Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev´in, Azerbaycan Halk ‎Cumhuriyeti´nin kuruluşunun 80. yıldönümü vesilesiyle Ulusal Parlamento´da düzenlenen özel ‎toplantıda konuşması - 26 Mayıs 1998

Yüce Parlamento!

Sayın Başkan!

Sayın milletvekilleri!

Sizleri Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`nin kuruluşunun 80. yıldönümü nedeniyle yürekten kutlar, Azerbaycan`ın bağımsızlığının geliştirilmesi yolunda ileriye dönük çalışmalarınızda başarılar dilerim!

Ben sizin hepinizi içtenlikle yürekten selamlarım, Azerbaycan devletinin büyük bir kanadını oluşturan Ulusal Parlamento`nun bütün üyelerine saygılarımı sunarım.

Biz Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`nin kuruluşunun 80. yıldönümünü büyük bir gururla kutluyoruz. Bu anlamda son aylar boyunca Azerbaycan Cumhuriyeti`nde gerçekleştirilen etkinlikler, kutlama törenleri, bilimsel konferanslar Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`nin faaliyetinin çağdaş Azerbaycan açısından önemini daha geniş boyutlarda ortaya koydu, aynı zamanda Azerbaycan halkının geçen 80 senede katettiği yola ve kazandığı başarılara yüksek değer biçti.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`nin ömrü kısa sürdü. Fakat o, 20. yüzyılda Azerbaycan halkının yaşamında tarihsel bir aşama oldu ve halkımızın geleceğinin, bağımsızlığının, özgürlüğünün, egemenliğinin temelini attı. İşte bu yüzden de tüm Azerbaycan vatandaşları- biz Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`nin kuruluşunu, onun faaliyetini ve Halk Cumhuriyeti`nin kurucularını o dönemlede kahramanlık örnekleri sergileyen kişileri şükran duygusu ile anıyoruz. Biz aynı zamanda öndan sonraki dönemi de yüksek değerlendiriyoruz.

Azerbaycan halkı 1918 yılında kazandığı ve daha sonra da kaybettiği bağımsızlığına 1992 sonlarında yeniden kavuştu. Geçtiğmiz altı yıl boyunca biz bağımsızlık ortamında yaşadık. Azerbaycan kendi bağımsızlığını tüm dünyaya kanıtladı, uluslararası kuruluşlarda kabul ettirdi ve bağımsızlığımızın sürekli olarak sonsuza dek sürmesi için zemin hazırladı.

1918-1920 yıllarında olduğu gibi, son altı yıl da çok karmaşık, çok zor bir dönem oldu. Fakat biz gururla söyleyebiliriz ki, bu zorlukların üstesinden gelebilmişiz, devletimiz karmaşık bir ortamda varlığını sürdürüyor ve sürdürmektedir, bundan böyle de başarıyla sürdürecektir.

Azerbaycan`da bağımsız devletin hukuk düzenini oluşturmak için Azerbaycan parlamentosu, Milli Meclis`i bu seneler içinde çok işler yapmıştır. Özellikle Kasım 1995`te Azerbaycan Cumhuriyeti`nin, bağımsız Azerbaycan`ın ilk demokratik Anayasasının halk oylaması sonucunda kabul edilmesi 20. yüzyılın önemli tarihsel gelişmelerindendir. 12 Kasım 1995 tarihinde Azerbaycan`da demokratik seçimlerin temelinde- açık, özgür, adil seçimlerin temelinde, çok partili düzenin temelinde bağımsız Azerbaycan`ın ilk parlamentosu seçildi.

O günden bu yana parlamento verimli bir çalışma yürütmektedir ve Azerbaycan`da devlet kuruculuğu sürecinin, siyasi reformların uygulanmasının, Azerbaycan`ın bağımsızlığının pekiştirilmesi ve geliştirilmesinin etkin bir katılımcısı olmuştur. Milli Meclis`in, parlamentonun özellikle son dönemlerdeki çalışmalarına ben yüksek değer veriyorum. Devlet, iktidar makamları Anayasa ile verilen görev ve yetkilerine her geçen yıl daha fazla alışıyorlar ve yetkileri, ilkeleri daha doğru dürüst benimseyebilmişler. Bunlar her kamu kuruluşunun kendi düzeninde, yetki alanında verimli çalışmalarda bulunması için iyi olanaklar sağlıyor.

