Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in BM İnsan Hakları Komisyonu İşkence Özel Raportörü Nigel Rodley ile görüşmesinden - 15 Mayıs 2000


Haydar Aliyev: Sayın konuklar, ben sizi selamlıyorum, Azerbaycan`a hoş geldiniz. Biliyorum, birkaç gündür burada bulunuyorsunuz. Ben bundan memnunum. Zira gelen konukların Azerbaycan`da uzun süreli bulunması bizim için oldukça önemlidir. Ülkeyi tanımak için, ülke hakkında bilgi edinmek için bir gün, iki gün yeterli değildir. Siz bu konuda bizim ülkemizi ziyaret eden diğer kişilerden farklısınız. Pekçok temaslarda bulundunuz. Fakat bununla birlikte düşünyorum ki, bir ihtimal bizim toplumumuz, kent hakkında da bilgi edinmişsiniz. Buyurun.

Nigel Rodley: Sayın Cumhurbaşkanı, beni kabul ettiğiniz için çok teşşekür ederim. Gerçekten, biz burada güzel bir vakit geçirdik, gezimiz çok ilginç oldu. Temasta bulunduğum meslektaşlarım bizim sadece yoğun görüşmeler yapmamız, ofislerin içerisini gezmemiz, hapishaneleri, ceza evlerini ziyaret etmemiz için değil, bunun yanı sıra kentin seçkin yerlerini de gezmemiz için ellerinden geleni yapmışlar. Onlar pratik olarak bizi kentin görülmeye değer tüm yerlerine götürmüşler. Benim Azerbaycan kültürü hakkında küçücük bile olsa bilgi edinmem için onlar ellerinden geleni yapmışlar.

Haydar Aliyev: Bu çok iyi. Zira Azerbaycan`ı ziyaret edenlerden yalnız siz hapishanelere, cezaevlerine gidiyorsunuz. Onlardan hiçbiri cezaevlerine ziyaretlerde bulunmuyor. Bu nedenle, biraz denge sağlansın diye sizin başka yerleri ziyaret etmeniz daha önemlidir.

Nigel Rodley: Herşeyden önce, devlet makamlarında çalışan meslektaşlarıma işbirliği nedeniyle şükranlarımı sunmak isterim. Biliyorum, Sayın Fuat Aleskerov ziyaret programının düzenlenmesi, temsilcilerin buraya gelmesi ve öngörülen planlar doğrultusunda çalışmaları için pekçok iş yapmıştır. Dışişleri Bakanlığı`nda insan haklarından sorumlu şahıs da ziyaret sırasında bizimle çok yoğun işbirliği yapmıştır. Pratik olarak, burada bulunduğum sürece ilgilendiğim bütün bakanlarla benim görüşmelerim düzenlendi. İstediğim tüm cezaevlerini gezdim. Benim için bu koşullar sağlandı ve öngördüklerimizin hepsini gerçekleştirdik.

Burada bulunduğumuz süre içinde tüm önemli yerleri ziyaret ettik ve şuna tanık olduk, eski SSCB`nin diğer yerlerinde olduğu gibi burada da bir takım değişiklikler yaşanmaktadır. Bütün bunlardan dolayı, benimle temasta bulunan meslektaşlarıma şükranlarımı sunarım. Onlar bizim bu gezimiz verimli geçsin diye ellerinden geleni yaptılar.

Halihazırda, bugünkü koşullarda ben henüz bir kanaata varmak istemiyorum, herhangi bir yorum yapmak veyahut tavsiyede bulunmak gibi bir düşüncem yok. Bizim programımız öylesine yoğundu ki, edindiğimiz bilgiler öylesine çok yönlüydü ki, yani bizim hem resmi hem gayri-resmi olarak çeşitli kaynaklardan aldığımız bilgilerin hepsini yeniden değerlendirmemiz, onlardan bir sonuca varmamız gerek. Fakat kaydetmek isterim ki, ülkede yaşanan genel gelişme artık bizim ilgilendiğimiz alanı da kapsamış durumdadır ve bu, çok önemlidir.

