Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Şahdeniz yatağından çıkartılacak doğal gazın Türkiye`ye nakline ilişkin Azerbaycan ve Türkiye arasında anlaşmaların imza töreninde yaptığı açıklama - Ankara, 12 Mart 2001


Sayın Cumhurbaşkanı!

Sayın arkadaşlar!

Sayın basın mensupları!

Benim Türkiye`ye resmi ziyaretimin birinci bölümü bitmek üzeredir. Beni Türkiye`ye davet ettiği ve göstermiş olduğu bu güzel misafirperverlik için aziz dostum kardeşim, Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer`e bir kez daha teşekkür ederim. Bu ziyaretim büyük bir öneme sahiptir. Nitekim biz hem ülkelerimiz arasındaki ilişkileri, hem bizim bölgeyi ilgilendiren konuları, hem de dünyada gelişen süreçleri inceledik, görüş birliği içinde olduğumuzu bir kez daha ortaya koyduk ve ileride de Türkiye-Azerbaycan işbirliğinde ortak çalışmalar yapılacağına ilişkin açıklamalarda bulunduk. Bu beni çok sevindiriyor. Zira Azerbaycan için Türkiye kudretli, büyük, gelişmiş, demokrasi koşulları altında varlığını sürdüren bir devlettir, genç, bağımsız Azerbaycan için Türkiye hep örnek teşkil etmiştir, bugün de teşkil etmektedir.

Burada yaptığımız görüşmeler, ele aldığımız konular hakkında Sayın Cumhurbaşkanı artık sizlere bilgi verdi. Ben sizin daha fazla zamanınızı alıp tekrar anlatmak istemiyorum. Fakat bizim tüm konularda aynı görüşte olduğumuzun altını çizmek istiyorum. Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Petrol Boru Hattının artık inşaat çalışmalarına başlanması konusunda her iki ülkenin -hem Türkiye`nin hem Azerbaycan`ın- aynı yaklaşım içinde olduklarını özellikle bugün bir kez daha hissettim. 1994 yılında başladığımız bu çalışmayı hep birlikte tamamlayacağımızdan emin olabilirsiniz. Azerbaycan petrolü yakın senelerde Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattıyla hem Türkiye`ye hem de Akdeniz`e akacaktır.

Son dönemlerde Türkiye ile bizim ilişkilerimizi ilgilendiren çok önemli bir konu daha ortaya çıkmıştır. Bu da Azerbaycan`ın keşfettiği büyük doğal gaz yataklarının Türkiye ile ortak işlenmesi konusudur. Biz Şahdeniz gaz yatağında büyük gaz rezervlerini keşfettik. Bunu göz önünde bulundurarak, önceden Türkiye devleti, hükümeti ile görüşmeler yaptık ve elde edilecek gazın büyük bir bölümünün Türkiye`ye ihracı konusunda bir uzlaşmaya vardık. Bugün ben çok büyük memnunluk duyarak şunu belirtiyorum ki, bu uzlaşma gerçeğe dönüştü ve Azerbaycan`da üretilecek doğalgazın Türkiye`ye satışı hakkında hem hükümetlerarası anlaşma, hem Alım Satım Sözleşmesi imzalandı. Bu çok önemlidir. Zira bu gazın Gürcistan üzerinden taşınması gerekiyor. Bizim Bakü`den Gürcistan`a kadar önceki dönemlerde yapılmış olan doğal gaz boru hattımız vardır, onu yeniden kullanıma açmamız gerekiyor. Bu nedenle biz gazı nereye ihraç edeceğimizi önceden bilmeliyiz. İkinci olarak, biz 6 milyar metreküp gaz verileceği konusunda da anlaştık. Fakat ileride biz Türkiye`ye yıllık olarak 15 milyar veyahut 20 milyar metreküp gaz satabiliriz.

Sayın Dostum, Dokuzuncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel bir zamanlar bana, Türkiye`nin 50 milyar metreküp gaza ihtiyacı olduğunu, Azerbaycan ne kadar fazla gaz üretecek olursa, onun hepsini de alacaklarını pekçok söyledi. Şimdi biz Sayın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile bu çalışmanın temelini attık. Sanıyorum, bu çalışma başarılı olacaktır. Biz şimdi mevcut boru hattını kullanacağız, doğal gazı Türkiye`nin sınırlarına kadar ulaştıracağız. Bu doğal gazın zamanında kullanımı için Türkiye`de önemli hazırlık çalışmalarının yapılması gerekiyor.

Fakat biz ileride daha büyük hacimde gazın Türkiye`ye ihracı için yeni bir büyük boru hattını yapmak niyetindeyiz. Bu nedenle önümüzde çok büyük ufuklar, olanaklar açılıyor. Bu Türkiye-Azerbaycan dostluğunun, ekonomik işbirliğinin gelişmesini sağlayacaktır. Aynı zamanda stratejik açıdan bizi birbirimize daha sıkı bağlayacaktır. Biz Türkiye ile ilişkilerimizi stratejik işbirliği ilkesi temelinde kurduk. Bu ilişkileri bundan böyle de geliştirmek istiyoruz.

Ben bugün yapılan görüşmelerden ve imza atılan anlaşmalardan çok büyük memnunluk duyduğumu belirtmek istiyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı, Size bir kez daha teşekkür ediyorum.

Çeviri 13 Mart 2001 tarihli Azerbaycan Gazetesinden yapılmıştır.

Kısa inceleme yazısı

PETROL STRATEJİSİ