Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in ABD Büyükelçisi Stanley Escudero ile yaptığı görüşmeden - 9 Ekim 1999


 Haydar Aliyev: Bana sizin benimle bugün görüşmek istediğinizi söyediler. Doğru, bugün işlerim oldukça yoğun. Yarın da Nahçıvan`a gidiyorum. Fakat ben her defasında sizin ricanızı yerine getirmeye çalışıyorum.

Stanley Escudero: Sayın Cumhurbaşkanı, Siz haftasonu resmi programınızdan bir zaman ayırıp beni kabul ederek büyük alçak gönüllülük gösterdiniz. Biliyorum, Siz yarın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti`nin kuruluşunun 75.yıldönümü ile ilgili düzenlenen törenlere katılmak için oraya gidiyorsunuz. Umarım, Salı günü, yani ayın 12`sinde ben de Size katılırım.

Haydar Aliyev: Evet, ben sizin de orada bulunmanızı istiyorum.

Stanley Escudero: Sayın Cumhurbaşkanı, bu fırsatı hiçbir zaman kaçırmam. Birkaç ay önce Nahçıvan`ı ziyaret ettim ve o sırada bu bölgeyi tekrar ziyaret etme kararını aldım.

Haydar Aliyev: Çok güzel. Sevindim.

Stanley Escudero: Sayın Cumhurbaşkanı, bugün sabah erken ben telgrafla Başkan Yardımcısı Albert Gore`dan bir mektup aldım. Bu, onun Size gönderdiği bir mektuptur ve o, mümkünse, bugün şu mektubu size ulaştırmamı rica ediyor.

Bilindiği üzere, Başkan Clinton ve Dışişleri Bakanı Bayan Albright gibi, Başkan Yardımcısı Albert Gore da Azerbaycan`la stratejik ilişkilere ve Amerika Birleşik Devletleri`nin Azerbaycan`daki çıkarlarna büyük önem veriyor. Başkan Yardımcımız Sizin Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan`la son aylarda yaptığınız görüşmeleri çok büyük ilgiyle takip ediyor. Ben derim ki, bu görüşmeler çok cesur ve ileriye yönelik görüşmelerdir.

Geçenlerde Sayın Dışişleri Bakanı Albright Başkan Yardımcısı Albert Gore`u New-York`ta iki ülke dışişleri bakanlarının görüşmesi hakkında bilgilendirdi. Yani Azerbaycan Dışişleri Bakanı Zülfikarov ile Ermenistan Dışişleri Bakanı Oskanyan`ın görüşmesi ile ilgili bilgi verdi. Bu görüşmeden Başkan Yardımcısı çok esinlenmiştir.

Böylece, Başkan Yardımcısı benden bu mektubu bizzat Size vermemi rica etti. Bu mektupta hem Sayın Albert Gore`un, hem de Başkan Clinton`un Size derin saygısı ifade ediliyor. Başkan yardımcısı bu mektupta Azerbaycan`ın huzur ve barış ortamında mutlu geleceği için Sizin başlıca engelleri görüşmeler aracılığıyla aşabileceğiniz konusundaki umutlarını anlatıyor.

Biz bu görüşmelerin çok zorlu koşullarda yapıldığının bilincindeyiz, Başkan Yardımcısı bunun yanı sıra Sizin cesur davranarak tüm bu zorlukları gidereceğiniz ve onların üstesinden geleceğiniz konusunda umudunu kaybetmemiştir.

Bilindiği üzere, şimdiki görüşmeler Sizin düşündüğünüz gibi, bu bölgeye barış, istikrar ve huzur getircektir. O, mektubunda görüşmelerin bu aşamasında, yani AGİT`in Kasım`da İstanbul`da yapılacak zirve toplantısından önceki aşamada Sizin Koçaryan`la ortak bir uzlaşmaya varacağınız ve bir karar alacağınız takdirde, İstanbul Zirvesi`nde tüm AGİT örgütünün ve keza ABD Başkan Yardımcısı`nın Sizin yanınızda olacağını, Sizinle omuz omuza çalışacağını

ve belli bir karar çıkacağı konusunda umutlu olduğunu belirtmektedir. Mektubun sonunda Sayın Gore görüşmelerin başarıyla sonuçlanmasının ileride Azerbaycan`ın gelişmesine katkıda bulunacağına inanıyor. Yani Azerbaycan`da, bu bölgede işbirliğinin gelişmesine yardım edecek, bunun yanı sıra Azerbaycan`ın Avrupa-Atlantik Konseyi ile işbirliğinin daha da yaygınlık kazanmasını sağlayacaktır.

Sayın Cumhurbaşkanı, ben mektubun genel içeriğini, temel konusunu size anlattım. Eğer izin verirseniz, mektubu Size iletmek istiyorum. Biz şu mektubun Sizin basında yayınlanmasına itiraz etmiyoruz.

Haydar Aliyev: Sayın Büyükelçi. Teşekkür ediyorum. Öncelikli olarak Başkan Yardımcısı Albert Gore`un bana yolladığı bu çok önemli mektup dolayısıyla. Siz biliyorsunuz, ben Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak tüm faaliyetim boyunca Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkilere çok değer veriyorum ve bu ilişkilerin gelişmesi için her zaman çaba göstereceğim.