Bu açıdan son dönemde Milli Meclis`in, Azerbaycan parlamentosunun faaliyeti takdir edilecek düzeydedir. Ben buna da yüksek değer biçiyorum.

Yaşamımızın temelini yasalar oluşturmaktadır. Bizim temel yasamız Anayasadır. Anayasamız uyarınca kabul edilen yasalar bugün de, ileride de Azerbaycan Cumhuriyeti`nin, Azerbaycan devletinin gelişmesini sağlayan temel belgelerdir. Bu yasalar da Milli Meclis`te görüşülüyor ve Milli Meclis tarafından onaylanıyor.

Her demokratik devlette, kuvvetler ayrılığı ilkesi üzerine kurulmuş olan devlette yasama çalışmaları çok büyük önemlilik arzediyor. Yasama çalışmaları sonucunda mevzuat ortaya konuyor ve bu mevzuatın temelinde toplum oluşuyor, bu mevzuatın temelinde kişiler faaliyetlerde bulunuyor, kendi yaşamlarını düzenliyorlar ve bu mevzuatın temelinde devletin tüm kolları kendi çalışmalarını daha verimli bir biçimde yürütebilir . Bu yüzden de yasama, tekrar söylüyorum, devletin önemli bir ögesidir. Bu bakımdam sizin yaptığınız çalışmalar büyük öneme sahiptir ve elde ettiğimiz sonuçlar da takdir edilmektedir.

Bugün kesin bir kararlılıkla şu söylenebilir, Azerbaycan devleti, bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti 1918 yılında kurulmuş Halk Cumhuriyeti`nin varisidir ve biz bu mirasçılık ilkesini onurla, sadakatla bağlı kalmaktayız. Kuşkusuz ki, 1918 -1920 yıllar ile 1990`li yıllar arasında çok büyük bir fark bulunmaktadır, veyahut o dönemle bu dönem arasında çok büyük bir mesafe söz konusudur. Bu mesafe de yalnız bir boşluktan oluşmamaktadır- bu 70 sene boyunca Azerbaycan halkı varlığını sürdürmüş, yapıcı çalışmalarda bulunmuş, bir halk olarak, millet olarak gelişmiştir ve Azerbaycan`ın bugünkü mevcut ekonomik, siyasal, entelektüel, kültürel birikimini oluşturmuştur. Bunlar hepsi birlikte bu 70 senelik dönemi oluşturuyor. Biz Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`nin 80.yıldönümünü kutlarken Azerbaycan halkının katettiği 80 senelik yolla ilgili değerlendirmelerde bulunuyor ve elde edilen tüm sonuçlara değer biçiyor, bizim başarılarımızı kutluyoruz.

Kuşku yok ki, hiçbir ülkede hiçbir zaman fedakarlıklara katlanmadan, kayıplar verilmeden herhangi bir başarıya ulaşmak mümkün değil. Bu bizim ülkemiz, Azerbaycan için de geçerlidir. Bunda şaşılacak bir durum yok. Bizim tarihçiler bunu inceliyorlar ve incelemeliler de, herşeyi kendi düzenine sokmalı, herşeye kendine uygun bir değer biçmeliler. Fakat bugün biz Azerbaycan devletinin kurucularıyız. Bağımsız Azerbaycan devletini kurduğumuzda tarihi geçmişimize her zaman değer veriyor, başarılar dolayısıyla seviniyor, kayıplar, fedakarlıklardan dolayı üzüntü duyuyoruz .

Azerbaycan Cumhuriyeti`nin Milli Meclis`i Halk Cumhuriyeti`nin kurduğu parlamentonun bugünkü mirasçıdır. Mirasçılık aynı zamanda büyük sorumluluk gerektirir. Mirasçılık, işte senin o olayı olduğu gibi tekrarlaman veyahut o düzende yaşaman gerektiği anlamına gelmez. Her varisin mirasçılık ilkesini yüce tutarak o dönemin, o olayın mirasçısı olarak o olayı, o dönemi, o kuruluşu daha yükseklere taşıması gerekir. Biz Azerbaycan`da şunu yapıyoruz ve bu konuda çok şeyleri gerçekleştirmişizdir.

