Sayın Başkan, Sayın parlamenterler, sayın dostlar!

Sizleri - Japonya Parlamentosu üyelerini yürekten selamlıyorum.

Bu sabah sizlerle böylesine kalablık bir grupla görüşme fırsatı sunulduğu için memnunum. Japonya parlamentosunda Japonya-Azerbaycan Dostluk Derneği`nin faaliyet göstermesi bizi çok memnun etti. Anladığım kadarıyla, buraya katılan Japonya Parlamentosu üyelerinin çoğu bu derneğe üyedirler, burada bulunan Japonya eski Dışişleri Bakanı bu derneğin danışmanıdır. Sanırım, eğer eski Dışişleri Bakanı bu derneğin danışmanı ise, demek ki o, çok iyi çalışacaktır. Bu arada dostumuzun yakasında Nagano Kış Olimpiyat oyunlarındaki Azerbaycan bayrağı rozetini görmek beni mutlu etti. Azerbaycan, küçük bir devlettir ve bağımsız bir devlet olarak bu kış olimpiyat oyunlarına ilk kez katıldı. Tüm ülkelerin bayrakları arasında Azerbaycan bayrağının da yer alması bizi sevindirdi. Sizin buna dikkat etmeniz, önem vermeniz, bugün bunu belirtmiş olmanız beni mennun etti.

Azerbaycan ve Japonya arasındaki diplomatik ilişkiler 1992 yılının sonbaharında kuruldu. Demin söylediğim gibi, biz genç, bağımsız bir devletiz. Biz bağımsızlığı 1991 yılında, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra elde ettik. Fakat bu kısa süre zarfında Dünya Birliği`nde hak ettiği yeri edindi, dünyanın birçok ülkeleriyle ilişkiler kurduk, bir çok önemli uluslararası, hükümetler arası belgeler imzaladık. Artık üçüncü gündür ben Japonya Başbakanı Sayın Hashimoto`nun davete üzerine Japonya`da resmi ziyarette bulunuyorum. Biz dünyanın bütün ülkeleri ile ilişkileri geliştirmeye çalışıyoruz. Politikamız dünyanın tüm ülkeleri ile karşılıklı yararlı işbirliği, karşılıklı faydalı ilişkiler kurmak, tüm dünyada barış ve istikrarı pekiştirilmesine çalışmaktır. Bu anlamda biz parlamentolar arası ilişkilere büyük önem veriyoruz. Azerbaycan Parlamentosu`nun birçok üyesi, aynı şekilde Azerbaycan Parlamentosu Başkanı Birinci Yardımcısı Arif Rehimzade burada benimle birlikteler. Hepsinin ismini tek tek saymayacağım, burada oturanların hepsi parlamento üyeleridir. Dolayısıyla parlamentoya nasıl önem verdiğimizi artık tahmin ediyorsunuz. Sizden farklı olarak, cumhuriyetimizde başkanlık sistemi uygulanmaktadır. 1991 yılında bağımsızlık kazandıktan sonra demokratik ilkeler benimsenerek ilk kez çok partili seçimler sonucu oluşan parlamentomuz Azerbaycan devletinin önemli bir parçasıdır. Azerbaycan parlamentosu, yasama faaliyetlerinin yanı sıra Azerbaycan ile diğer ülkeler arasında uluslararası ilişkilerin kurulması alanında muazzam bir çalışma gerçekleştirmektedir.

Sayın Cumhurbaşkanı, Siz doğru vurguladınız, Japonya ve Azerbaycan, İpek Yolu güzergahında bulunuyor, eski dönemlerde bizim birçok benzer yönümüz oldu. Bugün de bizi birçok unsur bağlamaktadır. Japonya ve Azerbaycan arasında kısa sürede yoğun ekonomik ilişkilerin kurulduğunu söylemekten mutluyum. Bu alanda Japonya petrol şirketleri özel rol oynamaktadır. Onlar Azerbaycan ile ilişkiler kurmaya muvaffak oldu ve Hazar Denizi`nin Azerbaycan sektöründeki petrol yataklarını ortak işletiyorlar. Dün ve önceki gün birçok Japon petrol şirketi temsilcileri ile bir araya geldim ve işbirliğimizi genişletmek için son derece büyük olanakların bulunduğuna kanaat getirdim. Dün Zatialileri Japon İmparatoru ile bir görüşme ve çok ilginç bir sohbet gerçekleştirdik. Bugün Japonya Başbakanı Sayın Hashimoto ile bir araya gelecek, görüşmeler yapacak ve bir takım önemli belgeler imzalayacağız. Gezimin üçüncü gününe sizinle başladım ve ben burada, Japonya`da önceki günlerde yaptığımız temaslardan esasen memnun kaldığımı söyleyebilirim. Umarım, kalan zaman da Japonya ve Azerbaycan arasında işbirliğinin daha da geliştirilmesi konusunda yeni başarılar sağlayacaktır.

