Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Azerbaycan Cumhurbaşkanı ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallık Başbakanı`nın dostluk ve işbirliğine ilişkin ortak bildiriyi imzaladıkları törende yaptığı konuşma - Başbakanlık Konutu, Londra, 21 Temmuz 1998

Sayın Başbakan!

Öncelikle beni İngiltere`ye resmi ziyarete davet ettiğiniz için Sizlere şükranlarımı sunuyorum. Ülkenizdeki temaslarım ve bugün sizinle yaptığımız çok yönlü, kapsamlı ve derin içerikli görüşmeler ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin gelişmesi bakımından çok iyi bir zemin oluşturdu.

Son dört yılda biz Birleşik Krallık ile Azerbaycan arasında tüm alanlarda ilişkilerin geliştirilmesi açısından güzel başarılar elde ettik. Tüm bunlar ülkelerimizin işbirliği için büyük olanaklar sunuyor.

Sayın Başbakan, biz sizinle birlikte geleceğin temelini atıyoruz. Demin imzaladığımız siyasi bildiri çok büyük önem taşımaktadır ve ben bunu çok takdir ediyorum. Dünyanın dev ülkelerinden biri olan Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ile Azerbaycan arasında bu tür ilişkilerin kurulması ve böyle bir siyasi bildirinin imzalanması Azerbaycan için çok büyük siyasi önem arzetmektedir.

Bugün sizin ve benim katılımımla imzalanan ekonomik anlaşmalar, belgeler Azerbaycan ile Birleşik Krallık ilişkilerinin ileriye yönelik gelişimi bakımından çok iyi bir temel oluşturmaktadır. Tabiatıyla bunlar bağımsızlığını yeni kazanmış, demokrasi, gönenç, piyasa ekonomisi yolunda ilerleyen Azerbaycan için çok önemlidir.

Ülkenizin, xalqınızın önemli tarihi başarıları vardır. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında, İkinci Dünya Savaşı sona erdikten sonra ülkeniz tüm alanlarda büyük ilerleme sağladı. Biz sizin tüm alanlardaki birikimlerinizden faydalanıyoruz. Biz Azerbaycan`da laik, demokratik, hukuk devletinin kurulması sürecini uyguluyor, piyasa ekonomisini geliştiriyor ve bu arada birikimlerinizden yararlanmaya çalışıyoruz.

Hazar`ın Azerbaycan sektöründeki zengin yatakların ve genel olarak Azerbaycan topraklarında bulunan petrol yataklarının Birleşik Krallık`ın dev petrol şirketleri ile ortak işletilmesi bizim için çok önemlidir. İleri tekniğe, teknolojiye, zengin birikime sahip İngiliz şirketleri ve Azerbaycan`ın, bizim kalifiye elemanlarımız ileride bu çalışmaları beraber yapacaklar.

Biz bugün imzaladığımız siyasi bildiride - Azerbaycan Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda arasında dostluk ve ortaklık hakkında ortak bildiride geçen tüm maddeleri uygulamaya çalışacak, Birleşik Krallık-Azerbaycan dostluğunu, işbirliğini hep daha ileriye taşıyacağız.

Ben sizi kutluyorum, Azerbaycan ve şahsımla ilgili söylemiş olduğunuz hoş kelimelerden dolayı size şükranlarımı sunuyorum. Teşekkür ederim!

Soru: Bugün Azerbaycan`ın imzaladığı anlaşmaları nasıl değerlendiriyorsunuz? İkinci soru – Rusya, Hazar`da Azerbaycan`ın ortağı mı yoksa rakibi midir?

Cevap: Birincisi, ben bugün imzalanan anlaşmaları çok olumlu değerlendiriyorum, aksi takdirde bunların imzalanmasına onay vermezdim. Yeri gelmişken şunu söyleyeyim, bugün bir anlaşmayı imzalayanlar arasında Rusya, Moskova şirketi de vardır. Moskova petrol şirketi adına anlaşmayı Rusya eski Enerji Bakanı Yuri Safrannik imzaladı. Kendisi şuan burada. Bu olgu başlı başına sizin ikinci sorunuzun yanıtını oluşturuyor. Rusya, Hazar Denizi`nde, elbette, Azerbaycan`ın ortağıdır. Rusya, bir takım anlaşmalara katılıyor. Nitekim şimdi, gördüğünüz üzere, hatta burada, Londra`da İngiliz şirketi, Amerika Birleşik Devletleri`nin «Amoco» şirketi ve Rus şirketi ile anlaşma imzalıyoruz. Yani biz Hazar`da herkesle, keza Rusya ile de işbirliği yapmak istiyoruz.

