Değerli kardeşler!
Sayın Bayanlar ve Baylar!
Sayın konuklar!
Sayın Büyükelçiler!
Ben hepinizi içtenlikle selamlar ve en iyi dileklerimi sunarım.
Bugün bağımsız Azerbaycan devletinin, halkının yaşamında tarihi anlamda büyük önem arz eden bir olay gerçekleşmektedir. Azerbaycan'ın dünyaya kapısı olan hava limanında çağdaş yaşamın tüm ihtiyaçlarına cevap veren, ülkemizin uluslararası ilişkileri açısından büyük hizmette bulunacak, Azerbaycan halkına çağdaş düzeyde hizmet verecek terminal kompleksinin inşaatının tamamlanması ve açılışı töreni yapılıyor.
Ben bu vesileyle sizleri, Azerbaycan halkını, tüm vatandaşlarımızı, ülkenin sivil havacılık çalışanları ve personelini kutluyorum. Umarım, bu güzel terminal kompleksi bağımsız Azerbaycan'a hem bugün, hem uzak gelecekte önemli hizmetlerde bulunacaktır.
Bakü Hava Limanı yeni yerminal kompleksinin inşaatının tamamlanması ve bugün hizmete açılması bağımsız Azerbaycan'da yaşamın her alanının gelişme yoluna girdiğinin güzel bir kanıtıdır. Bağımsız bir devlet, ülke olan Azerbaycan’ın ekonomisinde büyük dönüşümler yapılmaktadır. Azerbaycan'da demokratik, laik hukuk devletinin kurulması süreci yaşanmaktadır. Ülkemizde ekonomik, sosyal, politik reformlar uygulanmaktadır. Azerbaycan'da serbest ekonomi, girşimcilik için fırsatların sağlanması politikası izlenmektedir. Piyasa ekonomisi, serbest ekonomi Azerbaycan ekonomisinin bugünü ve geleceğini oluşturmaktadır.
Bu süreçte dünyanın çeşitli ülkeleri ve finans merkezleri ile Azerbaycan arasında işbirliği sağlanmıştır ve bundan faydalanarak sosyoekonomik sorunların çözülmesi önümüzdeki temel hedeflerden biridir. Bu hedefleri başarıyla yerine getirdiğimizi bugün memnuniyetle söyleyebilirim ve uluslararası terminal kompleksinin, Bakü Uluslararası Hava limanının muhteşem binası ve bunun hizmete alınması için kullanılan modern teknik cihaz ve ekipmanlar buna örnek teşkil etmektedir. Bu, Azerbaycan devletinin, hükümetinin halk için, millet için, bugün ve gelecek için yaptığı hizmetlerden biridir.
Bağımsızlık yolunda ilerleyen Azerbaycan, tüm sosyo-ekonomik sıkıntılara rağmen son yıllarda oldukça önemli birçok yapının inşasına imza attı ve bunları halkın, toplumun hizmetine sundu. Ancak tüm bunlar arasında en değerli ve en iyi olanı bugün açtığımız uluslararası terminal kompleksidir, bunu tüm kararlılığımla söyleyebilirim.
Nitekim bu, bağımsız Azerbaycan'ın her vatandaşına hizmet edecektir. Halka, vatandaşlara hizmet etmek, onların hür, özgür yaşaması, istedikleri yere özgürce gidip gelmesi ve dolaşması için uygun koşulları sağlamak bağımsız Azerbaycan devletinin temel görevlerinden biridir. Açık, özgür, bağımsız bir ülke olan Azerbaycan, dünyanın tüm devletleriyle çeşitli ilişkiler kuruyor ve bu ilişkiler hem devlet makamları, iktidar organları tarafından, hem özel sektör, hem farklı vatandaşlar tarafından sağlanıyor. Bunların gerçekleşmesi konusunda günümüzde sivil havacılık ilk sırada yer alıyor. Zira sivil havacılık olmasaydı, dolaşmak, çok hızlı temaslar kurmak, verimli bir çalışma yapmak mümkün değildir.
Son 50 yılda dünyada sivil havacılığın gelişmesi, sivil havacılığın uluslararası ulaşım ağında en önemli bir ulaşım sektörü haline gelmesi tarihi bir gelişmedir. Aynı şekilde Azerbaycan, bu dönemi yaşadı ve hala yaşamaktadır. Bu yüzden de Azerbaycan'da sivil havacılık faaliyetleri, bu sektörün gelişmesi, verimli çalışmalarda bulunması için gerekli ortamın sağlanması temel koşullardan biridir. Biz bu koşulları dikkate alarak Bakü Terminal Kompleksinin inşaatının kısa sürede tamamlanmasını sağladık.
