Kính thưa đồng bào!

Nước Azerbaijan có độc lập tám năm rồi. Một trong những thành công lớn mà chúng ta đã đạt được trong thời kỳ độc lập là chúng ta có thể tạo ra một hình ảnh khách quan của giai đoạn này và các sự kiện lịch sử của chúng ta, mà trong nhiều năm bị che giấu, giả mạo và bóp méo. Hôm nay chúng ta kỷ niệm một sự kiện như vậy là ngày diệt chủng của người Azerbaijan, ngày đã nhận được đánh giá về chính trị và pháp lý của chính phủ.

Hàng năm vào ngày 31 tháng 3 khi chúng ta kỷ niệm Ngày diệt chủng của người Azerbaijan, chúng ta trở về quá khứ lịch sử và với một nỗi đau trong tim tưởng nhớ hành động đẫm máu quy mô lớn, được thực hiện công khai chống lại người dân chúng ta.

Trong thế kỷ 19-20, dân tộc ta đã trải qua nhiều bi kịch khủng khiếp. Người Armenia đã thể hiện sự độc ác và thực hiện chính sách của đế quốc xảo quyệt lớn chống người Azerbaijan thường thực hiện thanh trừng sắc tộc và diệt chủng, nhân dân ta đã bị bắt để tra tấn nghiêm trọng, thảm kịch quốc gia và đau khổ lớn. Hàng trăm ngàn thường dân Azerbaijan đã bị giết bởi vì nguồn gốc dân tộc, bị đuổi khỏi nhà của mình, thị trấn và làng của Azerbaijan đã biến thành đống đổ nát.

Chính sách diệt chủng mà người Armenia theo chủ nghĩa dân tộc đã thực hiện vào đầu thế kỷ này căn cứ trên chính sách đế quốc của Nga Sa hoàng, và vào những năm 40-50 thế kỷ 20 là chế độ Xô Viết, thậm chí còn dã man hơn, bắt đầu từ những năm 80 thế kỷ 20 dưới các chiêu bài chỉnh đốn lại nền kinh tế, đã mang thêm nhiều bi kịch mới cho người Azerbaijan. Rất tiếc là những hành động đẫm máu này đã không nhận được đánh giá nguyên tắc của cả cộng đồng quốc tế lẫn của lãnh đạo nước Cộng hoà Azerbaijan kịp thời, và như vậy đã tạo điều kiện cho thế lực của chủ nghĩa dân tộc-phân lập. Vì lý do này mà trong giai đoạn đầu tiên của xung đột tại Nagorno-Karabakh vào năm 1988, hàng trăm ngàn người Azerbaijan vì nguồn gốc dân tộc đã bị thiệt mạng và bị đuổi khỏi quê hương của mình, còn vào tháng 1 năm 1990 tội ác chống những người đã phản đối chống bất công này ở Baku và nơi khác của Azerbaijan xảy ra, và vào năm 1992 thì diễn ra cuộc diệt chủng Khojaly đẫm máu.

Kết quả của hoạt động dã man của những kẻ xâm lược Armenia và những người theo tư tưởng “Đại Armenia” là chính sách làm sạch dân tộc khi hơn một triệu đồng bào đã bị đuổi khỏi nhà mình và phải chịu những khổ đau vô nhân đạo. Chỉ trong thế kỷ 20, hơn hai triệu người Azerbaijan đã phải chịu chính sách diệt chủng ghê rợn được thực hiện bởi kẻ thù của chúng ta. Tuy nhiên, bất chấp những bi kịch, những khó khăn, bất công, nhân dân ta tiếp tục sống và giữ mong muốn nhận được độc lập và đã chứng tỏ ý chí mạnh mẽ.

Hôm nay chúng ta một lần nữa nhìn lại lịch sử của mình. Chúng ta tự hào vì những thành công và thấy đau đớn vì những tổn thất. Hôm nay có tất cả những điều kiện để Azerbaijan có thể sống như một nhà nước độc lập, có thể tuyên bố về quyền của mình trên khắp thế giới, loại bỏ những bất công xảy ra trong quá khứ.

Một trong những nhiệm vụ chính của chúng ta là tạo ra cho thế hệ hiện tại và tương lai một sự tưởng nhớ lớn cấp quốc gia về nạn diệt chủng chống lại người dân chúng ta trong thế kỷ vừa qua và nhận được đánh giá chính trị và pháp lý những bi kịch này của cả thế giới, cố gắng loại bỏ hậu quả nghiêm trọng của nó và làm hết sức để bi kịch như vậy không bao giờ xảy ra. Để làm được tất cả những việc trên chúng ta phải có sự thống nhất quốc gia mạnh mẽ và kiên định. Chỉ nhờ những nỗ lực và ý chí trong cuộc đấu tranh không khoan nhượng vì nước Azerbaijan độc lập như là mục đính cao nhất của chúng ta mới có thể chấm dứt bất kỳ sự phản bội hay hoạt động gây hấn nào chống dân tộc ta.

Tôi kêu gọi các bạn đoàn kết và không ngừng đấu tranh bảo vệ lợi ích quốc gia và quyền lợi của nhân dân ta.

Dịch từ tiếng Nga sang tiếng Việt theo tờ báo "Công nhân Baku", ngày 31 tháng ba 1999.