık anayasa taslağını ele alıp kabul etme aşamasına geldiğimizi düşünüyorum.

Sizlere dağıtılan bu taslak temel alınabilir. Fakat üzerinde çalışmak gerekir. Taslak üzerinde çalışmak için birçok belge toplandı ve birçok düşünceler oluştu. Anayasamızda bazı maddelere mutlaka yer vermeliyiz diye düşünüyorum. Ben sizlerde bulunan taslak üzerine konuşuyorum. Örneğin, bu taslağın giriş bölümünü biraz daha geniş tutmak gerekir. Giriş bölümünde ulusal devlet geleneklerimiz, Azerbaycan`ın bağımsızlığı ile ilgili düşüncelere yer verilmelidir. Giriş bölümü Azerbaycan`ın Bağımsızlığına ilişkin Anayasa Akti ile ilgili olmalı. Bunun yanı sıra kabul edeceğimiz anayasa - bağımsız Azerbaycan devletinin ilk anayasası - uzun ömürlü olmalı. Bu, hep yaşayan bir anayasa olmalıdır demiyorum, - ki gerçi bu iyi olurdu, ben bunu temenni ederdim,- ancak uzun ömürlü bir anayasa yapmaya çalışalım. Onun için bu taslağın giriş bölümünde ve anayasa maddelerindeki birkaç düşünceyi netleştirmek, geliştirmek gerekir.

Anayasada insan hak ve özgürlükleri ile ilgili pekçok madde bulunuyor. Onlara da biraz kesinlik kazandırmak, pekiştirmek gerekir. Bunun yanı sıra taslakta vatandaşların görev ve sorumlulukları hakkında yeteri kadar madde bulunuyor. Fakat, sanırım, taslakta bu görevler daha net olarak ifade edilmeli ve bu maddeler pekiştirilmeli, genişletilmelidir.

Cumhuriyetimizde Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti bulunuyor. Taslakta Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti`ni konu alan, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti`nin statüsü, özerk cumhuriyetteki devlet kuruluşları hakkında maddeler yer almalıdır. Bunlar işlenmeli ve taslağa eklenmelidir.

Bir kaç düşüncem daha var. Ben bunları çalışma grubu üyeleri ile görüşmemde aktardım ve kendileri bu konuda bir takım belgeler hazırladılar. Bu nedenle anayasa komisyon üyelerinin bu taslakla ilgili düşüncelerini, ilavelerini, önerilerini şimdi sunmaları, çalışma grubu üyeleri ile son günlerde yaptığım çalışma sonucu hazırlanmış belgelerin değerlendirilmesi ve yarına kadar bu taslağı hazırlayıp artık onay aşamasına getirmemiz iyi olurdu. Onun için kimin ne önerisi, düşüncesi varsa buyursun. Biz bugün ve yarın çalışmalıyız.

Kapanış konuşması

14 Ekim 1995

Sayın komisyon üyeleri!

Sayın bayanlar ve baylar!

Bugün Azerbaycan Cumhuriyeti`nin yeni anayasa taslağını hazırlayan komisyonun daha bir toplantısı yapılmaktadır. Biz anayasa komisyonunun ilk toplantısını 5 Haziran`da yaptık. Komisyon üyeleri, komisyonun kurduğu çalışma grubu o dönemden bu yana anayasa taslağının hazırlanması için yoğun bir çalışma içindeler. Şimdiye kadar çalışma grubu hep çalıştı, komisyon beş kez toplandı ve her defasında anayasa taslağının yapılması konusu görüşüldü. Bu anayasa komisyonunun altıncı toplantısıdır. Sanırım, komisyonun 12 Ekim toplantısında biz hazırlanmış taslağı çok detaylı olarak görüştük ve bu taslağın tam hazır olduğunu hep beraber onayladık. Fakat aynı zamanda bu taslakla ilgili müzakereler, öneriler oldu. Onun için biz bu teklif, tavsiye ve önergelere dayanarak çalışma grubuna bir kez daha talimatta bulunarak çalışmaları sürdürmesini söyledik. Çalışmalara devam edildi.

Komisyonun dün akşamki toplantısında öne sürülen görüşler temel alınarak anayasa taslağı tekrar düzenlendi. Bana verilen bilgilere göre, bugün sabah saat 10`dan itibaren taslağın nihai şekli tüm komisyon üyelerine dağıtılmıştır. Sanırım, sizin bu durum, yani burada yapılan değişikliler, ilaveler hakkında bilginiz var, taslağı yeniden okumuşsunuz. Onun için bizzat ben anayasa taslağının hazır olduğunu düşünüyorum.

Çeviri 15 Ekim 1995 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.