Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in, İtalya’nın Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla verilen resepsiyonda yaptığı konuşma - 4 Haziran 2000


Sayın Büyükelçi!

Sayın Bayanlar ve Baylar!

Sizleri İtalya Cumhuriyeti'nin ulusal bayramı – Cumhuriyet’ın kuruluşunun 54.yıldönümü dolayısıyla içtenlikle kutlar, İtalyan halkına barış, huzur ve refah dilerim.

Zengin eski tarihe, geleneklere sahip olan İtalya, dünya kültürüne yaptığı katkılardan dolayı dünyada çok bilinen bir ülkedir. Bütün bunlardan dolayı dünyanın her köşesinde hemen hemen tüm halklar İtalya'ya her zaman büyük ilgi, büyük sevgi duymuşlar. Azerbaycan halkı da İtalya'ya her zaman çok büyük ilgi, sevgi ve saygı duymuştur.

Bağımsız bir devlet olan Azerbaycan’ın İtalya ile doğrudan ilişkiler kurması ve işbirliğimizin her geçen yıl gelişmesi, hem Azerbaycan halkına, hem İtalyan halkına fayda sağlaması bizi çok memnun etmiştir.

Sayın Büyükelçi, 1997 yılında İtalya'ya - sizin ülkenize yaptığım resmi ziyareti ben de çok iyi hatırlıyorum. Bu ziyaret sırasında İtalya ve Azerbaycan arasında imzalanan, çok büyük önem arzeden ilk anlaşmalara çok değer veriyorum.

İtalya, mucizeler ülkesidir. Dünyada tarihi ve mimari eserlere, güzel müziğe, doğaya, bunun yanı sıra değerli resim örnekleri ve heykellere sahip olan ikinci bir ülke bulmak mümkün değildir. Ben de bütün insanlar gibi İtalya'yı çok seviyorum ve son gittiğimde İtalya'da sizinle birlikte geçirdiğim günleri - hem Roma, hem Napoli, Pompei ve özellikle Capri’de geçirdiğim günleri çok büyük zevkle hatırlıyorum. Capri’de akşamleyin yaptığımız etkinliği hala hatırlıyorum. Ünlü Azerbaycan şarkıcısı Azer Zeynalov, İtalyan şarkılarını çok güzel söyledi ve bizim bulunduğumuz çevrede Capri’de ikamet eden insanlar, halk bu müzik eşliğinde şarkı söyleyip dans ettiler. Unutulmaz bir geceydi.

Elbette bu, sadece, insani, kişisel duygulardır. Ancak bundan çok daha önemlisi devletlerimiz arasında oluşan ve gelişen dostluk ve işbirliği ilişkileridir. Biz buna çok büyük önem veriyoruz ve bu ilişkilerin daha da genişlemesi ve gelişmesi için kendi adımıza uğraşlar veriyoruz.

İtalya ekonomisi, büyük şirketleri Azerbaycan'da iyi temsil edilmiştir ve bunlar ölkəmizlə yaptıkları ortak çalışmaların sonuçlarını artık görmeye başlamışlar. Acip Şirketi, bu yolu ilk keşfeden şirketlderdendir ve üstelik şans yüzüne gülmüştür: Şahdeniz Yatağı ile ilgili anlaşmada büyük bir payı vardır. Aynı yatakta çok fazla miktarda doğalgaz bulundu. Buna hem siz hem biz seviniyoruz.

Dünyanın dev şirketleri Kürdaşı petrol yatağına ilgi gösteriyorlardı. Fakat bunun önemli bir bölümü – yüzde 25’i Acip’in oldu. Tabii ki, burada yapılan ihalenin de büyük önemi vardır. Sizin de bildiğiniz üzere, Kürdaşı yatağında artık sondaj çalışmalarına başlanmıştır ve ben bundan çok memnunum. Biz oradan çok güzel sonuçlar bekliyoruz.

Sizin de ifade ettiğiniz üzere, keza bu bizim için de önemli, Azerbaycan ile ilişkiler, İtalyan şirketlerinin işbirliği petrol dışı sektörde daha hızlı geliştirilmelidir. Doğru, ticaret alanında işbirliğimiz çok iyidir. Şimdi Azerbaycan, Bakü mağazalarında son derece fazla tüketim malları bulunuyor. İnsanlar bu ürünlerin çoğunu İtalya'dan getiriyorlar. Eğer burada kişilerin giysilerine bakarsanız, bunların yüzde 70'i İtalyan malları. Keza benim üzerimdekiler de. Herhalde İtalyan malları, tüm ülkelerde insanlar için üretilen tüketim mallarının hepsinden daha kalitelidir.