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Azerbaycan`a hep ilgi ve özen gösteriyor, Azerbaycan Amerika Birleşik Devletleri için çok önemli bir ülke olarak görülüyor ve Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Sayın Bill Clinton, Başkan Yardımcısı Albert Gore, Dışişleri Bakanı Madeline Albright bu konuda defalarca kendi görüşlerini ortaya koymuşlar. Nitekim ben tüm bunlardan çok memnunum.

Hem Sayın Bill Clinton ile, hem Sayın Albert Gore, hem de Bayan Albright ile benim aramda çok sıcak dostluk ilişkilerinin oluşmasından ben çok memnunum. Ben onlara güveniyorum. Onların da bana karşı çok dikkatli ve özenli davranmalarından memnunum. Bunlar, kuşkusuz ki, bizim ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin gelişmesi açısından çok büyük önem taşımaktadır.

Başkan Yardımcısı Albert Gore bu mektupta Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığının barış yoluyla çözüme bağlanması için bana destek oluyor, beni daha cesur görüşmeler yapmaya teşvik ediyor denilebilir ve ben bundan çok memnunum.

Tabii ki, benim Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ile son görüşmelerim, şimdiye kadar Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığı döneminde hiçbir zaman bu denli yoğun olmamıştır denilebilir. Doğru, bu, bizim ülkemizde pek aynı karşılanmamaktadır. Düşünüyorum ki, bizim vatandaşlarımızın büyük bir kısmı benim çizgimi, faaliyetimi takdir ediyor, destekliyor ve benim bu girişimlerimi, yani bu görüşmelerimi de takdir ediyor ve umutlar besliyorlar. Fakat bunun yanı sıra siz bizim muhalif güçlerin, kendileri hiçbir öneri sunmadıkları halde, bizim yaptığımız tüm çalışmaları inkar ettiklerini ve kendilerini güya Dağlık Karabağ`ın kurtarılması için en cesur, en büyük savaşçı olarak gördüklerini biliyorsunuz. Fakat, bu benim için hiçbir önem taşımamaktadır. Zira ben Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak büyük sorumluluk aldım ve bu, sorumluluğumun bilincindeyim. Ben sadece bugün açısından değil, gelecek tarih açısından da kendi sorumluluğumun bilincindeyim. Ben sırf bu düşüncelerle görüşmeler yapıyorum ve bazı karşılıklı ödünler vermenin gerekli olduğunu belirtiyorum.

Benim amacım kısa sürede barışı sağlamaktır. Benim amacım Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edilmiş Azerbaycan topraklarının barışçıl yoldan kurtarılmasıdır. Benim amacım yerinden, yurdundan edilen, zorlu koşullar içinde yaşayan vatandaşlarımızın kendi evlerine, kendi topraklarına geri dönmesini sağlamaktır. Hiç kuşkusuz benim amacım Ermenistan ile Azerbaycan arasında ileride güvenilir, kalıcı barışı sağlamaktır. Benim amacım Kafkasya`da, özellikle Güney Kafkasya`da barışın, huzurun sağlanması için kendi katkılarımı yapmaktır. Bu yüzden de ben çok cesur adımlar atıyorum ve bundan böyle de atacağım. Zira eğer cesur adımlar olmazsa, eğer gerçek siyaset, bir eylem yapılmazsa hiçbirşey sağlanamaz.

Başkan Yardımcısı Albert Gore`un buradaki görüşlerine tamamen katılıyorum. Ben de düşünüyorum ki, eğer Ermenistan Cumhurbaşkanı Koçaryan ile benim aramda da sorunun çözümü için bir zemin oluşacak olursa, o halde biz gelecek ay İstanbul`da yapılacak AGİT Zirvesi`ne çok güzel bir aramağanda bulunabiliriz. Ben bundan böyle de bu yönde çaba göstereceğim. Tabii ki, bu, sadece bana bağlı değil, aynı zamanda Ermenistan Cumhurbaşkanı`na bağlıdır.

Ben aynı 11`inde Ermenistan-Azerbaycan sınırında Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ile tekrar biraraya geleceğim. Bu görüşme öncesinde Sayın Albert Gore`un gönderdiği mektup beni daha da teşvik ediyor ve daha cesaretli kılıyor.

Lütfen, benim teşekkürümü Sayın Albert Gore`a iletiniz. Ben Nahçıvan`dan döndükten sonra mutlaka onun mektubuna cevap vereceğim ve mümkün mertebe bizim görüşmelerimizle ilgili bilgi vereceğim. Bir daha teşekkür ederim.

Stanley Escudero: Sayın Cumhurbaşkanı, herhalde, Sizin için bunu duymak pek şaşırtıcı olmayacak, benim hükümetim de Sizin söylediklerinizi çok takdir edecektir. Açıktır ki, ben Sizin demin söylediklerinizin hepsine tamamen katılıyorum. Büyükelçiliğe döndüğümde Başkan Yardımcısı`na bu görüşme ile ilgili bilgi vereceğim. Bu nedenle de Sizin Cumhurbaşkanı Koçaryan ile yaptığınız görüşme hakkında yazacaklarınızı o, büyük ilgiyle okuyacaktır, ben bundan tam eminim.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim ve Sizin söylediğiniz üzere, ben mektubu derhal basına vereceğim. Bizim vatandaşlarımızın, Azerbaycan kamuoyunun da bu mektup hakkında bilgileri olsun diye.

"AZERBAYCAN" Gazetesi, 10 Ekim 1999 yılı.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - ABD

Bilgi notu

Azerbaycan - ABD