Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton`un Hazar Bölgesi Özel Temsilcisi Büyükelçi Richard Morningstar ile yaptığı görüşmeden - Cumhurbaşkanlığı Sarayı, 22 Şubat 1999


Haydar Aliyev: Sayın Büyükelçi, sizi Azerbaycan`da tekrar görmekten çok mutluyum. Bu, birkez daha şunu gösteriyor ki, bizim çalışmalarımız hızla ilerliyor. Sizinle yeniden yaptığım bu görüşmeye ben büyük önem veriyorum. Sanırım geçen bir yılda yaptığımız işler hakkında sizde çok değerli bilgiler var. Kuşkusuz ki, bu konu üzerine görüş alışverişinin yapılmasına gerek vardır.

Azerbaycan`da bir deyim var, bir sorun çözüldüğünde veyahut işler iyi, yolunda gittiğinde "birilerinin ayağı uğurlu geldi" diyorlar. Sayın Morningstar, siz ABD Başkanı`nın Hazar Bölgesinden sorumlu özel yetkili temsilcisi, büyükelçi olarak atandıktan sonra bu çalışmalarda ve özellikle boru hatlarının yapımında yeni bir aşama başlamıştır. Bu yüzden de ben sizin ayağınızın uğurlu geldiğini söylüyorum. Biz bundan böyle de bu çalışmada başarılı olacağız diye düşünüyorum.

Richard Morningstar: Sayın Cumhurbaşkanı, Sizi tekrar görmek benim için çok güzel bir olaydır. Sizi tekrar gördüğüme çok sevindim. Bunun benim şu son dönemlerde Azerbaycan`a yaptığım beşinci gezi olduğunu söylemeliyim. İlk gezimden sonra biz çok büyük bir gelişme sağladık. Ben bu ziyaretim sırasında Sizi çok sağlıklı gördüğüm için çok sevinçliyim. Siz iyi tedavi olduğunuz için çok sevindim.

Haydar Aliyev: Sağ olun. Ben hiç hasta olmadım. Fakat küçük bir hastalığımın bile büyük huzursuzluğa neden olduğunu gödüm. Fakat şimdi herşey çok iyi. Bu kelimeler için size teşekkür ediyorum.

Richard Morningstar: Sayın Cumhurbaşkanı, bugün ben aynı zamanda Enerji Bakanı Richardson`un mektubunu size ilettiğim için özellikle büyük memnunluk duyuyorum. Aslına kalırsa, bu önceleri gönderilen mektubun devamıdır.

Haydar Aliyev: Ben Sn.Richardson`un mektubunu dikkatlice okuyacağım ve kendi görüşlerimi aktaracağım. Biliyorsunuz ki, ben Sn.Richardson`u Azerbaycan`a davet ettim. O, bana en son gönderdiği mektupta ülkemizi ziyarete hazırlandığını söyledi.

Richard Morningstar: Sayın Cumhurbaşkanı, bu mektupta da aynı konuya değinmişler. Ben buraya gelirken o, Haziran ayında Azerbaycan`ı ziyaret etmek istediğini söyledi. O, aynı zamanda bu ziyaret sırasında Azerbaycan ve Türekmenistan arasında sınır konusuna ilişkin belgenin de imzalanacağını umuyor. Düşünüyorum ki, biraz sonra biz bu konunun tüm ayrıntılarını ele alabiliriz.

Bugünkü görüşme sırasında ben üç konuya değinmek isterim. Birinci konu benim önceki hafta Türkmenistan`a yaptığım geziyle ilgilidir. Bu gezi sırasında Türkmenistan ile "PSC" grubu arasında Trans-Hazar boru hattına ilişkin belge imzalandı.

İkinci konu sınır konusunda bizim arabuluculuk girişimlerimizle ilgilidir. Üçüncüsü ise, Bakü-Ceyhan boru hattı projesinde sağladığımız gelişme ile ilgilidir.

Ben bugün sabah Natik Aliyev ve Valeh Aleskerov ile bir araya geldim. Bu, iki saat kadar süren çok güzel bir görüşme oldu. Bence biz bugün tüm konularda uzlaşma sağlamayı başardık.