Bu terminal kompleksinin büyük bir tarihi geçmişi vardır. Bunun temeli 1981 yılında atıldı. Bundan önce cumhuriyetimizde 1964 yılında inşa edilen terminal kompleksi kullanılıyordu, - bu arada ben geçmişi anmak istiyorum, - nitekim eskiden buraya 2-3 kilometre mesafede küçük bir terminal vardı. Hiç kuşkusuz bu, Azerbaycan'a gerekli hizmeti yapamazdı. Sanırım, 1964 yılında inşa edilmiş kompleks dönemin şartlarına uygun büyük bir olguydu. O, Azerbaycan'a hizmet etti, faaliyetini sürdürdü. Ne var ki 1970'li yıllarda biz artık bunun Azerbaycan'ın o zamanki ve gelecek ihtiyaçlarını temin etmediğini farkettik. O yüzden modern çağın gereksinimlerine cevap veren ve Azerbaycan'ın geleceği bakımından önem arz eden terminal kompleksinin inşası konusunu düşünüp taşındık.
O dönemde Azerbaycan, bağımsız bir devlet değildi, Sovyetler Birliği yönetiminde bulunan bir cumhuriyet idi. Ve sivil havacılık tek merkeze bağlı bir kurumdu. Moskova'da bulunan Sivil Havacılık Bakanlığı, tüm Sovyetler Birliği'ndeki sivil havacılığın hem yönetimini, hem denetimini yapıyordu. Onun için buna benzer her hangi işi yapmak istediğimizde pekçok zorlukla karşılaşıyorduk. Nitekim tüm bunlar o dönemde Sovyet devletinin bütçesinden ayrılan ödeneklerle yapılırdı. Biz bu konu üzerine birkaç yıl görüşmeler yaptık. Nihayet, 1970'li yılların sonlarında bunu onayladılar. SSCB Sivil Havacılık Bakanlığı, Azerbaycan'da uluslararası standartlara uygun terminal kompleksinin yapımına onay verdi. Bunun projesi hazırlandı. O dönemde projeleri SSCB Sivil Havacılık Bakanlığı bünyesinde kurulan Aeroproyekt kurumu hazırlıyordu. Ancak biz bu çalışmada insiaytifi ele aldık. Azerbaycan'ın sivil havacılık çalışanlarının, diğer kurumların, özellikle Azerbaycan mimarlarının bu projenin yapımında yer almalarını sağladık. Sonda birkaç proje hazırlandı ve 1981 yılında biz bu projeleri burada inceledik. Ben işbu projenin Azerbaycan'da gerçekleştirilmesine karar verdim.
O zamandan bu yana 18 yıl geçti. Biz sonraki dönemlerde de sıkıntılar yaşadık. Proje onaylandı, ancak bunun uygulanması için ödeneğin ayrılması gerekiyordu. Her sene bu konuya yönelik girişimlerimiz oldu, ancak bir sonuç alamadık. Nihayet, 1985 yılında, ben Moskova'da, Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Birinci Başkan Yardımcısı olarak görev yaptığım sırada aynı zamanda Sovyetler Birliği ulaşım sektörünün, özellikle sivil havacılık alanının başkanlığını yürütüyordum. Ben işte bu olanaklardan faydalanarak bu terminal kompleksinin inşasına acilen başlanması kararını aldım ve bu inşaat başlandı.
İnşaat, belirli bir hızla ilerliyordu. Ancak ne yazık ki, 1989 yılında Azerbaycan'da oluşmuş durum ve Azerbaycan yönetiminin kendi cumhuriyetini yönetememesi nedeniyle bu inşaat hemen durduruldu. 1996 yılına kadar burada hiçbir iş yapılmadı. Ancak 1996 yılında, yani bağımsızlığımızı kazandıktan birkaç yıl sonra, olanaklarımızı tespit edince bu terminal kompleksi inşaatının tamamlanması ve eski proje bazında tamamen yeni tekniklerin uygulanmasına karar verdik ve bu kararı yaşama geçirmeye başladık.
Tabii, biz bu çalışmayı kendimiz tek başına yapamazdık. Bu nedenle buraya yabancı yatırımın çekilmesi gerekiyordu. Bu tür yapıların, uluslararası terminallerin inşaatı konusunda büyük deneyim sahibi olan şirketlerin ve birkaç başka şirketin bu çalışmaya katılması gerekiyordu. Biz bu konuda çok aktif bir çalışma yaptık, nihayetinde bir konsorsiyum kuruldu ve bu konsorsiyum, terminal kompleksinin inşaatını kısa sürede tamamlamayı başardı.
Tüm bunlar bağımsız bir devlet olan Azerbaycan’ın, kaderinin sahibi olarak kendisi için en önemli olan konuları ön plana çıkardığını, bunları kısa sürede gerçekleştirmek için etkili çalışmalar yaptığını ve başarabildiğini gösteriyor. Biz bunu yaptık.