İtalya'da, Napoli’de kravat almak için bir dükkana girdim. Orada bana söylediler ki, tüm devlet başkanları bu mağazaya geliyor, Başkan Clinton da kravatlarını buradan alıyormuş. Yani söylemek istediğim şu ki, İtalyan malları, dünyanın her yerinde olduğu gibi, Azerbaycan'da da çok ünlüdür.

Ama biz bununla tatmin olamayız. Ekonomik ilişkilerimizi geliştirmek için pekçok olanak mevcuttur. Hem biz hem İtalya bu olanakları çok verimli bir şekilde kullanmaya çalışmalıyız.

1992 yılında Ermenistan-Azerbaycan sorununun çözüme bağlanması için AGİT Minsk Grubu kurulduğunda bunun ilk başkanlığını İtalya yaptı. O zamandan bu yana 8 yıl geçti. Başkanlar değişti, ancak sorun hala çözülmüş değildir. Ama çözüleceğini umuyorum. İtalya, Minsk Grubu üyesi olarak, genel anlamda uluslararası örgütlerde çok etkin bir konuma sahip olduğu için, tabii ki, bundan sonra bu konuda bize daha fazla yardım etmelidir.

Azerbaycan, Avrupa ülkesidir, Avrupa kıtasına aittir. Bu nedenle Azerbaycan, tüm Avrupa kuruluşlarında, özellikle Avrupa Konseyi'nde temsil edilmek istiyor.

İtalya’nın bu konuda çok yapıcı, olumlu bir tutum izlediğini biliyoruz. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi başkanlığını İtalya Dışişleri Bakanı yürütüyor. Bu nedenle ben bu aşamada da İtalya’nın Azerbaycan'a karşı olumlu bir yaklaşım içinde olacağına, Azerbaycan’ın Avrupa Konseyi'ne üye olması için çabalarını sürdüreceğine inanıyorum.

Siz doğru söylediniz, İtalya Dışişleri Bakan Yardımcısı ay ortasında Azerbaycan'ı ziyaret edecektir. Biz pekçok konuyu masaya yatıracağız. Sanırım, bu da İtalya-Azerbaycan ilişkilerinin gelişmesine katkıda bulunacaktır.

İtalya'nın, özellikle ACİP  şirketinin Azerbaycan'da mülteci ve göçmenlere yaptığı yardımlara biz değer veriyoruz. Ancak yardımların artırılmasına büyük ihtiyaç duyulmaktadıır.

Kısacası, İtalya ile Azerbaycan arasında dostluk ve işbirliği ilişkileri sağlanmıştır. Bugün biz ülkenizde 54 yıl önce demokratik cumhuriyetin kuruluşunu sizinle birlikte kutluyoruz.

Azerbaycan da bağımsızlığını elde ettikten sonra demokrasi yolunu seçtiğini duyurdu ve bu yolu izliyor. Bunun için ulusalararası birikimden, Avrupa ülkelerinin, özellikle İtalya’nin birikiminden faydalanmaya çalışıyoruz.

İtalyanlar çok coşkulu insanlardır, güzel şarkı söylüyorlar, müziği seviyorlar. Bu da bir rastlantı değildir. Dünyanın en güzel klasik müzik eserleri İtalya'da yapılmıştır. Ama İtalyanlar spagettiyi de çok seviyorlar. Ben de seviyorum. Ancak Azerbaycan'da spagetti yapmıyorlar. Gerçek spagetti yemek için İtalya’ya gitmek gerek.

Siz doğru söylediniz, bizim gelenek ve göreneklerimiz arasında pekçok benzerlikler vardır. İnsanlarımızın huyu, özellikleri de birbirine benziyor. Dış görünüş olarak yüz hatlarında da bir benzerlik sözkonusudur. Tüm bunlar ilişkilerimizin daha sağlam olması için çok önemli faktörlerdir. Biz bunları değerlendirmeliyiz.

Sayın Büyükelçi, sizin ve hanımınızın burada kültürel faaliyetlere katılmanızı da ben çok takdir ediyorum. Bu alanda size başarılar diliyorum.

Bayramınızı bir kez daha kutluyorum.

Dost İtalyan halkına bir kez daha barış, huzur diliyorum.

Bayramınız kutlu olsun.

Çeviri 5 Haziran 2000 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - Avrupa

Bilgi notu

Azerbaycan - Avrupa