Soru: Britanya-Azerbaycan ortaklığının şimdiki düzeyini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bugün imzalanan çok önemli belgelerden sonra bu ortaklığın artık stratejik bir nitelik alacağı kanaatine varabilir miyiz?

Cevap: Bu ​​ortaklık artık üst düzeydedir. Bizim - Sayın Başbakan Blair ve benim imzaladığımız siyasi bildiri, Birleşik Krallık ile Azerbaycan arasındaki işbirliği ve dostluğa ilişkin tüm konuları kapsıyor. Bu, siyasi bildirinin içeriği başlı başına bunun önemini gözler önüne sermektedir. Bu bildiriyi basında yayınlayacağız, dolayısıyla siz kendiniz bu konuda bilgi edinecek ve bir sonuca varacaksınız.

Soru: Bildiride Karabağ konusuna da değinildi mi?

Cevap: Kuşkusuz. Üstelik sadece Dağlık Karabağ değil, Dağlık Karabağ nedeniyle çıkan Ermenistan-Azerbaycan sorununun barışçıl yoldan çözümlenmesi konusu da Birleşik Krallık Başbakanı ile görüşmemizde önemli bir yer işgal etti. Birleşik Krallık, tabii ki, BM, AGİT ilkelerinin değişmezliği ve uluslararası hukuktan yana dolu. Aralık 1996`da yapılan Lizbon Zirvesi`nde Birleşik Krallık, sorunun barışçıl yoldan çözümüne yönelik üç ilke için olumlu oy kullandı. Bugün Başbakan, Birleşik Krallık`ın bu tutumunu tam anlamıyla bir kez daha teyit etti ve bölgemizde kalıcı barışın, Ermenistan-Azerbaycan sorununun barışçıl çözümünü sağlamak için kendilerinin çaba göstereceğini bildirdi .

Soru: Sayın Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Avrupa Konseyi`ne üye olma konusunda İngiltere`nin yardımına bel bağlayabilir mi?

Cevap: Evet, biz hepsine güveniyoruz. Avrupa Konseyi`ne pekçok devlet üye olmuştur ve her birinin desteğine bizim ihtiyacımız var. Aynı şekilde Birleşik Krallık`ın desteği bizim için önemlidir ve sanırım, bu desteği alacağız.

Soru: Sayın Cumhurbaşkanı, Kraliçe ile görüşmeniz hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Kraliçe ile görüşmeden çok iyi izlenimler edindim. Biz hem ülkelerimiz arasındaki ilişkileri, İngiliz uygarlığı, Azerbaycan uygarlığı, bunun yanı sıra Azerbaycan`daki mevcut sosyopolitik durum, Ermenistan-Azerbaycan sorunu, Birleşik Krallık ile Azerbaycan arasında bulunan bağları, ekonomik ilişkileri çok detaylı olarak görüştük. Ben bu görüşmeden çok memnun kaldım.

Soru: Sayın Cumhurbaşkanı, İpek yolunun restorasyonu konusu ele alındı mı?

Cevap: Evet, ben Sayın Tony Blair`e İpek yolunun restorasyonu ve 7-8 Eylül tarihlerinde Bakü`de yapılacak toplantı hakkında pekçok bilgi verdim. Bildiğiniz üzere, kendisi de aynı toplantıya davet edildi. Başbakan Sayın Tony Blair bu konuyla çok ilgilendi, pekçok soru sordu, kendisi için bir çok konuda tespitte bulundu. Sanırım kendileri en üst düzeyde bu zirve toplantısına katılacaklar.

Soru: Siz kendisini Azerbaycan`a davet ettiniz mi?

Cevap: Evet, evet, tabii ki. Ben Başbakan Tony Blair`i resmi ziyaret için Azerbaycan`a şahsen davet ettim. Kendisi benim bu davetimi kabul etti. 7-8 Eylül tarihlerinde Bakü`de yapılacak zirve toplantısında katılmak için kendisine daha önce davet mektubu gönderdim, bugün de aynı daveti yineledim. Kendisi bunu memnuniyetle kabul etti. Teşekkür ederim. 

Çeviri «Haydar Aliyev : Bağımsızlığımız ebedidir « (( konuşmalar, nutuklar, bildiriler, röportajlar, mektuplar, seslenişler, kararlar) - Azerneşr, Bakü-2005, 16.Cilt , sayfa 347-351) kitabından yapılmıştır