Arama

ÇALIŞMALARI / DIŞ POLİTİKA / Azerbaycan - Avrupa

Haydar Aliyev: Sayın Bakan, sizin ilk kez Azerbaycan'a gelmeniz ve "Hazar Petrol Gaz - 2000" uluslararası fuar ve konferansının açılış törenine katılmanız beni çok memnun etti. Siz orada bir konuşma yaptınız ve bugün ise sizinle bir araya geliyoruz.

Azerbaycan'da birçok Büyük Britanya şirketi faaliyet gösteriyor. Onlar ülkemizde petrol ve gaz alanında çok önemli çalışmalar yapıyorlar. Biz temel konuları hep beraber çözüyoruz. 1994 yılında imzalanan "Yüzyılın Anlaşması"nda, "Şahdeniz" yatağının ortak işletilmesi ile ilgili anlaşmada Büyük Britanya şirketleri operatör rolünü üstlenmişler, bunun yanı sıra diğer alanlarda da önemli çalışmalar gerçekleştiriyorlar. Bizim çalışmamızın temel sonuçları en çok "British Petroleum" şirketinin faaliyet gösterdiği alanlarda sağlanmıştır. Bu nedenle de sizin Azerbaycan'ı ziyaretiniz çok önemlidir. Sizin ülkemiz ve Bakü kenti hakkında yakından bilgi edinebileceğinizi düşünüyorum.

Brian Wilson: Sayın Cumhurbaşkanı, bir vakit bulup beni kabul ettiğiniz için çok teşekkür ediyorum. Ben biliyorum, Siz bu hafta çok dolusunuz. Bana zaman ayırdığınız için Size şükranlarımı sunuyorum. Gerçi biz dün görüştük, fakat bugün tekrar görüşüyoruz.

Genel olarak, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin hazlihazırda mükemmel düzeyde olduğunu söylemeliyim. Umarım, bakanlar düzeyinde yapılan karşılıklı ziyaretler ülkelerimizin politika, ticaret ve diğer alanlarda işbirliğinin pekiştirilmesine daha büyük katkıda bulunacaktır.

Ben fuarın düzenlendiği sarayı bugün birkez daha ziyaret ettim, orayı gezdim. Büyük Britanya şirketlerinin açtıkları standları gezdim, şirketlerimizin temsilcileri ile tek tek konuştum. Onları çok keyifli gördüm. Bu şirketlerin temsilcileri Azerbaycan'daki faaliyetlerinden çok memnundurlar. En önemlisi şudur ki, onlar kendi olanaklarının artması için burada büyük potansiyelin bulunduğunu düşünüyorlar.

Tabii, ben vatana döndüğümde gördüklerimi ayrıntılı olarak anlatacağım. Büyük Britanya'nın petrol ve doğal gaz alanında faaliyet gösteren en küçük ve en büyük şirketlerini Azerbaycan'a gelmeleri, buraya yatırım yapmaları, ortaklığın daha da genişletilmesi konusunda ikna etmeye çalışacağım.

Britanya ile Azerbaycan arasında ilişkiler her iki taraf için de yararlıdır. Tabii, biz Britanyalılar Azerbaycan'da sanayinin başarıyla gelişmesi için bir çok işler gerçekleştiriyoruz. Nitekim Azerbaycan da bizim ülkede sanayinin gelişmesi için birçok işler yapabilir. Kuzey Denizi'nde çalışan şirketlerimiz çok zengin bir birikime sahiptir. Bizim şirketler uzun süredir orada çalışıyorlar. Onlar Azerbaycan'a gelerek hem bilgilerini, hem de birikimlerini buraya getiriyorlar, bunun yanı sıra yerli uzmanlardan da birşeyler öğreniyorlar diye tahmin ediyorum.

Tekrar söylüyorum, Büyük Britanya şirketleri buraya gelerek kendi bilgilerini, kazanımlarını paylaşıyorlar. Bununla birlikte buradaki Brtinaya şirketlerinde pek çok Azeri çalışıyor, yerli kadrolar kendi bilgi ve tecrübelerini her geçen yıl daha da artırıyorlar.