Tabi, bu, benim görevimle doğrudan ilgili olmasa dahi, şunu büyük memnuniyetle söylemek isterim ki, Sizin ülkede idam cezası kaldırılmıştır ve buna tam uyulmaktadır. Biliyorum, insan haklarının korunmasına ilişkin Sizin birkaç kararınız olmuştur ve aynı zamanda işkencelere karşı toplumun verdiği tavsiyelere de gerekli bir biçimde uyulmaktadır. Halihazırda Siz ve ofisiniz temel hukuksal reformlar üzerinde çalışıyorsunuz ve bunun en doruk noktası Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu`nun kabul edilmesi olacaktır. Tabii ki, ziyaretimin daha geç bir zamanda olmasını çok isterdim, nitekim bütün bunların sonucuna tanık olacaktım. Fakat artık şimdiden eminim ki, onların çok büyük etkisi olacaktır.

Sayın Cumhurbaşkanı, Siz suç işlemiş kimselerin bulundukları yerlerin ziyaret edilmesi hakkında konuştunuz. Ben büyük memnunlukla kaydetmek isterim ki, Siz uluslararası örgütlerle, Kızılhaç Komitesi ile, onların gelip cezaevlerinde tutulan insanları ziyaret etmeleri konusunda bir anlaşmaya varmışsınız.

Genel olarak, temel anlamda ben durumu bu şekilde değerlendiriyorum. Fakat eğer siz herhangi özel konulara değinmek istiyorsanız, bunu biraz daha dar çerçevede görüşmeye hazırım.

Haydar Aliyev: Size teşekkür ederim. Sizin verdiğiniz şu bilgiler, tabi ki, bende büyük memnunluk duygusu uyandırıyor.

Siz artık bizim bu alanda birçok kararlar aldığımızı, bir çok önlemler uyguladığımızı kaydettiniz. Fakat diğer alanlarda olduğu gibi, şimdi bu alanda da uluslararası hukuk ilkeleri gereğince, Birleşik Milletler`in belgelerine uygun bir biçimde iş yapmak bizim için henüz yeni bir çalışmadır. Tabii ki, ben burada bizim herşeyi gerçekleştirdiğimizi düşünmüyorum. Fakat aynı zamanda şundan çok memnunum, -ki siz de kaydettiniz- bir hayli iş yapılmıştır ve doğru yönde ilerliyor.

Sizin bu geziniz bizim için çok önemlidir. Zira şimdi sizin burada ilgilendiğiniz alan öyle bir alandır ki, bu konuda biz kendimiz derinlemesine araştırma yapma olanağına sahip değiliz.

Ben bir cumhurbaşkanı olarak, ekonomik reformları uyguladığım zaman onların sonucunu kendim görüyorum, istediğim herhangi bir şey konusunda bilgi ediniyorum ve bunu biliyorum. Tarım, sanayi, finans sistemi - bunlar hepsi bizim için tanıdık alanlardır. Fakat bir cumhurbaşkanı olarak bizzat ben, veyahut benim makamımda diğer çalışan kimseler hapishaneleri ziyaret edip de oradaki durumu sizin incelediğiniz gibi inceleyemiyoruz.

Ben kararlar kabul ediyroum ve ilgili yürütme makamları o kararları uygulasın istiyorum. Biliyorum, onlar gerçekleştirmek için uğraşıyorlar. Bu konuda bana bilgiler veriyorlar. Ama bu, bizim istediğimiz düzeye, yahut uluslararası hukuk normlarına ne derece uygun - biz şunu tespit ediyoruz ve fakat sizin gibi yapamıyoruz. Onun için de sizin bu ziyaretiniz çok önemlidir.

Ben şunu size açıkça söyleyebilirim ki, sizin bu alanda gözlemlediğiniz tüm kusurları gidermeye hazırız. Siz söylemediniz, fakat sizin kusurlar gözlemlemiş olduğunuzu biliyorum. Ben şu gerekçeye dayanarak söylüyorum, siz, artık son dönemlerde bizim kabul ettiğimiz kararlar sonucunda bir takım işlerin yapıldığını ve bir takım başarıların sağlandığını kaydettiniz. Bu nedenle sizin bu geziniz çok önemlidir. Ben size teşekkür ederim. Çok iş yapmışsınız.

Şu konuya gelince, - diyorsunuz ki, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu`nun kabul edilmesini görmek istiyorsunuz, size bir davette bulunuyorum, ikinci kez gelin, söz konusu yasa onaylandıktan sonra ikinci kez gelip bunları araştırın. O sırada herşey tamamlanmış olacak. Ben size teşekkür ederim. Bana söylemek istediğiniz bazı şeyler olabilir.

Kısa inceleme yazısı

Azerbaycan - BM

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - BM

Bilgi notu

Azerbaycan - BM