Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Türkiye Başbakanı Tansu Çiller onuruna verilen resepsiyonda konuşması - Gülistan Sarayı, 10 Temmuz 1995


Sayın Başbakan, değerli Tansu Çiller Hanım!

Türkiye Cumhuriyeti`nden gelen sayın misafirler, sayın bayanlar ve baylar!

Bugün Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı, değerli kardeşimiz Tansu Çiller`in ve kendisine eşilk eden Türk konuklarımızın onuruna düzenlenen resepsiyonda bir araya gelmiş bulunuyoruz. Bu, Azerbaycan`ın yaşamında manidar bir olaydır.

Türkiye Cumhuriyeti, Türk halkı ile Azerbaycan Cumhuriyeti`ni, Azerbaycan halkını birbirine bağlayan sarsılmaz bağlar bulunuyor. Bizim bu dostluk, kardeşlik ilişkilerimiz eskilere dayanıyor. Dedelerimiz, eski kuşaklar yüzyıllar boyunca bu dostluğu kurdular, geliştirdiler ve günümüze kadar sürdürdüler. Aynı kökten gelen halklarımız kendi tarihi dostluğuna, geleneklerine hep bağlı kalmış ve halklarımızın dili, dini, manevi kültürü bu geleneklerle varlığını sürdürmüştür. Asıl bunlardan dolayı, Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan arasında bulunan dostluk ilişkileri özel önem taşımaktadır. Asıl bundan dolayı, Azerbaycan`ın her köşesinde Türkiye Cumhuriyeti`ne, Türk halkına karşı özel saygı ve sevgi vardır. Bugün biz Türkiye`den gelen değerli bacımızı, misafirlerimizi bu duygularla ağırlıyoruz, bu duygularla da şu saraya toplanmış bulunuyoruz.

Türkiye`nin tarihi eskilere uzanıyor. Türkiye Cumhuriyeti, Büyük Millet Meclisi`nin 75. kuruluş yıldönümünü kutladı. Türk halkı, son 75 yılı özgür, bağımsız bir şekilde demokratik ortamda yaşamaıştır, laik, uygar bir toplum olarak uluslararası birliğe katılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti, uluslararası camiada hakettiği yeri almıştır. Demokrasi tarihi, 75 yıllık bağımsızlık, özgürlük tarihi, insan haklarına 75 yıllık saygı dönemi, 75 yıllık gelişme dönemi Türkiye Cumhuriyeti`ni dünya birliğinde önemli devletler arasına katılmasını sağlamıştır. Dost ülke, dost halk olarak biz Türkiye Cumhuriyeti`nin bu başarılarına seviniyoruz ve kendisini içtenlikle alkışlıyoruz.

Türkiye halkı, geçtiği tüm aşamalarda kahramanlık, cesaret örnekleri sergilemiştir, kendi kimliğini, dilini, tarihi geleneklerini korumuştur. Bugün Türkiye Cumhuriyeti`nin, devletinin, hükümetinin o gelenekleri koruyup kolladığını, bunları geliştirdiğini büyük memnuniyet duygusuyla belirtebiliriz. Bu bizi sevindiriyor ve bizim için büyük bir örnek teşkil etmektedir.

Son yıllarda Türkiye`nin yaşamında karışık süreçler, karmaşık olaylar yaşandı. Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye Devleti, hükümeti, Türk halkı tüm bunların üstesinden geldi. Zira Türk halkı özgür, bağımsız olarak demokratik bir ortamda yaşıyor. Asıl demokratik ilkeler temelinde yaşayan laik, uygar devlet tüm bu zorlukların üstesinden gelebilir.

Tüm bunlarda Türkiye Cumhurbaşkanlarının, Türkiye hükümetinin, bilhassa Başbakan Sayın Tansu Ciller`in büyük rolü vardır. Biz bugün Türkiye Başbakanını dost, kardeş ülkenin hükümet başkanı olarak ağırlıyoruz. Aynı zamanda kendisini Türkiye`nin yaşamında büyük bir mesafe katetmiş, önemli rol oynamış toplum ve siyaset adamı olarak, büyük bilimadamı, iktisatçı olarak göyüryoruz. İşte bunlardan dolayı Tansu Çiller, Türkiye hükümetini büyük güvenle yönetiyor ve önündeki tüm sorunların başarılı çözümünü sağlıyor.