Sanırım, siz cumhuriyetimizi tanıyorsunuz. Buna rağmen, Azerbaycan`ın Kafkasya`da, Avrupa ve Asya arasında, Hazar Denizi`nin kıyısında ve İpek Yolunun merkezinde bulunduğunu söylemek istiyorum. Rusya, İran, Gürcistan, Türkiye ve Ermenistan yakın komşularımızdır. Ermenistan dışında bütün komşularla iyi ve güzel ilişkilerimiz vardır. 1988 yılında Ermenistan Azerbaycan`a karşı silahlı saldırı düzenledi. Ermenistan ve Azerbaycan arasında silahlı çatışma çıktı. Bu saldırı, Ermenistan`ın, Azerbaycan`ın Dağlık Karabağ İli`ne yönelik iddiaları nedeniyle başladı. Bu iddiaların tamamen asılsız olduğunu kanıtlamaya gerek yoktur. Dağlık Karabağ, Azerbaycan toprağıdır ve Azerbaycan toprağı olarak kalacaktır. Bu ilde Azeriler ve diğer ulusların yanı sıra Ermeni kökenli kişilerin de ikamet etmesi ve bugün de yaşamını sürdürmesi bu Azerbaycan bölgesine yönelik iddialarda bulunulması için asla bir gerekçe teşkil edemez.

Bu sorun, Ermenistan ve Azerbaycan henüz Sovyetler Birliği yönetiminde bulunduğu sırada başladı ve dolayısıyla Sovyetler Birliği gibi bir süpergüç yönetimi, bu sorunun önüne geçerek, hem Azerbaycanlılar, hem Ermeniler için büyük bir can kaybı ile sonuçlanan kanlı olaylara izin vermeyebilirdi. Eski Sovyetler Birliği yönetiminin bu soruna adaletsiz, tek yanlı yaklaşımı ve başka nedenler yüzünden, Azerbaycan topraklarının yüzde 20`si Ermenistan silahlı birliklerince işgal edildi. İşgal altındaki topraklardan cumhuriyetimizin bir milyonun üzerinde Azeri kökenli insanı göç etmek zorunda kaldı. Onlar kendi yerleşim yerlerinden, kendi evlerinden edildi, çoğu çadırlarda olmak üzere diğer Azerbaycan bölgelerinde barınmaktadır.

Biz dört sene önce askeri operasyonları durdurmayı başardık. Ateşkes anlaşması yaptık ve sorunun barış yoluyla giderilmesi için görüşmeler yapıyoruz. Bunun için zorunlu koşul Aralık 1996`da AGİT Lizbon zirve toplantısında kabul edilen ilkelerdir. Bu ilkelerde Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünün restorasyonu ve Dağlık Karabağ`a Azerbaycan Cumhuriyeti`nin sınırları içinde özerklik statüsünün verilmesi öngörülüyor. Biz her devletin sınırlarının dokunulmazlığı, sınırların güç kullanılarak değiştirilmesinin imkansızlığına dair uluslararası hukuk ilkelerinin, Birleşmiş Milletler prensiplerinin herkesin kılavuz edinmesi gereken üstün ilkeler olduğunu düşünüyoruz ve bu yaklaşımı hep savunuyoruz. Bu prensipleri biz de kılavuz edindik. Biz barışçı ülkeyiz, savaş istemiyoruz, bölgemizde - Kafkasya`da, tüm dünyada barış istiyoruz, sorunu barış yoluyla çözmek istiyoruz ve buna başaracağımızı umuyoruz. Biz Ermenistan silahlı birlliklerinin işgal ettiği toprakları boşaltması, bir milyon Azeri`nin kendi yerleşim yerlerine dönmesi, Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünün yeniden sağlanması için uğraşıyoruz. Bunlar adil koşullardır. Bu arada Japonya`nın kendi toprak bütünlüğüne yönelik talepleri de aynı şekilde haklı taleplerdir.

Tüm bu koşulların yanı sıra Azerbaycan`da çok büyük dönüşümler gerçekleşiyor. Biz kendi ülkemizde demokratik, laik, hulkuk devletinin kurulması yolunda ilerliyor, politik ve sosyo-ekonomik reformlar yapıyor, Azerbaycan`da piyasa ekonomisi sistemini uyguluyoruz. Eski Sovyetler Birliği üyesi tüm bağımsız devletler gibi Azerbaycan da çok zorlu bir geçiş dönemi yaşıyor, biz ekonomik sıkıntılar çekiyoruz. Fakat inanıyoruz ki, ekonomik reformlar yapmak, piyasa ekonomisini geliştirmek suretiyle biz bu zorlukları atlatacağız. 1997 yılındaki çalışmaların sonuçları bunun inandırıcı kanıtıdır.