Azerbaycan'da düzenlenen "Hazar petrol gaz - 2000" uluslararası fuar ve konferansında benim ülkemin bakanlar düzeyinde temsil edilmesi şunu gösteriyor, biz dünyanın bu bölgesinde ticarete büyük önem veriyoruz. Benim kanımca, bu fuar ülkelerimizin ilişkilerinin daha da gelişmesine katkıda bulunacaktır.

Haydar Aliyev: Ben sizin söylediklerinize tam katılıyorum. Birincisi, Büyük Britanya ile Azerbaycan arasında hem politik, hem ekonomik, hem de diğer alanlarda bulunan ilişkilerin yüksek düzeyde olduğunu düşünüyorum. Biz buna çok büyük değer veriyoruz ve bu ilişkilerin daha geniş alanları kapsaması için çalışıyoruz.

Hatırlıyorum, ben 1998 yılında Londra'da resmi ziyarette bulunduğum sırada Sayın Başbakan Tony Blair ile, birçok bakanlarla bu konu üzerine çok geniş kapsamlı görüşmeler yaptım. Hem Britanya tarafı, hem de Azerbaycan tarafı Azerbaycan'ın çok önemli bir jeostratejik konuma sahip olduğu, büyük doğal kaynaklarının bulunduğu konusunda aynı görüşte oldu. Büyük Britanya'nın Azerbaycan'a ve genel olarak tüm bölgeye olan ilgisi ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin daha da genişletilmesini gerektiriyor.

Hatırlıyorum, Dışişleri Bakanı Sayın Robin Cook ile görüşmemiz sırasında o bana, biz Azerbaycan'da kendi büyükelçiliğimizi genişleteceğiz, personel sayısını artıracağız dedi. Zira hem Azerbaycan, hem de Azerbaycan'a yakın Orta Asya ülkeleri Büyük Britanya'nın çok ilgisini çekiyor. Ben bu düşüncelere tamamen katıldığımı söyledim. Bu, gerçekten böyledir.

1994 yılından sonra imzaladığımız petrol anlaşmaları Büyük Brtianya ile Azerbaycan'in uzun vadeli işbirliğinin temelini atmıştır. Eğer imzalanan her anlaşma 30 senelik süre için yapılmışsa, o zaman bu anlaşmaların tam olarak yaşama geçirilmesi için bunun iki katı fazla zaman gerekecektir. Bu, sadece bizim değil, bizden sonra gelen birkaç kuşağın da görevi olacaktır. Bu yüzdendir ki Büyük Britanya ile Azerbaycan arasında ilişkiler uzun vadeli, belki de kalıcı bir nitelik taşımaktadır. Biz bunu böyle benimsiyoruz ve ona çok büyük önem veriyoruz.

Ben "Yüzyılın anlaşması", "Çırak" yatağından petrolün çıkarılması, ihraç edilmesi, "Azeri" ve "Güneşli" yatakları - tüm bunların çok geniş perspektife sahip olduğunu belirttim. "British Petroleum" şirketi orada operatör olarak çalışıyor.

Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihraç boru hattı anlaşmasının imzalanması, görüşmeler yapılması ve bu petrol boru hattı anlaşmasının Azerbaycan ve Gürcistan parlamentolarında onaylanması - yakında o, Türkiye Parlamentosu'nda da onaylanacak - bizim ortak çalışmamız için daha geniş bir alan sağlıyor.

Dün Bakü'de açılan "Hazar petrol gaz- 2000 " fuarındaki standlarda "Şahdeniz" yatağının ne kadar büyük potansiyele sahip olduğu gözler önüne serildi. Orada şu beyan edildi, 2002 yılında Türkiye'ye 5 milyar metreküp gaz verilmesi mümkün. Bunun iyi bir fikir olduğunu düşünüyorum. Bizim bunun üzerinde ortaklaşa çalışmamız ve onu gerçekleştirmemiz gerekir. Bu çalışmada bir takım engeller çıkabilir, fakat biz bu çalışmayı yapmalıyız.