Son dönemde Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler daha üst düzeye çıkmıştır. Bugün büyük şükran duygusu içinde belirtebiliriz ki, tarihin tüm aşamalarında Türkiye Azerbaycan`a büyük ilgi göstermiş, yardım etmiştir. 1918 yılında Azerbaycan`da ilk demokratik hükümet kurulduğunda onu ilk tanıyan Türkiye oldu. 1991 yılında, Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını kazandığında da dünya ülkeleri arasında ilk olarak Türkiye, Azerbaycan`ın bağımsızlığını tanıdı, ona çok destek oldu, yardım etti, Azerbaycan`ın dünya çapında tanınması için kendi hizmetlerini sundu.

1988 yılından bu yana Azerbaycan, Ermenistan`ın silahlı saldırısına uğramaktadır. O sırada Azerbaycan bağımsız devlet değildi, Sovyetler Birliği`nin sınırları içinde yer alıyordu. Kuşkusuz ki, Türkiye büyük bir devletin içişlerine müdahale edemezdi. Buna rağmen, politika adamları, kültür adamları Azerbaycan`ın bu durumuna kayıtsz kalmadılar, savunmak için kendi seslerini tüm dünyaya duyurdular, Azerbaycan`a manevi yardım ettiler.

Azerbaycan, bağımsızlık kazandıktan sonra Türkiye Cumhuriyeti ile eşit, karşılıklı yarara dayalı ilişkiler kurmuştur ve bunlar dostluk, kardeşlik ilkelerine, bizim tarihi köklerimize dayanıyor. Bağımsızlık yolunda ilerlediği şu dönemde bu ilişkilerin Azerbaycan halkına çok yardımı dokunuyor ve bu, bizim için çok önemlidir.

Azerbaycan`ın pekçok sorunu vardır, ülkemiz zorlu ekonomik, sosyal kriz yaşıyor. Ermenistan`ın silahlı saldırısı sonucunda Azerbaycan topraklarının yüzde 20`si işgal edilmiştir. Oradan kovulan vatandaşlar mülteci durumunda zor koşullarda yaşıyorlar. Azerbaycan, bu durumdan barış yoluyla kurtulmak istiyor. Ateşkes sözleşmesi imzalanmıştır. On üç ayı aşkın bir süredir biz bu sözleşmeyi uyguluyoruz. Oluşmuş durumdan barış yoluyla, uluslararası kuruluşların aracılığıyla kurtulmak istiyoruz. Tüm bu dönemde Türkiye Cumhuriyeti, devleti, hükümeti bizim yanımızda oldu, bize elinden gelen yardımı yaptı, manevi destek oldu. Mültecilerimize yapılan yardımlar da çok değerlidir. Fakat en önemlisi, en değerlisi Türkiye`nin uluslararası alanda, Azerbaycan`ı bağımsız bir devlet olarak savunmak için, uluslararası kuruluşların Ermenistan-Azerbaycan sorunu ile ilgili adil kararlar alması için faaliyetlerde bulunmasıdır. Azerbaycan kamuoyu, tüm bunlara çok değer veriyor.

Sadece bunlar değil, genel olarak Türkiye ile Azerbaycan arasında bulunan tarihi ilişkiler, bugünkü ilişkiler, bizim kardeşlik ilişkilerimiz Azerbaycan`da Türkiye halkına, Türkiye Cumhuriyeti`ne, bu ülkenin her vatandaşına büyük saygı ve sevgi uyandırmıştır. Biz bugün Türkiye Başbakanı Tansu Çiller`e bu duyguları ifade ediyoruz. Sayın bacımız, değerli bacımız! Sizin tüm çalışmalarınıza çok değer veriyoruz ve sizin resmi gezinizi büyük bir olay olarak görüyoruz, Azerbaycan`a olan ilginiz ve kardeşlik tutumunuzdan dolayı size teşekkür ediyoruz.

Çeviri 11 Temmuz 1995 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan-Türkiye ilişkileri

Bilgi notu

Azerbaycan - Türk Dünyası