Belirttiğim üzere, bu alanda biz birçok yabancı şirket, finans merkezi ve ülkelerle işbirliğine koyulduk. Bunun temelini öncelikle Türkiye Cumhuriyeti ile işbirliğimiz oluşturmaktadır. Çünkü Türkiye Cumhuriyeti'nin hem Burc-Enka şirketleri, hem de Eximbank’ı bu çalışmaya katılmasaydı, kuşkusuz, bunu yapmamız mümkün görünmüyordu. Ayrıca Büyük Britanya Krallığı Hükümeti’nin ve aynı ülkenin özel şirket ve finans merkezlerinin de burada büyük rolü bulunmaktadır. Kendileri bizimle, Türkiye ile birlikte bu çalışmaya katılmasalardı, bunu gerçekleştiremezdik.
Böylece, Azerbaycan bu büyük, muhteşem binanın – terminal kompleksinin yapımı için hem mali kaynaklar elde etmeyi, hem bu kompleksin yüksek standartlara cevap vermesi için gerekli teknik cihaz ve çeşitli tesisatları almayı başardı ve ayrıca inşaat çalışmalarının üst düzeyde yapılmasını sağladı. Tabiatıyla bu çalışmaların hepsi Azerbaycan'ın çeşitli kurumları ile birlikte yapıldı. Azerbaycan'ın sivil havacılık alanı çalışanları, Azal Devlet Şirketi ve özellikle, ülkemizin çeşitli inşaat kuruluşları hep birlikte bu dev yapının inşaatını kısa sürede tamamladılar.
Ben Mart ayında burayı ziyaret ettim, inşaat çalışmaları hakkında bilgi aldım. Mükemmel bir terminal kompleksinin yapılacağını gerçekten gördüım. Tabii ki hatalar ve kusurlar vardı. Biz bunların bertaraf edilmesi için burada görüşmeler yaptık, bir dizi konuları ele aldık. Tüm kusurların artık giderildiği ve terminal kompleksinin bugün bize - burada toplanmış olan Azerbaycan vatandaşlarına ve halkımıza en iyi şekilde sunulduğuna yönelik bilgiler beni memnun etti.
Ben bu konuda Türkiye Cumhuriyeti'nin rolünün altını çiziyorum. Belirtmek isterim ki, bu kompleksin açılış törenini Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Azerbaycan halkının büyük dostu, aziz kardeşim Süleyman Demirel ile birlikte yapacaktık. Ancak sizin de vakıf olduğunuz nedenlerden dolayı kendisi şimdi ülkeyi terk edemez, zira orada oluşmuş sorunlarla ilgilenmektedir. Bu yüzden kendisi bugün beni telefonla aradı, buraya üst düzey - Devlet Bakanı düzeyinde bir heyet gönderildiğini bildirdi, kutladı, tebriklerini ve iyi dileklerini bugün sizlere, tüm Azerbaycan halkına iletmemi istedi.
Biz büyük bir çalışmayı tamamlamış bulunuyoruz. Bu inşaatın tamamlanmasına ve terninal kompleksi yapımına emeği geçen kurumlara, şirketlere, insanların hepsine teşekkür ediyorum. Türkiye'nin Burc-Enka şirketlerine, Eximbank’a özel teşekkür ve şükranlarımı sunuyorum.
Azerbaycan'ın inşaat kuruluşları her zaman çok büyük çalışmalara imza attılar, zengin deneyim edindiler. Azerbaycan'ın tüm inşaat kurumlarına - bu çalışmada yer alan herkese yürekten teşekkür ediyorum.
Sivil havacılık alanının tüm çalışanlarına ve Azal Devlet Şirketi Yönetimine, tüm personele bu işin tamamlanmasından dolayı şükranlarımı sunuyorum.
Değerli dostlar!
Ben size bu kompleksin yapım tarihçesine ilişkin bazı bilgiler verdim. Ayrıca şunu belirtmek isterim ki, 1981 yılında Bakü'de uluslararası terminal kompleksinin inşası kararını alırken biz Azerbaycan'ın bugününü, ileride bağımsız, özgür olacağını düşünüyorduk. Değil o zaman, önceleri de biz Azerbaycan'da sivil havacılığın geliştirilmesini özel bir görevimiz olarak değerlendirdik. 1950-1960’lı yıllarda, 1970'lerde bile, hatta 1980'li yıllarda Azerbaycan'ın sivil havacılık sisteminde yerli kadroların çok az olduğunu biliyor olmalısınız. Pilotlar ve mühendis olarak çalışanlar, birçok kurum yöneticileri başka milletlerin temsilcileri idiler. Bu yüzden de önümüzde duran temel görevlerden biri Azerbaycan'ın sivil havacılık sektöründe ulusal kadroların yetişmesini sağlamaktı.