Azerbaycan, eski bir petrol ülkesidir. Biz petrol endüstrimizi bugün de geliştiriyoruz. Azerbaycan topraklarında ve Hazar Denizi`nin Azerbaycan sektöründe önemli petrol ve doğalgaz yatakları bulunmaktadır. Bu kaynaklarımızın verimli kullanımı için biz yabancı sermayenin girişini sağladık ve 9 anlaşma yaptık. Bu anlaşmalara dünyanın 12 ülkesinin şirketleri katılıyor. Onların arasında Japonya`nın İtochu petrol şirketinin bulunduğunu vurgulamaktan memnunluk duyuyorum. Kendisi yalnız değildir. Günümüzde Japonya`nın altı büyük şirketi Azerbaycan`da kendi temsilciliğini açmıştır. Biz Azerbaycan`da Japonya Büyükelçiliği`nin açılmasını bekliyoruz. Japonya`nın Azerbaycan Büyükelçisi Sayın Togo Moskova`da oturuyor. Biz onun faaliyetinden memnunuz. O, Japonya-Azerbaycan ilişkilerinin güçlenmesi için çok çalışıyor ve biz kendisinin Bakü`ye naklini öneriyoruz. Siz Moskova için başka birini bulursunuz. Bence, ekonomik işbirliğimizin genişletilmesi bakımından bu, çok önemlidir.

Biz Sayın Başbakan Hashimoto`nun İpek yolu doktrinini ve Japonya`nın bu konuya yönelik yaklaşımını büyük memnunlukla karşıladık. Biz birkaç yıldır bu sorunla ilgileniyoruz ve İpek yolunun faaliyete geçtiğini söyleyebilirim. Biz Avrasya ulaştırma hattını kurduk. Bu, Hazar Denizi, Azerbaycan, Gürcistan, Karadeniz üzerinden Orta Asya`yı Avrupa`ya bağlıyor. Son bir buçuk yıldan beri bu ulaştırma hattı aracılığıyla Orta Asya`dan Avrupa`ya ve ters yönde yük taşımacılığı çok etkin olarak yapılmaktadır. Bu yol üzerinden ekonomik işbirliğini daha da genişletmek için biz Avrupa Birliği ile beraber çabalarda bulunuyoruz. Mayıs ayının ikinci yarısında Azerbaycan`da, Bakü`de uluslararası bir toplantının yapılması öngörülmüştür. Söz konusu toplantıya Doğu`da Japonya`dan başlayarak Batı`da ta İngiltere, İrlanda ve İspaniya`ya kadar İpek Yolu güzergahında bulunan 33 ülkenin temsilcileri katılacaktır. İpek Yolunun çok üstünlükleri vardır. Bu yolun günümüzde Asya`yı Avrupa`ya, özellikle Japonya`ya bağlayan ve kullanılan yoldan 2000 kilometre kısa olduğunu vurgulamak yeterli bir kanıt olacaktır. Umarım, sizler, parlamento üyeleri Başbakan Hashimoto`nun İpek yolu doktrinine destek olacaksınız ve bu işbirliği alanı çok büyük yarar sağlayacaktır.

Biz Japonya ve Azerbaycan arasında daha yoğun ve daha geniş ilişkilerin kurulmasını istiyoruz. Azerbaycan parlamentosunda Japonya ve Azerbaycan arasında dostluk grubu veya Derneği bulunuyor. Burada bulunan milletvekillerinin çoğu bu derneğe üyedir. Umarız, Azerbaycan ve Japonya parlamento üyelerinin özel görüşmesinden sonra bu ilişkiler daha hızla gelişecektir.

Japonya, çok gelişmiş bir ülkedir, ekonomik ve sosyal kalkınma alanında büyük başarılar kazanmış, uluslararası toplulukta onurlu bir yer edinmiştir. BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi olma yönünde girişimlerinizi, tüm dünyada barışın pekişmesi, yeryüzünde uygarlığın gelişimi için yaptığınız tüm çalışmaları destekliyoruz. Sizlere ve tüm Japon halkına yeni, büyük başarılar diliyorum. Azerbaycan`da yaşanan her şeyi kendi gözlerinizle görmek ve söylediklerimin gerçek olduğuna inanmanız için sizi Azerbaycan`a davet ediyorum. İlginize teşekkür ederim.