Benim Türkmenistan gezim çok verimli geçti. Zira Cumhurbaşkanı Niyazov Trans-Hazar boru hattı projesine kendi desteğini açıkladı. Ben biliyorum, Türkmenistan Cumhurbaşkanı temsilcilerinin buraya ziyareti sırasında siz de bu konuda desteğinizi ifade ettiniz. Bu yüzden de ben Size şükranlarımı sunuyorum. Türkmenistan gezisinde sınır konularını ele aldığımızda ben Sn. Niyazov`un bu konuyu daha derinden kavramaya başladığını anladım.

Haydar Aliyev: Bana sizin bugün Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi`nde tüm konuları detaylı olarak görüştüğünüzü söylediler. Birincisi, Ankara Deklarasyonu`nun imzalanmasının ardından Bakü-Ceyhan boru hattının inşası ile ilgili önçalışmaların yapılmasında bizim bir haylı gelişme kaydettiğimizi belirtmek isterim.

Biliyorsunuz ki, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi ile Türk Heyeti arasında birkaç görüşme yapılmıştır. Bakü-Ceyhan boru hattının inşası için gerekli belgeler, projeler hazırlanmıştır. Bana verilen bilgilere göre, bu konuların bazılarında Türkiye Hükümeti ile uzlaşma sağlanmıştır. Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi`nin tutumunda da bir takım değişiklikler gözlemleniyor. Türkiye Cumhuriyeti Heyeti Bakü-Ceyhan boru hattının maliyetinin 2 milyar 400 milyon dolar hacminde olduğunu artık kanıtlamıştır. Bunun Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi`nin bir zamanlar duyurduğu 3 milyar 700 milyon dolardan ne kadar ucuz olduğunu görüyorsunuz. Yani ben geçtiğimiz birkaç ay içinde çok büyük çalışmalar yapıldığını ve bizim onu sürdürmemiz gerektiğini düşünüyorum.

Tükmenistan gazının Hazar Denizi üzerinden Türkiye`ye nakli ile ilgili yaptığınız çalışmalar- ki ben bunları basından edindiğim bilgilere dayanarak söylüyorum,- Türkmenistan Cumhurbaşkanı`nın bu alanda aldığı kararlar çok sevinç vericidir. Biliyorsunuz, Cumhurbaşkanı Niyazov bu konuyla ilgili gönderdiği mektupta onun özel temsilcisi olan "Merhav" Şirketi Başkanı Iosif Maimann`ı kabul edip bu konuda ona görüşümü söylememi rica etti. Ben onun isteğini yerine getirdim, Sn. Maimann`ı kabul ettim. Biz çok geniş kapsamlı bir görüşme yaptık. Ben Azerbaycan`ın bu boru hattının inşasını onayladığını, ona destek olduğunu söyledim.

Hazar Denizi`nde Azerbaycan ile Türkmenistan sınırının belirlenmesine ilişkin verdiğiniz bilgiler büyük önem taşımaktadır. Nitekim Türkmenistan Cumhrubaşkanı kendi tutumunda bir takım ilerici adımlar atmaktadır.

Biliyorsunuz, ben 29 Ekim`de Ankara`da Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sn. Niyazov ile görüşmeden sonra Azeri ve Türkmen heyetleri birkaç görüşme yaptım, müzakerelerde bulundum. Kuşkusuz ki, Türkmenistan`ın bu konuda, yani Hazar Denizi geçişli doğalgaz boru hattının döşenmesi alanında yaptığı çalışmalarda sizin - Amerika Birleşik Devletleri`nin müstesna rolü vardır. Bu alanda sağlanan ilerleme aynı zamanda Azerbaycan-Türkmenistan sınırının belirlenmesine de çok katkıda bulunuyor. Ben bu konuyu da sizin yardımınızla çözeceğimizi umuyorum.

Sn. Richadson Ankara`da benimle görüşmesinde bu konuda arabuluculuk yapacağı ile ilgili bir açıklamada bulundu ve ben bunu tasvip ettim. Şimdi sizin bu konuya yönelik çok kesin ve ayrıntılı görüşlerinizi dinlemek bizim için önemli.

"AZERBAYCAN" Gazetesi.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - ABD

Bilgi notu

Azerbaycan - ABD