Biz bu çalışmaya koyulduk, 1970'li yılların başlarında Azerbaycan sivil havacılık sektöründe yerli kadroların, yani yüksek eğitimli mühendis, teknisyen ve diğer uzmanların yetiştirilmesine yönelik bir takvim düzenledik ve bunun için Azerbaycanlı gençleri Sovyetler Birliği'nin çeşitli şehirlerinde bulunan sivil havacılık yüksek okullarına gönderdik. Nitekim bu, Azerbaycan'ın geleceğini düşündüğümüzün bir kanıtıdır. Evet, biz Azerbaycan’ın milli özgünlüğünü koruması gerektiğini düşünüyorduk. Şüphesiz ki, Azerbaycan, ulus ve din ayrımı yapılmaksızın Azerbaycan'da yaşayan bütün vatandaşların vatanıdır. Ancak Azerbaycan, Azerbaycan olarak kalacaktır ve Azerbaycan'da da milli kadroların Azerbaycanlılardan ibaret olması gerekir. Onlar tüm konularda ihtisas yapmalı ve tüm alanlarda çalışmalıdırlar.
Biz bu çalışmaları 30 yıl önce başlattık. Ne mutlu bana ki, bugün bunlar sonuç veriyor. Artık günümüzde Azerbaycan sivil havacılık sektöründe milli kadroların, Azerbaycanlı pilot, mühendis ve uzmanların bulunması ve onların hem bugün hem ileride Azerbaycan'ın sivil havacılık sektörünü geliştirecek olması beni mutlu etti.
Değerli dostlar!
1981 yılında bu dev kompleksin temelini attığımızda ben, bu inşaatın kısa bir zamanda tamamlanması ve Azerbaycan'ın ihtiyaçlarını karşılayacak faaliyetlerde bulunması gerektiğini düşünüyordum. Ancak ne yazık ki, kompleksin inşaatı uzadı.
Mamafıh, 1981 yılında bu terminal kompleksinin temelini ben attığım için, 1985 yılında bunun inşasına yönelik çalışmaları ben organize ettiğim için ve daha sonraki dönemde burada hiçbir işin yapılmamasına rağmen son iki yılda bu kompleksin en yüksek düzeyde inşa edilerek işletmeye alınmasını keza ben sağladığım için bugün çok mutluyum.
Yüce Allah bana çok ilginç bir hayat verdi. Benim hayatım hep Azerbaycan halkına hizmet etmekle geçti. Ancak hayatımın çok parlak sayfalarının yanı sıra sıkıntılı sayfaları da oldu. O zorlu yıllarda Azerbaycan'da yaptığım işlerin hepsi daha sonra yok olup gidecektir diye düşünürdüm bazen. Ancak bugün ben mutluyum. Ben bugün kaderime şükrediyorum. Büyük Allah'a şükrediyorum, o dönemleri atlattım, Azerbaycan halkı ile bir aradayım ve bugün Azerbaycan halkı için bunca değerli bir çalışma yapıyoruz.
Bu terminal kompleksinin hizmete girmesi sonucu Azerbaycan'ın dünya ile ilişkileri daha da hızlanacaktır. Eminim, terminal kompleksi güzel olduğu kadar mükemmel bir şekilde de kullanılacaktır. Bizim için çok değerli, kıymetli olan bir binayı - terminal kompleksini Azerbaycan sivil havacılık sektörüne, Azal Şirketi’ne sunuyoruz. Onların görevi bunu özenle verimli kullanmak, gözü gibi sakınmaktan ibarettir. Buradaki tüm çalışmaların çok titizlikle yapılması gerektiğini asla unutmamalılar. Göreviniz Azerbaycan'a gelen, ülkemizi ziyaret eden her insanın, her kişinin bu terminal kompleksinde kendini rahat hissetmesini sağlamaktır. Göreviniz her Azerbaycan vatandaşının buradan verimli, rahat bir şekilde yararlanmasını ve kendi arzularını gerçekleştirmelerini sağlamaktır. Umarım, Azerbaycan Sivil Havacılık Sektörü, Azal Şirketi bu ve diğer önemli görevleri başarıyla yerine getirecek ve gelecek çalışmalarıyla bizleri sevindirecektir.
Değerli dostlar, bugün burada sizinle bir araya gelmekten çok memnunum. Gelen tüm konuklara teşekkür ediyorum. Buradaki değerli konuşmalarından dolayı kendilerine teşekkür ediyorum. Sizleri ve bütün Azerbaycan halkını bu önemli olay vesilesiyle bir kez daha tebrik ediyorum. Azerbaycan halkına mutlu gelecek, bağımsızlık, ileriye doğru yol almasını diliyorum!
Çeviri 1 Ekim 1999 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.