Azerbaycan'da büyük petrol yataklarının yanı sıra, zengin doğal gaz yatakları da bulunuyor, "Chevron" şirketinin temsilcileri dün bildirdiler ki, "Şahdeniz" yatağından daha fazla miktarda gaz rezervine sahip olan "Apşeron" yatağından onlar yakın zamanda büyük sonuçlar bekliyorlar. Tüm bunlar şunu gösteriyor ki, bu zenginliklerin, ürünlerin dünya piyasasına ulaştırılması için şimdiden önlemler almalıyız ve hep birlikte çalışmalıyız.

Ben Büyük Britanya'nın hem petrol ve gaz alanında, hem de diğer alanlarda faaliyet gösteren şirketlerini Azerbaycan'a defalarca davet ettim. Onlar burada çalışmalar yapıyorlar. Siz dün onlardan bazılarının Azerbaycan'ı terk ettiğini söylediniz. Bu, konuda benim bir bilgim yok. Ben başbakana bunu araştırması, bu konuda bana bilgi vermesi talimatında bulundum. Sanırım, böyle bir durum varsa dahi, onlar kendileri için uygun koşulları sağlayamayan küçük şirketlerdir. Her halde, ben bu konuya ilgilendim ve gerekli talimatları verdim.

Kısacası, Azerbaycan ile Büyük Britanya arasında tüm alanlarda yaygın işbirliği sağlanmalıdır. Umarım, devlet bakanı olarak siz de Azebaycan'ın bugünkü gerçeklerini, "Hazar petrol gaz-2000" fuarındaki mevcut atmosferi gördüğünüzde bu alana yönelik çabalarınızı esirgemeyeceksiniz.

Brian Wilson: Sayın Cumhurbaşkanı, ben Büyük Britanya Başbakanı Tony Blair'in özel selamlarını ve teşekkürlerini Size iletmek istiyorum. Siz ona yolladığınız mektupta oğlu olduğu için onu tebrik etmişsiniz.

Haydar Aliyev: Evet, onun dördüncü oğlu olmuş. O, çok zengin bir kişidir. Onun çok sevindiğini düşünüyorum. Fakat bu, insan olarak beni de sevindirdi. Bu yüzden de ben onu tebrik ettim. Genel anlamda, Sizin Başbakanınız çok sıcak kanlı bir kişidir. Benim ona büyük saygım var. Bu saygının karşılıklı olduğunu hissediyorum.

Brian Wilson: Evet, ben de onun çok mükemmel bir insan olduğunu biliyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı, Sizin söylediklerinizin hepsine tamamen katılıyorum. Petrol dışı alanda işbriliğimizin yaygınlık kazanması ile ilgili söylediklerinizden bilhassa çok esinlendim. Buraya gelmeden önce biz ticaret bakanı ile öğlen yemeği yedik ve bu konuyu görüştük. Azerbaycan'ın ihraç olanaklarını genişletmek için petrol dışı alanın da geliştirilmesi gerekir. Ben Büyük Britanya'nın çeşitli şirketlerinin Azerbaycan'a gelmeleri ve burada çalışmaları için döndükten sonra bu konuya çiddi önem vereceğim.

Sayın Cumhurbaşkanı, ben sizin söylediklerinizi birkez daha desteklemek istiyorum. Büyük Britanya şirketleri boru hatları projelerine ve Azerbaycan'da üretilecek petrolün bu boru hatlarıyla dünya piyasalarına taşınmasına özel ilgi gösteriyorlar. Onlar Azerbaycan'da bu alanda çalışmaya başlamak için rekabete hazırdırlar.

Birkez daha belirtmek istiyorum ki, biz birbirimize derin saygı duyuyoruz. Bunun bizim ortak çalışmamız açısından yararlı olduğundan eminim.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim.

"AZERBYCAN" Gazetesi, 8 Haziran 2000 yılı.

© aliyev-heritage.org