Düşünüyorum ki, Azerbaycan`ın bugünkü Milli Meclis`i varis ismini onurla taşıyor, aynı zamanda, geçtiğimiz yıllarda ve özellikle son dönemde bağımsız Azerbaycan devletini geliştirmek için birçok etkinliklerde bulunmuştur. Tüm bunlardan dolayı ben size saygılarımı sunarım. Sizin ileride daha büyük başarılar kazanacağınızdan ve bu onurlu isme layık olacağınızdan umutlu olduğumu belirmek istiyorum.

Azerbaycan`ın bugünkü gerçekleri ülkemizde daha sıkı bir birliğin, dayanışmanın olmasını gerekli kılıyor. Ben şundan memnunum ki, Azerbaycan`da mevcut olan bugünkü demokratik düzende, iktidarın tüm kolları, kanatları arasında Anayasanın koyduğu ilkelere göre sağlam ilişkiler kurulmuş ve şu da bizim hepimizin - hem parlamento, hem yüksek yönetim makamları, tüm yönetim makamları açısından, hem de yasama organları açısından verimli çalışmalarda bulunmaları için çok uygun bir ortam sağlanmıştır. Ben parlamento ile cumhurbaşkanı arasında bulunan yapıcı, sağlam, ilkesel ilişkilerin altını özellikle çiziyorum.

Bugün konuşma yapan milletvekilleri 1918-1920 yıllarında, Halk Cumhuriyeti`nin yaşamı boyunca olan çatışmaları, uyuşmazlıkları, iktidar mücadelesi ve özel çıkarların yüzünden ulusal çıkarlara zarar verilmesine ilişkin olaylara da değindiler. Bu da bir gerçek. Biz tüm geçmişten ders almalıyız. Geçmişin iyi yönlerini, bugün açısından faydalı, yararlı taraflarını değerlendirmeli, fakat geçmişin zararlı unsurlarının yeniden ortaya çıkmasına izin vermemeliyiz.

Ne yazık ki, geçtiğimiz altı yıllık süre içinde Azerbaycan`ın bağımsız olarak varlığını sürdürmesinin yanı sıra, 1918-1920 yıllarında başgöstermiş olaylara hemen hemen benzer olayların da yaşandığı gözlemlenmiştir. Fakat bunlar bizim için ne denli zorluklar çıkarmış olsa dahi, Azerbaycan`ın bağımsızlık yolu ile ilerlemesine engel olamamıştır ve olamayacaktır. Fakat bunlara rağmen, bugün de, gelecekte de hem Azerbaycan`ın Milli Meclisinde, hem tüm iktidar makamlarında, hem de bizim toplumumuzda, halkımızda sağlam ilkelerin temelinde, insan özgürlüklerinin korunması ilkelerinin temelinde ifade özgürlüğünün, siyasal çoğulculuğun tam olarak yeniden düzenlenmesinin temelinde vatandaş dayanışması, vatandaş birliği, halk birliği, dayanışması sağlanmalıdır.

Biz bu yolda çalışıyoruz ve çalışacağız. Sizi temin ederim ki, Azerbaycan`ın Cumhurbaşkanı olarak ben şu görevi kendi temel görevim olarak kabul ediyorum ve sanıyorum biz bu alanda çok şeyler yapmayı başarmışızdır. Fakat yapılacak işler daha çok fazla ve bertaraf edilmesi gereken kusurlar da bulunmaktadır. Umuyorum ki, bizim ortaklaşa çalışmalarımz sonucunda, şimdiye kadar mevcut olan sağlam ilişkilerin bundan böyle daha da ileriye götürülmesi yoluyla Azerbaycan`da hem toplumda, hem de devlet makamlarında daha sağlıklı bir ortam, sağlıklı bir atmosfer oluşturacağız ve daha büyük dayanışmayı, birlik ve beraberliği sağlayacağız.

Ben bu büyük bayram nedeniyle sizi birkez daha kutlar ve Halk Cumhuriyeti`nin kuruluşunun 80.yıldönümünün Azerbaycan parlamentosunda, Milli Meclisi`nde özel olarak kutlanmasının ve bayram toplantısının düzenlenmesinin de çok önemli bir gelişme olduğu kanaatindeyim. Sizin hepinize esenlikler, çalışmalarınızda başarılar dilerim.

Bayramınız kutlu olsun.